Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Gz 182/16

POSTANOWIENIE

Dnia 28 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Marek Tauer (spr.)

Sędziowie: SSO Elżbieta Kala

SSR del. Artur Fornal

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2016 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku dłużnika T. G. nieprowadzącego działalności gospodarczej

o ogłoszenie upadłości .

na skutek zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy Wydziału XV Gospodarczego z dnia 24 października 2016 r., sygn. akt XV GU 232/16

postanawia:

1.  oddalić zażalenie;

2.  przyznać radcy prawnemu M. B. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych), podwyższoną o kwotę podatku od towarów i usług (VAT), tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu dłużnikowi w postępowaniu zażaleniowym.

Marek Tauer Elżbieta Kala Artur Fornal

Sygn. akt VIII Gz 182/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił wniosek dłużnika T. G. o ogłoszenie upadłości (na podstawie art. 491 ( 4) ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe). Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie. Dłużnik T. G. jest osobą fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Wcześniej dłużnik prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) (NIP (...)) w okresie od dnia 4 kwietnia 2009 r. do dnia 20 września 2012 r. W dniu 21 września 2012 r. dłużnik został wykreślony z (...). Dłużnik posiada zobowiązania wobec następujących podmiotów: 1/ (...) nal. główna 24.480,22 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na VI2016, 2/ (...) sp. z o.o. nal. główna 10.992,72 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na IX 2016, 3/ (...), nal. główna 2.782,65 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na VIII 2016, 4/ (...) S.A., nal. główna 2.183,13 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na VII 2014 r., 5/ (...), nal. główna 8.585,51 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na X 2011 r., 6/ (...) S.A. nal. główna 5.794,59 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na IV 2014 r., 7/ (...), nal. główna 5.140,42 zł, której termin wymagalności przypada na I 2014; 105.825,83 zł, której termin wymagalności przypada na I 2014; 20.445,74 zł, której termin wymagalności przypada na IX 2016 r.; 8/ (...) S.A. nal. gł. 796,63 zł, a termin wymagalności przypada na VIII 2016 r., 9/ (...) nal. gł. 12.946,50 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na IX 2016, 10/ (...) S.A. (obecnie (...) S.A.) nal. gł. 3.486,39 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na X 2012, 11/ (...) S.A. (obecnie (...) S.A.), nal. gł. 3.486,39 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na X 2015, 12/ (...) nal. gł. 22.299,23 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na VIII 2016, 13/ S. A. (Spółka Akcyjna) z/s w P. Oddział w Polsce (obecnie (...) S.A.) kwoty: 57.862,93 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na XII 2015, 14/ (...) Bank S.A. kwota nal. gł. 54.665 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada częściowo na XII 2015,1 2013 r., III 2013 r., X 2015r., 15/ (...) nal. gł. 5.627,38 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na X 2015 r., 16/ (...), nal. gł. 162.706,81 zł, 11.504,69 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na X 2015 r., 17/ (...) nal. gł. 20.131,54 zł, a termin wymagalności zobowiązania przypada na X 2015 r. Dłużnik T. G. był zatrudniony u T. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w R. w okresie od dnia 6 czerwca 2005 r. do dnia 30 czerwca 2010 r. na stanowisku sprzedawcy, szwacza. W związku z wykonywaniem pracy dla powyżej wskazanego podmiotu dłużnik - działając jako pracownik upoważniony do zawierania umów kredytu na zakup mebli, na podstawie sporządzanych przez siebie nierzetelnych oświadczeń o rzekomym uzyskiwaniu przez kredytobiorców dochodów dopuścił się przestępstw określonych w art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. i art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i działał na niekorzyść instytucji kredytowych, w tym Banków za co został prawomocnie skazany na kary pozbawienia wolności oraz obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych: wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 31 lipca 2012 r w sprawie o sygn. akt II.K. 1067/10; wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 21 listopada 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II.K. 7/10; wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 16 stycznia 2013 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II.K. 1207/12; wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu wydanym w sprawie o sygn. akt II.K. 1/13. Ponadto dłużnik działając czynem ciągłym, tj. w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z różnymi osobami - klientami prowadzonego przez siebie sklepu meblowego - wyłudził na szkodę różnych banków pieniądze stanowiące mienie znacznej wartości w łącznej kwocie około 826.234,07 zł za pomocą wprowadzenia w błąd poprzez sporządzenie i przedłożenie umów kredytowych zawierających nierzetelne oświadczenia co do dochodów klientów banków lub rzekomej sprzedaży mebli doprowadzając (...), (...), (...) S.A., (...), (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem czyniąc sobie jednocześnie z popełnionego przestępstwa źródło dochodu. Za powyższe wyrokiem z dnia 29 września 2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt III K 136/13 Sąd Okręgowy w Poznaniu uznał T. G. winnym przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz w zw. z art. 12 k.k. Za powyższe wobec T. G. została orzeczona kara pozbawienia wolności oraz obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych. T. G. nie posiada żadnego majątku. Obecnie przebywa w Areszcie Śledczym w P., gdzie odbywa karę pozbawienia wolności, a od dnia 2 lutego 2015 r. jest zatrudniony społecznie w trybie art. 123 a § 2 KKW, za wykonywaną pracę nie otrzymuje wynagrodzenia. Dłużnik będzie przebywać w Areszcie Śledczym w P. do stycznia 2018 r. Wobec dłużnika były prowadzone postępowania egzekucyjne na rzecz: (...) sp. z o.o., (...) SA, (...), (...) SA, (...). Wobec bezskuteczności egzekucji umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone na rzecz (...) sp. z o.o. T. G. posiada także zobowiązania określone w art. 491 ( 21) ust.2 p.u. tj. wynikające z orzeczenia przez sądy obowiązku naprawienia szkody na podstawie następujących wyroków: Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 31 lipca 2012 r., wydanego w sprawie o sygn. akt II K 1067/10, na podstawie którego orzeczono wobec T. G. solidarne naprawienie szkody na rzecz dwóch podmiotów łączną kwotę 63.921,44 zł, Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dna 21 listopada 2012 r., wydanego w sprawie o sygn. akt II K 7/10, na podstawie którego orzeczono wobec T. G. obowiązek naprawienia szkody na rzecz dwóch podmiotów łączną kwotę 124.184,55 zł Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 16 stycznia 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. akt II K 1207/12, na podstawie którego orzeczono przez T. G. obowiązek naprawienia szkody na rzecz dwóch podmiotów łączną kwotę 14.581,50 zł Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 8 marca 2013 r., wydanego w sprawie o sygn. akt II K 1/13, na podstawie którego orzeczono przez T. G. solidarny obowiązek naprawienia szkody na rzecz jednego podmiotu łączną kwotę 27.732,31 zł Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 29 września 2015 r., wydanego w sprawie o sygn. akt III K 136/13, na podstawie którego orzeczono przez T. G. obowiązek naprawienia szkody na rzecz siedmiu podmiotów łączną kwotę 277.044,06 zł. Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez dłużnika, których autentyczność i prawdziwość nie budziła zastrzeżeń jak również na podstawie powołanych powyżej prawomocnych wyroków sądów karnych.

Sąd Rejonowy zważył, że dłużnik T. G. dopuścił się przestępstw umyślnych w celu uzyskania korzyści majątkowych, za co został prawomocnie skazany. Zachowanie to należy niewątpliwie zakwalifikować jako działanie umyślne, które doprowadziło do stanu zwiększenia zobowiązań i powstania stanu niewypłacalności dłużnika. Przyczyną obecnej sytuacji dłużnika były bowiem popełnione przez niego przestępstwa umyślne i jego sytuacja nie może być oceniania jako niezawiniona. Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 11 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym, dlatego z powyższych względów należało uznać, iż dłużnik T. G. doprowadził umyślnie do swojej niewypłacalności, gdyż znaczna część obecnych jego zobowiązań wynika z popełnionych przestępstw umyślnych za co dłużnik został prawomocnie skazany. Natomiast pozbawienie wolności jest konsekwencją przestępczej działalności dłużnika, czyli również okolicznością przezeń zawinioną. Sąd Rejonowy wyjaśnił, że istota postępowania upadłościowego osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej sprowadza się do oddłużenia dłużnika przy istnieniu stanu jego niewypłacalności. Tymczasem T. G. został prawomocnie skazany za czyny karalne, polegające na działaniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd, a także za działanie w celu uzyskania dla siebie lub kogoś innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi - kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, poprzez przedkładanie podrobionych, przerobionych, poświadczających nieprawdę albo nierzetelnych dokumentów albo nierzetelnych, pisemnych oświadczeń dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia tj. czyny określone w art. 286 § 1 k.k. oraz art. 297 § 1 k.k. Sam fakt osadzenia dłużnika w areszcie śledczym w celu odbycia kary, przez to nie osiąganie dochodu przez czas odbywania kary, nie może, w ocenie Sądu I instancji, stanowić podstawy do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

W ocenie Sądu upadłościowego, brak w sprawie niniejszej możliwości zastosowania zasad humanitaryzmu oraz zasad słuszności, na które powołuje się dłużnik, gdyż w myśl art. 491 4 ust. 1 p.u. sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Zdaniem Sądu Rejonowego, T. G. doprowadził i zwiększył stopień swojej niewypłacalności umyślnie, a w takiej sytuacji ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania klauzuli generalnej zasad słuszności i humanitaryzmu. W ocenie tego Sądu, nawet gdyby możliwość zastosowania wymienionych klauzul istniała, w przedstawionym stanie faktycznym nie byłoby podstaw do sięgania do nich. Dłużnik bowiem działając przez kilka lat popełniał w ramach ciągów przestępstw te same czyny karalne i miał pełną świadomość znaczenia swoich czynów. Wręcz sprzeczne z zasadami słuszności byłoby, w ocenie Sądu Rejonowego, orzekanie wobec takiej osoby upadłości konsumenckiej, której zasadniczym celem jest oddłużenie tej osoby. Sąd I instancji podkreślił, że instytucja upadłości konsumenckiej według zamierzeń ustawodawcy jest procedurą oddłużeniową, mającą pomóc dłużnikowi, który swej niewypłacalności nie spowodował „umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa" w rozpoczęciu na nowo z czystą kartą życia bez długów. Tymczasem w sprawie niniejszej dłużnik spowodował umyślnie stan swoich istniejących zobowiązań. Popełnione umyślnie przestępstwa spowodowały zasądzenie obowiązku naprawienia szkody. Wskazane należności nie mogą zostać umorzone. Natomiast pozbawienie wolności spowodowało, iż dłużnik nie może regulować swoich innych zobowiązań. Pozbawienie wolności stanowiło konsekwencję zawinionego karalnego zachowania dłużnika i nie może być traktowane, w ocenie Sądu I instancji, jako nieumyślne doprowadzenie do stanu niewypłacalności.

Dłużnik w zażaleniu zaskarżył w/w postanowienie w całości, zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń Sądu Rejonowego z treścią zabranego materiału dowodowego polegającą na uznaniu, że:

- dłużnik umyślnie doprowadził do swojej niewypłacalności wskutek czego zachodzi negatywna przesłanka ogłoszenia jego upadłości, skutkująca oddaleniem złożonego przez dłużnika wniosku na podstawie art. 491 4 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe (Dz.U.2015.233 j.t. ze zm.);

- w sprawie nie może być zastosowana klauzula generalna zasad słuszności i humanitaryzmu w sytuacji, gdy prowadzenie postępowania upadłościowego dłużnika było uzasadnione powyższymi względami słuszności i humanitaryzmu.

W tych okolicznościach skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia w całości i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Ponadto, skarżący wniósł o przyznanie od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w postępowaniu zażaleniowym przez pełnomocnika ustanowionego dla dłużnika z urzędu – radcę prawnego M. B.. W uzasadnieniu zażalenia dłużnik podkreślił, że przyczyną jego niewypłacalności nie był, wbrew stanowisku Sądu I instancji, fakt jego skazania za zarzucane mu przestępstwa, lecz zastosowanie wobec niego tymczasowego aresztowania. Od tego bowiem momentu dłużnik został pozbawiony możliwości zarobkowych, a w konsekwencji powyższego zaprzestał regulowania swoich zobowiązań w sposób trwały, popadając w stan niewypłacalności. Ponadto, zdaniem skarżącego, w sprawie niniejszej Sąd Rejonowy pominął podstawowy cel upadłości konsumenckiej, która ukształtowana jest w interesie osób składających wniosek o ogłoszenie upadłości i ma służyć oddłużeniu. Złożony przez dłużnika wniosek zasługiwał na uwzględnienie również, zdaniem skarżącego, ze względu na klauzulę zasad słuszności i humanitaryzmu. Skarżący argumentował, że jego oddłużenie, choćby częściowe, stworzy mu potencjalną możliwość wykonania obowiązków orzeczonych wyrokami karnymi, celem naprawienia wyrządzonych szkód/krzywd w łącznej kwocie ponad 500 tys. zł. Oddalenie natomiast przedmiotowego wniosku stanowi, w ocenie żalącego się, ponowną i dodatkową sankcję, która w sposób całkowity uniemożliwi mu podjęcie wykonywania zobowiązań.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie dłużnika jest nieuzasadnione.

Analiza materiału dowodowego w kontekście twierdzeń wnioskodawcy oraz analiza orzeczenia Sądu Rejonowego pozwala stwierdzić, iż zarówno ustalenia stanu faktycznego, jak i ocena prawna, dokonana przez Sąd I instancji była prawidłowa, tym samym niecelowe jest jej powtarzanie.

Na wstępie wskazać należy, że istotnie, celem postępowania upadłościowego prowadzonego w stosunku do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej jest przede wszystkim umożliwienie osobie fizycznej normalnego funkcjonowania przez uzyskanie oddłużenia i tzw. „nową szansę" (a nie tylko doprowadzenie do zaspokojenia roszczeń wierzycieli). Zasada oddłużania osób nieprowadzących działalności gospodarczej ma bowiem prowadzić do ograniczania wykluczenia społecznego i mechanizmu dziedziczenia bezradności przez następne pokolenia oraz umożliwienie reintegracji dłużników w legalnym obrocie gospodarczym i ograniczenie tzw. szarej strefy. Zasada „prymatu" funkcji oddłużeniowej nie jest jednak absolutna.

W postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości dochodzi bowiem do badania tzw. „moralności płatniczej dłużnika”, co można sprowadzić do pytania, czy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnik podejmował racjonalne decyzje wpływające na jego sytuację majątkową. W postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości sąd każdorazowo bada zarówno działania i zaniechania dłużnika, które doprowadziły do niewypłacalności, jak i te, które istotnie zwiększyły jej stopień. Następnie sąd bada nastawienie dłużnika do tych działań lub zaniechań, weryfikując, czy są one następstwem umyślnego i zawinionego, czy też rażąco niedbałego zachowania dłużnika (por. Aleksandra Machowska (red.), Maciej Geromin, Anna Gnys, Bartosz Groele, Anna Ludwiczyńska, Anetta Malmuk-Cieplak [w:] Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Zagadnienia praktyczne).

W uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wskazano, że „umyślność” oznacza objęcie zamiarem dłużnika doprowadzenia do niewypłacalności albo jej pogłębienia. Ocenie podlegają tylko zachowania osoby fizycznej, które mogą polegać na działaniu lub zaniechaniu. Mogą to być zachowania wywołujące skutki w sferze prawnej (czynności prawne, świadczenia prawnokształtujące), a także zachowania czysto faktyczne (zniszczenie własnego, drogocennego przedmiotu majątkowego).

Przesłanka umyślności lub rażącego niedbalstwa każdorazowo powinna być badana na dwóch płaszczyznach – obiektywnej i subiektywnej. Elementem obiektywnym jest bezprawność. Bezprawne zachowanie to działanie lub zaniechanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami. W konsekwencji zachowanie dłużnika zgodne z prawem i z zasadami współżycia społecznego nie powinno stanowić przesłanki negatywnej do ogłoszenia upadłości, chyba że dłużnik w sposób zawiniony lub rażąco niedbały dokonuje danej czynności, wiedząc że może to spowodować jego niewypłacalność albo istotnie pogłębić jej stan.

Elementem subiektywnym jest nastawienie dłużnika do swojego zachowania na etapie ich dokonywania. Winą umyślną są objęte wyłącznie takie zachowania, które dłużnik podejmuje świadomie i zdaje sobie sprawę z konsekwencji swojego działania – dłużnik chce czegoś dokonać. Rażąco niedbałe jest zaś zachowanie dłużnika, które wskazuje na niedochowanie elementarnych standardów racjonalności w podejmowaniu swoich decyzji.

W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie prawidłowo ustalony stan faktyczny uzasadnia konkluzję, że dłużnik w sposób umyślny doprowadził do swojej niewypłacalności. Wbrew przy tym zarzutom skarżącego pierwotną przyczyną jego niewypłacalności było popełnienie umyślnych przestępstw, za co dłużnik został prawomocnie skazany w postępowaniu karnym, a nie zastosowanie wobec niego tymczasowego aresztowania. Zastosowanie wobec dłużnika izolacyjnego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania stanowiło bowiem jedynie konsekwencję bezprawnego zachowania dłużnika, który – jak wynika z niezakwestionowanych skutecznie ustaleń Sądu Rejonowego – działając przez kilka lat popełniał w ramach ciągów przestępstw te same czyny karalne i miał pełną świadomość swoich czynów.

Oczywiście ma rację skarżący co do tego, że w sprawie niniejszej mamy do czynienia ze stanem niewypłacalności dłużnika w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, Dz. U. 2015.233 j.t. T. G. utracił bowiem niewątpliwie zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Trudno jednakże podzielić stanowisko skarżącego co do tego, że do powstania tejże niewypłacalności doszło w sposób niezawiniony przez dłużnika. Należy bowiem zauważyć, że dłużnik T. G. został prawomocnie wielokrotnie skazany za czyny karalne określone w art. 286 § 1 k.k. oraz art. 297 § 1 k.k. Nie sposób zatem w okolicznościach sprawy niniejszej uznać, że doprowadzenie do niewypłacalności na skutek popełnionych przestępstw, polegających w szczególności na wyłudzeniu pieniędzy stanowiących mienie znacznej wartości w łącznej kwocie ponad 800 tys. zł, było niemyślne. Natomiast sam fakt, że dłużnik został osadzony w areszcie śledczym w celu odbycia kary, w związku z czym nie ma obecnie możliwości uzyskiwania dochodu, jest konsekwencją jego przestępczej działalności, okolicznością przez dłużnika zawinioną i nie może, w ocenie Sądu Okręgowego, stanowić podstawy do ogłoszenia wobec niego upadłości konsumenckiej.

W konsekwencji należało, w ocenie Sądu Okręgowego, uznać, że spełniona została negatywna przesłanka do ogłoszenia upadłości określona w art. 491 4 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe ("Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa"). Zatem mimo że w niniejszej sprawie nie zachodzą inne negatywne przesłanki określone w art. 491 4 ust. 2-4 ustawy - Prawo upadłościowe, to zaistnienie już jednej, jakiejkolwiek negatywnej przesłanki (w tym przypadku określonej w art. 491 4 ust. 1 tej ustawy) jest wystarczające do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Należy przy tym zauważyć, że w odniesieniu do przesłanki negatywnej określonej w art. 491 4 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe, w przeciwieństwie do przesłanek negatywnych określonych w art. 491 4 ust. 2-4 tej ustawy, nie ma możliwości zastosowania klauzuli, na którą powołuje się skarżący, zgodnie z którą, mimo zaistnienia przesłanki negatywnej, istnieje możliwość ogłoszenia upadłości, jeżeli przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. Przesądza o tym, zdaniem Sądu Okręgowego, jednoznacznie treść ust. 1 - brak w nim klauzuli, która znajduje się na końcu ust. 2, ust. 3 i ust. 4 art. 491 4 ustawy - Prawo upadłościowe.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji słusznie oddalił wniosek dłużnika T. G. o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd Okręgowy oddalił zażalenie dłużnika, jako nieuzasadnione, o czym na podstawie art. 385 kpc w związku z art. 397 § 1 kpc i na podstawie art. 13 § 2 kpc, postanowił jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na mocy § 14 ust. 1 pkt 5 w związku z § 16 ust. 2 pkt 1 i na podstawie § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z dnia 18 października 2016 r.).

Marek Tauer Elżbieta Kala Artur Fornal