Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2015 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2015 r. w Warszawie

na rozprawie rozpoznał sprawę

z powództwa B. K. (1)

przeciwko Izbie Skarbowej w W.

o zadośćuczynienie w związku z mobbingiem

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki B. K. (1) na rzecz pozwanego Izby Skarbowej w W. kwotę 1800 zł (tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

W dniu 7 listopada 2013 r. B. K. (1) wniosła do Sądu Rejonowego
dla W. P. w W. VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozew przeciwko Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w W. o ustalenie, że w miejscu pracy stosowany był mobbing wobec powódki, uznanie, że strona pozwana nie przeciwdziałała stosowaniu mobbingu wobec powódki, zasądzenie kwoty 30.000 zł tytułem odszkodowania, przywrócenie stanowiska pracy przez Starszego Komisarza Skarbowego
w D. Podatku Dochodowego od Osób Fizycznych, zmianę warunków wynagrodzenia, tzn. powrót do stanu sprzed 1 października 2009 r., zwrócenie 150 zł do wynagrodzenia zasadniczego z datą od 1 października 2009 r. do dnia dzisiejszego wraz z odsetkami ustawowymi. Pismem procesowym z dnia 25 lipca 2013 r. powódka sprecyzowała żądanie pozwu i domagała się zasądzenia kwoty 37.700 zł tytułem zadośćuczynienia. W odpowiedzi na pozew z dnia 13 stycznia 2014 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego W. - T. wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc jednocześnie zarzut braku legitymacji procesowej biernej. W piśmie procesowym z dnia 10 lutego 2014 r. powódka oświadczyła o cofnięciu pozwu przeciwko Naczelnikowi Urzędu Skarbowego W. T. i wniosła
o umorzenie postępowania. Jako stronę pozwaną wskazała Urząd Skarbowy W. – T..

W dniu 26 marca 2014 r. B. K. (1) wniosła pozew przeciwko Urzędowi Skarbowemu W. – T. o ustalenie, że w miejscu pracy stosowany był mobbing wobec powódki oraz o zasądzenie kwoty 37.700 zł tytułem zadośćuczynienia. W uzasadnieniu podniosła, że była zatrudniona u pozwanego od 25 lutego 1994 r. na umowę na czas nieokreślony. Od około czterech lat jest nękana, poniżana i zastraszana przez następujące osoby: L. J. – ówczesną Naczelnik Urzędu Skarbowego W. – T. –
w okresie od 1 września 2009 r. do 28 lipca 2010 r., Z. O. – Kierownika Referatu
w dziale Wprowadzania Danych i Bezpośredniej Obsług Podatników w okresie od 6 stycznia 2010 r. do dnia 31 stycznia 2012 r., E. W. – pracownika Urzędu Skarbowego W. – T. w okresie od 15 marca 2010 r. do 30 listopada 2011 r., H. B. – Główną Księgową Urzędu Skarbowego W. – T. – w okresie
od 1 lutego 2012 r. do dnia wniesienia pozwu. Przez wyżej wymienione osoby powódka była nękana, poniżana, lekceważona i szykanowana. Ponadto osoby te szkodziły opinii powódki. Powódce zaniżano także dodatkowe wynagrodzenie (nagrody i oszczędności wypłacane kwartalnie). W ocenie powódki takie działania były bezprawne i nie powinny mieć miejsca
w jednostce państwowej. Powódka wskazała, iż stosowane wobec niej nękanie i zastraszanie jest długotrwałe i uporczywe – z częstotliwością przynajmniej raz w tygodniu. Powyższe wywołało u powódki zaniżoną samoocenę zawodową i rozstrój zdrowia, w rezultacie czego
u powódki wystąpiły urazy psychosomatyczne i społeczne, pogorszenie atmosfery w pracy
i oczekiwanych wyników w pracy. W dniu 24 marca 2014 r. powódka otrzymała arkusz oceny okresowej z oceną 2,75 – ocena ta za kolejne okresy jest coraz niższa, co jest efektem zamierzeń pozbycia się konfliktowego pracownika. Powyższe okoliczności, zdaniem powódki, wypełniają znamiona mobbingu.

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie
w stosunku do Naczelnika Urzędu Skarbowego W. - T. w W..

(postanowienie – k. 332)

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wezwał do udziału
w sprawie w charakterze pozwanego Urząd Skarbowy W. - T. w W.. (postanowienie – k. 333)

W odpowiedzi na pozew z dnia z dnia 7 maja 2014 r. Urząd Skarbowy W. T. w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
W uzasadnieniu podniósł, że nigdy wobec powódki nie były prowadzone działania, które można zakwalifikować jako mobbing. Zaprzeczył temu, jakoby inspirował działania kontrolne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zmierzające do weryfikacji zwolnienia lekarskiego powódki. Powódka nie wskazała precyzyjnie z imienia i nazwiska przełożonego, który jej zdaniem, miał się dopuszczać wobec niej mobbingu. Wskazał na niezrozumiałość kwestii łączenia przez powódkę indywidualnego programu rozwoju zawodowego
z domniemanym mobbingiem. Ponadto pozwany szczegółowo ustosunkował się
do poszczególnych dowodów załączonych do pozwu przez powódkę i przeważającej mierze zakwestionował ich moc dowodową w odniesieniu do okoliczności podnoszonych przez powódkę. (odpowiedź na pozew – k. 352 – 373)

Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi –Północ VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych podjął zawieszone postępowanie
z udziałem Izby Skarbowej w W. wobec utraty zdolności sądowej przez Urząd Skarbowy W. – T. w W. (postanowienie – k. 560)

W toku procesu strona pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko. Powódka na rozprawie w dniu 18 listopada 2015 r. wniosła ostatecznie o zadośćuczynienie w wysokości 37.700 zł z tytułu mobbingu i naruszenia dóbr osobistych.

Strona pozwana konsekwentnie wnosiła o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. K. (1) została zatrudniona w Urzędzie Skarbowym W. P. w W. w dniu 24 lutego 1994 r. W związku z reorganizacją i zmianą nazwy,
na podstawie zarządzenia nr 4 Dyrektora izby Skarbowej z dnia 13 grudnia 1995 r. w sprawie reorganizacji urzędów skarbowych na terenie (...) W. i Urzędu Skarbowego
w P. z dniem 1 stycznia 1996 r. B. K. (1) z mocy prawa stała się pracownikiem Urzędu Skarbowego W. - T..

(umowa o pracę – k. 2, pismo z dnia 30.12.1995 r. – k. 18 - akt pracowniczych)

Decyzją p. o. Naczelnika Urzędu Skarbowego W. L. P. z dnia 15 grudnia 2008 r. wynagrodzenie zasadnicze B. K. (1) w związku z zajmowaniem przez nią stanowiskiem zaliczanym do stanowisk specjalistycznych uległo zwiększeniu o kwotę 150,64 zł z datą od dnia 1 stycznia 2008 r. Od 1 marca 2009 r. wynagrodzenie zasadnicze B. K. (1) wynosiło 3.099,33 zł w związku z zajmowaniem przez nią stanowiska starszego komisarza skarbowego. B. K. (1) pracowała wówczas
w Samodzielnym Wieloosobowym S. Pracy ds. Karnych Skarbowych. Do jej zakresu czynności należało m.in. prowadzenie dochodzeń i śledztw w sprawach karnych skarbowych oraz innych postępowań karnych na podstawie odrębnych przepisów, a także postępowań mandatowych w sprawach o wykroczenia skarbowe, współpraca z Sądem, Prokuraturą, Izbą Skarbową oraz Policją w celu wykonywania zadań finansowego organu postępowania przygotowawczego. W dniu 20 sierpnia 2009 r. Naczelnik Urzędu L. J. wydała zarządzenie wprowadzające zasady przeprowadzania oceny okresowej członków korpusu służby cywilnej w Urzędzie Skarbowym W. – T.. W dniu 20 września 2009 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego W. – T. – L. J. zawarła z B. K. (1) – starszym komisarzem skarbowym porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy, na mocy którego B. K. (1) zostało przyznane wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2.979,41 zł z datą od dnia 1 października 2009 r. B. K. (1) została przeniesiona wówczas do innej komórki organizacyjnej, tj. (...) Referatu (...). Zmianie uległ także zakres wykonywanych przez nią czynności. Polegał
on m. in. na przyjmowaniu i rozdzielaniu korespondencji wpływającej do (...)
za pośrednictwem poczty, firm kurierskich oraz Izby Skarbowej w W., potwierdzanie wpływu korespondencji poprzez przystawienie pieczęci datownikiem i złożenie własnoręcznego podpisu na dokumentach, wprowadzanie korespondencji przychodzącej
do aplikacji Biblioteka Art. Pismem z dnia 12 listopada 2009 r. Naczelnik Urzędu L. J. w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w zakresie terminowości załatwianych spraw w Samodzielnym Wieloosobowym S. Pracy ds. Karnych Skarbowych zwróciła się do B. K. (1) o sporządzenie i przedstawienie do wglądu Naczelnikowi Urzędu wykazu zadań i czynności wykonanych przez nią w sierpniu 2009 r. B. K. (1) sporządziła powyższy wykaz w dniu 19 listopada 2009 r. i przedstawiła
go Naczelnik Urzędu. Podkreśliła jednocześnie, iż wykonywała swoje obowiązki z należytą starannością, pomimo tego, iż nie była prawnikiem oraz wykonywała pracę jednoosobowo. B. K. (1) została obciążona przez pracodawcę kosztami wykonywania prywatnych połączeń z telefonu służbowego w miesiącu sierpniu 2009 r. W okresie od 1 stycznia 2009 r. do 3 września 2009 r. B. K. (1) został przyznany dodatek specjalny w kwocie 50 zł miesięcznie, zaś w okresie od 1 października 2009 do 31 grudnia 2009 r. w wysokości 47 zł miesięcznie. W tym okresie pomiędzy B. K. (1) a innymi współpracownikami oraz przełożonymi nie było konfliktów. B. K. (1) była traktowana przez swoich przełożonych tak samo, jak inni pracownicy.

(decyzja – k. 102, pismo z dnia 15.04.2009 r. – k. 105, arkusz czynności – k. 106,108 porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy – k. 107, pisma z dnia 17.11.2009 r. –
k. 110, 111, pismo z dnia 12.11.2009 r. – k. 109 - akt pracowniczych, zarządzenie nr 32 z dnia 20.09.2009 r. wraz z załącznikiem nr 1. – k. 120 – 128, pismo z dnia 19.11.2009 r. - k. 235 - 236, oświadczenie B. K. – 238, nota księgowa nr (...) z dnia 01.12.2009 r. – k. 239, zeznania E. C. – k. 433 – 434, zeznania świadka R. Z. – k. 490-491, zeznania świadka A. M. (2) – k. 496, zeznania świadka L. P. – k. 496, zeznania świadka L. J. – k. 551, zeznania świadka M. S. (1) – k. 559)

W związku z rozpoczynającą się akcją składnia zeznań rocznych z dniem 6 stycznia 2010 r. B. K. (1) została przeniesiona do D. Wprowadzania Danych i Bezpośredniej (...) Podatników. Do zadań B. K. (1) należało przede wszystkim wprowadzanie danych (informacji podatkowych, zeznań rocznych, deklaracji VAT) do systemu informatycznego (...). W związku z koniecznością zapewnienia obsady pracowników obsługujących podatników w S. Kancelaryjno – Informacyjnym Urzędu Skarbowego W. T. – dla D. B. przy ul. (...) B. K. (1) z dniem 15 marca 2010 r. została przeniesiona na powyższe stanowisko.

(pismo z dnia 04.01.2010 r. – k. 115, arkusz zakresu czynności – k. 116, pismo z dnia 12.03.2010 r. – k. 118 - akt pracowniczych)

Zarządzeniem nr 17 Naczelnika Urzędu z dnia 7 kwietnia 2010 r. wprowadzono w Urzędzie Skarbowym W. – T. wewnętrzne zasady postępowania antymobbingowego. Pismem datowanym na dzień 25 maja 2010 r. B. K. (1) zwróciła się do Naczelnik Urzędu – L. J. z prośbą o przeniesienie na inne stanowisko. Prośbę swa motywowała tym, iż wprowadzanie danych do systemu nie sprawia jej satysfakcji i zadowolenia z wykonywanej pracy. Ponadto wniosła o przywrócenie wysokości podstawy wynagrodzenia, tj. zwiększenie jej o kwotę 150 zł w związku z świadczeniem pracy w dziale merytorycznym od dnia 6 stycznia 2010 r. pismem z dnia 27 maja 2010 r. L. J. zwróciła się do Kierownika D. Wprowadzania Danych i Bezpośredniej (...) Podatników – Z. O. o wyznaczenie terminu przejścia B. K. (1) do innej komórki organizacyjnej. W odpowiedzi udzielonej w tym samym dniu Kierownik D. Z. O. zwróciła się do Naczelnika Urzędu z prośbą o wyrażenie zgody na przejście B. K. (1) z dniem 1 września 2010 r. z uwagi na zbliżający się okres urlopowy. Naczelnik Urzędu wyraziła zgodę na powyższą prośbę. O powyższej decyzji B. K. (1) została poinformowana pisemnie w dniu 14 czerwca 2010 r. W dniu 15 października 2010 r. wobec B. K. (1) Rzecznik Dyscyplinarny Urzędu Skarbowego W. – T. wszczął postępowanie wyjaśniające. Podstawą wszczęcia postępowania było stwierdzenie
w trakcie kontroli problemowej przez pracowników Izby Skarbowej w W. szeregu uchybień i nieprawidłowości na Samodzielnym Wieloosobowym S. Pracy
ds. Karnych Skarbowych w 2009 r. W dniu 3 listopada 2010 r. B. K. (1) złożyła Naczelnikowi Urzędu Skarbowego W. – T. pisemne wyjaśnienia w związku
z przeprowadzoną kontrolą. W piśmie tym wskazała przede wszystkim na bardzo duże obciążenie pracą w komórce ds. karnych skarbowych. B. K. (1) narzekała także
na dolegliwości zdrowotne takie jak bóle nadgarstków i kręgosłupa związane z pisaniem
na klawiaturze i obsługa myszki komputerowej. Pismem datowanym na dzień 8 listopada 2010 r. B. K. (1) zwróciła się do Naczelnika Urzędu z prośbą o uwzględnienie
jej osoby przy zmianie stanowiska pracy, gdyż obecnie zajmowane stanowisko nie daje jej żadnych satysfakcji oraz możliwości dalszego rozwoju. Postanowieniem z dnia 23 listopada 2010 r. Rzecznik Dyscyplinarny Urzędu Skarbowego W. – T. umorzył postępowanie wyjaśniające przeciwko B. K. (1). W uzasadnieniu Rzecznik wskazał, iż działaniu B. K. (1) nie można przypisać umyślnego niewykonywania swoich obowiązków służbowych. Pismem datowanym na dzień 7 grudnia 2010 r. B. K. (1) zwróciła się do Naczelnika Urzędu z prośbą o podwyższenie podstawy wynagrodzenia zasadniczego. Na stanowisku wprowadzania danych do systemu było bardzo dużo pracy.
W okresie składania zeznań podatkowych pracownicy obsługi bieżącej i wprowadzania danych pomagali dodatkowo obsługiwać petentów. Kierownik D. – Z. O. nadzorowała wykonywanie pracy przez swoich podwładnych pod względem ilościowym.
W razie stwierdzenia niewypracowania przez swoich podwładnych dziennej normy wprowadzonych danych do systemu, czy też jakichkolwiek innych nieprawidłowości wzywała ich do siebie i przeprowadzała z nimi rozmowę motywacyjną. W związku
z niewypracowywaniem ustalonej normy Z. O. przeprowadzała rozmowy
m. in. z E. J. oraz z B. K. (1), która odbierała je jako szykany. Po tych rozmowach zdarzało się, że B. K. (1) przychodziła do swojego pokoju zdenerwowana i zapłakana. B. K. (1) czasami spóźniała się do pracy oraz wychodziła w trakcie pracy z budynku (...) w celu załatwienia spraw prywatnych. W filii (...) przy
ul. (...) zaczęło dochodzić do nieporozumień pomiędzy B. K. (1) a innymi pracownikami. W D. Wprowadzania Danych pracowało około 20 osób, zarówno osoby młode, jak i w starszym wieku.

(pismo z dnia 25.05.2010 r. – k. 120, pisma z dnia 27.05.2010 r. k. 121, 122, pismo – k. 123- akt pracowniczych, pismo z dnia 07.12.2010 r. – k. 250, zawiadomienie z dnia 15.10.2010 r. – k. 245, postanowienie o umorzeniu postepowania z dnia 23.11.2010 r. – k. 247 – 248, wystąpienie pokontrolne – k. 109 – 113, Zarządzenie nr 17 z dnia 07.04.2010 r. – k. 182 – 185, wyjaśnienie – k. 243 – 244, pismo z dnia 08.11.2010 r. – k. 249, zeznania świadka D. P. – k. 429 – 430, zeznania świadka Z. O. – k. 486 – 488, zeznania świadka E. W. – k. 489 -490, zeznania świadka E. J. –
k. 552 – 553, przesłuchanie powódki – k. 588 01:26:35 – 01:28:01, 01:39:05 – 01:39:40)

Z dniem 6 stycznia 2011 r. B. K. (1) rozpoczęła wykonywanie pracy w D. (...) Bezpośredniej – Referacie (...) Bieżącej i Przetwarzania Danych. Do głównych zadań B. K. (1) należało m. in. wprowadzanie danych (informacji podatkowych, zeznań rocznych, deklaracji VAT) do systemu informatycznego (...) oraz bezpośrednia obsługa podatników. W dniu 25 marca 2011 r. Kierownik Referatu Z. O. dokonała okresowej oceny pracy B. K. (1). Średnia arytmetyczna ze wszystkich ocen cząstkowych przyznawanych za poszczególne kryteria oceny wyniosła 3,71. Od powyższej oceny okresowej B. K. (1) w dniu 4 kwietnia 2011r. wniosła sprzeciw do Naczelnika Urzędu Skarbowego W. – T. – E. K. i wniosła jednocześnie o jej zmianę. Sprzeciw B. K. (1) nie został uwzględniony przez Naczelnika Urzędu.

(ocena okresowa członka korpusu służby cywilnej – k. 127, sprzeciw z dnia 04.04.2011 r. –
k. 128, pismo z dnia 15.04.2011 r. - akt pracowniczych)

­ W 2011 r. B. K. (1) zawarła z Urzędem Skarbowym W. – T. umowę zlecenia, zgodnie z którą zobowiązała się do utrzymywania czystości na S. Kancelaryjno – Informacyjnym przy ul. (...) w W. za wynagrodzeniem 600 zł brutto za wykonaną pracę (bezsporne).

W związku z upływem w dniu 11 sierpnia 2011 r. okresu uprawniającego do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej za 25 lat pracy zawodowej B. K. (1) otrzymała nagrodę w wysokości 100 % wynagrodzenia oraz podziękowania za dotychczasową pracę od Naczelnika Urzędu Skarbowego W. – T..

(pisma z dnia 18.11.2011 r. – k. 132, 133 - akt pracowniczych)

W dniu 2 listopada 2011 r. B. K. (1) wniosła do Naczelnika Urzędu skargę
na Kierownika Referatu Z. O., która przyznała B. K. (1) niższą nagrodę finansową w porównaniu z innymi pracownikami. W skardze podniosła także, iż od samego początku pracy w referacie jest zmuszana do wprowadzania danych z dokumentów do bazy
w ustalonej normą ilości, ponadto, ze jest lekceważona, niedoceniana i ignorowana przez Kierownika. Wskazała też na doznawanie przykrości i nieprzyjemności ze strony innych pracowników. Składając skargę B. K. (1) miała nadzieję na to, iż Naczelnik Urzędu przeniesie ją do wykonywania innych zadań w innym referacie. Przy przydzielaniu nagród uwzględniano m. in. zaangażowanie w pracę przez pracownika, ilość wykonywanej przez niego pracy, nieobecności z powodu choroby. B. K. (1) otrzymywała nagrody
w wysokości proporcjonalnej do wykonanej pracy. Po podjęciu interwencji przez przełożone B. J. L. i J. O. i przeprowadzenia z nią rozmów oraz
z jej współpracownikami zarzuty podniesione przez B. K. (1) nie potwierdziły się. Okazało się, iż to B. K. (1) przekazuje część swojej pracy innym współpracownikom
i opuszcza miejsce pracy w celu załatwienia osobistych spraw. Przyznawanie nagród pracownikom (...) miało charakter uznaniowy. Nagrody przyznawał bezpośredni przełożony pracownika. Podstawę udzielania nagród stanowiły zarządzenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w sprawie wprowadzenia Regulaminu podziału
i przyznawania nagród finansowych pracownikom Urzędu Skarbowego za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej z 3% funduszu nagród powiększonego o oszczędności środków finansowych przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe po ich zaopiniowaniu przez związki zawodowe. W celu zapewnienia B. K. (1) komfortowych warunków pracy po zaistniałej interwencji na mocy porozumienia zawartego w dniu 29 listopada 2011 r. z Naczelnikiem Urzędu B. K. (1) została ponownie przeniesiona do świadczenia pracy w siedzibie Naczelnika Urzędu Skarbowego W. – T. przy
ul. (...). W piśmie z dnia 24 stycznia 2012 r. Naczelnik Urzędu poinformowała B. K. (1), iż w związku ze zgłoszeniem przez nią braku satysfakcji
z wykonywanej pracy, braku możliwości dalszego rozwoju w obecnej komórce organizacyjnej, skarg na współpracę z kierownikiem Referatu (...) Bieżącej
i Wprowadzania Danych oraz braku właściwej współpracy z pracownikami w S. Kancelaryjno – Informacyjnym, które to skargi okazały się bezzasadne, powierza jej wykonywanie zadań w D. Rachunkowości Podatkowej. B. K. (1) z dniem
1 lutego 2012 r. objęła stanowisko kontrolera rozliczeń w tymże D.. Zakres czynności B. K. (1) obejmował przede wszystkim wprowadzanie do Systemu P. wniosków dotyczących zajęć wierzytelności i odwołań od Komorników Sądowych, Komorników Skarbowych oraz Urzędu Miasta, ZUS, prowadzenie ewidencji dot. wniosków, zajęć komorniczych, udzielanie odpowiedzi na zapytania w zajęciach komorniczych. Początkowo B. K. (1) była zadowolona z tej pracy. Miała jednak mniejszy zakres obowiązków jako nowy pracownik. Po roku pracy zakres ten został poszerzony. W dniu 6 lutego 2012 r. B. K. (1) została poddana kolejnej ocenie okresowej i uzyskała średnią arytmetyczną ocen 2,75. B. K. (1) w dniu 13 kwietnia 2012 r. zwróciła się pisemnie do Głównej Księgowej z prośbą o spowodowanie sprawnego działania systemu komputerowego. Czasami dochodziło do konfliktów pomiędzy B. K. (1) a innymi pracownikami. Niektórzy pracownicy rozmawiali z B. K. (1) tylko w sprawach służbowych, zaś niektórzy wcale. W 2013 r. B. K. (1) została przydzielona osoba do pomocy - J. S.. B. K. (1) wyraziła potem niezadowolenie, gdy okazało się, że J. S. wykonała łatwiejszą pracę i większych ilościach zawyżając jej normę. Potem sprawę tę zgłosiła Naczelnikowi Urzędu podnosząc, iż J. S. chce ją pogrążyć.

(porozumienie z dnia 29.11.2011 r. – k. 135, pisma z dnia 24.01.2012 r. – k. 138, 139 – akt pracowniczych, arkusz zakresu czynności – k. 140 akt pracowniczych, Zarządzenie nr 39 wraz z regulaminem - k. 92-93, Zarządzenie nr 17 wraz z regulaminem 95-97, Zarządzenie nr 38 wraz z regulaminem 99-103, Zarządzenie nr 14 wraz z regulaminem 105 – 107, ocena okresowa członka korpusu służby cywilnej – k. 141, skarga – k. 258 – 259, pismo z dnia 13.04.2012 r. – k. 264, zeznania J. L. k. 430 – 431, zeznania świadka K. K. – k. 431 – 432, zeznania świadka J. S. – k. 432 – 433, zeznania świadka H. B. – k. 492, zeznania świadka K. M. – k. 493, zeznania świadka E. K. – k. 588 00:16:14 – 00:17:11, 00:19:22 – 00:21:16, 00:24:00 – 00:25:02, przesłuchanie powódki – k. 588 01:46:50- 01:47:00, 01:49:14 – 01:50:20).

Praca B. K. (1) znajdowała się w tym czasie pod nadzorem Kierownika. W sytuacji, gdy Kierownik zgłaszał zastrzeżenia co do pracy B. K. (1), np. co do zbyt małej ilości wykonanej pracy, to wówczas H. B. przeprowadzała z nią rozmowy, które odbywały się podniesionym głosem. B. K. (1) wracała zdenerwowana z tych rozmów. Pismem datowanym na dzień 16 maja 2012 r. B. K. (1) zwróciła się do Naczelnika Urzędu o podjęcie interwencji w jej sprawie w związku z niepoprawnymi relacjami z Główną Księgową Urzędu Skarbowego W. – T. – H. B.. W piśmie z dnia 17 maja 2012 r. Główna Księgowa poinformowała Naczelnika Urzędu o przeprowadzeniu rozmowy dyscyplinującej z B. K. (1). Naczelnik poleciła bieżący monitoring pracy B. K. (1). Pismem z dnia 10 lipca 2012 r. B. K. (1) zwróciła się do Naczelnika Urzędu o zweryfikowanie jej stanowiska służbowego oraz podstawy wynagrodzenia, które zostały obniżone bez uzasadnionej przyczyny. Naczelnik Urzędu poinformowała B. K. (1), iż z dniem 1 lipca 2012 r. na zajmowanym stanowisku Kontroler Rozliczeń przysługuje jej wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3.022,50 zł.

(pismo z dnia 17.05.2012 r. – k. 144, pismo z dnia 10.07.2012r. – k. 145, pismo z dnia 30.07.2012 r. – k. 146 akt pracowniczych, pismo z dnia 16.05.2012 r. – k. 265 – 266, zeznania świadka H. B. – k. 493, zeznania świadka M. S. (2) – k. 555 - 558)

W piśmie z dnia 12 listopada 2012 r. H. B. poinformowała Naczelnika Urzędu o odsunięciu B. K. (1) od zadań związanych z pracą w systemie (...) wobec stwierdzenia po raz kolejny faktu zlikwidowania przez B. K. (1) zeznania podatkowego podatnika w systemie.

(pismo z dnia 12.11.2012 r. wraz z raportem – k. 149 akt pracowniczych)

W dniu 20 lutego 2013 r. Naczelnik Urzędu oraz B. K. (1) zawarły porozumienie, zgodnie z którym B. K. (1) zmieniła miejsce pracy na budynek znajdujący się przy ul. (...) w W. oraz teren objęty zasięgiem terytorialnym Naczelnika Urzędu Skarbowego W. – T.. Pismem z dnia 4 października 2013 r. B. K. (1) zwróciła się do Naczelnika Urzędu z prośbą o przeniesienie do pracy w innej komórce organizacyjnej. W uzasadnieniu prośby wskazała, iż nie czuje się dobrze wykonując pracę na dotychczasowym stanowisku, wręcz jej nie lubi. Ponadto podniosła, iż wywiązuje się należycie ze swoich obowiązków, pomimo dużej ilości pracy, zaś współpraca z innymi układa się dobrze. Wyraziła także chęć odzyskania stanowiska Starszego Komisarza. B. K. (1) również ustnie zwracała się do Naczelnika Urzędu w sprawie zmiany stanowiska pracy wskazując, iż jej wyksztalcenie i doświadczenie predestynują ją do wykonywania innych stanowisk, niż to które wykonuje. B. K. (1) nigdy nie złożyła aplikacji na wolny etat w Urzędzie Skarbowym.

(pismo z dnia 20.02.2013 r. – k. 152, pismo z dnia 04.10.2013 r. – k. 153 - akt pracowniczych, zeznania świadka E. K. – k. (...)

Prośba B. K. (1) nie została uwzględniona. W Urzędzie Skarbowym W. T. do Naczelnika Urzędu wpłynęła tylko jedna skarga o mobbing. Przeprowadzone postepowanie wyjaśniające nie potwierdziło zasadności skargi. (bezsporne)

W dniu 22 listopada 2013 r. B. K. (1) na prośbę Głównej Księgowej złożyła pisemne wyjaśnienia odnośnie wykonywanych czynności w poszczególnych dniach. W dniu 24 lutego 2014 r. B. K. (1) została poddana kolejnej ocenie okresowej, od której następnie w dniu 3 marca 2014 r. wniosła sprzeciw. W dniu 18 marca 2014 r. Naczelnik Urzędu podjął decyzję w sprawie powołania Zespołu do sprawdzania treści informacji i zarzutów zgłoszonych przez pracownika (...). Naczelnik Urzędu po rozpoznaniu sprzeciwu nie znalazła podstaw do zmiany oceny okresowej B. K. (1). Pismem z dnia 24 marca 2014 r. Kierownik D. Rachunkowości Podatkowej – K. M. zwróciła się do Naczelnika Urzędu o przeniesienie B. K. (1) do innej komórki organizacyjnej (...). W uzasadnieniu wniosku wskazała na brak wiedzy specjalistycznej B. K. (1) z zakresu rachunkowości podatkowej, trudność współpracy z innymi pracownikami oraz na jej częstą absencję w pracy, która powoduje destabilizację pracy w komórce. W dniu 9 kwietnia 2014 r. Urząd Skarbowy W. – T. rozwiązał z B. K. (1) umowę na czas nieokreślony za wypowiedzeniem. Jako przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę Urząd Skarbowy wskazał na konfliktowość B. K. (1) oraz brak specjalistycznej wiedzy. Urząd Skarbowy w 2014 r. organizował dla swoich pracowników szkolenia z zakresu przeciwdziałania mobbingowi.

(ocena okresowa członka korpusu służby cywilnej – k. 157, sprzeciw z dnia 03.03.2014 r. –
k. 158, pismo z dnia 14.03.2014 r. – k. 159, pismo z dni 24.03.2014 r. – k. 162, oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę na czas nieokreślony za wypowiedzeniem – k. 166 - akt pracowniczych, pismo z dnia 22.11.2013 r. – k. 200, wykaz osób biorących udział w szkoleniu – k. 542 decyzja nr (...) Naczelnika Urzędu Skarbowego W. – T. –
k. 543)

W 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego W. – T. powołał Komisję antymobbingową (Zarządzenie nr 3 z dnia 15.01.2015 r. – k. 544)

B. K. (1) nie odwoływała się od decyzji pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. (bezsporne)

B. K. (1) w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 marca 2013 r. świadczyła także pracę w godzinach ponadliczbowych. B. K. (1) leczy się obecnie w związku z zaburzeniami depresyjno – lękowymi oraz z powodu dolegliwości somatycznych występujących na podłożu nerwicowym.

(karty pracy pozaplanowej powódki – k. k. 146 – 151, zaświadczenia lekarskie z dnia 31.01.2014 r. – k. 197, 198, zaświadczenie lekarskie z dnia 14.05.2014 r. – k. 390)

Zgodnie z art. 2 ust. 7b ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie w dniu 1 kwietnia 2015 r. w sprawach organizacyjno-finansowych, w tym z zakresu prawa pracy, izba skarbowa wraz z podległymi urzędami skarbowymi stanowi jednostkę organizacyjną, której kierownikiem jest dyrektor izby skarbowej. Miesięczne wynagrodzenie B. K. (1), liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 3.598,48 zł (zaświadczenie – k. 380)

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd oparł się na powołanych wyżej dowodach. Dowody z dokumentów nie budziły wątpliwości co do informacji w nich zawartych, jak i autentyczności i nie były kwestionowane przez żadną ze stron. W ocenie Sądu przedstawione przez powódkę kserokopie odręcznych notatek w kalendarzu dotyczące ilości wykonanych czynności (k. 268 – 279, 284 - 317) nie mają znaczenia w niniejszej sprawie. Stanowią one jedynie prywatne zapiski osoby je sporządzającej, ponadto nie zostały one nawet przedstawione pracodawcy w celu ustosunkowania się do nich. Jak również inne notatki prywatne przedstawione przez powódkę (k. 53, 201) stanowią jedynie dowód tego,
że osoba, która je podpisała sporządził dokument o treści w nim zawartej.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się także na zeznaniach świadków i powódki, uznając ich zeznania co do zasady za wiarygodne. Sąd natomiast częściowo dokonywał odmiennej oceny przedstawianych faktów niż przesłuchiwane w sprawie osoby. Dotyczy
to przede wszystkim zeznań powódki, którym co do zasady Sąd dał wiarę co do opisywanych sytuacji, natomiast nie podzielił jej opinii o tych wydarzeniach ani ich oceny jako działań
o charakterze mobbingu. Sąd pominął tę część zeznań powódki, które wykraczały poza okoliczności wskazane w pozwie jako piśmie zawierającym żądanie strony, gdyż jako takie były nieistotne dla rozstrzygnięcia. Sąd natomiast nie dał wiary zeznaniom powódki w tej części w której zeznała, że podejmowane przez nią próby zgłaszania Naczelnikowi Urzędu stosowania wobec niej mobbingu przez przełożonych nie spotykały się z żadnym odzewem. Jak wynika z akt osobowych powódki oraz zeznań świadka E. K. – byłej Naczelnik Urzędu Skarbowego – było wręcz przeciwnie, Powódka nigdy nie skarżyła się na stosowanie wobec niej mobbingu przez przełożonych, lecz zazwyczaj na trudną współpracę z nimi oraz brak satysfakcji z wykonywanych zadań.

Zeznania świadków A. W., L. J. oraz Z. K. niewiele wniosły do sprawy. Świadek A. W. (k. 494 – 495) zeznała, że wie o konfliktach powódki z innymi pracownikami w takim zakresie, jaki wynika z materiałów, które jako pracownik kadr przygotowała na potrzeby pozwanego a swojego pracodawcy. Nigdy zaś nie była bezpośrednim świadkiem konfliktów pomiędzy powódką a innymi pracownikami. Odnośnie zeznań L. J. (k. 551 – 552) stwierdzić należy, iż świadek w przeważającej mierze zasłaniała się niepamięcią co do relacji panujących pomiędzy nią a powódką, czy też faktu zgłaszania przez powódkę skarg na złe traktowanie przez innych pracowników. Powyższą okoliczność świadek usprawiedliwiał znacznym upływem czasu (5 lat) oraz tym,
że w okresie piastowania funkcji Naczelnika Urzędu Skarbowego W. – T. sprawowała nadzór nad blisko 200 pracownikami. W ocenie Sądu mając na uwadze zasady logiki i doświadczenia życiowego twierdzenia świadka zasługują na uwzględnienie. Natomiast Z. K. (k. 428 – 429) pracując z powódką bezpośrednio przez okres
4 miesięcy i nie zauważyła tego, aby w miejscu ich pracy ktoś komuś dokuczał. Poza tym świadek nie miała wiedzy na temat jakichkolwiek problemów powódki z Naczelnikiem Urzędu L. J..

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka R. Z. oraz L. P.. Świadkowie spójnie zeznali, iż w okresie, w którym powódka była ich podwładną nie miały miejsca żadne konflikty pracownicze z jej udziałem. Podobnie także zeznała świadek M. S. (1), która wskazała jedynie, iż czasem zdarzało jej się poróżnić z powódką na tle zakresu wykonywanych przez obie panie obowiązków w jednym dziale, czy też kwestii merytorycznych dotyczących pracy. Walor wiarygodności Sąd przyznał także zeznaniom świadka Z. O., E. W., J. L., E. K., które zgodnie i logicznie zeznały, iż powódka spóźniała się do pracy, wychodziła w czasie pracy załatwiać prywatne sprawy oraz wprowadzała za mało dokumentów do systemu. Przekonujące w ocenie Sądu są także spójne zeznania świadka E. W., D. P., K. M. oraz H. B. w zakresie odnoszącym się do traktowania powódki
na równi z innymi pracownikami oraz do konfliktów zachodzących pomiędzy powódką
a innymi przełożonymi w późniejszym okresie (od 2010 r.). Za prawdziwe Sąd uznał zeznania świadka J. S. odnoszące się do sytuacji, w której udzieliła pomocy powódce przy wykonywaniu pracy, bowiem znajdują one potwierdzenie w zeznaniach innych świadków, m.in. E. K. i R. K.. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka R. K.
i K. K.. Ś. rzeczowo i zgodnie podały, iż w stosunku do powódki nie miały miejsca szykany, czy też inne niestosowne zachowania ze strony pracowników.

Za niewiarygodne Sąd uznał zeznania świadka E. J. w części dotyczącej stosowania przez Z. O. mobbingu wobec swoich podwładnych, bowiem są wewnętrznie sprzeczne. Z jednej strony świadek wskazała, że Z. O. krzyczała
na pracowników i wymuszała od niektórych z nich zrobienia niewykonalnych czynności,
z drugiej zaś strony stwierdziła, iż nigdy nie była bezpośrednim świadkiem tego, jak Z. O. krzyczała na pracowników oraz o czym z nimi rozmawiała. W odniesieniu
do B. K. (1) świadek także zeznała, iż nie wie, o czym Z. O. rozmawiała
z powódką, ponieważ powódka jej się nie zwierzała. W ocenie Sądu okoliczność, iż powódka wracała po rozmowie z Z. O. poddenerwowana, czy też zapłakana, nie musi od razu oznaczać tego, iż Z. O. stosowała wobec powódki mobbing. Wiadomym jest powszechnie, iż rozmowy dyscyplinujące z przełożonymi nie należą do najprzyjemniejszych dla pracownika i mogą powodować niekomfortowe odczucia. Co do zeznań świadka w zakresie, dotyczącym faworyzowania przez Z. O. niektórych pracowników, czy też braku spóźniania się przez powódkę do pracy lub opuszczania przez nią miejsca w celu załatwienia swoich spraw prywatnych to Sąd również uznał je za niewiarygodne, bowiem nie znajdują one potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym. Ponadto świadek nie może posiadać pełnej wiedzy co do pracy powódki, skoro nie przybywała z nią w jednym pokoju. W ocenie Sądu analiza prowadzi do wniosku, iż świadek jest negatywnie nastawiona do Z. O., bowiem Z. O. wymagała od niej większej efektywności w wykonywaniu zadań.

Sąd nie dał wiary także zeznaniom świadka M. S. (2) w części odnoszącej się
do nieodpowiedniego traktowania powódki przez H. B.. M. S. (2) przyznała, iż nigdy nie była bezpośrednim świadkiem negatywnych zachowań w stosunku do powódki przez przełożonych lub współpracowników. Nie wiadomo też, na jakiej podstawie świadek twierdziła, iż powódka była częściej niż inni pracownicy wzywana na rozmowy z H. B. skoro nie siedziała z powódką w tym samym pokoju. To, iż pracownicy działu komentowali, że „B. znowu jest na dywaniku” o niczym jeszcze nie świadczy. Ponadto świadek sama przyznała, iż tylko czasami widziała powódkę wchodzącą lub wychodzącą
z pokoju H. B., nie wskazując jaki cel był tych wizyt. M. S. (2) podała także, iż nie potrafi ocenić pracy powódki, ponieważ nigdy nie siedziała z nią w jednym pokoju. Poza tym świadek również nie była w najlepszych relacjach z H. B.,
na co wskazuje złożona przez nią skargą na zachowanie H. B..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było niezasadne i jako takie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka wystąpił z żądaniem zasądzenia na jej rzecz od pozwanej kwoty 37.700 zł tytułem zadośćuczynienia za stosowanie wobec niej mobbingu i naruszenia dóbr osobistych.

Z legalnej definicji zawartej w art. 94 ³ § 2 k.p. wynika, że mobbing to zachowania:

1) dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi,

2) polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika,

3) wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej,

4) powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika,

5) powodujące izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Treść tej definicji wskazuje, że określone w niej ustawowe cechy mobbingu muszą być spełnione łącznie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2005 r., I PK 103/05, OSNP 2006 nr 21-22, poz. 321). Zgodnie zaś z ogólnymi regułami rozkładu ciężaru dowodzenia (art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) ciężar dowodu w zakresie wykazania tych przesłanek spoczywa na pracowniku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 grudnia 2006 r. w sprawie II PK 112/06, publik. LEX nr 290991 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia
05 października 2007 r. w sprawie II PK 31/07, publik. LEX nr 328055).

Cechą charakterystyczną mobbingu jest uporczywość lub długotrwałość działania sprawcy lub sprawców, która wymaga zindywidualizowanej oceny każdego wypadku, przy czym w doktrynie podkreśla się, że cecha mobbingu w postaci uporczywości lub długotrwałości działania sprawcy lub sprawców jest trudna do stwierdzenia, co może prowadzić do dużej dowolności w ocenie zjawiska mobbingu (zob. W. Cieślak, J. Stelina, Definicja mobbingu oraz obowiązek pracodawcy przeciwdziałania temu zjawisku [art. 94 ³ k.p.], PiP 2004, z. 12, s. 68; M. Gładoch, Mobbing a praca pod kierownictwem pracodawcy, PiZS 2006, nr 4, s. 18). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 stycznia 2007 r., I PK 176/06, OSNP 2008, nr 5-6, poz. 58, stwierdził, że długotrwałość nękania lub zastraszania pracownika w rozumieniu art. 94 3 § 2 k.p. musi być rozpatrywana w sposób zindywidualizowany
i uwzględniać okoliczności konkretnego przypadku. Nie jest zatem możliwe sztywne wskazanie minimalnego okresu niezbędnego do zaistnienia mobbingu. Z art. 94 ³ § 2 i 3 k.p., wynika jednak, że dla oceny długotrwałości istotny jest moment wystąpienia wskazanych
w tych przepisach skutków nękania lub zastraszania pracownika oraz uporczywość i stopień nasilenia tego rodzaju działań (tak w komentarzu do art. 94 ³ k.p. w Kodeks pracy. Komentarz, Ludwik Florek (red.), Ryszard Celeda, Katarzyna Gonera, Grzegorz Goździewicz, Anna Hintz, Andrzej Kijowski, Łukasz Pisarczyk, Jacek Skoczyński, Barbara Wagner, Tadeusz Zieliński, wydanie VI). Ofiarą mobbingu może być zarówno podwładny, jak i przełożony, nękany przez swoich pracowników. Sprawcami mobbingu mogą być
m. in. osoby trzecie nękające pracownika - w sytuacji, gdy pracodawca o tym wie i temu nie przeciwdziała (por. Komentarz do art. 94 ³ Kodeksu pracy, [w:] K. J., E. M., Kodeks pracy, Komentarz. Ustawy towarzyszące z orzecznictwem (...) prawo pracy
z orzecznictwem, Tom I, Z., 2006, wyd. V).

Jak wskazał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 8 marca 2012 r. (III APa 33/11, LEX nr 1238702), „określone działania lub zachowania "mobbera", aby mogły być zakwalifikowane jako mobbing, muszą powodować u pracownika zaniżoną ocenę przydatności zawodowej albo mają na celu jego poniżenie, czy też ośmieszenie. Działania
i zachowania cechujące mobbing z natury rzeczy mogą być bardzo różnorodne. Jednocześnie jednak o mobbingu można mówić dopiero wówczas, gdy podobne sytuacje powtarzają się wielokrotnie, systematycznie, przez dłuższy czas. Dodać przy tym wypada, że nawet niesprawiedliwa, lecz incydentalna krytyka pracownika, nie może być kwalifikowana jako mobbing.” Mobbing może się wyrażać w ciągłym przerywaniu wypowiedzi, reagowaniu krzykiem, ciągłym krytykowaniu i upominaniu, upokarzaniu, stosowaniu pogróżek, unikaniu rozmów, niedopuszczaniu do głosu, ośmieszaniu, ograniczeniu możliwości wyrażania własnego zdania, nieformalnym wprowadzeniem zakazu rozmów z nękanym pracownikiem, uniemożliwieniu komunikacji z innymi, a także powierzaniu prac poniżej kwalifikacji
i uwłaczających, odsunięciu od odpowiedzialnych i złożonych zadań, zarzucaniu pracą, lub niedawaniu żadnych zadań lub ich odbieraniu itp. Jednak należy podkreślić, że normalne kulturalne egzekwowanie wykonania poleceń nie stanowi mobbingu, bo podległość służbowa wynika z natury stosunku pracy (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27.09.2012r., III APa 27/12, Lex nr 1307530).

Należy podkreślić, że wedle ustawowej definicji mobbingu zawartej w przywołanym wyżej przepisie oznacza on działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Przepis ten odnosi się do uzewnętrznionych aktów (zachowań), które muszą obiektywnie zaistnieć, aby powiązane z subiektywnymi odczuciami pracownika złożyły się na zjawisko mobbingu. Samo poczucie pracownika,
że podejmowane wobec niego działania i zachowania mają charakter mobbingu,
nie są wystarczającą podstawą do stwierdzenia, że rzeczywiście on występuje. Ocena,
czy nastąpiło nękanie i zastraszanie pracownika, czy działania te miały na celu i mogły lub doprowadziły do zaniżonej oceny jego przydatności zawodowej, do jego poniżenia, ośmieszenia, izolacji bądź wyeliminowania z zespołu współpracowników, opierać się musi zatem na obiektywnych kryteriach. Kryteria te zaś wynikają z rozsądnego postrzegania rzeczywistości, prowadzącego do właściwej oceny intencji drugiej osoby w określonych relacjach społecznych. Jeśli zatem pracownik postrzega określone zachowania, jako mobbing, to zaakceptowanie jego stanowiska uzależnione jest od obiektywnej oceny tych przejawów zachowania w kontekście ujawnionych okoliczności faktycznych (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 14 listopada 2008 r., II PK 88/08, OSNP 2010 nr 9 - 10, poz. 114). Dla uznania określonego zachowania za mobbing art. 94 ³ § 2 k.p. wymagane jest stwierdzenie,
iż pracownik był obiektem oddziaływania, które według obiektywnej miary może być ocenione za wywołujące jeden ze skutków określonych w art. 94 ³ § 2 k.p. Przy ocenie tej przesłanki niezbędne jest stworzenie obiektywnego wzorca ofiary rozsądnej, co z zakresu mobbingu pozwoli wyeliminować przypadki wynikające z nadmiernej wrażliwości pracownika (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 września 2005 r., III APa 60/05, LEX nr 215691).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że Sąd po przeprowadzeniu w sprawie obszernego postępowania dowodowego, a w szczególności po przesłuchaniu świadków, jak również stron procesu oraz dowodów z dokumentów stwierdził, że strona pozwana nie stosowała względem powoda żadnych działań mobbingowych. Zdaniem Sądu poczucie pokrzywdzenia, jakiemu powód dawał wielokrotnie wyraz w toku postępowania – w pismach procesowych i w toku przesłuchania - nie ma oparcia
w obiektywnych przesłankach. Jak zaś wyżej wskazano, samo poczucie pracownika,
że podejmowane wobec niego działania i zachowania mają charakter mobbingu,
nie są wystarczającą podstawą do jego stwierdzenia.

Powódka, na której spoczywał ciężar dowodu w niniejszym procesie, na okoliczność stosowania wobec niej mobbingu zgłosiła dowody z zeznań świadków i dokumentów. Dowody te okazały się niewystarczające i nie potwierdziły tez powoda. Świadkowie M. S. (2) i E. J. zeznały wprawdzie, że powódka po rozmowach ze swoimi przełożonymi wracała zdenerwowana, a nawet zapłakana, stała się nerwowa, ale tak naprawdę nie znały przebiegu tych rozmów i jako takie zeznania te nie dowodzą stosowania wobec powódki mobbingu. Ponadto świadkowie zeznali, iż nigdy nie byłi bezpośrednimi świadkami niewłaściwych zachowań wobec powódki przez jej przełożone.

Zarzutów powódki nie potwierdziły także zeznania jej współpracowników
i przełożonych. Świadkowie R. Z. oraz L. P. spójnie zeznali, iż w okresie, w którym powódka była ich podwładną nie miały miejsca żadne nieporozumienia pracownicze z jej udziałem. Podobnie także zeznała świadek M. S. (1), która wskazała jedynie, iż czasem zdarzało jej się poróżnić z powódką z powodu wykonywania pracy, czy też kwestii merytorycznych dotyczących pracy. Postępowanie dowodowe nie wykazało także, iż wobec powódki był stosowany mobbing przez jej przełożone: L. J., Z. O., E. W. czy też H. B..

W ocenie Sądu nie można upatrywać cech mobbingu w zachowaniu Naczelnika Urzędu L. J. wobec powódki. Z pewnością podjęcie przez Naczelnika Urzędu względem pracowników określonych czynności mających na celu wyjaśnienie wykrytych nieprawidłowości w danej komórce organizacyjnej, czy też wprowadzenie działań naprawczych nie może być uznane za mobbing. Zażądanie w dniu 12 listopada 2009 r. przez L. J. od powódki wyjaśnień na piśmie w związku ze stwierdzonymi wcześniej nieprawidłowościami w zakresie terminowości załatwianych spraw w Samodzielnym Wieloosobowym S. Pracy ds. Karnych Skarbowych, w którym m. in. pracowała powódka należy do typowych czynności kontrolnych podejmowanych w interesie i dla dobra pracodawcy. Wskazać należy, iż do podstawowych zadań Naczelnika Urzędu Skarbowego należy przede wszystkim ogólny nadzór nad funkcjonowaniem całego urzędu,
jak bezpośrednio nad poszczególnymi stanowiskami pracy. Zdaniem Sądu także decyzja Naczelnika Urzędu z dnia 20 września 2009 r. o obniżeniu powódce zasadniczego wynagrodzenia była związana z przeniesieniem powódki do innej komórki organizacyjnej
na stanowisko mniej odpowiedzialne i nie miała charakteru dowolnego. Naczelnik Urzędu nie miała negatywnego nastawienia do powódki, o czym może świadczyć uwzględnienie
jej wniosku z dnia 25 maja 2010 r. o przeniesienie na inne stanowisko. Wobec powyższego uznać należy, iż brak jest podstaw do uznania zarzutów powódki w tym zakresie
za uzasadnione.

Przeprowadzona w sprawie analiza materiału dowodowego nie dała także podstaw
do uznania, iż Z. O. i E. W. nękały i zastraszały powódkę. Z. O. jako kierownik referatu, w którym pracowała powódka była odpowiedzialna za terminową realizację zadań przez podwładnych pracowników. W związku z tym była zobowiązana
do sporządzania raportów z jakości i ilości wykonywanej przez pracowników pracy w celu zapobieżenia błędom, jakie mogą się zdarzyć przy wprowadzaniu dokumentów do systemu przed zatwierdzeniem ich i oddaniem do zaksięgowania. Wobec tego, w celu zapewnienia terminowości we wprowadzaniu dużej ilości dokumentów do systemu podejmowała rozmowy dyscyplinujące ze wszystkimi swoimi podwładnymi w razie zajścia konieczności. Powyższe zachowanie potwierdziła chociażby świadek D. P.. Podobnie było
też w przypadku powódki. Gdy natomiast okazało się, że powódka nie wykonuje jednakowej dla wszystkich pracowników normy zadaniowej, czy też spóźnia się do pracy lub wychodzi
z niej w godzinach pracy to Z. O. podjęła w tej sprawie zasadną interwencję, której nie można postrzegać jako nękanie powódki. Wiadomym jest, iż czasami takie rozmowy
nie należą do najprzyjemniejszych dla pracownika. Powódka nie wykazała także w żaden sposób, iż E. W. stosowała wobec niej mobbing. W swoich zeznaniach powódka nie wskazała konkretnych zachowań E. W., które można potraktować jako mobbingujące.

W ocenie Sądu powódka wyraziła przede wszystkim swoje pretensje wobec E. W., za to, że przekazywała kierownictwu informacje na temat jakości pracy powódki oraz zarzucała jej brak wiedzy. Odnośnie H. B. wskazać należy,
iż powódka również nie dowiodła niewłaściwego ponad przyjęte prawnie i społecznie normy postępowania w stosunku do powódki. Na wstępie wskazać należy, iż powódka na początku swojej pracy w D. Rachunkowości Podatkowej nie narzekała na współpracę z główną księgową, a przełożoną powódki H. B..

W ocenie Sądu sytuacja ta mogła wynikać z tego, iż na początku powódce jako osobie przyuczającej się do wykonywania nowych obowiązków powierzono mniejszy zakres czynności celem wdrożenia się w specyfikę pracy w księgowości. Sytuacja ta zmieniła się jednak po upływie roku, gdy powódce poszerzono zakres tych czynności odpowiadający zakresom czynności innych pracowników na stanowisku kontrolera rozliczeń (arkusze zakresu czynności – k. 131 – 137). Wówczas powódka zaczęła mieć zaległości w ilości wykonywanej pracy i dopuszczać się błędów przy wprowadzaniu dokumentów. W tej kwestii H. B. podejmowała dyscyplinujące rozmowy z powódką, która potem pisemnie zwróciła się do Naczelnika Urzędu o podjęcie interwencji w jej sprawie w związku z niepoprawnymi relacjami H. B.. Ostatecznie Naczelnik Urzędu poleciła H. B. bieżący monitoring pracy B. K. (1). Powódka nie wykazała także tego, że H. B. nie pozwalała kontaktować się innym pracownikom z powódką. Z zeznań H. B. wynika, iż to pracownicy z uwagi na zachowanie powódki ograniczyli z nią swój kontakt. Ponadto powódka sama podnosiła, że nie interesowały ją plotki i nie chciała w nich uczestniczyć w rozmowach z innymi pracownikami. Z drugiej zaś strony powódka nie ukrywała w toku postępowania, iż praca w księgowości nie dawała jej satysfakcji, gdyż „nigdy nie lubiła cyferek”. Twierdzeń powódki nie potwierdziła także świadek M. S. (2), która sama stwierdziła, iż nie była bezpośrednim świadkiem negatywnych zachowań H. B. wobec powódki. Zeznania wyżej wskazanych osób nie dają zatem żadnych podstaw do uznania, że powódka była w pracy poniżana, nękana czy traktowana w inny sposób uchybiający jej godności. Powódka w prośbach do Naczelników Urzędu o przeniesienie do innej pracy podkreślała przede wszystkim niezadowolenie z wykonywanej pracy.

W ocenie Sądu za niezasadne uznać należy twierdzenia powódki odnośnie negatywnych plotek dotyczących powódki, które mieli rozpowiadać inni pracownicy oraz przełożeni powódki, bowiem żaden ze znających świadków okoliczności tej nie potwierdził. Zgodzić się jednak należy z twierdzeniami powódki, iż stosownie do art. 94 ³ § 1 k.p. pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. Jak stwierdził Sad Najwyższy w wyroku z dnia 3 sierpnia 2011 r., I PK 35/11, pracodawca powinien przeciwdziałać mobbingowi w szczególności przez szkolenie pracowników, informowanie o niebezpieczeństwie i konsekwencjach mobbingu, czy przez stosowanie procedur, które umożliwią wykrycie i zakończenie tego zjawiska. Jeśli w postępowaniu mającym za przedmiot odpowiedzialność pracodawcy z tytułu mobbingu wykaże on, że podjął realne działania mające na celu przeciwdziałanie mobbingowi i oceniając je z obiektywnego punktu widzenia da się potwierdzić ich potencjalną skuteczność, pracodawca może uwolnić się
od odpowiedzialności.

W ocenie Sądu powódka w żaden sposób nie wykazała jednak,
by istotnie w miejscu pracy były wobec niej kierowane działania noszące znamiona mobbingu czy też dyskryminacji. Z zeznań świadków wynika co prawda, że posiadali wiedzę na temat tego, iż przełożeni powódki zwracali jej uwagę (czasami podniesionym tonem), to jednak nie sposób wywieść z tego, że były to zachowania długotrwałe i uporczywe. Należy także mieć na uwadze, że zeznania tychże świadków były nacechowane własnymi spostrzeżeniami często o charakterze subiektywnym i wydawać by się mogło, że w dużej mierze są one przenoszone na sytuację powódki. Ponadto wskazać należy, iż w 2010 r. w Urzędzie Skarbowym W. – T. obowiązywało zarządzenie Naczelnika Urzędu w sprawie opracowania wewnętrznych zasad przeciwdziałania mobbingowi oraz dyskryminacji (k. 182 -185), zaś w kolejnych latach pracodawca powódki usprawniał tylko funkcjonowanie procedury antymobbingowej wprowadzając chociażby kolejne regulacje, tworząc stałą komisję antymobbingową oraz organizując szkolenia dla pracowników z zakresu przeciwdziałania mobbingowi.

W ocenie Sądu z zeznań świadków wynika, iż pracownicy Urzędu Skarbowego posiadają podstawową wiedzę na temat mobbingu. Wskazać ponadto należy, iż Urząd Skarbowy podejmował wcześniej działania profilaktyczne mające na celu zapobieżenie rozwoju konfliktów pracowniczych do rangi mobbingu. W tym miejscu można przytoczyć chociażby przypadek powódki, którą pracodawca często przenosił na inne stanowiska pracy na jej prośbę, czy też przeprowadzał w zalążku konfliktu czynności wyjaśniające. Wobec powyższego nie można zatem zgodzić się z twierdzeniami powódki,
iż pracodawca nie przeciwdziałał mobbingowi.

W toku przedmiotowego postępowania powódka przedstawiła jedynie trzy zaświadczenia lekarskie (dwa z dnia 31 stycznia 2014 r. oraz jedno z 14 maja 2014 r.), z których wynika, iż leczy się w związku z zaburzeniami depresyjno – lękowymi oraz z powodu dolegliwości somatycznych występujących na podłożu nerwicowym.

W ocenie Sądu powyższe zaświadczenia mogły być uzyskane jedynie na potrzeby niniejszego postępowania. Mając bowiem na uwadze okoliczność, że powódka podnosiła stosowanie wobec niej mobbingu i związane z nim występowanie stanów nerwowych już od 2009 r., wysoce zastanawiającym jest fakt, iż powódka dopiero po wytoczeniu powództwa postanowiła skorzystać z pomocy lekarzy specjalistów.

Uwzględniając zatem powyższe rozważania, postawę powódki w trakcie postepowania oraz kategoryczno-asertywny i relacjonujący sposób mówienia, które zdaniem Sądu nie cechują pracownika nękanego i zastraszanego Sąd postanowił oddalić wniosek powódki
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatrii oraz ortopedii albowiem dowód ten w świetle ustaleń Sądu o braku działań mobbingowych był dowodem nieprzydatnym do rozstrzygnięcia sprawy.

Ogólnie z zeznań powódki i świadków M. S. (2) oraz E. J. wynika, iż powódka przywiązywała wielką wagę do zwracanych przez przełożonych uwag odnośnie jej pracy i zachowania. B. K. (1) uważała siebie za dobrego i sumiennego pracownika, zaś uwagi przełożonych pod jej adresem traktowała jako niezasadne,
a monitoring jej pracy z kolei za nękanie. Wskazać w tym miejscu należy, iż rozliczanie czasu pracy także nie może zostać uznane za stosowanie mobbingu wobec powódki, bowiem pracodawca wyjaśnił cel wprowadzenia dziennej normy zadaniowej, obowiązek ten dotyczył praktycznie wszystkich pracowników a ponadto pracodawca ma prawo kontrolować w ten sposób wywiązywanie się przez pracowników z obowiązku świadczenia pracy, co stanowi treść stosunku pracy. To, że powódka tej normy nie wypracowywała, nie świadczy jeszcze
o tym, że była ona niewykonalna w ogóle. Z kart pracy pozaplanowej powódki (k. 146 – 151) wynika, iż powódka świadczyła pracę w godzinach ponadliczbowych, jednakże miało to miejsce w przede wszystkim we zmożonym okresie składania deklaracji podatkowych. Godziny te powódka zresztą następnie odbierała. Rozwiązanie umowy o pracę z powódką nastąpiło z uwagi na konfliktowość B. K. (1) oraz brak specjalistycznej wiedzy i było zgodne z art. 30 § 1 pkt 2 i § 4 k.p. Powódka ponadto nie zaskarżyła tej decyzji pracodawcy.

Jednocześnie należy podkreślić, że możliwość dochodzenia zadośćuczynienia z tytułu mobbingu otwiera się dla pracownika wówczas, gdy udowodni on rozstrój zdrowia będący skutkiem sprzecznych z prawem działań pracodawcy noszących znamiona mobbingu. Warunkiem nabycia prawa do zadośćuczynienia jest bowiem doznanie rozstroju zdrowia kwalifikowanego w kategoriach medycznych. Nie jest w tym przypadku wystarczające wykazanie wyłącznie następstw w sferze psychicznej poszkodowanego, takich jak uczucie smutku, przygnębienia, żalu i innych negatywnych emocji (wyr. S.A. w Krakowie z dnia 29.11.2000 r., I ACa 882/00, (...)). Taka sytuacja nie zaistniała w niniejszej sprawie. Zeznający w sprawie ze strony powódki świadkowie wskazali jedynie, iż powódka po rozmowach z przełożonymi wracała zdenerwowana, płaczliwa oraz opowiadała im, iż stała się przez to nerwowa. Ponadto Sąd miał na uwadze wcześniej poczynione rozważania, które legły u podstaw oddalenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych.

W ocenie Sądu Rejonowego zgromadzony materiał dowodowy nie stanowi również podstawy do zasądzenia na rzecz powódki zadośćuczynienia z tytułu ewentualnego naruszenia dóbr osobistych na podstawie stosowanych odpowiednio przepisów kodeksu cywilnego (art. 24 w zw. z art. 448 k.c. i w zw. z art. 300 k.p.). Jak wyżej wskazano, odpowiedzialność pracodawcy za krzywdę z tytułu mobbingu na podstawie przepisów kodeksu pracy (art. 94 ³ § 2 i 3 k.p.) ma charakter absolutny, niezależny od wykazania przesłanek wymaganych przez kodeks cywilny. Pracownik może jednak domagać się również zadośćuczynienia na zasadach ogólnych – na podstawie przepisów kodeksu cywilnego - w przypadku, gdy do mobbingu nie doszło, miało jednak miejsce naruszenie jego dóbr osobistych. W takim wypadku musi jednak udowodnić przesłanki odpowiedzialności z tytułu naruszenia dóbr osobistych, a zatem fakt naruszenia jego dóbr, a także bezprawność działania sprawcy i – w przypadku żądań materialnych – jego winę. Powódka pomimo reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie określiła, jakie konkretne jej dobra osobiste zostały naruszone działaniem pracodawcy ograniczając się jedynie do wskazania dolegliwości zdrowotnych oraz nie sprostała ciężarowi dowodu. Z ustaleń faktycznych sprawy wynika, że przełożeni powódki przeprowadzali względem powódki działania dyscyplinujące do pracy, jednakże materiał dowodowy nie potwierdza jednak, by skutkiem któregokolwiek z jego zachowań było naruszenie dóbr osobistych powódki, a w szczególności jej godności lub dobrego imienia. Nieporozumienia między współpracownikami są zjawiskiem zwykłym, i o ile nie wiążą się z celowym, bezprawnym i zawinionym działaniem naruszającym godność lub dobre imię drugiej strony konfliktu, nie stanowią podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej.

Mając na uwadze powyższe powództwo należało oddalić wobec niewykazania przesłanek z art. 94 ³ § 3 k.p., oraz art. 24 w zw. z art. 448 k.c. o czym orzeczono
w pkt 1 wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Wysokość zasądzonych na rzecz strony powodowej kosztów procesu sąd ustalił biorąc za podstawę § 11 ust 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz 1349 ze zm.).

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd orzekł jak w sentencji.