Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2017 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – (...)w O.

przeciwko (...) w O.

o unieważnienie umowy

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 17 lutego 2016 r. sygn. akt V GC 196/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok i:

1)  unieważnia umowę Nr (...) zawartą w dniu 23.06.2015 r. pomiędzy Skarbem Państwa- (...) w O., a (...) w O., której przedmiotem są roboty budowlane obejmujące zadanie „Budowa budynku leśniczówki z budynkiem gospodarczym i zagospodarowaniem terenu”;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 7.200 (siedem tysięcy dwieście) zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 10.800 (dziesięć tysięcy osiemset) zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej;

III.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Olsztynie kwotę 3.000 (trzy tysiące) zł tytułem brakujących opłat od pozwu i od apelacji.

(...)

UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa – (...) wniósł o unieważnienie umowy Nr (...) zawartej 23 czerwca 2015 r. przez powoda z pozwaną (...)w O., której przedmiotem są roboty budowlane obejmujące zadanie „Budowa budynku leśniczówki z budynkiem gospodarczym i zagospodarowaniem terenu”. Powołując się na art. 70 ^{( 5)} § 1 k.c. w zw. z art. 146 ust. 5 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych wskazywał w uzasadnieniu powództwa, że o udzielenie zamówienia publicznego mogli ubiegać się wykonawcy, którzy nie podlegali wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie art. 24 ust. 1 p.z.p., a ocena spełnienia warunków udziału w postępowaniu została dokonana na podstawie oświadczeń i dokumentów, jakie wykonawca miał dołączyć do oferty m.in. oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia, a także aktualnego zaświadczenia z ZUS potwierdzającego, że wykonawca nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne lub potwierdzenia, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymania w całości wykonania decyzji właściwego organu – wystawione nie wcześniej, niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert. Pozwana do swojej oferty dołączyła oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia podpisane przez Prezesa Zarządu B. W. oraz odpis zaświadczenia o niezaleganiu w opłaceniu składek z 22 grudnia 2014 r., nr (...), poświadczony przez Prezesa za zgodność z oryginałem.

Dalej powód wskazywał, że oferta pozwanej została ostatecznie wybrana jako najkorzystniejsza i spełniająca wszystkie wymogi SIWZ. Po zawarciu umowy, w dniu 28 sierpnia 2015 r. powód otrzymał od komornika sądowego zajęcie wierzytelności i ekspektatywy wierzytelności na rzecz wierzyciela(...) w O. w sprawie Km 614/15, przy czym należność główna wynosiła 11.420,20 zł. W oparciu o to powód powziął wątpliwość, co do prawdziwości zaświadczenia z 22 grudnia 2014 r. oraz oświadczenia złożonego przez Prezesa Zarządu o braku podstaw do wykluczenia z przetargu. W dniu 4 września 2015 r. zwrócił się więc do ZUS O/O. o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. W odpowiedzi ZUS pismem z 17 września 2015 r. powiadomił powoda, iż nie wydał zaświadczenia z 22 grudnia 2014 r. o nr (...). W tej sytuacji powód wstrzymał roboty budowlane i powziąwszy uzasadnione podejrzenie o popełnieniu przestępstwa poświadczenia nieprawdy i fałszowania dokumentów złożył do organów ścigania zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. W konsekwencji uzyskał informację, że pozwana spółka w sposób niezgodny z prawem wpłynęła na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego składając nieprawdziwe (najprawdopodobniej sfałszowane) zaświadczenie. Wskazał, że niezależnie od tego zaistniała inna okoliczność, która również skutkowałaby odrzuceniem oferty pozwanego – fakt posiadania zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, a zatem złożenie przez Prezesa Zarządu pozwanej spółki nieprawdziwego oświadczenia, o którym mowa w art. 24 ust. 1 p.z.p.

Pozwana (...) w O. wnosiła o oddalenie powództwa podnosząc, że powód uzyskał obiektywną informację o której mowa w art. 70 ⁵ § 2 k.c. w dniu 28 sierpnia 2015 r. i złożył pozew po upływie terminu przewidzianego ustawą w związku z czym utracił prawo do żądania unieważnienia umowy.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z 17 lutego 2016 r. oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej 7 217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ten wskazał, że bezsporne między stronami było zawarcie umowy w trybie przetargu publicznego w dniu 23 czerwca 2015 r., przedłożenie przez pozwaną w ramach procedury przetargowej zaświadczenia z ZUS z 22 grudnia 2014 r. o niezaleganiu z opłaceniem składek oraz otrzymanie przez powoda w dniu 28 sierpnia 2015 r. dokumentu zajęcia wierzytelności (z 26 sierpnia 2015 r.) przez komornika przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie K. T. w sprawie KM 614/15, ze wskazaniem podstaw egzekucji tj. tytułów wykonawczych o bliżej określonych sygnaturach (...) Oddział w O. z 28 lipca 2014 r. i z dnia 2 kwietnia 2015 r., łącznie na kwotę należności w wysokości 11.240,20 zł. Sąd wskazał, że powód podjął się sprawdzenia, czy pozwana zalegała ze składkami przed 22 grudnia 2014 r. i w tych okolicznościach rozważał, czy powód zachował prawo do żądania unieważnienia umowy. Ocenił, że powód dowiedział się o przyczynach pozwalających unieważnić umowę 28 sierpnia 2015 r., bo z zajęcia (k. 371) wynikało w sposób nie budzący wątpliwości, że pozwana miała długi przed 22 grudnia 2014 r., gdyż zajęcie było na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez ZUS poczynając od 28 sierpnia 2014 r. Sąd Okręgowy uznał, że nie zasługuje na uwzględnienie argument powoda, że była to informacja wątpliwa i wymagała sprawdzenia. Jego uwzględnienie w ocenie Sądu powodowałoby, że termin określony w art. 70 ⁵ § 2 k.c. byłby tzw. terminem otwartym i w zasadzie zależał od zdania powoda (subiektywnego) kiedy informację z dokumentu urzędowego uzna za prawdziwą. W ocenie Sądu, z otrzymanego przez powoda w dniu 28 sierpnia 2015 r. dokumentu wynikało, że „dochodzony dług był z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne”. Wskazał, że okoliczności sprawy wskazują, że powód miał tego pełną świadomość, bo rozpoczętą przez siebie procedurę sprawdzającą nie ukierunkował na okoliczność, jakich świadczeń dotyczyła egzekucja, lecz czy zaświadczenie z 22 grudnia 2014 r. było istotnie przez ZUS wystawione.

Ostatecznie, wyrażając pogląd o braku istotności dla rozstrzygnięcia sprawy „prawdziwości zaświadczenia z 22 grudnia 2014 r.” Sąd uznał, że powód o istnieniu przyczyny unieważnienia dowiedział się 28 sierpnia 2015 r. i przyjmując, że pozew został złożony w dniu 20 października 2015 r. ocenił, że powód nie zachował prawa do żądania unieważnienia umowy, które wygasło z upływem miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia.

Zaskarżając ten wyrok w całości apelacją powód zarzucał:

I. naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy:

1) art. 328 § 2 k.p.c. przez niewyjaśnienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podstawy rozstrzygnięcia, w szczególności przez niewyjaśnienie przyczyny uznania, że powód uchybił terminowi do wytoczenia powództwa oraz przypisania powodowi wiedzy o przesłankach do unieważnienia umowy, z uwagi na szczególne właściwości podmiotowe powoda, bez wyjaśnienia tej kwestii, a w konsekwencji brak wykazania zastosowania wskazanej podstawy prawnej do ustalonego stanu faktycznego;

2) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 165 § 2 k.p.c. poprzez uznanie, że pozew został złożony w dniu 20 października 2015 r. podczas, gdy został on oddany w polskiej placówce operatora publicznego w dniu 16 października 2015 r., w konsekwencji czego Sąd błędnie ustalił chwilę wszczęcia sprawy;

3) art. 233 § 2 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie w sytuacji odmowy przedstawienia przez pozwaną oryginału zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek o nr (...) z 22 grudnia 2014 r. wydanego przez (...) Oddział w O., a także braku zaprzeczenia, iż ww. zaświadczenie zostało sfałszowane, co powinno skutkować ustaleniem, iż ww. zaświadczenie zostało sfałszowane;

4) art. 233 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych powoda, których przedmiotem było ustalenie dochowania terminu o wytoczenia powództwa, a w szczególności konieczności weryfikacji informacji zawartej w zawiadomieniu o zajęciu wierzytelności oraz ekspektatywy tej wierzytelności od komornika sądowego w sprawie sygn. akt Km 614/15 oraz przesłanek żądania unieważnienia umowy łączącej strony, tj. złożenia przez pozwana spółkę oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia z postępowania o zamówienie publiczne i zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek o nr (...) z 22 grudnia 2014 r.;

5) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 224 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z wyjaśnień organu administracji publicznej, tj. zastępcy Dyrektora (...) Oddział w O. z 10 lutego 2016 r: wyjaśnienia z jakich tytułów była prowadzona egzekucja w sprawie Km 614/15 w sytuacji, gdy dowód ten ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy na podstawie samego zawiadomienia o zajęciu wierzytelności powód uzyskał wiedzę o możliwości żądania unieważnienia umowy łączącej strony;

II. naruszenie prawa materialnego, tj.:

1) art. 70 ⁵ § 1 zd. 1 k.c. poprzez błędną jego wykładnię w wyniku przyjęcia, iż przyczyną unieważnienia umowy może być sama informacja o prowadzeniu postępowania egzekucyjnego przeciwko pozwanej spółce z wniosku (...) Oddział w O., wynikająca z otrzymanego przez powoda w dniu 28 sierpnia 2015 r. odpisu zajęcia wierzytelności oraz ekspektatywy tej wierzytelności, w sytuacji, gdy przyczyną unieważnienia umowy było przedstawienie przez pozwana spółkę sfałszowanego zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek o nr (...) z 22 grudnia 2014 r. oraz złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia z postępowania o zamówienie publiczne;

2) art. 70 ⁵ § 2 k.c. przez błędną jego wykładnię w wyniku przyjęcia, że powód nie zachował prawa do żądania unieważnienia umowy, gdyż jego uprawnienie w tym zakresie wygasło z upływem miesiąca, licząc od dnia otrzymania w dniu 28 sierpnia 2015 r. odpisu zajęcia wierzytelności oraz ekspektatywy tej wierzytelności, podczas gdy miesięczny termin do żądania unieważnienia umowy powinien być liczony od otrzymania przez powoda informacji z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 17 września 2015 r., tj. od dnia 21 września 2015 r., gdyż dopiero wtedy powód dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia umowy;

III. nierozpoznanie istoty sprawy w związku z zaniechaniem ustalenia wpływu pozwanej na wynik postepowania przetargowego, w wyniku działania polegającego na złożeniu przez pozwaną nieprawdziwych dokumentów w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie art. 10 ust. 1 i art. 39 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.).

W oparciu o powyższe powód domagał się:

1) zmiany zaskarżonego wyroku poprzez unieważnienie umowy Nr (...) zawartej w dniu 23 czerwca 2015 r. pomiędzy Skarbem Państwa – (...) z siedzibą w O., a (...) w O., której przedmiotem są roboty budowlane obejmujące zadanie „Budowa budynku leśniczówki z budynkiem gospodarczym i zagospodarowaniem terenu”, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach procesu;

2) w każdym wypadku zasądzenia od pozwanej(...)w O. na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa według norm przepisanych za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest zasadna.

Zgodnie z przepisem art. 70 ⁵ § 1 i 2 k.c. organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.

Żądanie powoda oparte było o twierdzenie, że pozwana spółka w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego posłużyła się fałszywym zaświadczeniem ZUS o niezaleganiu ze składkami oraz złożyła nieprawdziwe oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z przetargu, a w konsekwencji w sposób niezgodny z prawem wpłynęła na wynik tego postępowania.

Istota sporu sprowadzała się więc do tego, czy pozwana wpłynęła na wynik przetargu posługując się w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego fałszywym zaświadczeniem i składając nieprawdziwe oświadczenie. W konsekwencji okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia sporu było ustalenie, czy wspomniane zaświadczenie było sfałszowane, a oświadczenie nieprawdziwe. Niewątpliwie bowiem, gdyby tak było, to fakt ten mógłby zostać oceniony jako „wpłynięcie na wynik przetargu w sposób sprzeczny z prawem” w rozumieniu cytowanego przepisu. Pozwana bowiem przetarg wygrała, podczas gdy zaleganie ze składkami skutkować powinno odrzuceniem jej oferty. Zgodnie z obowiązującymi w toku przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i mającymi zastosowanie przy ocenie stanu faktycznego sprawy przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych (por. art. 16 ust. 1 i art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. 2016, poz. 1020) oraz Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia pozwana miała obowiązek w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przedłożyć oba dokumenty (w oryginale lub kopiach poświadczonych za zgodność z oryginałem), przy czym zaleganie z uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, co do zasady skutkowało wykluczeniem z postępowania o udzielenie zamówienia (art. 24 ust. 1 pkt 3).

Sąd Okręgowy powinien zatem był dążyć do ustalenia, czy pozwana posłużyła się fałszywym zaświadczeniem i złożyła nieprawdziwe oświadczenie oraz kiedy powód o powyższym powziął wiedzę. Ustalenie tych okoliczności otwierało drogę do oceny, czy powód zachował uprawnienie do żądania unieważnienia umowy. Ocena ta nie zależała bowiem od ustalenia, kiedy powód dowiedział się o zaleganiu pozwanej ze składkami, ale od ustalenia kiedy dowiedział się o sprzecznym z prawem wpłynięciu na wynik przetargu. Okolicznością wiodącą był więc postawiony przez powoda zarzut posłużenia się przez pozwaną fałszywym zaświadczeniem organu rentowego i nieprawdziwym oświadczeniem. Decydującą dla oceny zachowania uprawnienia była w konsekwencji data powzięcia wiedzy o posłużeniu się sfałszowanym zaświadczeniem i o złożeniu fałszywego oświadczenia.

Sąd Okręgowy rozstrzygając tę sprawę nie ocenił trafnie istoty sporu, uznając za okoliczność wiodącą o randze równoznacznej z uzyskaniem wiedzy o istnieniu przesłanki ewentualnego unieważnienia umowy powzięcie wiedzy przez powoda o zaleganiu przez pozwaną ze składkami. Zaniechał ustaleń i oceny, czy pozwana posłużyła się w postępowaniu przetargowym sfałszowanym zaświadczeniem i złożyła nieprawdziwe oświadczenie o braku przyczyn wykluczających od udziału w przetargu. Nietrafnie przy tym ocenił również moment, w którym powód powziął wiedzę o zaleganiu przez pozwaną ze składkami. Należy bowiem wskazać, że tak samo jak dokument zajęcia komorniczego, również zaświadczenie ZUS jest dokumentem urzędowym. Każdy z nich, jako sporządzony w przepisanej formie przez powołany do tego organ w zakresie ich działania, stanowi dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.). Dokument dotyczący zajęcia stanowi dowód prowadzenia egzekucji komorniczej co do określonej w zajęciu należności od określonego w zajęciu dłużnika na rzecz określonego wierzyciela, a zaświadczenie ZUS (którego uwierzytelnioną kopią posłużyła się pozwana) stanowiło dowód niezalegania ze składkami. Nie wiadomo więc, jakie względy zadecydowały, że Sąd pierwszej instancji dał prymat temu pierwszemu, podczas, gdy uwzględniając równą rangę obu dokumentów w istocie, w dniu 28 sierpnia 2015 r., tj. w dacie doręczenia mu zajęcia, powód mógł jedynie powziąć wątpliwość, co do rzetelności jednego z nich oraz dowiedział się że zachodzi sprzeczność pomiędzy tymi dokumentami. Dopiero z pisma ZUS, które wpłynęło do powoda w dniu 21 września 2015 r. na skutek zapytania z 4 września 2015 r. powód dowiedział się, że zaświadczenie, na które powołała się pozwana nie zostało w ogóle przez ten organ wydane. Z tego względu można mówić, że dopiero w tej dacie dowiedział się o użyciu przez pozwaną sfałszowanego zaświadczenia, a w konsekwencji także o złożeniu nieprawdziwego oświadczenia o braku przyczyn wykluczających od udziału w przetargu.

Uzupełnione w postępowaniu apelacyjnym postępowanie dowodowe przy uwzględnieniu materiału zebranego przed Sądem pierwszej instancji pozwala na ustalenie w sposób nie budzący wątpliwości, że przedłożona przez pozwaną w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego kopia zaświadczenia, poświadczona za zgodność z oryginałem, w istocie poświadczała treść zaświadczenia sfałszowanego. Pozwana, pomimo wezwania przez Sąd pierwszej instancji nie przedłożyła oryginału zaświadczenia, którego zgodność z oryginałem poświadczyła i nie wyjaśniła przyczyn jego braku, co można wytłumaczyć tylko tym, że miała świadomość jego sfałszowania i obawiała się narażenia osoby, która je sfałszowała na odpowiedzialność karną za popełnienie przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów. Nie twierdziła, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaświadczenie którym się posłużyła podnosząc jedynie, że powód mógł wcześniej zweryfikować kwestionowane zaświadczenie korzystając z elektronicznego portalu ZUS. Była to obrona o tyle nieskuteczna, że w świetle przepisu art. 70 ⁵ § 2 k.c. istotnym jest dowiedzenie się o przyczynie unieważnienia umowy, a nie o możliwości istnienia takiej przyczyny.

Ze wspomnianego wyżej pisma ZUS z 17 września 2015 r. (doręczonego powodowi, co bezsporne, 21 września 2015 r. – k. 375) wynika jednoznacznie, że „dla płatnika nie zostało wydane zaświadczenie” z 22 grudnia 2015 r. o nr (...). Okoliczność, że uprawniony organ nie wydawał takiego zaświadczenia, znajduje dodatkowe potwierdzenie w materiałach zgromadzonych w toku śledztwa w sprawie 1 Ds. 1386/15 Prokuratury Rejonowej O. – P. w O. (obecnie II K 1017/16 Sądu Rejonowego w Olsztynie), w szczególności piśmie (...) Oddział w O. z 24 listopada 2015 r. (k. 76), złożonym przez (...) Oddział w O. zawiadomieniu z 21 grudnia 2015 r. o popełnieniu przestępstwa (k. 162), zaświadczeniu (...) Oddział w O. z 26 stycznia 2016 r. (k. 103), protokołach z przesłuchania J. M. oraz B. W. (k. 96, 147 i 181). Z tych ostatnich wynika, że pozwana spółka zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami otrzymała 21 maja 2013 r., było to pierwsze wydane zaświadczenie po rozpoczęciu działalności i w dacie postepowania o udzielenie zamówienia publicznego utraciło już walor aktualności. Poczynając od czerwca 2013 r. spółka nie regulowała składek. Wniosek o wydanie kolejnego zaświadczenia spółka złożyła dopiero w marcu 2015 r. i otrzymała decyzję odmowną z uwagi na zaległości składkowe.

Nie może zatem ulegać wątpliwości, że pozwana spółka świadomie posłużyła się w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego sfałszowanym zaświadczeniem (którego kopię poświadczoną za zgodność z oryginałem przedłożyła powodowi), a także świadomie złożyła nieprawdziwe oświadczenie o braku przyczyn wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia, bowiem działające w jej imieniu osoby miały świadomość, że spółka zalega ze składkami, a przed 22 grudnia 2014 r. spółka ani nie występowała o wydanie zaświadczenia, ani nie otrzymała takiego zaświadczenia od uprawnionego organu. Posłużenie się tymi dokumentami pozostawało w sprzeczności z prawem i dobrymi obyczajami bowiem godziło we wiarygodność dokumentów, uczciwą konkurencję i czyste reguły gry w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Poprzez ich złożenie pozwana wpłynęła na wynik tego postępowania ukrywając fakt zalegania ze składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, dyskwalifikujący jej udział w przetargu. W świetle art. 24 ust. 1pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w brzmieniu obowiązującym w czasie trwania procedury przetargowej z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wykluczeniu podlegali wykonawcy, którzy zalegali z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskali oni przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu. Pozwana bezprawnie zatem wpłynęła na decyzję zamawiającego o wyborze najkorzystniejszej oferty poprzez zatajenie istnienia podstaw do wykluczenia jej z postępowania przetargowego, dokumentując przy pomocy sfałszowanego zaświadczenia niezaleganie ze składkami. Skutkowało to ostatecznie wybraniem jej oferty jako najkorzystniejszej.

W tych okolicznościach powód miał podstawy do wystąpienia z żądaniem unieważnienia umowy, przy czym jego uprawnienie nie wygasło, skoro z pozwem wystąpił przed upływem miesiąca od dowiedzenia się o niewydaniu przez ZUS zaświadczenia, którym posłużyła się pozwana.

Rację ma przy tym skarżący, że Sąd Okręgowy nieprawidłowo ustalił datę złożenia pozwu. Wprawdzie w aktach nie zachowała się koperta w której powód nadał pozew w placówce pocztowej operatora publicznego (jak twierdzi 16 października 2015 r.), ale z akt wynika, że pozew wpłynął w paczce do Sądu Okręgowego 19 października 2015 r. (k. 4), a 20 października 2015 r. wpłynął do Wydziału Gospodarczego tego Sądu (k. 2), zatem niewątpliwie przed upływem miesiąca od dowiedzenia się przez powoda o istnieniu przyczyny unieważnienia umowy. Wskazuje to, że brak jest podstaw do oceny, że uprawnienie powoda do wystąpienia z żądaniem unieważnienia umowy wygasło.

Z tych przyczyn wniosek apelacji o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości zasługiwał na uwzględnienie. Z tych przyczyn i na mocy art. 386 § 1 k.p.c. orzeczono, jak w pkt I sentencji.

Zmiana rozstrzygnięcia co do istoty skutkowała także zmianą rozstrzygnięcia o kosztach procesu za pierwszą instancję. Koszty te zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c., 99 k.p.c. i przy uwzględnieniu art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2016, poz. 2261) należało zasądzić na rzecz Prokuratorii Generalnej. Wysokość wynagrodzenia radcy Prokuratorii ustalono na podstawie § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. 2013, poz. 461), które znajdowało zastosowanie z uwagi na treść § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015, poz. 1800).

O kosztach postepowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c. oraz art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Pozwana jako strona przegrywająca powinna zwrócić powodowi kwotę 10 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego – ustaloną na podstawie § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w wersji obowiązującej przed wejściem w życie zmian dokonanych rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2016, poz. 1668). Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postepowania w danej instancji.

Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 623) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. obciążono stronę pozwaną, jako przegrywającą proces, kosztami sądowymi od których uiszczenia strona powodowa była zwolniona z mocy ustawy tj. opłatą od pozwu i odpłatą od apelacji w kwotach po 1.500 zł (art. 31 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

(...)