Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Wojciech Kościołek (spr.)

Sędziowie: SSA Barbara Górzanowska

SSA Sławomir Jamróg

po rozpoznaniu w dniu 27 grudnia 2016 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. sp. komandytowej w W.

przeciwko J. L.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 25 września 2015 r., sygn. akt I C 816/15

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Barbara Górzanowska SSA Wojciech Kościołek SSA Sławomir Jamróg

Sygn. akt I ACz 1269/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 25 września 2015 r., sygn. akt I C 816/15, Sąd Okręgowy w Krakowie odrzucił skargę pozwanego J. L. z dnia 4 maja 2015 r. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 8 kwietnia 2014 r.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że skarga została wniesiona po upływie przepisanego trzymiesięcznego terminu. Choć w ocenie Sądu pierwszej instancji można było uznać, że skarżący uprawdopodobnił, że nie mógł stawić się na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2014 r., nie uprawdopodobnił on okoliczności stwierdzających zachowanie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania. Skierowane do niego wezwanie do ich uprawdopodobnienia pozostawił bez odpowiedzi. Z akt sprawy o sygnaturze I C 882/12, zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 8 kwietnia 2014 r., wynika natomiast, że pozwany dowiedział się o okolicznościach stanowiących podstawę skargi w dniu 22 lipca 2014 r., kiedy doręczono mu pismo zawierające postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności prawomocnemu wyrokowi, który zapadł w sprawie w dniu 8 kwietnia 2014 r. Pozwany miał wystarczająco długi okres, by przy zachowaniu należytej staranności zbadać akta sprawy. Termin do skutecznego wniesienia skargi o wznowienie postępowania minął więc w dniu 23 października 2014 r. (art. 410 § 1 k.p.c. w zw. z art. 407 k.p.c.).

Zażalenie na to postanowienie wniósł skarżący J. L.. Wskazał, że nie jest prawnikiem i w swoim mniemaniu dopełnił wszystkich wymogów wobec Sądu Okręgowego w Krakowie. Podniósł, że gdyby Sąd Okręgowy wskazał mu, na czym polegają braki pisma, usunąłby je.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że skarga o wznowienie postępowania została złożona przez skarżącego po upływie terminu. Art. 407 § 1 k.p.c. stanowi, że skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy. Jako że skarżący powołuje się w skardze na brak możności działania wynikający z przeprowadzenia w dniu 8 kwietnia 2014 r. rozprawy i wydania wyroku pomimo jego usprawiedliwionej nieobecności i wniosku o odroczenie rozprawy, termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania rozpoczął swój bieg z dniem, w którym skarżący dowiedział się o wyroku. Istotne dla rozstrzygnięcia sprawy jest więc ustalenie, kiedy to nastąpiło.

Po analizie akt sprawy, której dotyczy skarga o wznowienie postępowania, Sąd Apelacyjny wskazuje, że Sąd Okręgowy mylnie przyjął, że skarga została wniesiona w dniu 4 maja 2015 r. Data ta widnieje co prawda w nagłówku pisma, jednak w rzeczywistości z pieczęci na kopercie (k. 15) wynika, ze zostało ono nadane w urzędzie pocztowym w dniu 11 maja 2015 r., co zgodnie z art. 165 § 2 k.p.c. jest równoznaczne z wniesieniem skargi do sądu.

Sąd Apelacyjny podzielił ocenę Sądu pierwszej instancji, że skarżący dowiedział się o wydaniu wyroku w dniu 22 lipca 2014 r. Wtedy doręczono mu odpis postanowienia w przedmiocie nadania wyrokowi z dnia 8 kwietnia 2014 r. klauzuli wykonalności; przesyłka została skierowana na podany przez niego adres, pozostawiona w placówce pocztowej, a następnie odebrana przez upoważnionego pracownika skarżącego (dowód doręczenia – k. 274 akt sygn. I C 882/12). Doręczenie do rąk upoważnionego pracownika stanowi na podstawie art. 133 § 2 k.p.c. jeden ze sposobów doręczenia przesyłki dla osoby prawnej lub organizacji niemającej osobowości prawnej. Choć przepisy k.p.c. ani ustawy – Prawo pocztowe nie przewidują takiej możliwości dla osób fizycznych, które mogą odebrać przesyłkę pozostawioną w placówce pocztowej, udzielając innej osobie pełnomocnictwa ogólnego lub pocztowego (art. 139 § 1 i 1 ¹ k.p.c. oraz art. 37 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe), skarżący nie kwestionuje w zażaleniu otrzymania odpisu postanowienia, w którym zawarta była informacja o wydaniu wyroku w dniu 8 kwietnia 2014 r. Przesyłka ta została odebrana przez K. G., która w toku sprawy odbierała jako pełnomocnik również inne przesyłki kierowane do pozwanego (k. 209, 214, 215). Przesyłki te zawierały zawiadomienia o terminach rozpraw, na które pozwany stawiał się albo usprawiedliwiał swoją nieobecność, co pozwala przyjąć domniemanie faktyczne, że je otrzymywał i zapoznawał się z ich treścią.

Należy w tym kontekście podkreślić, że przepis art. 407 § 1 k.p.c. przewiduje rozpoczęcie biegu terminu z chwilą dowiedzenia się o wyroku, a nie z chwilą jego doręczenia czy zawiadomienia o nim przez sąd, wiedza ta nie musi więc pochodzić od organu procesowego. Miarodajnym w zakresie ustalenia początku biegu terminu do wniesienia skargi opartej na podstawie z art. 401 pkt 2 k.p.c. jest dzień, w którym strona dowiedziała się o wydaniu wyroku, co ma miejsce wówczas, gdy do strony dociera wiadomość o istnieniu wyroku. Doręczenie odpisu wyroku nie stanowi jedynej formy dowiedzenia się o nim, istotne jest jedynie, aby skarżący rzeczywiście wiedział o wyroku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r., V CZ 66/14, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2014 r., IV CZ 59/14).

Uprawnione jest wnioskowanie, że jeśli przesyłkę z odpisem postanowienia odebrała w dniu 22 lipca 2014 r. osoba, która odbierała jako pełnomocnik pozwanego wcześniejsze pisma w toku postępowania i przekazywała mu je, to do rąk skarżącego trafiła również przesyłka doręczona w dniu 22 lipca 2014 r. Trafnie przyjął więc Sąd pierwszej instancji, że skarżący nie uprawdopodobnił tego, że dowiedział się o wydaniu wyroku w późniejszym terminie. Skarżący nie kwestionował bowiem w zażaleniu tego ustalenia Sądu pierwszej instancji. Trzymiesięczny termin do wniesienia skargi o wznowienie postepowania otworzył się zatem w dniu 22 lipca 2014 r., skarżący mógł więc wnieść skargę najpóźniej w dniu 22 października 2014 r., co jednak uczynił dopiero w dniu 11 maja 2015 r., kiedy to nadał skargę w urzędzie pocztowym.

W aktach sprawy o sygn. I C 822/12 znajduje się co prawda pełnomocnictwo do zapoznania się z aktami sprawy udzielone przez skarżącego adwokat M. R. w dniu 5 lutego 2015 r., które zostało złożone przez pełnomocnika w Sądzie Okręgowym w Krakowie w dniu 10 lutego 2015 r. Brak jednak podstaw do przyjęcia, że dopiero konsultacja z adwokatem i zapoznanie się przez niego z aktami sprawy spowodowały, że skarżący powziął informację o wydaniu wyroku. Choć zgodnie z zasadą ogólną z art. 407 § 1 k.p.c. termin do wniesienia skargi o wznowienie postepowania liczy się od dnia, kiedy strona dowiedziała się o przyczynie wznowienia, to w przypadku pozbawienia strony możności działania termin ten zaczyna bieg z dniem powzięcia przez skarżącego wiedzy o wydaniu wyroku. Niezdawanie sobie sprawy przez stronę, że dowiedzenie się o wyroku stanowi podstawę wznowienia, nie ma znaczenia dla rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia skargi o wznowienie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2015 r., V CZ 45/15). Jako że skarżący nie odpowiedział na sądowe wezwanie do usunięcia braków skargi i nie uprawdopodobnił okoliczności uzasadniających dochowanie przez niego terminu do wniesienia tego środka, Sąd Okręgowy trafnie przyjął, że uzyskał on informację o wydaniu wyroku już 22 lipca 2014 r.

Mając na uwadze powyższe, wobec niekwestionowanego przez skarżącego faktu otrzymania przez niego odpisu postanowienia w przedmiocie nadania wyrokowi z dnia 8 kwietnia 2014 r., a także braku uprawdopodobnienia przez skarżącego, aby dowiedział się o wyroku dopiero 10 lutego 2015 r., rozstrzygnięcie Sądu I instancji o odrzuceniu skargi należało uznać za prawidłowe, zaś wniesione zażalenie okazało się bezzasadne.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.

SSA Barbara Górzanowska SSA Wojciech Kościołek SSA Sławomir Jamróg