Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Pa 194/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Jacek Chaciński

Sędziowie: SO Ewa Gulska (spr.)

SR del. do SO Irena Grymuza

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Sobczuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 lutego 2017 roku w L.

sprawy z powództwa Z. M.

przeciwko N. Oddziałowi (...) w C.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej IV Wydziału Pracy

z dnia 2 sierpnia 2016 roku sygn. akt IV P 290/15

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 i 2 w ten sposób, że zasądza od N. Oddziału (...)w C. na rzecz Z. M. kwotę 610 zł netto (sześćset dziesięć złotych netto) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 czerwca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz oddala wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów procesu.

Sygn. akt VIII Pa 194/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej, IV Wydział Pracy, wyrokiem z dnia 2 sierpnia 2016 roku, sygn. akt IV P 290/15, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Z. M. przeciwko N. Oddziałowi (...) w C. o zapłatę kwoty 610,00 złotych w punkcie I oddalił powództwo, w punkcie II zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 135,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w punkcie III opłatę od pozwu w kwocie 31,00 złotych, której powód nie miał obowiązku uiścić, przejął na rachunek Skarbu Państwa (wyrok – k. 65 a.s.).

Powyższy wyrok został oparty na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Z. M. zatrudniony został w P.- (...) na podstawie umowy o pracę od dnia 1 listopada 1990 roku na stanowisku kierowcy, ostatnio na stanowisku kierowcy mikrobusu.

Pismem z dnia 9 maja 2014 roku Komendant (...) wymierzył Z. M. karę upomnienia. W uzasadnieniu wskazał, że przyczyną jej nałożenia było ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych poprzez naruszenie ustalonego w oddziale porządku i organizacji w procesie pracy, poprzez zaniechanie wykonywania pracy oraz nieprzestrzeganie obowiązującego regulaminu pracy, co miało miejsce w dniach 11, 22–24 kwietnia 2014 roku oraz 19 maja 2014 roku. W piśmie wskazano, że powód kilkukrotnie zatrzymywał się na parkingu leśnym i celowo opóźniał przyjazd do placówki, aby w ten sposób wygenerować dodatkowe godziny nadliczbowe. W dniu 30 czerwca 2014 roku kara ta została uznana za niebyłą, w wyniku sprzeciwu wniesionego przez powoda.

U pozwanego pracodawcy obowiązuje Regulamin pracy dla pracowników zatrudnionych w (...), w którym unormowano kwestię przyznawania nagród i wyróżnień osobom zatrudnionym u pozwanego. Zgodnie z § 30 ust. 1 regulaminu pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy, podnoszenie wydajności oraz jakości pracy, szczególnie przyczyniają się do wykonywania zadań oddziału, mogą być przyznawane nagrody i wyróżnienia. Przyznaje je Komendant z urzędu lub na wniosek przełożonego.

Regulamin premiowania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej i pracowników (...) zatrudnionych w (...) obowiązujący u pozwanego przewiduje dwa rodzaje świadczeń nazywanych premią regulaminową i premię uznaniową (§ 2 regulaminu). Zasady nabycia premii regulaminowej określone zostały w § 3 i 4 regulaminu, natomiast zasady przyznawania premii uznaniowej (motywacyjnej) w § 5-7 regulaminu.

W piśmie z dnia 26 maja 2014 roku Biuro Finansów Komendy Głównej(...)poinformowało komendantów, że Komendant Główny (...)podjął decyzję o rozdysponowaniu środków finansowych na nagrody uznaniowe dla pracowników(...)za okres od dnia 1 kwietnia do 30 września 2014 roku – w wielkości 145 zł brutto (100 zł netto) miesięcznie w przeliczeniu na jeden pełen etat zatrudnienia. W treści pisma znalazła się informacja, że każdy pracownik, poza przypadkami, w których z rażących przyczyn przyznanie nagrody jest bezpodstawne, zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy winien otrzymać nagrodę uznaniową w wysokości 870 złotych brutto.

W dniu 10 czerwca 2014 roku jedenastu spośród trzynastu pracowników P. (...)w T., otrzymało nagrody pieniężne w wysokości 870 złotych brutto. Nagrody tej powód nie otrzymał, co uzasadnione zostało zastosowaniem wobec niego kary porządkowej w dniu 9 czerwca 2014 roku. Nieprzyznanie nagrody drugiemu pracownikowi, P. G. uzasadniono prowadzeniem czynności wyjaśniających w sprawie naruszenia przez niego obowiązków pracowniczych.

W związku z nieprzyznaniem nagrody Z. M. pismami z dnia 3 listopada 2013 roku, 24 marca 2015 roku, 5 maja 2015 roku, 22 czerwca 2015 roku oraz 3 sierpnia 2015 roku, kierowanymi do Komendanta P. (...) w T., Komendanta (...) w C., Komendanta (...) (...)w W. oraz Dyrektora Inspektoratu Kontroli i Audytu Wewnętrznego Komendanta (...) (...)zwracał się z prośbą o wyjaśnienie zaistniałych, w jego ocenie, nieprawidłowości. Domagał się uregulowania przysługujących mu należności z tytułu rekompensaty za brak podwyżek w sferze budżetowej w II i III kwartale 2014 roku, poprzez wypłatę nagrody uznaniowej. W odpowiedzi Komendanci, powołując się na § 30 Regulaminu pracy wskazali, że zapis regulaminu wynagradzania stanowi, iż nagrody uznaniowe mogą być przyznawane, co nie oznacza obligatoryjnego obowiązku ich wypłaty wszystkim pracownikom.

Wynagrodzenie zasadnicze powoda w II i III kwartale 2014 roku wynosiło od 1.570,00 złotych brutto. W czerwcu, lipcu i wrześniu powód pobierał zasiłek chorobowy. W maju powód otrzymał nagrodę uznaniową w wysokości 300,00 złotych, w kwietniu premię uznaniową w kwocie 124,00 złotych, natomiast w czerwcu w wysokości 66,13 złotych.

Pismem z dnia 29 grudnia 2015 roku pracodawca wypowiedział Z. M. dotychczasowe warunki pracy i płacy, w części dotyczącej rodzaju umówionej pracy, miejsca wykonywania pracy oraz płacy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31 marca 2016 roku. Pracownik nie przyjął wypowiedzenia zmieniającego, w związku z tym umowa o pracę uległa rozwiązaniu z dniem 31 marca 2016 roku.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest bezzasadne i podlega oddaleniu.

Sąd I instancji wskazał, że przepisy prawa pracy nie regulują kwestii dochodzonej przez powoda „rekompensaty za brak podwyżek”. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało również, aby taka regulacja została wprowadzona w przepisach wewnątrzzakładowych pozwanego pracodawcy.

W tej sytuacji Sąd Rejonowy rozważył, czy powodowi przysługiwało inne świadczenie, którego spełnienia mógłby dochodzić w niniejszym postępowaniu. Powołał się na treść art. 105 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu, mogą być przyznawane nagrody i wyróżnienia. Nagroda jest pieniężnym lub rzeczowym świadczeniem przyznawanym pracownikowi przez pracodawcę według swego uznania. Sąd wskazał również, że pracownik co do zasady nie ma roszczenia o wypłatę nagrody z wyjątkiem dwóch sytuacji, kiedy pracodawca wadliwie korzysta ze swego uznania w odniesieniu do przyznania nagrody oraz w sytuacji, kiedy pracodawca przyznał pracownikowi nagrodę i odmawia jej wypłaty. Pracownik, który nie otrzymał nagrody, w sytuacji, kiedy otrzymali ją inni pracownicy, może jej skutecznie dochodzić, jeżeli wykaże naruszenie przez pracodawcę przepisów kodeksu pracy. Ponadto w ocenie Sądu Rejonowego roszczenie o nagrodę ma także pracownik, któremu pracodawca przyznał ją, a następnie odmawia jej wypłaty. W tym przypadku źródłem roszczenia pracownika jest oświadczenie woli pracodawcy tworzące prawo do nagrody po stronie pracownika.

Następnie Sąd I instancji przytoczył wskazywane przez powoda przepisy dotyczące zasady równego traktowania. Zgodnie z art. 11 3 k.p. jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy – jest niedopuszczalna. Natomiast w świetle art. 18 3a § 1 k.p. pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Rejonowy uznał, że powód powołując się na naruszenie przez pracodawcę zasady równego traktowania nie wskazał jednak ze względu na jaką cechę został potraktowany mniej korzystnie niż pozostali pracownicy. Podnosił jedynie, że powinien otrzymać świadczenie dochodzone pozwem ponieważ otrzymali je inni pracownicy. Powołując się na orzecznictwo Sąd I instancji wskazał, że za dyskryminowanego można uznać tylko takiego pracownika, który wykonując pracę jednakową lub jednakowej wartości ma wynagrodzenie ukształtowane na niższym poziomie niż inny pracownik, jeżeli ta różnica wynika z jednej lub kilku przyczyn, o których mowa w art. 18 3a § 1 k.p. Sąd nie dopatrzył się jednak takich przesłanek w odniesieniu do sytuacji powoda, gdyż przyczyną odmowy przyznania mu świadczenia dochodzonego pozwem były inne okoliczności, a mianowicie zastrzeżenia pracodawcy do rzetelności wykonywania przez niego obowiązków pracowniczych.

Następnie Sąd Rejonowy przeszedł do rozważań, czy wobec braku podstaw do wypłaty powodowi nagrody, która przewidziana była także w regulaminie pracy pozwanego pracodawcy, przysługuje mu roszczenie o wypłatę świadczeń przewidzianych regulaminem premiowania, a więc premii regulaminowej lub premii uznaniowej. W ocenie Sądu Rejonowego decydujące znaczenie przy zakwalifikowaniu danego świadczenia do premii lub nagrody ma to, czy odpowiednie przepisy regulaminu premiowania przewidują z góry skonkretyzowane i zobiektywizowane, podlegające weryfikacji przesłanki nabycia prawa do świadczenia lub przesłanki prowadzące do jego pozbawienia albo obniżenia. W takiej sytuacji pracownik, wykazując spełnienie odpowiednich przesłanek, może dochodzić od pracodawcy premii. W przeciwieństwie do nagrody, przesłanki do jej nabycia są bowiem oznaczone i nie zależą wyłącznie od decyzji pracodawcy.

Sąd Rejonowy przytoczył przepisy regulaminu premiowania u pozwanego pracodawcy. Zgodnie z § 3 ust. 2 regulaminu pracownik nabywa prawo do premii regulaminowej po upływie 6 miesięcy od dnia zatrudnienia w wysokości 10 % kwoty przyznanego mu wynagrodzenia zasadniczego, z zastrzeżeniem możliwości nabycia prawa do premii w późniejszym terminie w sytuacji wystąpienia przesłanek z ust. 1 i 3 § 4 regulaminu (niewypełniania powierzonych obowiązków lub niedbałe ich wykonywanie, zakłócanie porządku na terenie zakładu pracy). Premia regulaminowa wypłacana jest w terminie wypłaty wynagrodzenia za każdy przepracowany miesiąc. Z kolei w § 5-7 uregulowana została kwestia tzw. premii uznaniowej (motywacyjnej). Zapis § 5 w znaczący sposób różni się od zapisu § 3 ponieważ stanowi, że pracownikowi może być przyznana nagroda, co wskazuje na to, że pracownik nie nabywa do niej prawa w przypadku zaistnienia określonych przesłanek. Konsekwencją tego zapisu jest brak regulacji w zakresie określenia weryfikowalnych przesłanek nabycia prawa do tego świadczenia. W ocenie Sądu Rejonowego powyższe skutkuje tym, iż przepisy dotyczą w zasadzie nagrody, a nie premii, której charakter roszczeniowy aktualizuje się dopiero po przyznaniu jej pracownikowi. W § 6 określone zostały kryteria, w oparciu o które pracodawca podejmuje decyzję o przyznaniu nagrody według swego uznania.

Zdaniem Sądu Rejonowego zarówno powód, jak i pozwany konsekwentnie podnosili, że świadczenie wypłacone w czerwcu 2014 roku miało charakter nagrody. Na powyższe wskazuje również treść pisma z dnia 26 maja 2014 roku. Wysokość środków została odniesiona do kwoty 145 zł brutto miesięcznie w przeliczeniu na 1 pełen etat zatrudnienia. Powyższa należność została wypłacona jednorazowo w dniu 10 czerwca 2014 roku, a dotyczyła okresu 6 miesięcy. W tej sytuacji, w ocenie Sądu I instancji nie można uznać, że świadczenie to miało charakter premii regulaminowej, lecz nagrody, która nie została przyznana powodowi i tym samym nie ma ona charakteru roszczeniowego. Pozwany pracodawca wobec wymogu stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników i wyników pracy oraz przestrzegania podstawowych zasad prawa pracy przy podejmowaniu uznaniowej decyzji o przyznaniu nagrody, wskazał przy tym na kryterium, którego brak spełnienia był przyczyną odmowy przyznania powodowi nagrody za II i III kwartał 2014 roku. Odmowa przyznania powodowi nagrody uzasadniona została przez pracodawcę zastosowaniem w stosunku do niego kary porządkowej w dniu 9 czerwca 2014 roku, a więc przed podjęciem przez pracodawcę decyzji o odmowie przyznania powodowi nagrody. Kara ta wprawdzie została uchylona przez pracodawcę po wniesieniu sprzeciwu przez powoda, jednak już po dacie przyznawania nagród.

Orzeczenie o kosztach Sąd oparł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c., art. 98 k.p.c., 99 k.p.c. oraz rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.). Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 2 tego rozporządzenia stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy o wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 – 75% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy. W związku z tym, ze powód dochodził kwoty 610,00 złotych stawka ta wynosi 135,00 złotych (180 złotych x 75%). Zasądzona kwota stanowi zatem wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie III Sąd Rejonowy oparł o treść art. 113 ust. 1 i 4 w zw. z art. 97 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 roku, poz. 1025). W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zaszły szczególne okoliczności, które uzasadniałyby obciążenie pracownika tymi wydatkami (uzasadnienie wyroku – k. 68-78 a.s.).

Powód Z. M. wniósł apelację od powyższego wyroku. Zarzucił mu nie uwzględnienie okoliczności, iż decyzja Komendanta Oddziału o ukaraniu była nałożona z naruszeniem prawa pracy oraz nie uwzględnienie, że przyznanie spornych środków finansowych nie było decyzją pracodawcy, czyli Komendanta (...) w C., lecz bezpośredniego przełożonego powoda poprzez nie uwzględnienie w wykazie osób do tego świadczenia uprawnionych. Mając to na uwadze wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia (apelacja – k. 80-81, 95-96 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Apelacja powoda okazała się zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazuje, iż wniosek apelującego o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania nie jest uzasadniony. Stosownie do treści art. 386 § 2 i 4 k.p.c. uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić tylko w razie stwierdzenia nieważności postępowania, nie rozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo w sytuacji, gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie nie zachodzi żadna z przytoczonych powyżej podstaw do uchylenia orzeczenia i przekazania do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. W szczególności postępowanie przed Sądem I instancji nie było dotknięte nieważnością, nadto Sąd ten rozpoznał istotę sprawy rozstrzygając w oparciu o ustalone okoliczności faktyczne. Stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był przy tym sporny. Okolicznością wymagającą rozstrzygnięcia było odpowiednie zakwalifikowanie roszczenia Z. M. i ustalenie, czy jest ono zasadne. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu przeanalizował trzy możliwe podstawy domagania się przez powoda zapłaty na jego rzecz 610 złotych. Analizując przepisy kodeksu pracy, a także tzw. wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy w postaci Regulaminu pracy dla pracowników zatrudnionych w N. Oddziale Straży (...) wprowadzonego decyzją z dnia 10 maja 2011 roku oraz Regulaminu premiowania wprowadzonego decyzją z dnia 8 września 2011 roku

Po dokonaniu wykładni poszczególnych postanowień zawartych w obu regulaminach Sąd Rejonowy doszedł do błędnego wniosku, że świadczenie, którego domagał się powód, stanowiło w istocie nagrodę, która nie została przyznana powodowi i tym samym nie ma ona charakteru roszczeniowego. Sąd I instancji przyjął jednocześnie, kierując się nieweryfikowalnymi kryteriami jej przyznania, że określoną w § 5 regulaminu premiowania premię uznaniową (motywacyjną) należy traktować jak nagrodę. Ostatecznie doszedł do wniosku, że odmowa przyznania nagrody powodowi była uzasadniona zastosowaniem w stosunku do niego kary porządkowej.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż roszczenie, którego dochodził powód nie może być uznane ani za nagrodę, ani za premię przyznawaną na podstawie wewnątrzzakładowych przepisów prawa pracy. Podstawą do jej przyznania, wraz z określoną wysokością, była decyzja Komendanta Głównego (...) o czym Komendant N. Oddziału (...) został poinformowany w piśmie datowanym na dzień 26 maja 2014 roku. Pracodawcą powoda był natomiast N. Oddział (...)reprezentowany przez Komendanta Oddziału. Środki finansowe na ten cel zostały więc przekazane odgórnie, a pracodawca powoda nie miał swobody w ich dysponowaniu.

W piśmie z dnia 26 maja 2014 roku Komendant N. Oddziału (...) został poinformowany, że w nawiązaniu do wcześniejszej korespondencji dotyczącej m.in. podwyżek wynagrodzeń dla pracowników zatrudnionych w(...) podjął decyzję o rozdysponowaniu środków finansowych na nagrody uznaniowe dla pracowników (...)za okres od 1 kwietnia do 30 września 2014 roku – w wielkości 145 zł brutto (100 zł netto) miesięcznie w przeliczeniu na 1 pełen etat zatrudnienia. Jednocześnie należy wskazać, iż plany wydatków na 2014 rok na wynagrodzenia pracowników podległych Panu Komendantowi uwzględniają wskazane środki finansowe. Jednocześnie podkreślenia wymaga, iż każdy pracownik – poza przypadkami w których z rażących przyczyn przyznanie nagrody jest bezpodstawne – zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (1 etat) winien otrzymać nagrodę uznaniową w wysokości 870 zł (brutto)” (k. 25 a.s.). Tak sformułowana treść pisma pozwala więc twierdzić, że roszczenie powoda nie stanowi nagrody w rozumieniu wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy i nie jest przyznawana w oparciu o takie przepisy. Stanowi natomiast nagrodę wypłacaną na podstawie wcześniej wydanej decyzji Komendanta Głównego, której przyznania można odmówić jedynie w przypadku stwierdzenia bliżej nieokreślonych „rażących przyczyn”. Jest więc, o czym w swoich rozważaniach wspominał Sąd Rejonowy, nagrodą wcześniej przyznaną pracownikowi i w efekcie mającą charakter roszczeniowy.

Dopiero po takim ustaleniu należało powołać przepisy regulaminu pracy, bądź regulaminu premiowania obowiązujące w zakładzie pracy powoda. To w nich bowiem sformułowane są przesłanki negatywne przyznawania nagród, które należało ewentualnie wziąć pod uwagę przy wypłacaniu świadczenia w ramach środków finansowych przekazanych przez Komendanta (...)

W regulaminie pracy dla pracowników zatrudnionych w N. Oddziale (...)w rozdziale X określone są warunki przyznania nagrody. Zawiera je § 30 ust. 1 regulaminu, który w zasadzie jest powtórzeniem art. 105 kodeksu pracy. W omawianym rozdziale brak jest natomiast przesłanek negatywnych. Z tego powodu Sąd Rejonowy odniósł się do § 7 regulaminu premiowania, który takie przesłanki zawiera. Zgodnie z nim przyznanie premii wykluczają następujące przypadki:

1)  stawienie się do pracy w stanie po spożyciu alkoholu lub spożywanie alkoholu w czasie pracy albo w miejscu pracy,

2)  wyrządzenie znacznej szkody w majątku pracodawcy wskutek nienależytego wykonywania obowiązków pracowniczych,

3)  nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy lub samowolne opuszczenie stanowiska pracy bez usprawiedliwienia,

4)  zagarnięcie mienia znacznej wartości będącego własnością oddziału,

5)  żądanie/otrzymanie (bezpośrednio lub za pośrednictwem innej osoby) korzyści dowolnego rodzaju dla siebie lub osoby trzeciej, jeżeli jest to związane z naruszeniem przepisów prawa,

6)  ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych.

Sąd Okręgowy wskazuje, że żadna z powyższych przesłanek nie miała miejsca w niniejszej sprawie. Sąd I instancji błędnie przyjął, że odmowę wypłaty powodowi świadczenia uzasadnia nałożenie kary porządkowej w dniu 9 czerwca 2014 roku. Sąd ten wskazał, ze kara wprawdzie została uchylona przez pracodawcę po wniesieniu sprzeciwu przez powoda, jednak już po dacie przyznawania nagród. Taka argumentacja w ocenie Sądu odwoławczego jest nieuprawniona. Skoro bowiem kara została uchylona, to znaczy, że nie wywołuje żadnych skutków, a zatem nie może być przyczyną odmowy wypłaty nagrody. Data jej przyznania nie ma w takiej sytuacji znaczenia. Skoro bowiem jedyną przesłanką odmowy przyznania świadczenia na podstawie decyzji Komendanta Głównego(...)było stwierdzenie przesłanki negatywnej (w niniejszej sprawie określonej w regulaminie premiowania), to brak jej stwierdzenia, bądź jej uchylenie, nie może skutkować odmową przyznania świadczenia. W niniejszej sprawie kara została uchylona przez pracodawcę „po dokonaniu ponownej analizy dokumentów oraz uwzględnieniu stanowiska Zarządu (...) jak również dotychczasowej 24 letniej nienagannej pracy” (k. 28 a.s.). Biorąc pod uwagę te okoliczności Sąd Okręgowy stwierdził, że w przypadku Z. M. nie wystąpiła więc rażąca przyczyna, z powodu której przyznanie nagrody byłoby bezpodstawne, a o czym mówi pismo z dnia 26 maja 2014 roku.

Dodatkowo należy zauważyć, że zgodnie z § 8 ust. 1 regulaminu premiowania decyzję o przyznaniu premii regulaminowej lub uznaniowej, jej podwyższeniu, obniżeniu lub pozbawieniu podejmuje Komendant Oddziału z urzędu lub na wniosek naczelnika wydziału, komendanta placówki, kierownika samodzielnej sekcji, kierownika (...). W niniejszej sprawie nie można zatem utożsamiać, co uczynił Sąd Rejonowy, premii regulaminowej, która była przyznawana przez Komendanta Oddziału od wynagrodzenia przyznanego przez Komendanta Głównego (...). Jest to kolejny argument świadczący o odrębności roszczenia powoda od przyjętego przez Sąd Rejonowy, zdefiniowanego w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy świadczenia w postaci nagrody uznaniowej.

Sąd Okręgowy zwraca również uwagę na pewną rozbieżność płynącą z pism otrzymywanych przez powoda w ramach odpowiedzi na jego próby wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Komendant P. (...)w T. w piśmie z dnia 18 listopada 2014 roku odmowę przyznania nagrody uzasadniał treścią § 5, § 6 i § 7 regulaminu premiowania, zgodnie z którymi jej przyznanie jest jedynie fakultatywne. Pracownik nie ma zatem roszczenia o jej przyznanie, a jedynie roszczenie o wypłatę już przyznanej nagrody (k. 4 a.s.). Komendant N. Oddziału (...) w piśmie z dnia 17 kwietnia 2015 roku powołał się natomiast na § 30 regulaminu pracy, który również wskazuje na fakultatywność przyznawania nagród i wyróżnień, co zależy wyłącznie od decyzji Komendanta Oddziału (k. 6 a.s.). Z kolei Komendant Główny (...)w piśmie z dnia 11 czerwca 2015 roku podniósł, że nieuwzględnienie powoda w wykazie osób uprawnionych do nagrody było spowodowane nałożeniem kary upomnienia przez Komendanta Oddziału, który jednocześnie zdecydował, że powód nie spełnił przesłanek z § 30 regulaminu pracy (k. 9 a.s.). A zatem w każdym z otrzymanych przez powoda pism znajdowała się inna argumentacja odmowy przyznania świadczenia. Znamienne jest jednak, że zarówno Komendant Oddziału, jak i Komendant Główny powołali się na brzmienie § 30 regulaminu premiowania, który nie będzie miał zastosowania w niniejszej sprawie, co zauważył również Sąd Rejonowy. Ponadto wspomniana rozbieżność dotyczy również samej podstawy odmowy przyznania nagrody. Regulamin pracy nie zawiera bowiem żadnych ku temu przesłanek, podczas gdy pismo z dnia 26 maja 2014 roku już tak. Z informacji uzyskanych z pism Komendanta Oddziału oraz Komendanta Głównego należy wnioskować zatem, że powodem odmowy nagrody był jej fakultatywny charakter oraz nałożona kara upomnienia. Jak jednak zostało wyżej wyjaśnione, roszczenie dochodzone przez powoda nie było fakultatywne, bowiem Komendant Oddziału był zobowiązany do wypłaty nagród wszystkim pracownikom, natomiast przesłanka negatywna, skutkująca odmową wypłaty nie miała miejsca z uwagi na uwzględniony sprzeciw od nałożenia kary.

Odrębny charakter roszczenia powoda uzasadnia również okoliczność, iż w okresie spornym otrzymywał on, odrębne od zasadniczego, składniki wynagrodzenia. Na przełomie II i III kwartału 2014 roku została mu przyznana premia regulaminowa w wysokości 157,00 złotych w miesiącach kwietniu, maju i sierpniu, w wysokości 83,73 złotych w miesiącach czerwcu i lipcu oraz w wysokości 73,27 złotych w miesiącu lipcu. Ponadto otrzymał premię uznaniową w wysokości 124,00 złotych w miesiącach kwietniu i maju oraz w wysokości 66,13 złotych w miesiącu czerwcu, a także nagrodę uznaniową w miesiącu maju 2014 roku (k. 20 a.s.). Powyższe składniki wynagrodzenia zostały przyznane na podstawie regulaminu pracy oraz regulaminu premiowania. Ich wysokość była ustalana przez pracodawcę, tj. N. Oddział (...)podczas gdy roszczenie dochodzone przez powoda, w tym jego wysokość, została ustalona odgórnie przez Komendanta Głównego.

Sąd Okręgowy uznał, że podstawą przyznania dochodzonej kwoty jest decyzja Komendanta Głównego(...)określająca jednocześnie przesłankę negatywną, która nie miała miejsca na gruncie przyjętego stanu faktycznego. Z tych względów w ocenie Sądu odmowa przyznania świadczenia była bezpodstawna. Na mocy art. 386 § 1 kodeksu postępowania cywilnego Sąd Okręgowy uznał więc, że apelacja zasługuje na uwzględnienie i zmienił zaskarżony wyrok Sądu I instancji w punkcie 1 i 2 w ten sposób, że zasądził od N. Oddziału (...)w C. na rzecz Z. M. kwotę 610,00 złotych netto z ustawowymi odsetkami od dnia 11 czerwca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz oddalił wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów procesu.

Odnośnie rozróżnienia dwóch rodzajów zasądzonych odsetek Sąd wskazuje, że zgodnie z treścią art. 481 § i § 2 zd. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, tekst jedn. ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 roku jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Natomiast ustawą z dnia 9 października 2015 roku (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830) o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, ustawodawca dokonał nowelizacji art. 481 § 2 k.c. Zgodnie z brzmieniem obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 roku (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, tekst jedn. ze zmianami) jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. W związku z powyższym w sentencji wyroku konieczne było wskazanie dwóch rodzajów odsetek.

Wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów procesu został oddalony z uwagi na treść art. 98 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Pozwany N. Oddział(...)w C. przegrał niniejszą sprawę, a zatem z uwagi na ten wynik należało zmienić punkt 2 wyroku Sądu Rejonowego i oddalić wniosek o zasądzenie kosztów procesu.

Z tych względów i na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy w Lublinie orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Ewa Gulska SSO Jacek Chaciński SSO Irena Grymuza