Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Chełmnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący – SSR Agata Makowska -Boniecka

Protokolant – sekr. sądowy Kamila Skorupska

przy udziale oskarżyciela publicznego – W. Woźny

po rozpoznaniu w dniu 12/08/2016 roku i 13/12/2016 roku

sprawy:

S. S.

s. J. i Z. z domu G.

ur. (...) w Ś.

oskarżonego o to, że:

jako prezes Zarządu, który na podstawie faktycznego wykonywania i zajmowania się sprawami gospodarczymi (...) spółki z o.o. obecnie z siedzibą (...), (...)-(...) K., będącej podatnikiem podatku od towarów i usług, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 86 ust. 1, 2, 11 w zw. z art. 88 ust. 3a pkt1 lit. a), pkt 4 lit a); art. 109 ust.3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ( t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) podał nieprawdę w złożonej w dniu 25.09.2013r. deklaracji dla podatku od towarów i usług wg ustalonego wzoru VAT-7 za miesiąc sierpień 2013r. poprzez obniżenie kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z nierzetelnej faktury, tj. z faktury wystawionej przez podmiot nieistniejący, przez co naraził Skarb Państwa na uszczuplenie w podatku od towarów w wysokości 16.100,00zł,

to jest o popełnienie przestępstwa karnego skarbowego określonego w art. 56 § 2 w zw. z art. 9 § 3 kks ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy ( tj. Dz. U. z 2013r. poz. 186 ).

orzeka:

I.  uznaje oskarżonego S. S. za winnego popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, stanowiącego przestępstwo skarbowe z art. 56 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s . i wymierza mu za to, na podstawie art. 56 § 2 k.k.s. karę 20 (dwudziestu) stawek dziennych grzywny przy przyjęciu jednej stawki za równoważną kwocie 70 (siedemdziesięciu) złotych;

II.  zwalnia oskarżonego od opłaty sądowej, zaś zryczałtowaną równowartością wydatków poniesionych w sprawie obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt: II K 19/16

  Urząd Skarbowy w C. przeprowadził postępowanie przygotowawcze w sprawie podania nieprawdy w deklaracji VAT-7 za miesiąc (...) przez (...) sp. z o.o. z siedzibą ul. (...), (...)-(...) C. (obecnie siedziba (...), (...)-(...) K.).

Spółka, będąc podatnikiem podatku od towarów i usług, złożyła w dniu 25 września 2013 r. deklarację dla podatku od towarów i usług za miesiąc sierpień 2013 r., wykazując kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w wysokości 38.153 zł. W związku z charakterem prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie odlewnictwa miedzi i stopów miedzi, a nie adekwatnym adresem siedziby do rodzaju prowadzonej działalności, na wniosek D. (...) Bezpośredniej Urzędu Skarbowego w C. przeprowadzono w (...) sp. z o.o. ul. (...) w C. kontrolę podatkową w zakresie prawidłowości zadeklarowanej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe.

Dowody:

- Zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2 z dnia 17.06.2013r. (k. 27-28, zbiór A);

- Zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2 z dnia 24.06.2013r. (k. 29-30, zbiór A);

- Zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług (...) z dnia 24.06.2013r. wraz z oświadczeniem o niedokonywaniu sprzedaży (k. 31-33, zbiór A);

- Potwierdzenie zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT ( VAT-5) i jako podatnika VAT UE ( VAT-5UE) - (k. 36, zbiór A);

- Deklaracja dla podatku od towarów i usług (...)-7 za miesiąc VIII 2013 roku (k. 48-49, zbiór A);

- Wniosek o przeprowadzenie kontroli podatkowej nr (...)i nr (...)– (k. 62-63, zbiór A);

- Zestawienie danych z deklaracji VAT-7 za okres 01.01.2013r. do 30.09.2013r. ( k. 64, zbiór A);

- Dane z wpisu w rejestrze REGON (k. 65, zbiór A).

Kontrola podatkowa, a w następnym etapie postępowanie podatkowe i sądowe wykazały, że podatnik - spółka (...) sp. z o.o. dokonała odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury VAT nr (...) z dnia 23.08.2013 r. wystawionej przez dostawcę : PHU (...), ul. (...), (...)-(...) B., NIP (...) dot. wózka (...) 7-600 wartość netto: 70.000,00zł; VAT wg stawki 23%: 16.100,00zł, gdzie jak wynika m.in. z czynności sprawdzających Pierwszego Urzędu Skarbowego w B. podmiot ten:

1. nie został zarejestrowany w Pierwszym Urzędzie Skarbowym w B. jako podatnik podatku od towarów i usług;

2. nie wpłynęły do Pierwszego Urzędu Skarbowego w B. żadne deklaracje dla podatku od towarów i usług od Pana T. K.;

3. podatnik T. K. w dniu 29.05.2013 r. dokonał w Pierwszym Urzędzie Skarbowym w B. zawieszenia działalności gospodarczej od dnia 28.05.2013 r.

Zawieszenie działalności gospodarczej zostało również zgłoszone przez Pana T. K. :

1. w Centralnej Ewidencji i (...) Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej < (...)>, w której wskazał okres zawieszenia: od 29.05.2013r.

2. w głównym Urzędzie Statystycznym, w którym wskazał okres zawieszenia działalności gospodarczej od dnia 29.05.2013r.

Firma (...) sp. z o.o. była nowym podmiotem na rynku. W miesiącu sierpniu przed dokonaniem zakupu od PHU (...) spółka (...) dokonywała zakupów wyłącznie od firmy (...) s.c. S. Ł. (1) S. Ł. (2), należącej do jednego ze (...) spółki (...). S. S. – prezes zarządu spółki, nie sprawdził rzetelności kontrahenta – T. K., który miał być kolegą jednego ze wspólników, czy przedsiębiorca taki w ogóle prowadzi działalność i czy jest uprawniony do wystawienia faktury VAT.

Dowody:

- Imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej nr (...) (k. 66, zbiór A);

- Oświadczenia kontrolowanego z dnia 16.10.2013r. złożone do kontroli podatkowej (k. 67-68, zbiór A);

- Faktura VAT nr (...) dot. nabycia wózek widłowy (...) 7-600 od PHU (...)-147-58-02 (k. 75-76, zbiór A);

- Wydruk danych z wpisu w rejestrze REGON dot. PHU (...)-147-58-02 (k. 84, zbiór A);

- Wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej ( www.firma.gov.pl ) (k. 85, zbiór A);

- Pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego (...)4II/448- (...) wraz z wnioskiem o zawieszenie działalności (...)1 z Centralnej Ewidencji (...) o Działalności Gospodarczej (k. 86-88, zbiór A);

- Pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego (...)4II/448- (...) o próbie przeprowadzenia czynności sprawdzających u podmiotu PHU (...)-147-58-02 (k. 94, zbiór A);

- Wyjaśnienia Kancelarii (...) o nie prowadzeniu rachunkowości w (...) sp. z o.o. NIP (...) (k. 89, zbiór A);

- Faktury zakupowe z miesiąca VIII/2013r. (k. 72-78, zbiór A)

- zeznania świadka S. Ł. (1) (k. 81-82, 184v akt)

- zeznania świadka S. Ł. (2) (k. 83-83v, 184v akt).

- Umowy dzierżawy z dnia 01.08.2013r. (k. 69-70, zbiór A);

- Protokół z czynności sprawdzających w (...) sp. z o.o. (k. 79-80, zbiór A).

W okresie kontrolowanym spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w C. ul. (...) złożyła deklarację VAT-7, w której zawyżyła wartość nabycia towarów i usług pozostałych (zadeklarowana wartość: 165.000,00zł) oraz wysokość podatku naliczonego (zadeklarowana wartość: 37.950,00zł). W wyniku tego została zawyżona kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy o 16.100,00zł.

Dowody:

- Protokół kontroli podatkowej nr postępowania (...) (k. 2-6, zbiór A);

- Zawiadomienie o popełnieniu czynu karalnego( k. 1, zbiór A);

Wobec powyższych ustaleń dnia 12.01.2015r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w C. decyzją (...) określił za miesiąc sierpień 2013r. nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w wysokości: 22.053,00 zł.

Dowody:

- Decyzja podatkowa z dnia 12.01.2015r. (...)-1/1/15 (k. 8-11, zbiór A);

- Zawiadomienie o popełnieniu czynu karalnego( k. 7, zbiór A);

Osobą odpowiedzialną i faktycznie zajmującą się sprawami gospodarczymi, a w szczególności sprawami sporządzania i składania deklaracji oraz ich prawidłowości w rozliczaniu się z budżetem państwa w okresie od 16.05.2013 r. do 12.11.2013 r. w (...) sp. z o.o. z siedzibą w C. ul. (...), był prezes Zarządu S. S..

Dowód:

- Akt notarialny rep. A numer (...) wraz z umową spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (k. 13-19, zbiór A);

- Odpis aktualny z Rejestru Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym wg stanu na dzień 04.06.2013r. (k. 20-22, zbiór A);

- Postanowienie Sądu Rejonowego w (...) XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 12.06.2013r. (k. 23-26, zbiór A);

- Umowy najmu z dnia 29.03.2013r. i 12.06.2013r. (k. 34-35, zbiór A);

- Zgłoszenie aktualizacyjne NIP-2 z dnia 08.07.2013r. (k. 37-38, zbiór A);

- Umowa rachunku bankowego z dnia 16.07.2013r. (k. 39, zbiór A);

- Umowy dzierżawy z dnia 01.08.2013r. (k. 69-70, zbiór A);

- Zawiadomienia prezesa o niestosowaniu ograniczenia czasowego podczas kontroli podatkowej (k. 95, zbiór A);

- Pokwitowanie odbioru dokumentów z kontroli podatkowej (k. 96, zbiór A);

- Protokół Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki pod firmą (...) sp. z o.o. NIP (...) z dnia 12.11.2013r. wraz z Listą obecności wspólników (k. 121-123, zbiór A);

- Odpis aktualny z Rejestru Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym wg stanu na dzień 25.11.2013r. (k. 117-120, zbiór A);

- Odpis aktualny z Rejestru Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym wg stanu na dzień 21.01.2014r. (k. 124-127, zbiór A);

- Postanowienie Sądu Rejonowego w (...)VII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 14.02.2013r. (k. 128, zbiór A).

Postępowanie przygotowawcze i sądowe potwierdziło zasadność postawienia S. S. zarzutu popełnienia przestępstwa skarbowego określonego w art. 56 § 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks, gdzie jako prezes Zarządu, który na podstawie faktycznego wykonywania i zajmowania się sprawami gospodarczymi (...) spółka z o.o. z obecną siedzibą (...), (...)-(...) K., będącej podatnikiem podatku od towarów i usług, podał nieprawdę w złożonej w dniu 25.09.2013r. deklaracji dla podatku od towarów i usług wg ustalonego wzoru VAT-7 za miesiąc sierpień 2013r. poprzez obniżenie kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z nierzetelnej faktury, tj. z faktury wystawionej przez podmiot nieistniejący, przez co naraził Skarb Państwa na uszczuplenie w podatku od towarów w wysokości 16.100,00zł.

Czynem tym naruszył przepisy art. 86 ust. 1, 2, 11 w zw. z art. 88 ust. 3a pkt1 lit. a), pkt 4 lit a); art. 109 ust.3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ( t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm. ), gdzie podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję zawierające dane (…) do prawidłowego sporządzenia deklaracji z zastrzeżeniem i w myśl przepisu ustawy, iż nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku naliczonego faktury (…) , gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami wystawionymi przez podmiot nieistniejący i gdy faktury stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane (ma to związek z tzw. „pustymi fakturami”), które dotyczą czynności nie wykonanych, wówczas nabywca nie ma możliwości odliczenia podatku VAT.

Dowód :

- Deklaracja dla podatku od towarów i usług (...)-7 za miesiąc VIII 2013 roku (k. 48-49, zbiór A);

- Faktury zakupowe z miesiąca VIII/2013r. (k. 72-78, zbiór A).

- Faktura VAT nr (...) dot. nabycia wózek widłowy (...) 7-600 od PHU (...)-147-58-02 (k. 75-76, zbiór A);

- Protokół kontroli podatkowej nr postępowania (...) (k. 2-6, zbiór A);

- Decyzja podatkowa z dnia 12.01.2015r. (...)-1/1/15 (k. 8-11, zbiór A).

- Deklaracja VAT-7 za (...) wraz z korektą deklaracji VAT-7 za (...) i uzasadnieniem – (k. 90-93, zbiór A);

- Wykaz operacji na rachunku bankowym (k.71, zbiór A);

S. S. urodził się (...) w Ś.. Ma wykształcenie zawodowe, z zawodu stolarz, podjął pracę jako murarz, gdzie uzyskuje dochód ok. 1.800 zł netto miesięcznie, nie posiada majątku nieruchomego, posiada samochód dostawczy marki V. (...) rok prod. 2001 lub 2003, jest kawalerem, nie ma nikogo na utrzymaniu. Nie leczył się psychiatrycznie ani odwykowo, nie był karany sądownie ani za wykroczenia.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego S. S. (k. 56-58, 161v akt), dane o karalności (k. 61 i 168 akt).

S. S. w toku postępowania przygotowawczego wyjaśnił, iż przedstawiony mu zarzut w całości zrozumiał i nie przyznaje się do jego popełnienia. Skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Przesłuchany na rozprawie głównej oskarżony również nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia, z których wynikało, że to T. K. go oszukał. Przyznał, że w sierpniu 2013 roku w momencie wystawienia faktury nie sprawdzał rzetelności tego kontrahenta, bo był to znajomy jednego ze (...) spółki (...). Wcześniej w ramach innych spółek dokonywali już transakcji z tą osobą i nigdy nie było z tym żadnego problemu.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego (k. 56-60, zbiór A, k. 161v-162 akt).

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, ponieważ stanowią one jedynie nieudolną formę obrony i pozostają w sprzeczności z całym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W ocenie Sądu powołane i zebrane dowody nie stanowią podstawy do uchylenia wobec oskarżonego odpowiedzialności karnej za popełniony czyn. Zgromadzony materiał dowodowy pozwala stwierdzić, iż wina S. S. nie budzi wątpliwości, a jego postępowanie było w pełni świadome. Odnosząc się do odpowiedzialności oskarżonego należy wskazać, iż organem uprawnionym do reprezentacji podmiotu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest Zarząd i jako prezes jednoosobowego Zarządu spółki z o.o. (...), S. S. prowadził sprawy spółki i ją reprezentował. Dowody pozyskane w niniejszym dochodzeniu z osobistym podpisem oskarżonego S. S. potwierdziły faktyczne wykonywanie i zajmowanie się sprawami gospodarczym spółki.

Odnosząc się do czynu podania nieprawdy w deklaracji VAT-7 za miesiąc sierpień 2013r. poprzez obniżenie kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z nierzetelnej faktury, należy zauważyć, iż deklaracja podatkowa jest dokumentem będącym podstawą naliczania podatku i rozliczenia się z niego z urzędem skarbowym, gdyż w swojej treści zawiera informacje niezbędne do prawidłowego naliczenia podatku, a w szczególności podstawę opodatkowania oraz naliczenie podatku z zamysłem oczywiście rzetelnego jej wypełnienia. Ważną funkcją jaką spełnia deklaracja jest to, że deklaracje podatkowe związane są z techniką samoobliczania podatkowego, a to oznacza, że obowiązek naliczania podatku i wpłacania podatku na rzecz organu podatkowego ciąży na podatniku. To na podatniku spoczywa obowiązek zachowania rzetelności informacji, którą chce i winien zadeklarować. Zatem podatnik winien dołożyć należytej staranności wymaganej przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Wskazać należy, iż niezależnie od tego, w jakiej formie jest podejmowana (spółka z o.o. czy prowadzona na własne nazwisko), to zawsze działalność gospodarcza powinna być podejmowana i wykonywana przez przedsiębiorcę w sposób zawodowy, a pojęcie zawodowości, czy profesjonalizmu wiąże się z należytą starannością. W szeroko rozumianym piśmiennictwie ( m.in. pismo z dnia 13.03.2015r. Izby Skarbowej w Ł. (...)-829/14-6/BM) podkreśla się, iż na osobach prowadzących zawodowo działalność gospodarczą ciąży obowiązek wykazywania szczególnej staranności w doborze kontrahentów, a także sprawdzania czy dostarczają towar zgodnie z prawem. Zaznaczyć należy, że choć żaden przepis nie nakłada na podatnika obowiązku sprawdzania swoich kontrahentów, w interesie osób prowadzących działalność gospodarczą leży podjęcie działań, które wyeliminowałyby ryzyko współpracy z nierzetelnymi podmiotami, ponieważ to podatnik ponosi negatywne konsekwencje odliczenia podatku naliczonego z faktury nie odzwierciedlającej rzeczywistej transakcji, tzn. nie chodzi wyłącznie o przedmiot dostawy, ale również o podmiot transakcji. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości akcentuje się, że przezorny przedsiębiorca powinien, zależnie od okoliczności konkretnego przypadku, zasięgnąć informacji na temat podmiotu, u którego zamierza nabyć towary lub usługi, w celu upewnienia się co do jego wiarygodności (pkt. 38 postanowienia w sprawie J., C-33/13).

Oskarżony S. S., nawiązując współpracę z kontrahentem PHU (...)-147-58-02 nie sprawdził w żaden sposób jego wiarygodności, a jedynie oparł się o znajomość jednego ze wspólników spółki. Zważyć tu należy, iż Spółka z o.o. (...) była nowym podmiotem istniejącym na rynku i w sierpniu 2013r. dokonała swoich pierwszych transakcji i to tylko z 2 podmiotami, gdzie jeden z nich to PHU (...)-147-58-02 a drugi to (...) s.c. S. Ł. (1), S. Ł. (2) należąca do jednego ze (...) spółki (...), gdzie w przypadku tego kontrahenta sprawdzenie okazuje się bezzasadnym. Zatem działanie sprawdzające oskarżonego odnosiłoby się tylko do jednego kontrahenta i tylko wobec jednej faktury. W tej sytuacji minimalizmem staranności wykazałby się oskarżony w zasięgnięciu chociażby opinii np. właściwego naczelnika urzędu skarbowego celem potwierdzenia, czy taki kontrahent istnieje i czy jest czynnym podatnikiem VAT, a z drugiej strony wykazałby się rozwagą w gospodarowaniu budżetem nowo powstałego przedsiębiorstwa, zwłaszcza wobec wydania na wózek widłowy dość pokaźnej sumy pieniędzy tj. 86.100 zł. Wskazać należy, iż oskarżony w celu weryfikacji rzetelności kontrahenta, mógł się także posłużyć np. Centralną Ewidencją i Informacją o Działalności Gospodarczej ( (...)).

W ocenie Sądu oskarżony S. S. jest winnym popełnienia zarzucanego mu czynu, gdyż zawarł transakcję z podmiotem nieistniejącym, przyjął fakturę od tego podmiotu, wskazał to nabycie w deklaracji VAT-7 i jednocześnie pomniejszył podatek należny o podatek naliczony wynikający z tej faktury. Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym i fundamentalnym prawem podatnika, wynikającym z konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej. Unormowanie to wynika m.in. z art. 168 lit.a Dyrektywy 2006/112/WE. Przepis ten jednoznacznie wskazuje, że odliczenie przysługuje jedynie w odniesieniu do podatku powstałego w wyniku czynności wykonanej przez innego podatnika, a dla realizacji tego prawa - stosownie do art. 178 lit. a tej Dyrektywy - konieczne jest posiadanie faktury wystawionej zgodnie z art. 220- art. 236, art. 238, art. 239 i art. 240 Dyrektywy. Sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia podatku w niej wykazanego. Prawo do odliczenia przysługuje zatem wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi. Potwierdzeniem tego może być cytowany w akcie oskarżenia wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 13 grudnia 1989 r. w sprawie G. (...) v. S. van F., C-342/87, w którym stwierdzono, że zgodnie z artykułem 17 (2) podatnik może korzystać z prawa do odliczenia podatku VAT przewidzianego w VI Dyrektywie z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług przez innego podatnika wyłącznie w odniesieniu do podatków faktycznie należnych, tj. podatków przypadających do zapłaty z tytułu działalności podlegającej opodatkowaniu lub zapłaconych, o ile były one należne. Zasada ta nie dotyczy podatku, który jest należny tylko z tego powodu, że został wykazany na fakturze. Dysponowanie przez nabywcę fakturą wystawioną przez zbywcę stanowi jedynie formalny warunek skorzystania z tego uprawnienia. Prawo do odliczenia podatku jest następstwem powstania obowiązku podatkowego powstałego na poprzednim etapie obrotu. Zatem sam fakt otrzymania faktury z wykazanym podatkiem VAT nie jest wystarczającą przesłanką do realizacji prawa do dokonania obniżenia podatku należnego. Aby powstało prawo do odliczenia, u wystawcy faktury podatek VAT musi być wymagalny, co oznacza, że powstał obowiązek podatkowy z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz powstała także podstawa opodatkowania z tytułu zrealizowania jednej z czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Niewystarczającym przy tym dla prawa do odliczenia podatku z danej faktury jest jedynie ustalenie, że dana usługa została wykonana, jeżeli nie zostanie wykazane, że to w wyniku czynności udokumentowanej tą właśnie fakturą rodzącej u sprzedawcy powstanie obowiązku podatkowego, doszło do nabycia tej usługi. Przyznanie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury nieodzwierciedlającej rzeczywiście dokonanej czynności przez jej wystawcę, oznaczałoby, że prawo do odliczenia przysługuje z tytułu samego posiadania faktury z wykazanym podatkiem, który nie jest należny od podmiotu, który fakturę tą wystawił.

Działanie oskarżonego nacechowane było umyślnością. Oskarżony był w pełni świadomy konsekwencji braku działania w dochowaniu staranności sprawdzenia kontrahenta i wyboru, jakim jest uczestniczenie w ryzyku związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, zwłaszcza w zakresie, w jakim prowadzona była spółka tj. odlewnictwo miedzi i stopów miedzi, a w ówczesnych realiach możliwości zawarcia transakcji z podmiotem uczestniczącym w oszustwie podatkowym. Zwrócić bowiem należy uwagę, że narastające zjawisko oszustw podatkowych, a zwłaszcza w zakresie podatku od towarów i usług, stało się już faktem notorycznym. Zjawiska takie wyznaczają uczestnikom obrotu gospodarczego jeszcze wyższe standardy staranności kupieckiej. Natomiast oskarżony nawiązując współpracę z "nowym" kontrahentem nie podjął żadnych działań celem jakiegokolwiek sprawdzenia tego kontrahenta, w tym czy działania kontrahenta nie zmierzają do działań oszukańczych i uchylania się od opodatkowania. Samo założenie że to znajomy wspólnika i że ma warsztat i oświadcza, że jest podatnikiem VAT, nie stanowi o podjęciu przez S. S. niezbędnych działań. Zaznaczyć także należy, iż jak się okazało już podczas kontroli podatkowej jak i w postępowaniu podatkowym, że podatnik PHU (...)-147-58-02 jest podmiotem nieuchwytnym. Z tego też względu Sąd nie miał faktycznej możliwości przesłuchania tej osoby w charakterze świadka. Ta okoliczność znajduje też odniesienie do (...) Spółki (...) (zeznania tego ostatniego Sąd mógł odczytać). Osoby te nie odbierały wezwań z Sądu, mimo że ich adresy pozostawały aktualne. W realiach procesu kontradyktoryjnego, a z takim mieliśmy do czynienia w przedmiotowej sprawie, to oskarżony powinien umożliwić sądowi przeprowadzenie dowodów świadczących o jego niewinności. Z. o przesłuchanie osób, które i tak nie mogły ekskulpować oskarżonego, należało ocenić jako grę na zwłokę. Wszak sam oskarżony wyjaśnił, że nie sprawdzał istnienia i rzetelności kontrahenta T. K.. Nawet jeśli T. K. przyznałby się do tego, że oszukał oskarżonego, to nie mogłoby to rzutować na ocenę jego zawinienia. Nawet jeśli wspólnicy oskarżonego przyznaliby, że to oni nie sprawdzali w/w kontrahenta, to nie miałoby to znaczenia, gdyż ten obowiązek spoczywał w przedmiotowej sprawie na nikim innym, tylko oskarżonym.

Dowody:

- Pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego (...)4II/448- (...) o próbie przeprowadzenia czynności sprawdzających u podmiotu PHU (...)-147-58-02 (k. 94, zbiór A);

- Zawiadomienia prezesa o niestosowaniu ograniczenia czasowego podczas kontroli podatkowej (k. 95, zbiór A);

- Wezwania do osobistego stawienia się T. K. (k. 98-100, 104-105, 111-112, zbiór A);

- Protokół przesłuchania świadka T. K. w postępowaniu podatkowym ( k. 103, 108, 116, zbiór A),

- wydruki z systemu PESEL-SĄD (k. 176-183 akt).

Reasumując, oskarżony, mając świadomość konsekwencji swojego postępowania nie chciał ich osiągnięcia, lecz godził się na ich powstanie, działał umyślnie w tzw. zamiarze ewentualnym, co nie zwalnia oskarżonego z odpowiedzialności karnej skarbowej. Odnosząc się do zarzutu podania nieprawdy w złożonej deklaracji VAT-7 za miesiąc sierpień 2013r. poprzez obniżenie kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z nierzetelnej faktury, tj. z faktury wystawionej przez podmiot nieistniejący, przez co naraził Skarb Państwa na uszczuplenie w podatku od towarów w wysokości 16.100,00zł, istotnym jest także to, że „ogólnym przedmiotem ochrony prawa karnego skarbowego jest interes (i porządek) finansowy państwa (Skarbu Państwa), zaś rodzajowym przedmiotem ochrony przepisów zgrupowanych w kodeksie karnym skarbowym m.in. w art. 56 kks, jest obowiązek podatkowy. Jako pokrzywdzony przypisanym oskarżonemu przestępstwem z art. 56§2 kks, a zatem podmiot, którego dobro uległo bezpośredniemu zagrożeniu, a następnie uszczupleniu, został wskazany Skarb Państwa. Bezpośrednim przedmiotem zamachu oskarżonego okazały się więc dochody Skarbu Państwa z podatku VAT” (wyrok SN z dnia 26.01.2011r. II KK 214/10). Stwierdzić należy, iż oskarżony nie dochował należytej staranności w wykonaniu swojego obowiązku jako prezesa Zarządu i jako osoby, który na podstawie faktycznego wykonywania i zajmowania się sprawami gospodarczymi spółki z o.o. (...) w wyeliminowaniu ryzyka uczestniczenia w oszustwie podatkowym. „Wymóg dobrej wiary spełnia bowiem podatnik, który nie tylko nie uczestniczy czynnie w oszustwie, ale również nawet nie wie i nie może wiedzieć, że bierze w nim udział. Jest zatem wymagane, aby podatnik był uczciwy, ale także, by w razie potrzeby, podjął środki ostrożności celem upewnienia się w przedmiocie legalności prowadzonych transakcji. Jeżeli transakcja jest związana z oszustwem, skorzystanie z prawa do odliczenia jest uzależnione od dochowania przez podatnika należytej staranności, a więc od braku świadomego uczestnictwa w oszustwie i od podjęcia środków koniecznych celem pozyskania informacji dotyczących legalności przeprowadzanej transakcji. Przy czym wymóg dobrej wiary nie stanowi wymogu co do rezultatu, lecz zwykły wymóg odnoszący się do podjętych środków. Podmioty gospodarcze podejmujące wszelkie możliwe działania, których podjęcia można się od nich w sposób uzasadniony domagać celem zapewnienia, że realizowane przez nie transakcje nie są związane z oszustwem, powinny móc powołać się na ich legalność” - (opinia Rzecznika Generalnego w połączonych sprawach C 131/13, C 163/13 i C-164/13) (S. van F. przeciwko S. (...) M. P. vof (C-131/13) oraz T..com BV (C-163/13), T..com M. P.'s BV (C-164/13) przeciwko S. van F.). Mając na uwadze niedołożenie przez oskarżonego S. S. należytej staranności wymaganej przy prowadzeniu interesów spółki podkreślić trzeba, iż należy szukać winy w jego zaniedbaniu przez które doszło do bezpośredniego zagrożenia uszczuplenia w podatku od towarów i usług.

Oskarżony posłużył się nierzetelną fakturą, przez co naraził Skarb Państwa na uszczuplenie w podatku VAT. Sam fakt otrzymania faktury z wykazanym podatkiem VAT nie jest wystarczającą przesłanką do realizacji prawa do dokonania obniżenia podatku należnego. Niewystarczającym jest także to, że dana usługa czy transakcja została wykonana. Istotnym jest to, że czynności udokumentowane tą fakturę rodzą u sprzedawcy powstanie obowiązku podatkowego. Zatem faktura winna być wystawiona przez podmiot uprawniony dla podatku od towarów i usług. Oskarżony zawarł transakcję z podmiotem nieistniejącym, przyjął fakturę od tego podmiotu, wskazał to nabycie w deklaracji VAT-7 jednocześnie pomniejszył podatek należny o podatek naliczony wynikający z tej faktury. W przedmiotowej sprawie nie występowały w ocenie Sądu żadne wątpliwości, podlegające usunięciu na korzyść oskarżonego w rozumieniu art. 5 § 2 k.p.k.

Zgodnie z art. 13 kks oraz art. 48 kks, biorąc pod uwagę rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na sprawcy obowiązku finansowego oraz uwzględniając możliwości zarobkowe sprawcy, Sąd wymierzył oskarżonemu karę grzywny w wysokości 20 stawek dziennych przyjmując równowartość jednej stawki na kwotę 70 zł. Należało mieć na względzie, że jedna stawka dzienna grzywny nie mogła być niższa od jednej trzydziestej wysokości minimalnego wynagrodzenia i nie mogła przekraczać jej czterystukrotności. Nie można w tym miejscu pominąć, że oskarżony jest osobą zdrową, w wieku produkcyjnym, zdolną do podjęcia zatrudnienia, osiągającą niski, ale stały. Dlatego równowartość stawki dziennej grzywny oznaczono na kwotę 70,- zł, czyli nieznacznie wyższą od ustawowego minimum (1/30 z kwoty 1.850,00 zł = 61,66 zł).

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. w zw. art. 113 § 1 kks i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.). Sąd uznał, iż sytuacja materialna oskarżonego uprawnia do skorzystania z możliwości odstąpienia przez Sąd od obciążania oskarżonego opłatą sądową oraz wydatkami postępowania.

SSR Agata Makowska-Boniecka

C., dnia 9 stycznia 2017 r.