Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: sekr. sądowy Monika Bąk - Rokicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 stycznia 2017 r. w Warszawie

sprawy A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania A. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 24 marca 2016 r. znak: (...)

- oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

W dniu 5 kwietnia 2016 r. (data prezentaty w ZUS) A. P. złożyła
za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 24 marca 2016 r.
znak: (...) wnosząc o ponowne przeliczenie przysługującej
jej emerytury. W uzasadnieniu odwołania A. P. wskazała, że w jej ocenie źle organ rentowy źle wyliczył jej emeryturę, gdyż nie uwzględnił wszystkich okresów składkowych, zmniejszył znacznie procenty wyliczenia świadczenia i zmniejszył jednorazowy podatek. Odwołująca nie zgodziła się z obliczeniem wysokości emerytury w wymiarze 1.420 zł, zaznaczając, że taka wysokość emerytury jest nieadekwatna
za 35 lat pracy w zawodzie pielęgniarki.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 12 maja 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania A. P.
na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Wyjaśniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wskazał, że emerytura odwołującej została wyliczona w oparciu o art. 24 ust. 1a pkt 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 887), natomiast odwołująca nie precyzuje gdzie organ rentowy popełnił błąd w obliczeniach. W ocenie organu rentowego skarżona decyzja jest zasadna.

Zarządzeniem z dnia 13 czerwca 2016 r. Przewodnicząca zobowiązała ubezpieczoną do uzupełnienia odwołania w terminie 7 dni poprzez wskazanie jaki okres składkowy został pominięty przez organ rentowy oraz co oznaczają zastosowane
w odwołanie zwroty „zmniejszono znacznie procenty wyliczenia świadczenia lat pracy oraz „pomniejszono jednorazowy podatek”. Ponadto odwołująca została pouczona,
że wszelkie pisma procesowe należy składać z odpisem dla strony przeciwnej.
Pismo zostało odebrane przez odwołującą dnia 17 czerwca 2016 r. (zarządzenie
z 13.06.2016 r. k. 6 a.s.).

Sąd ponowił zobowiązanie z dnia 13 czerwca 2016 r. na mocy zarządzenia z dnia 7 lipca 2016 r. Odwołująca odebrała pismo dnia 27 lipca 2016 r. (zarządzenie
z 07.07.2016 r. k. 11 a.s., epo k. 13 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. P., urodzona w dniu (...), została uznana za osobę niezdolną częściowo niezdolną do pracy na stałe od dnia 30 listopada 2012 r. Z tego też tytułu od dnia 31 maja 2013 r. pobierała rentę. Decyzją z dnia 19 listopada 2013 r.
znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wysokość przysługującego A. P. od dnia 1 grudnia 2013 r. świadczenia rentowego
w wymiarze 1.378,11 zł; po odliczeniu kwoty zaliczki na podatek odprowadzany
do urzędu skarbowego w wysokości 95 zł i składki na ubezpieczenie zdrowotne
w wysokości 124,03 zł wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła miesięcznie 1.159,08 zł (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 30.10.2013 r. k. 86 a.r., decyzje ZUS ws. renty: k. 33, 76 i 94 a.r. tom II).

W dniu 7 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję
znak: (...) o przyznaniu emerytury z urzędu w kwocie zaliczkowej,
na mocy której przyznał A. P. emeryturę od dnia 28 lutego 2016 r. Wysokość emerytury została ustalona w kwocie 1.430,59 zł brutto od 1 kwietnia 2016 r.;
po odliczeniu kwoty zaliczki na podatek odprowadzany do urzędu skarbowego
w wysokości 100 zł i składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 128,75 zł wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 1.201,84 zł. Organ rentowy przyjął za podstawę wymiaru okres od 1 stycznia 1982 r. do 31 grudnia 2010 r. liczony według 20 wybranych lat kalendarzowych i ustalił wskaźnik wymiaru w wysokości 81.46%. Organ rentowy ustalił również, że odwołująca posiada 30 lat, 5 miesięcy i 3 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 7 miesięcy i 15 dni okresów nieskładkowych, w sumie staż pracy w wymiarze 36 lat i 16 dni (decyzja ZUS z 07.03.2016 r. ws. przyznania emerytury k. 109 a.r. tom III).

W dniu 24 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał skarżoną decyzję znak: (...) o przyznaniu A. P. emerytury z urzędu.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wysokość emerytury została ustalona na podstawie zasad określonych w art. 26 ustawy emerytalnej i po waloryzacji od 1 marca 2016 r. wynosi 1.711,04 zł; po odliczeniu kwoty zaliczki na podatek odprowadzany do urzędu skarbowego w wysokości 129 zł i składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 153,99 zł wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 1.428,05 zł (skarżona decyzja ZUS z 24.03.2016 r. k. 113 a.r. tom III).

Od powyższej decyzji organu rentowego ubezpieczona wniosła w dniu 5 kwietnia 2016 r. odwołanie inicjując niniejsze postępowanie (odwołanie k. 2 a.s.).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów załączonych do sprawy stanowiących akta organu rentowego. Materiał dowodowy nie budził wątpliwości Sądu i nie był kwestionowany przez strony, wobec czego został w całości uznany za wiarygodny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 24 marca 2016 r. znak: (...) było niezasadne
i podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w pkt 1a i 1b. Zgodnie zaś z art. 24 ust. 1a pkt 23 ustawy wiek emerytalny dla kobiet urodzonych w okresie od dnia 1 kwietnia 1958 r. do dnia 30 czerwca 1958 r. wynosi co najmniej 61 lat i 10 miesięcy.

Emeryturę, o której mowa w art. 24, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Emeryturę przyznaje się od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego
do emerytury, a w przypadku gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana - od dnia, od którego podjęto jej wypłatę. Emeryturę oblicza się zgodnie
z art. 26, z uwzględnieniem ust. 4 i 5 (art. 24 ust. 1-3 ustawy emerytalnej).

Natomiast zgodnie z art. 25, ust. 1 ustawy emerytalnej, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. Zgodnie zaś z art. 26 ust. 1 emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej
w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Z treści zaskarżonej decyzji wynika, że:

- kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji
wynosi 84.600,86 zł,

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 348.790,02 zł,

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 253,90 m-cy,

- wyliczona kwota emerytury wynosi w związku z tym 1.706,94 zł.

Ponadto organ rentowy w uzasadnieniu skarżonej decyzji podał sposób obliczenia emerytury: (84.600,86 + 348.790,02) / 253,90 = 1.706,94 zł.

Należy zauważyć, że ubezpieczona nie kwestionowała żadnej z ww. kwot, przyjętych do obliczenia emerytury. Kwota składek zaewidencjonowanych na koncie wynika z dokumentacji znajdującej się w aktach rentowych a odwołująca nie miał zastrzeżeń do przeprowadzonej waloryzacji składek. Waloryzacja jest przeprowadzana w sposób określony w art. 25 i 25a. Z koli zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M.P. z 2015 poz. 296), dla osób w wieku 60 lat i 10 miesięcy (wiek w dacie przyznawania emerytury) wynosi ono 253,90. Stąd też w ocenie Sądu Okręgowego powyższe przepisy dotyczące obliczenia emerytury A. P. zostały zastosowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w sposób prawidłowy.

W niniejszej sprawie odwołująca nie zaprezentowała argumentacji mogącej skutkować zmianą zaskarżonej decyzji organu rentowego. Zaznaczenia wymaga,
że w toku postępowania Sąd dwukrotnie zobowiązywał odwołującą drogą pisemną
do sprecyzowania podniesionych zarzutów, czego jednak odwołująca – mimo odebrania pism zawierających zobowiązanie Sądu – nie uczyniła. Odwołująca nie była również
w stanie w sposób jednoznaczny określić co konkretnie zarzuca skarżonej decyzji
na rozprawie w dniu 26 stycznia 2017 r., a poinformowana o możliwości złożenia wniosków dowodowych oraz zajęcia stanowiska wobec odpowiedzi na odwołanie ZUS z możliwości tej nie skorzystała.

Podkreślić należy, że odwołanie od decyzji organu rentowego jest pismem procesowym i w związku z tym powinno odpowiadać warunkom formalnym pisma procesowego określonym w art. 126 i następne k.p.c. Jednocześnie jako pismo procesowe kwalifikowane musi spełniać wymogi wynikające z art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c., wiążące się głównie z tym, że jest to jednocześnie środek zaskarżenia decyzji organu rentowego. Co prawda zgodnie z art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c. odwołanie powinno zawierać takie elementy formalne jak oznaczenie zaskarżonej decyzji lub orzeczenia, zwięzłe przytoczenie zarzutów oraz wniosków i ich uzasadnienie oraz podpis ubezpieczonego albo osoby odwołującej się, jednakże w orzecznictwie podkreśla się odformalizowanie omawianego środka zaskarżenia od rozstrzygnięć organu rentowego. Nie trzeba w nim wskazać żadnych konkretnych zarzutów, czy podstaw, a nawet wniosków; wystarczy samo przejawienie niezadowolenia z decyzji organu rentowego i wyrażenie woli co do odmiennego rozstrzygnięcia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2004 r. II UK 396/03, zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 3 października 2012 r. III AUa 396/12). W konsekwencji na tle judykatury uznaje się, że zarzuty wobec decyzji organu rentowego może stanowić każda podniesiona przez ubezpieczonego wadliwość kwestionowanego rozstrzygnięcia. Wniosek zaś może dotyczyć zmiany decyzji
w całości lub w części. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych odwołanie wszczyna postępowanie przed sądem, a przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (art. 477 ⁹ i art. 477 ¹⁴ k.p.c.) i tylko w tym zakresie podlega ona kontroli sądu zarówno pod względem jej formalnej poprawności, jak i merytorycznej zasadności. Postępowanie sądowe zmierza do kontroli prawidłowości lub zasadności zaskarżonej decyzji
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 lutego 2012 r., II UK 275/11, wyrok Sądu Najwyższego z 10 maja 2007 r., I UK 307/06).

Mając na względzie powyższe Sąd uznał, że samo niezadowolenie odwołującej
z treści skarżonej decyzji które z wynika ze złożonego przez nią odwołania w sposób jednoznaczny (przejawiając się w określeniu „Uważam, że źle wyliczono mi emeryturę. Bardzo proszę o ponowne przeliczenie”), mimo zaniechania przez nią precyzyjnego sformułowania zarzutów, przesądza obowiązku nadania sprawie biegu i konieczności rozważenia, czy skarżona decyzja organu rentowego została wydana w sposób prawidłowy, a konkretnie czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo ustalił wysokość przysługującego odwołującej świadczenia emerytalnego. Okoliczność ta nie zmienia jednak faktu, że to po stronie odwołującej ciążył obowiązek wykazania nieprawidłowości skarżonej decyzji. W myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego.
To one, a nie sąd są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (por. wyrok Sądu Najwyższego
z 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96). Obowiązująca w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności nie obliguje sądu do bezwzględnego poszukiwania prawdy obiektywnej. Wedle wymienionych przepisów, ciężar dostarczenia w postępowaniu sądowym materiału procesowego spoczywa, zasadniczo na stronach, a sąd utracił prawo prowadzenia dochodzenia w celu ustalenia dowodów koniecznych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 maja 2008 roku,
ACa 175/08). Art. 232 k.p.c. określa, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zasady dowodzenia obowiązują również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie (por. choćby wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2008 r. I UK 36/07). Oznacza to, że ciężar dowiedzenia, że skarżącej przysługuje wyższa emerytura a organ rentowy przeliczył wysokość świadczenia z pominięciem wszystkich okresów składkowych, zmniejszył znacznie procenty wyliczenia świadczenia
i zmniejszył jednorazowy podatek, spoczywał po stronie ubezpieczonej.

Odwołująca nie wywiązała się z określonego powyżej obowiązku i tym samym nie wykazała zasadności złożonego odwołania. W szczególności, mimo zakwestionowania dokonanego przez organ rentowy wyliczenia przysługującego
jej świadczenia emerytalnego nie wskazała w sposób dostatecznie precyzyjny z jakimi pozycjami tego wyliczenia się nie zgadza, a ponadto nie przedstawiła dowodów potwierdzających rzekomą wadliwość tego wyliczenia czy choćby własnego wyliczenia emerytury. Tym samym Sąd nie mógł się przychylić do stanowiska ubezpieczonej
i odwołania uwzględnić, gdyż nie było ku temu podstaw.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy oddalił odwołanie A. P.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia
24 marca 2016 r. znak: (...) na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. o czym orzekł w sentencji wyroku.

Zarządzenie: (...)

(...)