Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 15 grudnia 2015 roku

Powód M. G. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od solidarnie pozwanych Centrala i Zarząd (...) S.A. z siedzibą w W. oraz (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 43.100 zł. z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 31 października 2012 r. do dnia zapłaty, a także kosztów procesu, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, iż strona pozwana nie zachowała należytej staranności w realizacji zobowiązania wynikającego z umowy prowadzenia rachunku bankowego, dokonując nieprawidłowego przelewu, zgodnie z brzmieniem adresata operacji nr 1 z dnia 31 października 2012r. na kwotę 18.450 zł. oraz operacji nr 2 z dnia 30 października 2012 r. na kwotę 12.300 zł. Powód podniósł, iż złożył reklamację nr (...), w odpowiedzi na którą pozwany mBank wprowadził go w błąd co do faktu potwierdzenia smsem rachunku, który nie został precyzyjnie podany, co w ocenie powoda należy interpretować na korzyść konsumenta. Powód wskazał, że pozwany Bank (...) S.A. nie dopełnił obowiązku weryfikacji zgodności adresata z brzmieniem dyspozycji oraz zgodności podpisu na umowie z dowodem osobistym (pozew – k. 2-5).

W toku procesu pełnomocnik powoda sprecyzował żądanie pozwu wskazując, że stroną pozwaną jest (...) S.A. z siedzibą w W. oraz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. oraz wniósł o przyznanie mu jako pełnomocnikowi powoda ustanowionemu z urzędu, kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oświadczając równocześnie, iż koszty te nie zostały opłacone ani w całości ani w części (pismo pełnomocnika powoda – k. 34).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany (...) zaprzeczył wszelkim twierdzeniom powoda. Podniósł, że powód wskazał na złożenie w (...) S.A. dwóch poleceń przelewów, które w jego ocenie zostały nienależycie wykonane. Nie wskazał jednak z jakiego rachunku i na który rachunek przelewy te miały zostać wykonane, ani na jaki rachunek wpłynęły przelewane środki. Pozwany podniósł, iż powód nie wskazał także posiadacza rachunku, ani nie załączył poleceń przelewów. Wobec powyższego, pozwany (...) S.A. zaprzeczył, by w ogóle uczestniczył w wykonaniu jakichkolwiek rozliczeń pieniężnych z udziałem powoda (odpowiedź na pozew – k. 40-41).

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że powód wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi udowodnienia faktów, na które się powołuje nie udowodnił, ani nawet nie uprawdopodobnił żadnych okoliczności dotyczących kwestionowanych transakcji. Pozwany podniósł, iż nie zostało wykazane źródło i przedmiot zobowiązania oraz podstawa odpowiedzialności pozwanego. Odnosząc się do solidarnej odpowiedzialności pozwanych, wskazał, iż przepisu art. 64 ust. 1 prawa bankowego nie stosuje się do usług płatniczych uregulowanych w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (odpowiedź na pozew – k. 75-77).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda o przesłuchanie powoda przed Sądem właściwym dla jego miejsca zamieszkania, ponieważ w ocenie Sądu dowód ten zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania oraz nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślenia wymaga, iż pełnomocnik powoda nie wskazał nawet na jakie okoliczności ma zostać przesłuchany powód. W piśmie z dnia 28 maja 2015 r. (data prezentaty k. 34) wskazał jedynie, że powód ma być przesłuchany na okoliczności wskazane w pozwie, które w pozwie nie zostały przytoczone. Pozostałe wnioski dowodowe zgłoszone przez powoda podlegały oddaleniu jako spóźnione stosownie do dyspozycji art. 217 § 2 k.p.c., ponieważ pełnomocnik powoda miał możliwość powołania ich na wcześniejszym etapie postępowania, a tego nie uczynił oraz nie uprawdopodobnił, że nie zgłosił ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo, że występują inne wyjątkowe okoliczności.

Tak ukształtowane przez powoda powództwo należało uznać, że zmierzało do żądania zasądzenia od pozwanych solidarnie kwoty 43.100 zł. tytułem nieprawidłowo dokonanych transakcji przelewów bankowych z dnia 30 października 2012 r. na kwotę 12.300 zł. oraz z dnia 31 października 2012r. na kwotę 18.450 zł. Powód podnosił, że pozwany (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W., prowadząc rachunek bankowy podmiotu, na rzecz którego powód dokonał przelewu, nie zweryfikował zgodności numeru rachunku z opisem beneficjenta przelewu. Natomiast pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wprowadził powoda w błąd co faktu potwierdzenia wiadomością tekstową sms numeru rachunku bankowego, który nie został precyzyjnie podany.

Zgodnie z art. 143 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 873), zlecenie płatnicze uznaje się za wykonane na rzecz właściwego odbiorcy, jeżeli zostało wykonane zgodnie z informacjami, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1 lub w art. 27 pkt 2 lit. b, a w przypadku wskazania w treści zlecenia płatniczego unikatowego identyfikatora - jeżeli zostało wykonane zgodnie z tym unikatowym identyfikatorem bez względu na dostarczone przez użytkownika inne informacje dodatkowe. Jeżeli unikatowy identyfikator podany przez użytkownika jest nieprawidłowy, dostawca nie ponosi odpowiedzialności na podstawie art. 144-146. Dostawca płatnika jest jednak obowiązany podjąć działania w celu odzyskania kwoty transakcji płatniczej (art. 143 ust 2). Przy wykonaniu transakcji płatniczych z wykorzystaniem rachunku bankowego, unikatowym identyfikatorem jest numer rachunku bankowego, chyba że strony uzgodnią w umowie ramowej inny unikatowy identyfikator (art. 143 ust. 3). Stosownie do treści art. 144 ust. 1 cytowanej ustawy, w przypadku gdy zlecenie płatnicze jest inicjowane przez płatnika, jego dostawca ponosi wobec płatnika odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie transakcji płatniczej, z zastrzeżeniem art. 44 ust. 2, art. 143 ust. 2 oraz art. 149, chyba że udowodni, że rachunek dostawcy odbiorcy został uznany zgodnie z art. 54. Jeżeli dostawca płatnika ponosi odpowiedzialność zgodnie z ust. 1, niezwłocznie zwraca płatnikowi kwotę niewykonanej lub nienależycie wykonanej transakcji płatniczej albo, w przypadku gdy płatnik korzysta z rachunku płatniczego, przywraca obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miało miejsca niewykonanie lub nienależyte wykonanie transakcji płatniczej (§ 2). Jeżeli rachunek dostawcy odbiorcy został uznany zgodnie z art. 54, dostawca odbiorcy ponosi odpowiedzialność wobec odbiorcy za niewykonanie lub nienależyte wykonanie transakcji płatniczej (§ 3). Jeżeli dostawca odbiorcy ponosi odpowiedzialność zgodnie z ust. 3, niezwłocznie przekazuje do dyspozycji odbiorcy kwotę transakcji płatniczej albo, w przypadku gdy odbiorca korzysta z rachunku płatniczego, uznaje rachunek płatniczy odbiorcy odpowiednią kwotą w celu doprowadzenia rachunku płatniczego do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miało miejsca niewykonanie lub nienależyte wykonanie transakcji płatniczej (§4).

W świetle art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz. z 2015r., poz. 128), jeżeli polecenie przeprowadzenia rozliczenia pieniężnego złożone przez posiadacza rachunku bankowego jest wykonywane przez kilka banków, każdy z tych banków ponosi wraz z pozostałymi solidarną odpowiedzialność wobec posiadacza rachunku za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem polecenia. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do usług płatniczych uregulowanych w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011r. o usługach płatniczych (§ 2).

W przekonaniu Sądu powód nie wykazał przede wszystkim, na podstawie jakiego stosunku prawnego pozwani winni spełnić na jego rzecz świadczenie pieniężne we wskazanej wysokości, a to na powodzie spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie, zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu przewidzianą w art. 6 k.c. i 232 k.p.c. Dopiero wykazanie tego faktu nakładałoby na pozwanych ciężar udowodnienia, że wykonali tak oznaczone zobowiązanie.

Na gruncie niniejszej sprawy powód nie zaoferował żadnych wniosków dowodowych na wykazanie faktu dokonania przelewów bankowych w dniach 30 i 31 października 2012 r., na które powołuje się w treści uzasadnienia pozwu. W szczególności nie przedstawił umowy prowadzenia rachunku bankowego zawartej pomiędzy nim a pozwanym (...) S.A. z/s w W.. Nie wskazał z jakiego rachunku bankowego oraz na jaki rachunek zostały dokonane transakcje pieniężne oraz, że te rachunki bankowe były prowadzone przez pozwanych. Powód w żaden sposób nie udowodnił, że zostały przekazane środki finansowe, a jeśli tak to kiedy i w jakiej wysokości. Powód w celu udowodnienia swojego żądania nie przedstawił dowodów – np. w postaci potwierdzeń dokonania przelewów, reklamacji na którą się powołuje oraz zapisu wiadomości sms, który zawierał nieprecyzyjnie podany numer rachunku bankowego. Podkreślenia wymaga fakt, że pozwani w odpowiedziach na pozew kwestionowali istnienie zobowiązania zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

W świetle powyższego, w ocenie Sądu powód nie udowodnił swojego roszczenia w stosunku do pozwanych zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Przypomnieć należy zasadę, zgodnie z którą dopiero, gdy strona powodowa wykaże, że zgłoszone roszczenie zarówno co do zasady, jak i co do wysokości powodowi przysługuje, ciężar udowodnienia, że roszczenie to jest nienależne, bądź jego wysokość jest inna niż utrzymuje powód, zostaje przesunięty na stronę pozwaną. Przytaczanie przez stronę dowodów na okoliczność poparcia swoich twierdzeń jest jej obowiązkiem. Obowiązkiem o charakterze procesowym, co oznacza, iż nie może być on od strony wyegzekwowany, jednakże zaniechanie udowadniania swoich roszczeń może skutkować ujemnymi sankcjami nawet w postaci negatywnego dla danej strony wyniku procesu. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Powyższe należy rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał.

Konsekwentnie, niewykazanie roszczenia głównego powoduje, że także żądanie w zakresie odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu nie zasługiwało na uwzględnienie, ponieważ bez należności głównej naliczenie odsetek jest niezasadne. Konieczność przyjęcia takiego stanowiska wynika z istoty oraz funkcji odsetek i znajduje potwierdzenie w przepisach art. 359 § 1 k.c. i art. 481 § 1 k.c.

Zasadą, w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, jest ich ponoszenie przez stronę przegrywającą sprawę. W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie ulega wątpliwościom, iż stroną przegrywającą sprawę jest powód. Niemniej jednak na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu poniesionymi przez pozwanych (jako stronę wygrywającą sprawę). Sąd miał na względzie trudną sytuację finansowo-materialną i życiową powoda. Mając na uwadze, że powód został zwolniony od kosztów sądowych w całości, Sąd orzekający, nie uiszczone koszty sądowe w postaci opłaty od pozwu w wysokości 2.155 zł. przejął na rachunek Skarbu Państwa na zasadzie art. art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2014 roku, poz. 1025).

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, znajduje swą podstawę prawną w treści § 15 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 i § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 490 z późniejszymi zmianami). Koszty zastępstwa procesowego powoda w niniejszej sprawie wyniosły 2.400 zł. plus podatek VAT w wysokości 552 zł. (pkt III sentencji wyroku).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z dnia 15 grudnia 2015r. wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. procesowemu powoda z urzędu – radcy prawnemu G. K..

K.. 14 dni