Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2016r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący SSO Anna Stańczyk

Protokolant Ewelina Cekała

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2016r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa W. C.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki W. C., kwotę 89.500 zł. (osiemdziesiąt dziewięć tysięcy pięćset złotych) wraz z liczonymi od dnia 23.04.2015r. do dnia zapłaty odsetkami ustawowymi, w tym od dnia 1 stycznia 2016r. liczonymi w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie co do kwoty 41.500 zł. oraz z liczonymi od dnia 25.04.2015r. do dnia zapłaty odsetkami ustawowymi, w tym od dnia 1 stycznia 2016r. liczonymi w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie co do kwoty 48.000 zł.:

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od strony pozwanej, na rzecz powódki kwotę 2.712,75 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje stronie pozwanej aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego we Wrocławiu ) kwotę 4.475 zł. tytułem brakującej opłaty od pozwu, od zasądzonej części roszczenia.

I C 1816/15

UZASADNIENIE

Powódka W. C. wniosła o zasądzenie na jej rzecz, od (...) S.A. w W., kwoty 52.500 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 23.04.2015r. tytułem zadośćuczynienia za cierpienia związane z e śmiercią syna K. K. (1), w wypadku komunikacyjnym z dnia (...) oraz o zasądzenie na jej rzecz, od (...) S.A. w W., kwoty 67.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 25.04.2015r. tytułem zadośćuczynienia za cierpienia związane z e śmiercią konkubenta E. K., w wypadku komunikacyjnym z dnia (...)

Wniosł a też o zasądzenie na jej rzecz, od strony pozwanej, kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie po 3.600 zł. i opłat za pełnomocnictwa po 17 zł.

W uzasadnieniu podała, iż w dniu (...), na terenie Gminy S. P. P. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, nie zachował szczególnej ostrożności oraz bezpiecznej prędkości jazdy. Tym samym potrącił jadących na rowerze K. K. (1) i E. K., którzy w wyniku tego wypadku doznali ciężkich obrażeń ciała skutkujących ich śmiercią. Pojazd, którym poruszał się sprawca w dniu zdarzenia, w dacie wypadku korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej ze strona pozwaną. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków, z dnia 06.01.2004r. sygn. Akt II K 1613/03 P. P. został uznany winnym popełnienia zarzucanego mu czynu i skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat. Powódka reprezentowana przez (...) S.A. pismem z dnia 19.03.2015r. zgłosiła stronie pozwanej roszczenia w kwotach po 120.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jej dóbr osobistych w związku ze śmiercią syna K., oraz konkubenta E. K.. Strona pozwana decyzją z dnia 22.04.2015 uznała roszczenie powódki o zadośćuczynienie za śmierć K. K. (1) co do kwoty 15.000 zł. Pomniejszyła jednak tę kwotę o 50% przyczynienia się poszkodowanego do szkody, ze względu na brak oświetlenia roweru poszkodowanego i tym samym wypłaciła, na rzecz powódki, kwotę 7.500 zł. Decyzją zaś z dnia 24.04.2015r. uznała roszczenie powódki o zadośćuczynienie za śmierć E. K. co do kwoty 16.000 zł. Pomniejszyła jednak tę kwotę o 50% przyczynienia się poszkodowanego do szkody, ze względu na brak oświetlenia roweru poszkodowanego i tym samym wypłaciła, na rzecz powódki, kwotę 8.000 zł. Jako podstawę prawna żądań powódka wskazała art. 448kc i art. 24 § 1 kc.

Podała, iż w chwili śmierci syna i konkubenta miała 47 lat. Syn był dla niej jedną z najdroższych osób. Wspomina go jako dobrego, pracowitego chłopca, który zawsze chętnie pomagał jej w domowych obowiązkach. Był dla powódki wsparciem i pociechą w trudnych chwilach. Powódka była dumna z syna, który miał talent poetycki. Jeden z wierszy, „List do matki” dedykował właśnie powódce. Był troskliwy i opiekuńczy. Często zwierzał się mamie, szukał u niej wsparcia i pomocy. Ciągle myśli o synu i zastanawia się jak wyglądałoby jego życie. Często o nim śni i stale go wspomina Z E. K. łączyły powódkę silne więzi emocjonalne. Kiedy się związali powódka miała już dwójkę swoich dzieci, które E. K. pokochał jak własne. Mieli też troje wspólnych dzieci. Przy konkubencie czuła się szczęśliwa, kochana i bezpieczna. E. K. poświęcał jej wiele czasu, był dobry i czuły. W konkubinacie pozostawali 20 lat. Informacja o śmierci syna i konkubenta była dla powódki szokiem. Nie mogła się pogodzić z ich utratą. Na pogrzebie straciła przytomność i została zabrana do szpitala. Nie mogła sobie poradzić z rozpaczą jaka ją ogarnęła. Do dzisiaj cierpi z powodu utraty syna i ukochanego partnera. Wraz z ich śmiercią powódka utraciła radość życia. Bardzo za nimi tęskni. Wciąż żyje szczęśliwymi wspomnieniami.

Powódka przyznała, iż syn i konkubent przyczynili się do zaistniałego wypadku w 25% i podała, iż jej żądania uwzględniają w swojej wysokości fakt przyczynienia.

Jako podstawę prawną odsetek wskazała art. 481 § 1 kc, zgodnie z którym jeśli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. Strona pozwana decyzjami z 22.04.2015r. i z 24.04.2015r. ustosunkowała się do żądań powódki i wypłaciła tylko część dochodzonych kwot.

Sąd ustalił, iż :

Bezspornym jest, iż strona pozwana ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku jakiemu ulegli K. K. (1) i E. K. w dniu (...) na terenie Gmina S. spowodowanym przez P. P., który nieumyślnie naruszył zasady w ruchu drogowym w ten sposób, ze kierując samochodem marki S. (...), jechał droga (...), od strony miejscowości B. i przed miejscowością S., nie zachował szczególnej ostrożności oraz bezpiecznej prędkości jazdy w skutkiem czego potrącił jadących na rowerach K. K. (1) i E. K., którzy w wyniku odniesionych obrażeń ponieśli śmierć. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków we Wrocławiu z dnia 06.01.2004r. P. P., za ten czyn, został skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat.

W dniu 19.03.2015r. powódka dokonała zgłoszenia, do (...) S.A, roszczenia o zadośćuczynienie, w związku ze śmiercią K. K. (1), a w dniu 20.03.2015r. roszczenia o zadośćuczynienie w związku ze śmiercią E. K.. W pismach tym zażądała wypłaty zadośćuczynienia w wysokości: po 120.000 zł. za śmierć K. i E. K.. (...) S.A. decyzją z dnia 22.04.2015r. poinformowała powódkę o przyznaniu na ich rzecz kwoty 15.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za śmierć K. K. (1), a decyzja z dnia 24.04.2015r. poinformowała powódkę o przyznaniu kwoty 16.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za śmierć E. K.. Pomniejszyła przyznane kwoty o 50% przyczynienia i wypłaciła powódce zadośćuczynienia w kwocie 7.500 zł. za śmierć syna i 8.000 zł. za śmierć konkubenta. W dacie wypadku K. K. (1) miał nie ukończone 19 lat, a E. K. nie ukończone 49 lat. Powódka w tej dacie miała skończone 47 lat.

d/ akta szkody

W chwili śmierci E. K. pracował u gospodarza. Przynosił produkty od gospodarza. Powódka nie pracowała, zajmowała się dziećmi. Wcześniej pracowała jakiś czas w cukierni, gdzie sprzątała. Mieli pięcioro dzieci z tym, że wspólnych troje. K. K. (1) w chwili śmierci uczył się w szkole. Relacje w rodzinie były dobre. Powódka była zżyta z każdym dzieckiem, każdego traktowała jednakowo. Relacje powódki z partnerem E. K. były bardzo dobre podobnie jak relacje dzieci z E. K., który pomagał dzieciom w lekcjach. Nadmiaru pieniędzy nie było ale dawali sobie radę finansowo. E. i K. K. (1) w chwili wypadku wracali razem do domu z pracy. Powódka i jej partner spędzali razem czas przed telewizorem, pili kawę. Ojciec pomagał w polu. Dwadzieścia lat byli ze sobą. Powódka pomagała synowi K. w lekcjach, chodziła do niego na wywiadówki. K. K. (1) cały czas mieszkał z rodzicami. Miał dziewczynę. Chciał założyć własny zespół muzyczny, śpiewać i kształcić się w tym kierunku. Pisał piosenki. K. najbardziej był zżyty z siostrą M. C., grali razem w piłkę, razem wykonywali różne prace w domu. Cała rodzina spędzała święta razem. Powódka od 5 lat choruje na (...). Nie jest w żadnym związku. Mieszka z A. K., M. C. i córką A.. Otrzymuje zasiłek z opieki społecznej. Pomagają jej finansowo córki A. i A.. Powódka strasznie przeżyła śmierć syna i partnera, nie mogła w to uwierzyć, płakała, nie mogła spać. Czasami godzinami siedziała przy grobie syna i konkubenta. Rodzina pomagała finansowo. Nie korzystali z pomocy psychologa. Dzisiaj wspomina syna i partnera, śnią się jej. Ma zeszyt z wierszami K., jego koszulkę, ogląda te rzeczy i wspomina. Chodzi na cmentarz. Wspomina partnera, ogląda zdjęcia. Nie rozmawia o zmarłym synu i partnerze. Kilka miesięcy powódka bardzo przeżywała, była zamknięta w sobie. Zasłabła na pogrzebie. Wzywano do niej pogotowie. Nadal myśli o nich i brakuje jej ich.

d/ zeznania świadka A. K. k. 70

zeznania świadka M. C. k. 71

zeznania powódki W. C. k. 112

Stan zagrożenia oraz sytuację wypadkową wytworzyli wszyscy uczestnicy wypadku z dnia (...) Rowerzyści K. i E. K. dlatego, iż poruszając się po drodze w warunkach nocnych, rowerami niesprawnymi technicznie, a w szczególności bez sprawnego oświetlenia. Kierujący samochodem S. F. P., wytworzył sytuację wypadkową popełniając błędy w technice i taktyce jazdy polegające miedzy innymi na niewłaściwym doborze świateł autonomicznych pojazdu do prędkości jazdy oraz nie zachowując szczególnej ostrożności podczas jazdy w warunkach ograniczonej widoczności, na wąskiej jezdni i podczas zbliżania się do innego uczestnika ruchu, powodując najechanie na obu rowerzystów. Kierujący samochodem S. miał możliwość uniknięcia wypadku, jadąc z prędkością dostosowana do zasięgu widoczności, do czego w warunkach, w jakich zaistniał wypadek, był bezwzględnie zobowiązany. Jeden z rowerów, na których przemieszczali się w chwili wypadku K. i E. K., posiadał żółte światło odblaskowe na tylnym błotniku oraz czerwone światła odblaskowe na bocznej powierzchni tylnego koła i barwy żółtej na bocznej powierzchni kola przedniego.

d/ opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków mgr inż. D. K. k. 40-56 akt II K 1613/03 Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków

Sąd zważył, iż

Roszczenia powódki zasługują na częściowe uwzględnienie.

Na skutek zdarzenia z dnia (...) śmierć poniósł E. K., partner życiowy powódki oraz ich wspólny syn K. K. (1). Niesporne było, iż (...) S.A. w W. jest legitymowany biernie w niniejszym procesie. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, w związku z żądaniem powódki , strona pozwana wypłaciła jej tytułem zadośćuczynienia kwotę 7.500 zł. w związku ze śmiercią syna K. K. (1) oraz kwotę 8.000 zł. w związku ze śmiercią partnera życiowego E. K., przyjmując, iż obaj przyczynili się w 50% do zaistniałego wypadku. Powódka nie zgodziła się z taka oceną przyczynienia uznając przyczynienie w wysokości 25%. Sporna między stronami pozostała też wysokość należnego zadośćuczynienia.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowało się jednolite stanowisko zgodnie z którym, najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje, na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c., zadośćuczynienie pieniężne za doznaną przed dniem 3 sierpnia 2008 r. krzywdę, stanowiącą następstwo naruszenia deliktem dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie czy też szczególnej więzi rodzinnej ze zmarłym, której zerwanie powoduje ból, cierpienia psychiczne, poczucie krzywdy i osamotnienia (por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 42, z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11,OSNC 2012, Nr 1, poz. 10, z dnia 7 listopada 2012 r., III CZP 67/12,OSNC 2013, Nr 4, poz. 45, z dnia 20 grudnia 2012 r., III CZP 93/12, OSNC 2013, nr 7-8, poz. 84 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10, z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10). (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 2014 r., sygn.akt II CSK 552/13- LEX- 1504553). Strona pozwana tej okoliczności nie kwestionowała.

Zadośćuczynienie przewidziane w art. 448 k.c. jest roszczeniem samodzielnym, niezależnym od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego, których wybór ustawa pozostawia pokrzywdzonemu.

Powołując się na poczynione ustalenia faktyczne Sąd uznał zatem, że roszczenia powódki o dalsze zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci więzi rodzinnej ze zmarłymi znajdują podstawę prawną w art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. Zmarły partner powódki, w chwili śmierci, miał zaledwie 49 lat, a syn lat 19. Z powodu nagłej i niespodziewanej śmierci syna i konkubenta sytuacja życiowa powódki uległa diametralnej zmianie. Tragiczny wypadek spowodował wiele nieodwracalnych zmian w dotychczasowym życiu, planach na przyszłość. Cierpienie jednego z partnerów po śmierci drugiego, których dotychczasowe życie było szczęśliwe, odbierane jest bardzo boleśnie z uwagi na poczucie krzywdy, osamotnienia i tęsknoty, braku wsparcia psychicznego i fizycznego. Takich właśnie cierpień doznawała powódka W. C.. Cierpienie powódki przejawiało się w tęsknocie za synem i partnerem, odczuwaniu braku wsparcia ze strony partnera i poczucia bezpieczeństwa jakie gwarantował dzieciom swoją osobą. Tracąc ważną w życiu osobę bliską doświadczamy bólu i cierpienia nie mogąc z nią obcować w codziennym życiu. Niejednokrotnie tracimy poczucie sensu życia, doświadczamy uczucia pustki. Wielkie cierpienie niesie też świadomość bezsensowności takiej śmierci, spowodowanej bezmyślnością, głupotą , brawurą czy brakiem wyobraźni kierującego pojazdem mechanicznym. Powódka została boleśnie doświadczona podwójnie. Tracąc jednocześnie partnera i syna. Obaj byli dla niej ważnymi w życiu osobami. Nie dane jej jest obcować z obydwojgiem, przyglądać się jak przebiega dalsze życie syna, doczekać się wnuków od niego. Utrata partnera, z którym przeżyła powódka 20 lat, w dobrym związku, pozbawiło ją możliwości obcowania z nim, wzajemnego wspierania się, dzielenia się troskami i radościami. Pomimo upływu 13 lat od wypadku, na wspomnienie o nich, przeżycia wracają, choć zapewne w znacznie łagodniejszej postaci. Szczególnie jest to odczuwane podczas świąt i rocznic.

Odnosząc się do kwestii wysokości przyczynienia się zmarłych do zaistniałego wypadku, to biorąc pod uwagę treść opinii biegłego od rekonstrukcji wypadków w sprawie karnej, którą obie strony zaakceptowały jako dowód w sprawie, sporządzonej przez mgr inż. D. K. ( k. 40-56 akt II K 1613/03 Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków) nie sposób przyjąć, iż K. i E. K. przyczynili się, do wypadku, w równym stopniu co kierowca samochodu S. – P. P.. Jak słusznie bowiem podkreślił pełnomocnik powódki, biorąc pod uwagę znaczne zagrożenie dla życia i zdrowia innych użytkowników dróg jakie niesie ruch mechanicznych pojazdów samochodowych, posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada surowiej bo na zasadzie ryzyka. W niniejszej sprawie, jak wynika z przywołanej opinii, kierujący samochodem mógł uniknąć wypadku jadąc z prędkością dostosowaną do zasięgu widoczności oraz dostosowując światła samochodu do istniejącej widoczności i warunków w jakich się poruszał. Jeden z rowerów, którymi poruszali się K. i E. K. posiadał tylne i boczne światła odblaskowe. Nie posiadali wprawdzie innego oświetlenia. Trudno jednak porównywać zagrożenie jakie stwarzali poszczególni uczestnicy tego wypadku. Różnice tych zagrożeń najlepiej obrazuje fakt, iż śmierć ponieśli w wypadku właśnie rowerzyści, a nie kierujący samochodem. W ocenie sądu przyczynienie K. K. (1) i E. K., do zaistnienia wypadku, określić należy na 30%.

Sąd uznał, za zasadne zadośćuczynienie za śmierć syna powódki w kwocie 70.000 zł. co przy uwzględnieniu 30% przyczynienia i wypłaconej już kwoty 7.500 zł, z tego tytułu, dało kwotę 41.500 zł. zasądzoną w wyroku. Zadośćuczynienie za śmierć konkubenta powódki sąd uznał za uzasadnione w wysokości 80.000 zł. co przy uwzględnieniu 30% przyczynienia i wypłaconej już z tego tytułu kwoty 8.000 zł. dało kwotę 48.000 zł. zasądzoną w wyroku. Zdaniem Sądu kwoty te spełniają funkcję kompensacyjną jako nie wygórowane i nie prowadzące do wzbogacenia powódki.

Żądane przez powódkę kwoty 52.500 zł. zadośćuczynienia za śmierć syna i 67.000 zł. zadośćuczynienia za śmierć konkubenta są w ocenie sądu, nieco zawyżone biorąc pod uwagę panujące stosunki pieniężne. Orzekanie o tym zadośćuczynieniu po upływie 13 lat od śmierci K. i E. K. daje możliwość oceny z perspektywy czasu, jak nagła śmierć syna i partnera, rzutowała na dalsze życie powódki, która pomimo traumatycznych przeżyć, funkcjonują obecnie w społeczeństwie, a na jej funkcjonowanie istotniejszy wpływ ma choroba jaka dotknęła powódkę. Sąd wziął pod uwagę fakt, że powódka W. C. nadal jest osobą samotną. Mieszka wprawdzie z trzema córkami i wnuczką, jednak życia osobistego nie ułożyła sobie na nowo. Sąd uznał, zatem iż powódce należy się dalsze zadośćuczynienie ponad już wypłacone, w wysokości zasądzonej w punkcie I wyroku.

W przedmiocie odsetek Sąd przyjął zasadę, wynikającą z art. 817 k.c., który stanowi, że ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. (§ 1). Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1 ( § 2). Zatem dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne.

Powódka pismem z dnia 19.03.205r. dokonała zgłoszenia stronie pozwanej roszczenia o zadośćuczynienie za śmierć K. K. (1), a pismem z dnia 20.03.2015r. dokonała zgłoszenia roszczenia o zadośćuczynienie za śmierć konkubenta E. K.. Skoro zatem decyzją z dnia 22.04.2015r. strona pozwana uznała roszczenie do kwoty 7.500 zł. za śmierć syna powódki, a decyzją z dnia 24.04.2015r. uwzględniła żądanie pozwanej co do zadośćuczynienia za śmierć konkubenta powódki do wysokości kwoty 8.000 zł. to zdaniem sądu od następnego dnia po wydaniu decyzji pozostawała już w zwłoce z zapłatą reszty zasądzonego zadośćuczynienia , skoro domagała się od ubezpieczyciela w postepowaniu przedsądowym po 120.000 zł. zadośćuczynienia za śmierć syna i konkubenta.

Z uwagi na częściowe uwzględnienie żądań powodów Sąd orzekł o kosztach procesu po myśli art. 100 k.p.c. rozdzielając je stosunkowo między strony stosownie do wyniku sporu przy przyjęciu, że powódka wygrała proces w około 75% Obciążył też stronę pozwaną opłatą od pozwu, od zasądzonej części roszczeń, której to opłaty powódka nie musiała uiszczać będąc zwolnioną od kosztów, zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.