Pełny tekst orzeczenia

(...)

Powód E. N. domagał się pozwem skierowanym przeciwko (...) Bank SA w G. pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego wydanego przez Sąd Rejonowy w Katowicach pod sygnaturą akt I Co 3856/05 i zasądzenia od pozwanego kosztów postępowania wskazując, iż nigdy nie zaciągał u pozwanego kredytu.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Katowicach z dnia 13 października 2006 roku zawieszono postępowanie do czasu zakończenia postępowania karnego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Będzinie pod sygnaturą akt 1 Ds. 41/06 (k. 50).

Postanowieniem z dnia 17 marca 2014 roku postępowanie podjęte (k. 407), przy czym postanowieniem z dnia 14 lipca 2014 roku zawieszono postępowanie, uchylono postanowienie z dnia 17 marca 2014 roku i podjęto z udziałem następcy prawnego pozwanego – Banku (...) SA w G. (k. 427).

Pismami z 15 lipca 2014 roku i 17 października 2014 roku powód rozszerzył żądanie domagając się zasądzenia na jego rzecz zadośćuczynienia w kwocie 50 000 zł za naruszenie przez bank jego dóbr osobistych oraz zwrotu wyegzekwowanego świadczenia w kwocie 2 875,91 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2007 roku. Powód wskazał, iż Bank egzekwował należność za pośrednictwem Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Katowicach B. B. i zwrócił mu część wyegzekwowanego świadczenia, ale do zwrotu pozostaje kwota 2 875,91 zł (k. 430, 439).

W dniu 27 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy wydał wyrok zaoczny częściowy pozbawiając wykonalności tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) wystawionego przez (...) Bank SA w G. w dniu 19 sierpnia 2005 roku opatrzonego klauzulą wykonalności przez Sąd Rejonowy w Katowicach w dniu 30 sierpnia 2005 roku, sygn. akt: I Co 3056/05 (k. 486). Wyrok ten uprawomocnił si z uwagi na brak sprzeciwu pozwanego.

W dniu 7 września 2015 roku pozwany złożył pismo, w którym oświadczył, iż w jego ocenie działanie Sądu jest niezgodne z podstawowymi regułami postępowania cywilnego, gdyż pisma powoda z 15 lipca 2014 roku i 17 października 2014 roku nie spełniają wymogów formalnych pozwu, a powód w żaden sposób nie udowodnił swoich roszczeń. Pozwany wyraził pogląd, iż powództwo przeciwegzekucyjne nie może być łącznie rozpatrywane z jakimkolwiek innym powództwem z uwagi na charakter tego powództwa. Stwierdził, iż zwrócił się do komornika o wydanie zaświadczenia i zamierza dobrowolnie zwrócić powodowi wyegzekwowane świadczenia (k. 494-495).

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany (jego poprzednik prawny) prowadził przeciwko powodowi egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego, który ostatecznie został pozbawiony wykonalności częściowym wyrokiem zaocznym z dnia 27 lipca 2015 roku. Postępowanie prowadzone było przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Katowicach B. B. pod sygn. akt: I Km 3676/06 i akta tego postępowania zostały wybrakowane. W toku postępowania zajęto świadczenie emerytalno – rentowe powoda. Egzekucja z tego świadczenia były prowadzona w opisanej sprawie oraz w drugiej sprawie egzekucyjnej prowadzonej przeciwko powodowi pod sygnaturą akt I Km 4407/06. Przekazywana Komornikowi kwota podlegała podziałowi pomiędzy dwie sprawy egzekucyjne. Od listopada 2007 roku wstrzymano zajęcie dokonywane do sprawy I Km 3676/05 i kontynuowano zajęcie do drugiej sprawy egzekucyjnej. Postępowanie egzekucyjne z wniosku (...) Bank SA zostało umorzone postanowieniem z dnia 30 października 2007 roku na podstawie art. 825 k.p.c. Komornik zwrócił powodowi w dniu 9 października 2007 roku kwotę 2 246,57 zł, w dniu 25 października 2007 roku kwotę 2 920,68 zł, w dniu 31 października 2007 roku kwotę 417,96 zł (dowód: pismo ZUS k. 447- 448, postanowienie k. 449, dowód wpłaty k. 450, wyciąg k. 451).

Z zaświadczenia z dnia 7 listopada 2014 roku wystawionego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wynika, iż na poczet sprawy o sygnaturze Km 3676/05 pobrano od powoda kwotę 4 632,32 zł(421,12 zł x 11 miesięcy), a od lutego 2007 roku kwota 421,12 zł (następnie 425,96 zł i 472,56 zł) była przekazywana do dwóch spraw egzekucyjnych: Km 3676/05 i Km 4407/06 (dowód: zaświadczenie k, 456).

W dniu 24 września 2015 roku pozwany zwrócił się do powoda o podanie numeru rachunku bankowego w celu zwrócenia mu kwoty 2 028,83 zł. W odpowiedzi powód oświadczył, iż pozwany błędnie obliczył należność i powinien przekazać kwotę 2 877,93 zł na podany w piśmie rachunek. Pismo to zostało nadanie na adres pozwanego 1 października 2015 roku (pisma k. 528 – 529).

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z ręcznych adnotacji powoda k. 452, gdyż bez dokumentów źródłowych nie mają one żadnej mocy dowodowej. Adnotacje te nie są przez nikogo podpisane i nie stanowią dowodu na okoliczność wysokości pobranych od powoda kwot.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy się odnieść do zarzutów pozwanego, iż łączenie powództwa przeciwegzekucyjnego z żądaniem zapłaty jest sprzeczne z podstawowymi zasadami postępowania cywilnego. Pomimo podniesionego zarzutu pozwany nie wskazał podstawy prawnej zabraniającej połączenia powództwa przeciegzgekycjengo z innym żądaniem i odwołał się w tym zakresie jedynie do stanowiska komentarza. Nie kwestionując szczególnego zakresu kognicji Sądu w postępowaniu przeciwegzekucyjnym, podkreślić jednak należy, że żaden przepis nie wyklucza połączenia go z innym żądaniem. Stosownie do treści art. 191 k.p.c. powód może dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu, jeżeli nadają się one do tego samego trybu postępowania oraz jeżeli sąd jest właściwy ze względu na ogólną wartość roszczeń, a ponadto - gdy roszczenia są różnego rodzaju - o tyle tylko, o ile dla któregokolwiek z tych roszczeń nie jest przewidziane postępowanie odrębne ani też nie zachodzi niewłaściwość sądu według przepisów o właściwości bez względu na wartość przedmiotu sporu. Żadna z opisanych przesłanek nie występuje: żądania powoda podlegały rozpoznaniu w tym samym trybie, a postępowanie przeciwegzekucyjne nie należy do kategorii postępowań odrębnych (art. 425 i nast. k.p.c.). Ponadto pomiędzy żądaniami powoda zachodził związek, żądanie zapłaty było wynikiem bezpodstawnego prowadzenia egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego, który podlegał pozbawieniu wykonalności.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 2 875,91 zł wskazując, iż kwota ta została wyegzekwowana od niego i - pomimo tego, że nie zaciągnął u pozwanego kredytu, a tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego ostatecznie pozbawiono wykonalności – pozwany nie zwrócił mu bezprawnie pobranej kwoty. Podstawy prawnej żądania powoda w tym zakresie należy poszukiwać w treści art. 410 § 1 k.c. w związku z art. 405 k.c., zgodnie, z którym ze świadczeniem nienależnym mamy do czynienie, gdy ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany. Dodatkowo zaznaczyć należy, że bankowy tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą Sądu nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej, a więc tym bardziej powód może wykazywać bezzasadność żądań objętych tytułem wykonawczym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 lipca 2014 roku, sygn. akt: I ACa 116/14, LEX nr 1504391; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1978 roku, sygn. akt: III CRN 310/77, Lex nr 8055).

Ciężar wykazania zarówno zasady jak i wysokości dochodzonego roszczenia spoczywał, z mocy art. 6 k.c., na powodzie, który z obowiązku tego w zasadzie nie wywiązał się. Na podstawie przedstawionych przez powoda dokumentów nie sposób ustalić wysokość kwoty przekazanej wierzycielowi przez komornika poza kwotą potrąconą z jego emerytury do stycznia 2007 roku (4 632,32 zł). Po tym okresie następował podział sumy uzyskanej z egzekucji pomiędzy dwie wszczęte przeciwko powodowi sprawy egzekucyjne, przy czym powód nie przedstawił żadnego dokumentu wskazującego na proporcję podziału. Dokumenty z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w połączeniu z dokumentami potwierdzającymi zwrot przez komornika części wyegzekwowanego od powoda świadczenia nie dowodzą zatem, iż pozwany nie zwrócił mu w pełni pobranej kwoty. Dowód na tą okoliczność dostarczył jednak sam pozwany, który najpierw w piśmie z dnia 7 września 2015 roku oświadczył, iż wystąpił do komornika o zaświadczenie i zamierza dokonać dobrowolnie zwrotu pobranych kwot, a następnie wystosował do powoda pismo podając, iż dokona zwrotu kwoty 2 028,83 zł i prosząc powoda o numer rachunku bankowego. Sam pozwany przyznał zatem, iż jest w posiadaniu bez podstawy prawnej podanej kwoty, która została pobrana w toku prowadzonej przeciwko powodowi egzekucji. Jak oświadczył powód podczas rozprawy w dniu 18 listopada 2015 roku, pozwany nie zwrócił mu zadeklarowanej kwoty. Skoro zatem sam pozwany przyznał, iż posiada wobec powoda zobowiązanie do zwrotu kwoty 2 028,83 zł i nie wykazał, aby na dzień zamknięcia rozprawy zapłacił ją powodowi, to kwota ta podlegała zasądzeniu, o czym orzeczono w pkt. 1 wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzając je po upływie 7 dni od doręczenia pozwanemu przez powoda numeru rachunku bankowego. Chociaż powód nie przedstawił daty doręczenia bankowi pisma z dnia 1 października 2015 roku, to jednak Sąd uznał, iż przesyłka ta dotarła do adresata najpóźniej w dniu 8 października 2015 roku.

W pozostałym zakresie żądanie z tytułu zwrotu świadczenia nienależnego nie został przez powoda wykazane i podlegało oddaleniu.

Powód domagał się także zasądzenia kwoty 50 000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych, co – w ocenie powoda – miało polegać na prowadzeniu wobec niego długotrwałej egzekucji, pobieraniu części emerytury i wieloletniej zwłoce w zwrocie wyegzekwowanych świadczeń.

Podstawy roszczenia w tym zakresie należało poszukiwać w treści art. 448 k.c., zgodnie z którym w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Żądanie powoda zostało w całości oddalone w tym zakresie, gdyż powód nie wykazał żadnych jego przesłanek. Powód nie wykazał zawinionego działania pozwanego, nie wskazał, które jego dobra osobiste zostały naruszone. Sam fakt prowadzenia egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, który do 2015 roku nie był pozbawiony wykonalności nie może wskazywać na bezprawność działań pozwanego. Okoliczności sprawy nie wskazują na to, aby doszło do bezprawnego naruszenia przez pozwanego jakichkolwiek dóbr osobistych powoda.

Na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. orzeczeniem o kosztach objęto koszty całego postępowania tj. zarówno w przedmiocie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego jak i w przedmiocie zapłaty. W zakresie powództwa przeciwegzekucyjnego pozwany został obciążony w całości kosztami na podstawie art. 98 k.p.c. Na zasądzoną w punkcie 3 wyroku kwotę składa się opłata od pozwu (250 zł), wynagrodzenie pełnomocnika powoda (1200 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (15 zł). Ponadto w punkcie 3 wyroku zasądzono na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania zażaleniowego zainicjowanego przez powoda (zażalenie na zarządzenie Przewodniczącego przedmiocie częściowego zwrotu pozwu o zapłatę) w części, w jakiej powód utrzymał się z żądaniem zapłaty (4 % opłaty od zażalenia). W pozostałej części, na podstawie art. 102 k.p.c., odstąpiono od obciążania powoda kosztami procesu. Zaznaczyć jednak należy, iż pozwany, reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, nie domagał się zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania. Powód wnosząc o zapłatę nie uiścił jednak opłaty od pozwu o zapłatę i Sąd odstąpił od obciążania go kosztami w tym zakresie. Sąd uznał, iż powód domagając się zadośćuczynienia nie rozumiał istoty tej instytucji, nie rozumiał ciążącego na nim obowiązku dowodowego. Pobranie od powoda wysokiej opłaty od pozwu byłoby dla niego znacznym obciążeniem.

Na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. (w zakresie żądania zapłaty) oraz art. 98 k.p.c. (w zakresie powództwa przeciwegzekucyjnego) w związku z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tj. w Dz. U z 2010 r., nr 90, poz. 594 z późn. zm.) nakazano pobrać od pozwanego pozostał część opłaty od pozwu przeciwegzekucyjnego, od uiszczenia której powód był zwolniony oraz 4 % opłaty od pozwu o zapłatę.