Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Sylwia J. Łuczak

Protokolant: stażysta Agnieszka Pielak

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2015 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa J. W. (1)

przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej – obecnie Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 200 000 zł tytułem zadośćuczynienia

1.  oddala powództwo w całości,

2.  nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej,

3.  koszty opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód został zwolniony, przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt XXV C 596/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 13 kwietnia 2015 r. (data prezentaty; k. 2-6) powód, J. W. (1), wystąpił przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W. - aktualnie Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. (odpis KRS - k. 89-97) z pozwem żądając zapłaty zadośćuczynienia w wysokości 200 000 zł oraz zasądzenia kosztów procesu.

Wskazał, iż domaga się zapłaty na podstawie art. 415, 455 w zw. art. 448 k.c. wobec pozbawienia wyrokiem Sądu Apelacyjnego w B. z 29 maja 2014 r. wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego, na podstawie którego pozwana prowadziła egzekucję. W wyniku działań kornika powód doznał krzywdy moralnej i rozstroju zdrowia bowiem został pozbawiony środków na zakup lekarstw, leczenia, rehabilitacji oraz popadł w depresję.

Jednocześnie wniósł o zwolnienie z kosztów wpisu sądowego (k. 4).

Postanowieniem z 24 kwietnia 2015 r. (k. 30) powód zwolniony został od opłaty od pozwu w całości (zgodnie z wnioskiem).

W odpowiedzi na pozew z 08 czerwca 2015 r. (k. 40-43) pozwany wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, podnosząc brak bezprawności swojego działania polegającego na prowadzeniu egzekucji na mocy tytułu wykonawczego i dopiero następnie pozbawionego wykonalności. Wskazywał zarówno na brak zawinienia, jak i brak związku przyczynowego pomiędzy krzywdą powoda a działaniem pozwanej.

Strony utrzymały stanowiska do zamknięcia rozprawy (k. 101).

Sąd ustalił, co następuje.

Na podstawie umowy kredytowej z 03 września 1997 r. pozwana udzieliła R. W. i Z. S. - wspólnikom (...) Spółki cywilnej w F. kredytu w kwocie 300 000 zł. W dniu 05 listopada 1997 r. doszło do zmiany umowy kredytowej poprzez zabezpieczenie spłaty kredytu w formie poręczenia cywilnego udzielonego przez powodów J. W. (2) i J. W. (1). Poręczenie zabezpieczało spłatę zobowiązań kredytobiorców do kwoty 50 000 zł.

(umowa kredytowa z 03 września 1997 r., aneks nr l do umowy z 05 listopada 1997 r., umowy poręczenia z 05 listopada 1997 - k. 62-69).

Wobec niespłacenia kredytu przez dłużników głównych, w dniu 09 stycznia 2001 r. pozwana wystawiła bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko kredytobiorcom oraz przeciwko powodom - jako poręczycielom - z ograniczeniem odpowiedzialności powodów do kwoty 50 000 zł (zgodnie z umową poręczenia). Postanowieniem z 05 marca 2001 r. Sąd Rejonowy w S. nadał klauzulę wykonalności temu tytułowi egzekucyjnemu (bte z klauzulą wykonalności - k. 70-71).

Na wniosek z 02 października 2001 r. - w oparciu o powyższy tytuł egzekucyjny - wszczęte zostało przeciwko powodowi i jego małżonce oraz innym postępowanie egzekucyjne.

Ponowny wniosek w tym przedmiocie wierzyciel złożył 10 maja 2012 r. (wniosek pozwanej o wszczęcie egzekucji z 02 października 2001, zawiadomienie z 20 czerwca 2008 r. o umorzeniu egzekucji, wniosek o wszczęcie egzekucji z 10 maja 2012 r., zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z 29 maja 2012 r. - k. 72-75).

W dniu 11 października 2012 r. powód wniósł do Sądu powództwo przeciwegzekucyjne. Domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, podnosząc zarzut braku legitymacji po stronie pozwanej do wszczęcia egzekucji oraz zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd Okręgowy w S. oddalił roszczenie nie podzielając zarzutów powodów, w tym zarzutu przedawnienia roszczenia.

Sąd Apelacyjny w B., uwzględniając zarzut przedawnienia wierzytelności objętej tytułem egzekucyjnym, wyrokiem z 29 maja 2014 r. sygn. akt IACa 113/14 zmienił wyrok Sądu Okręgowego w S. i pozbawił wykonalności bankowy tytuł egzekucyjny z 09 stycznia 2001 r.

Sąd Apelacyjny przyjął, iż przed wszczęciem kolejnego postępowania egzekucyjnego, tj. w maju 2012 r., upłynął termin przedawnienia wierzytelności objętej tytułem egzekucyjnym z uwagi na upływ czasu od poprzednich działań podejmowanych przez pozwaną w celu egzekucji zobowiązania w ramach poszczególnych postępowań egzekucyjnych (wyrok SA w B. wraz z uzasadnieniem - k. 7-7v k. 76-81v, i wyrok SO w S. + uzasadnienie - k. 161, 171-180v akt I C 281/13).

W wyniku zapadłego wyroku, pozwana zwróciła powodowi całą kwotę, jaka została wyegzekwowana w trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w latach 2012 – 2014 (przesądowe wezwanie do zapłaty - k. 8-10).

Powyższe Sąd ustalił na podstawie uprzednio powołanych dowodów niekwestionowanych przez strony. Sąd nie oparł się na kopiach dokumentów medycznych oraz rachunkach z aptek za zakup leków, czy też opinii biegłego internisty diabetologa w sprawie o wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy (k. 12-18) jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Dokumenty te nie miały znaczenia wobec nie wykazania bezprawności i winy w działaniu pozwanego, jak i związku przyczynowego pomiędzy stanem zdrowia powoda a działaniem pozwanej.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo podlegało oddaleniu.

Powód domagał się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wobec prowadzonej przeciwko niemu egzekucji, w wyniku której pozbawiony środków na leczenie, doznał rozstroju zdrowia i popadł w depresję.

Zważyć należy, iż powód wywodził swoje roszczenie z art. 415 k.c., a zatem oparł je na odpowiedzialności deliktowej.

Pozwana nie jest organem władzy publicznej, zatem jej odpowiedzialność deliktowa nie może być zawężona do bezprawności działania, lecz jej zachowanie winno być rozpatrywane w kontekście winy. Na co zresztą powoływał się sam powód podając jako podstawę prawną art. 415 k.c. Zgodnie z jego treścią, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Wina jest zatem pierwszą z przesłanek niezbędnych do przypisania odpowiedzialności deliktowej.

W ocenie Sądu materiał dowodowy przedłożony do sprawy, nie daje jednak podstaw do przypisania winy zachowaniu pozwanej. Bank wszczął egzekucje na podstawie prawomocnego orzeczenia Sądu o nadaniu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Zatem podjął prawem przewidziane kroki celem wyegzekwowania swojej należności.

Zgodnie z art. 96 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 128 ze zm.), bankowy tytuł egzekucyjny może być podstawą egzekucji prowadzonej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności wyłącznie przeciwko osobie, która bezpośrednio z bankiem dokonywała czynności bankowej albo jest dłużnikiem banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z czynności bankowej i złożyła pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji oraz gdy roszczenie objęte tytułem wynika bezpośrednio z tej czynności bankowej lub jej zabezpieczenia.

Powód był poręczycielem niespłaconego kredytu i faktu tego nie kwestionował. Powoływał się jedynie na wyrok Sądu Apelacyjnego w B. pozbawiający wykonalności przedmiotowy bankowy tytuł egzekucyjny, co było następstwem uwzględnienia zarzutu przedawnienia.

Wynikiem skutecznego podniesienia zarzutu przedawnienia przez dłużnika jest oddalenie powództwa wniesionego przez wierzyciela lub - jak w przypadku powoda - uwzględnienie powództwa dłużnika o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego.

Jeżeli dłużnik nie podniesie zarzutu przedawnienia, to pomimo upływu terminu przedawnienia roszczenia, będzie ono egzekwowalne. Przedawnione roszczenie nie wygasa, a jedynie przekształca się w roszczenie naturalne. Co oznacza, że istnieje, lecz dłużnik nie jest zobligowany do jego spełnienia. Przepisy nie zabraniają wierzycielowi dochodzenia względem dłużnika przedawnionego długu. Stąd wierzyciel może skierować do egzekucji roszczenie, w tym stwierdzone tytułem wykonawczym w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego, wystawionego i zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przed upływem terminu przedawnienia. Może to uczynić nawet wówczas, gdy w dacie wszczęcia egzekucji roszczenie jest przedawnione. Obowiązujące przepisy nie zabraniają także dłużnikowi zapłaty przedawnionego długu.

Do czasu uchylenia klauzuli wykonalności pozwany miał, zatem podstawy prawne do egzekwowania należności objętej tym tytułem. Nie miało miejsca żadne bezprawne zdarzenie (a w każdym razie powód takiego zdarzenia nie wykazuje), z którym przepisy wiązałyby obowiązek naprawienia szkody przez pozwaną.

Zachowanie pozwanej polegające na skierowaniu przeciwko powodowi egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego było zgodne z prawem. Pozwana nie dopuściła się zatem wobec powoda żadnych działań lub zaniechań o charakterze bezprawnym.

W judykaturze przyjmuje się dwa elementy winy: obiektywny i subiektywny (albo ujmujący winę w znaczeniu obiektywnym i subiektywnym).

Obiektywny wyraża się w uznaniu za zawinione zachowań niezgodnych z przepisami prawa lub określonymi regułami etycznymi.

Natomiast składnik subiektywny wyraża się w uznaniu za zawinione zachowań rozmyślnie wyrządzających szkodę oraz niedbalstwa ( KC Komentarz Adam Olejniczak - LEX 2014).

Pozwanej nie sposób przypisać podejmowania działań w celu wyrządzenia szkody. Kwestia dochodzenia należności od dłużnika nie może być oceniona, jako zawinione działanie wyrządzające krzywdę. W sensie obiektywnym również brak jest bezprawności działania.

Powód nie udowodnił także związku przyczynowego pomiędzy jego ewentualną krzywdą, a działaniami pozwanej. Brak było jakichkolwiek wniosków dowodowych w tym zakresie.

Same zaś twierdzenia powoda w tym przedmiocie, nie są wystarczające do udowodnienia tej przesłanki. W zakresie ustalenia złego stanu zdrowia i jego przyczyn konieczna jest wiedza specjalisty, a zatem biegłego lekarza.

Art. 445 § 1 k.c. daje możliwość zasądzenia zadośćuczynienia w związku ze skonkretyzowanym dobrem osobistym, jakim jest zdrowie. Ustawodawca odwołując się do art. 444 § 1 k.c., wskazuje, iż zadośćuczynienie ma dotyczyć uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Jest to sytuacja, w której osoba doznaje szkody kwalifikowanej w kategoriach medycznych. W tym zakresie konieczny jest dowód z opinii biegłego.

Powód nie przedstawił nawet cienia dowodu, by egzekucja miała jakikolwiek wpływ na stan jego zdrowia. Nie świadczą o tym ani kopie paragonów z 2010 r., ani zaświadczeń lekarskich z lat 2013-2014, czy też opinii biegłego w sprawie o ustalenie prawa do renty wydanej 15 lat temu.

Natomiast w zakresie zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. powód nie wskazywał na naruszenia innego rodzaju dobra osobistego, niż zdrowie. Ponadto, podstawa zastosowania art. 448 k.c. wiąże się z zasadą winy. ( Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania..., s. 267). Przepis art. 448 k.c. nie wskazuje expressis verbis zasady odpowiedzialności za krzywdę wyrządzoną naruszeniem dóbr osobistych. Jako dominujący w judykaturze i doktrynie należy uznać pogląd, że pokrzywdzony może żądać kompensaty krzywdy od ponoszącego winę (por. wyrok SN z 12 grudnia 2002 r., V CKN 1581/00, OSNC 2004, nr 4, poz. 53; B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, W sprawie wykładni art. 448 k.c., PS 1997, nr 1, s. 6 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2005, art. 448, nb 12-13; A. Szpunar, Zadośćuczynienie..., s. 211-212).

Jak już wyżej wskazano, powód nie udowodnił zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 kc.) winy pozwanej, jak i dalszej przesłanki adekwatnego związku przyczynowego między działaniem pozwanej a jego stanem zdrowia, a zatem nie wykazał powództwa, co do zasady.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł w myśl art. 102 k.p.c. uznając, iż zarówno okoliczności sprawy, tj. fakty, z których powód wywodził swoje roszczenia, jak i jego wiek, status materialny są szczególnymi i uzasadniają zastosowanie zwolnienia od obowiązku zwrotu kosztów procesu w całości.

Na podstawie art. 113 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t.) Sąd przejął koszty nieuiszczonej opłaty od pozwu na rachunek Skarbu Państwa.