Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Iwona Siuta (spr.)

Sędziowie: SO Sławomir Krajewski

SO Małgorzata Grzesik

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2017 roku w Szczecinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W..

przy uczestnictwie J. B. i Z. B. oraz (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w K..

o wpis zmiany wierzyciela hipotecznego

na skutek na apelacji uczestniczki J. B. od postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 18 listopada 2106 r. Kw nr (...); Dz.Kw. 20804/16

p o s t a n a w i a:

1.  oddalić apelację,

2.  ustalić, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania apelacyjnego we własnym zakresie.

SSO Sławomir Krajewski SSO Iwona Siuta SSO Małgorzat Grzesik

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 18 listopada 2016 r. wydanym w sprawie z wniosku Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W. przy uczestnictwie J. B. i (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. o wpis zmiany wierzyciela hipotecznego po rozpoznaniu skargi na wpis referendarza sądowego Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie:

I. zaskarżony wpis Dz.Kw 28492/14 utrzymał w mocy.

II. ustalił, że koszty postępowania uczestnicy ponoszą we własnym zakresie.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wskazał, że w dniu 11 grudnia 2014r. Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. złożył wniosek o dokonanie wpisu, polegającego na uwidocznieniu, iż podmiotowi temu przysługuje hipoteka kaucyjna łączna w wysokości 1.190.693,87 zł, zabezpieczająca wierzytelność z tytułu umowy kredytu Nr (...) indeksowanego do waluty obcej z dnia 29 czerwca 2005 r., dotychczas wpisana na rzecz (...) Bank Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. .

Sąd rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej.

Dokonując w związku z powyższym analizy samego wniosku o wpis, jak i skargi na jego dokonanie, a także załączonych do wniosku i skargi dokumentów, Sąd doszedł do przekonania, iż zaskarżony wpis zmiany wierzyciela, jako prawidłowy, winien być utrzymany w mocy, albowiem do wniosku o dokonanie wpisu przez uprawnionego do tego wierzyciela, dołączono wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekuratyzacyjnego nr (...) z dnia 26 listopada 2014r wystawiony przez Prokura Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., w ocenie Sądu przesądza o spełnieniu wszelkich przesłanek uzasadniających dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem.

Sąd przywołał przepis art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, z którego to wynika, że księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych . Dalej sąd wskazał, że z wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nr (...) z dnia 26 listopada 2014r wystawionego przez Prokura Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. wynika, że fundusz ten zakupił 31.03.2014r wymagalną wierzytelność zabezpieczoną przedmiotową hipoteką z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr (...). Odnosząc się do zarzutów skargi na orzeczenie referendarza sądowego sąd wyjaśnił, że § 2 art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. na który powołuje się skarżąca nie znajduje zastosowania w postępowaniu wieczystoksięgowym z uwagi na treść § 1 tego przepisu oraz art. 195 wymienionej ustawy. Ponadto przedmiotowa hipoteka została wpisana na wniosek Dz.Kw.11373/05 podpisany przez J. i Z. B., na podstawie oświadczenia banku z dnia 2005-06-29. Z niniejszego oświadczenia wynikało, że umową kredytu hipotecznego nr (...) bank udzielił kredytu Z. B., przy czym zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka wpisana w niniejszej księdze wieczystej. Właściciele nieruchomości tj J. B. i Z. B. na podstawie pisemnego oświadczenia o ustanowieniu hipoteki na rzecz Banku złożonego w trybie art.95 ust.4 prawa bankowego przedmiotową hipotekę ustanowili. Wpis hipoteki był prawomocny, J. B. i Z. B. osobiście odebrali zawiadomienia o jego dokonaniu. Powyższe argumenty skutkowały pozostawieniem wpisu w mocy. O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 520 § 1 kpc.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się uczestniczka, zaskarżając powyższe postanowienie w całości, domagając się jego zmiany poprzez uchylenie wpisu ewentualnie przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

- art. 194 § 2 ustawy z dnia 27 maja 2014 r. o funduszach inwestycyjnych poprzez jego niezastosowanie;

- art. 195 ust. 1 w/w ustawy polegające na błędnym założeniu, że do dokonania wpisu wystarczającym jest przedłożenie przez fundusz wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego;

- art. 99 § 1 k.c. w zw. z art. 194 ust. 1 i art. 195 ust 1 w/w poprzez jego niezastosowanie i pominięcie faktu, iż na upoważnieniu brak jest pieczęci funduszu, co skutkuje nieważności upoważnienia oraz wyciągu z ksiąg rachunkowych.

- naruszenie przepisów prawa procesowego tj art. 626 ² § 3 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że wnioskodawca złożył niezbędne dokumenty do dokonania wpisu.

W uzasadnieniu apelacji uczestniczka powoływała się na brak podstaw do dokonania wpisu kwestionując, by wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego był wystarczającym dokumentem do dokonania wpisu, zważywszy na fakt, iż nie korzysta on w postępowaniu wieczystoksięgowym z domniemania prawdziwości i autentyczności dokumentów urzędowych. Wskazała także że brak pieczęci skutkuje natychmiastową nieważnością dokumentu pełnomocnictwa i wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie i orzeczenie o kosztach postępowania, wskazując na prawidłowość rozstrzygnięcia sądu rejonowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności nieodzownym jest wskazanie, iż Sąd II instancji podobnie jak Sąd I instancji związany jest zakresem kognicji zakreślonym przez art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. Przepis ten stanowi, że rozpoznając wniosek o wpis sąd wieczystoksięgowy bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Wynikające z tego przepisu wąskie ujęcie zakresu kognicji sądu wieczystoksięgowego oznacza, że sąd ten, oceniając zasadność zgłoszonego żądania wpisu, powinien czynić ustalenia wyłącznie na podstawie treści wniosku i dołączonych do niego dokumentów, a także badać stan rzeczy ujawniony w księdze wieczystej w chwili złożenia wniosku (tak uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego w 16 grudnia 2009 r., sygn. akt III CZP 80/09 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt III CSK 171/12). Wskazany wyżej zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego, w swej istocie wyłącza możliwość badania przez sąd wieczystoksięgowy innych okoliczności niż te, które wynikają z wniosku o wpis oraz załączonych do niego dokumentów, a także treści księgi wieczystej. Słowem ocenę sądu w tym postępowaniu zredukowano do jednego spośród przewidzianego w kodeksie postępowania cywilnego dowodu tj. dowodu z dokumentu. Wpis może zostać dokonany jedynie wówczas, gdy załączone do wniosku dokumenty zgodnie z przepisami prawa mogą być podstawą jego dokonania, a treść księgi wieczystej wpisu takiego nie wyklucza. W konsekwencji, powyższe oznacza, że do wniosku o dokonanie wpisu lub o jego wykreślenie należy dołączyć dokument (w rozumieniu art. 31 ust. 1 w/w ustawy), z którego wnioskodawca wywodzi swoje prawo bądź roszczenie, a do sądu należy ocena, czy dokument ten stanowi uzasadnioną podstawę wpisu.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował normy wynikające z przepisu art. 194 i art. 195 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W świetle art. 31 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu. Formę szczególną dokumentu, do której odwołuje się art. 31 ustawy stanowiący podstawę dokonania wpisu księgi wieczystej przewiduje m.in. art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych.

Na mocy tego przepisu m.in. wyciągi z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Rację ma w tym względzie Sąd Rejonowy, podnosząc, iż jeżeli treść ksiąg rachunkowych pozwala na stwierdzenie przejścia wierzytelności na funduszu sekurytyzacyjny, to wyciąg z tych ksiąg, o ile będzie obejmował te dane, które umożliwiają ustalenie, że fundusz nabył określoną wierzytelność stanowi równie miarodajny dowód jak księgi.

Uzupełnieniem tego przepisu w zaistniałym stanie faktycznym jest art. 195 ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazujący, iż w przypadku nabycia przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym sąd prowadzący księgę wieczystą lub rejestr zastawów, na wniosek funduszu o wpis zmiany dotychczasowego wierzyciela, dokonuje wpisu w księdze wieczystej lub w rejestrze zastawów o zmianie wierzyciela, na rzecz którego była ustanowiona hipoteka lub zastaw rejestrowy. Fundusz, składając wniosek do sądu, dołącza wyciąg z ksiąg rachunkowych, podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym, potwierdzający nabycie przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym. Analiza treści tych przepisów wskazuje na to, że podstawa wpisu wyciągu z księgi rachunkowej funduszu Sekurytyzacyjnego nie wiąże się bezpośrednio z mocą prawną dokumentów urzędowych tych wyciągów, lecz funkcjonuje obok niej. Świadczy o tym użyty w treści art. 194 ust 1 przepisu spójnik „oraz”, a także treść art. 195 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (zob. postanowienie Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 14 października 2016 sygn. akt IV Ca 340/15, postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 12 września 2011r. sygn.. III Ca 850/11, Lex).

Słusznie więc Sąd Rejonowy ocenił, że omawiany przepis ma charakter szczególny do art. 31 ust 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece, który stanowi iż wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu. Obowiązujące przepisy nie nakładały zatem na wnioskodawcę wymogu przedłożenia wraz z wnioskiem umowy potwierdzającej przelew wierzytelności z podpisem notarialnie poświadczonym. Wystarczające do tego było przedłożenie wyciągu z ksiąg rachunkowych spełniających wymogi formalne określone w art. 195 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy. Stanowisko takie wyraził również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 listopada 2014 r. (sygn.. IV CSK 103/14; MonPrBank 2015 nr 10, str. 35, L.) wskazując, że de lege lata wniosek funduszu sekurytyzacyjnego o wpis zmiany wierzyciela hipotecznego może być uwzględniony, jeżeli w związku z cesją wierzytelności kredytowej wobec kredytobiorcy na rzecz tego funduszu (art. 509 KC) do tego wniosku dołączony zostanie wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu stosownie do art. 195 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych (…). Zarzuty skarżącej jakoby brak przedłożenia umowy cesji stanowił o nieistnieniu takiego zobowiązania lub też, aby stanowił przeszkodę do spornego wpisu nie mają zatem uzasadnienia.

Nie sposób podzielić także zarzutu skarżącej jakoby brak pieczęci towarzystwa zarządzającego funduszem na pełnomocnictwie udzielonym w dniu 7 grudnia 2012 r. radcy prawnej B. G., skutkował jego nieważnością. Wymóg złożenia pieczęci zgodnie z art. 195 ustawy o funduszach inwestycyjnych dotyczy wyłącznie wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego, który to został spełniony, i nie rozciąga się na kwestie dotyczące ważności udzielonego pełnomocnictwa do działania w imieniu funduszu. Formułowany w apelacji zarzut skarżącej wynika, jak należy domniemywać, z niezrozumienia pojęcia szczególnej formy czynności prawnej, o jakiej mowa w art. 99 § 1 k.c.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono, jak w punkcie I sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego, orzeczono w pkt II na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., uznając, że w postępowaniu wieczystoksięgowym brak jest podstaw do odstąpienia od reguły zawartej w tym przepisie. Z istoty postępowania wieczystoksięgowego wynika bowiem, że nie występuje w nim kolizja interesów uczestników postępowania. Jest to bowiem postępowanie rejestrowe, nie ma w nim możliwości rozstrzygania sporów o własność czy prowadzenia jakiegokolwiek postępowania rozpoznawczego, jak to ma miejsce w innych postępowaniach niespornych (tak samo Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 lipca 2010 r., II Cz 54/10).

SSO Sławomir Krajewski SSO Iwona Siuta SSO Małgorzat Grzesik

II Ca 41/17

Z/

1. odnotować, zakreślić w Ca

2. doręczyć pełn. wnioskodawcy i uczestnikom,

3. po nadejściu zwrotek i upływie 2 miesięcy akta zwrócić SR.

17.01.2017 r.