Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód – (...) Państwowe S.A. z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanych K. K. (1) i M. D., prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą (...) s.c. solidarnie kwoty 36.699,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że pozwane korzystały z nieruchomości powoda na podstawie umowy najmu i z tego tytułu obciążają je opłaty związane ze stosunkiem najmu. Powód wskazał, że pomimo wezwania pozwanych do zapłaty tych kwot, nie uregulowały one zadłużenia.

W dniu 11 września 2015 r. powód złożył pismo przygotowawcze, w którym uzupełnił pozew przedkładając wymienione w nim załączniki oraz cofnął powództwo w zakresie odsetek ustawowych naliczanych od kwoty 155,42 zł od dnia 20.11.2014r. do 26 marca 2015 r. oraz od kwoty 5.793,87 zł za okres od 01.10.2014r. do 26.03.2015r.

W odpowiedzi na pozew pozwane wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwane potwierdziły, że wynajmowały pomieszczenia znajdujące się w budynku dworca w M.. Pozwane podniosły, że pomieszczenia w chwili ich wynajęcia były nieumeblowane i wymagały remontu, który został przeprowadzony przez pozwane. Podniosły, że w związku z zamknięciem (...)w M. na czas remontu pasa startowego utraciły płynność finansową. Podały, że w dniu 14 maja 2014r. powód rozwiązał umowę najmu i zobowiązał pozwane do zdania wynajmowanych pomieszczeń w dniu następnym. Dnia 15 maja 2014 r. lokal został przekazany. Pozwane podały, że w centrali (...) SA w W. doszło do spotkania, w trakcie którego strony ustaliły, że wyposażenie hostelu zostanie przeznaczone na rozliczenie niezapłaconych zaległości pozwanych. Pozwane wskazały, że powód zaakceptował takie rozwiązanie i w dniu 4 czerwca 2014r. wystawił ofertę wynajęcia tego obiektu wraz z wyposażeniem. Pozwane wskazały, że obecnie obiekt wraz z wyposażeniem jest wynajmowany przez powoda, który czerpie z tego tytułu korzyści. Podniosły, że zgodnie z art. 453 k.c. spełniły w miejsce swoich zaległości inne świadczenie. Pozwane wskazały jednocześnie, że wobec pozostawienia w rozliczeniu wyposażenia w dniu 11.07.2014r. wystawiły pozwanemu fakturę VAT. W odpowiedzi powód w piśmie z dnia 13.08.2014r. zwrócił się z prośbą o anulowanie przesłanej faktury, wskazując, że wyposażenie przekazano w związku z rezygnacją przez powoda z dochodzenia utraconych przychodów. Nadto pozwane wskazały, że dokonały potrącenia należności wynikającej z w/w faktury VAT z należnościami objętymi powództwem.

W piśmie z dnia 23 listopada 2016r. powód zaprzeczył, by uzgadniano, że pozostawione w hostelu wyposażenie miało zostać przeznaczone na poczet istniejącego zadłużenia. Podał, że z tytułu przedwczesnego rozwiązania umowy był uprawniony do dochodzenia odszkodowania obejmującego utracone dochody a warunkiem odstąpienia od kierowania tych roszczeń było pozostawienie wyposażenia w wynajmowanym obiekcie. Podkreślił, że wzywał pozwane do usunięcia wyposażenia. W konsekwencji wskazał, że pozwane bezzasadnie obciążyły powoda fakturą VAT nr (...). Nadto powód zaprzeczył, aby pomiędzy stronami doszło do potrącenia wzajemnych wierzytelności. Ponadto powód wskazał, że w zakresie żądania obejmującego kwotę 3.209,28 zł pozwane nie podniosły żadnych zarzutów.

Wyrokiem z dnia 8 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy w (...) zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 36 699,29 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

a.  2.917,43 zł od dnia 22.05.2014r. do dnia zapłaty,

b.  6.840,90 zł od dnia 18.04.2014r. do dnia zapłaty,

c.  1.046,59 zł od dnia 20.03.2014r. do dnia zapłaty,

d.  19.945,08 zł od dnia 21.03.2014r. do dnia zapłaty

e.  155,42 zł od dnia 27.03.2015r. do dnia zapłaty,

f.  5.793,87 zł od dnia 27.03.2015r. do dnia zapłaty,

oraz umorzył postępowanie w pozostałym zakresie. Ponadto Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 4.240,74 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 09.08.2012r. strony zawarły umowę najmu nr (...), której przedmiotem były pomieszczenia o łącznej powierzchni 278,10 m2 znajdujące się w budynku dworca kolejowego w M..

W §(...)umowy strony ustaliły, że po wydaniu obiektu pozwane będą płaciły powodowi czynsz najmu wynoszący 5.005,80 zł netto, podlegający waloryzacji o wskaźnik (...). W § 5 uzgodniono, że pozwane będą regulowały opłaty za energię elektryczną, wywóz odpadów, dostawy zimnej wody oraz opłaty z tytułu odprowadzania ścieków. Czynsz oraz pozostałe opłaty miały być płatne z góry w okresach miesięcznych w terminie wskazanym w fakturze VAT wystawionej przez powoda (§(...).

W §(...) umowy strony uzgodniły, że umowa zostaje zawarta na czas określony wynoszący pięć lat.

W §(...) umowy wskazano, że może ona zostać rozwiązana przez powoda za jednomiesięcznym terminem wypowiedzenia w przypadku:

- powstania uzasadnionej konieczności przeznaczenia przedmiotu najmu na prowadzenie działalności gospodarczej przez powoda

- powstania uzasadnionej konieczności przekazania nieruchomości, na której zlokalizowany jest przedmiot umowy w trybie art. 66 Ordynacji Podatkowej,

- przystąpienia przez powoda lub jednostki organizacyjnych wchodzących w skład Grupy (...) do przebudowy lub modernizacji obiektów przedmiotu umowy,

- opóźnienia przez pozwane w zapłacie czynszu najmu lub opłat za dwa okresy płatności (po uprzednim uprzedzeniu i upływie dodatkowo okresu miesiąca)

- używania przedmiotu najmu na cele niezgodne z umową, nie wpłacenia kaucji, nie dostarczenia innych zabezpieczeń, nie przestrzegania postanowień zawartych w § 10 umowy, eksploatacji automatów do gier o niskich wygranych albo sprzedaży środków psychoaktywnych.

W § (...)ustalono, że każda zmiana postanowień umowy wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności za wyjątkiem zmiany stawki czynszu oraz opłat dodatkowych dokonanej na podstawie § 4 umowy, stawek za media, o których mowa w §(...) ust 1 oraz w przypadku wzrostu obciążeń, o których mowa w §(...) umowy.

Pozwane prowadziły w wynajmowanym obiekcie hostel.

Powód obciążył pozwane między innymi następującymi fakturami:

- nr (...) z dnia 06.03.2014r. na kwotę 19.945,08 zł z terminem płatności określonym na dzień 20.03.2014r. tytułem należności za energię elektryczną

- nr (...) z dnia 05.03.2014r. na kwotę 6.840,90 zł z terminem płatności określonym na dzień 19.03.2014r. tytułem należności czynszowych za marzec 2014 r. oraz pozostałych opłat za media,

- nr (...) z dnia 03.04.2014r. na kwotę 6.840,90 zł z terminem płatności określonym na dzień 17.04.2014r. tytułem należności czynszowych za kwiecień 2014 r. oraz pozostałych opłat za media,

- nr (...) z dnia 07.05.2014r. na kwotę 8.072,32 zł z terminem płatności określonym na dzień 21.05.2014r. tytułem należności czynszowych za maj 2014 r. oraz pozostałych opłat za media,

Pozwane nie regulowały na bieżąco czynszu za wynajmowany obiekt. W szczególności nie uregulowały w całości należności wynikających z faktur nr (...).

Pozwane zapłaciły częściowo za fakturę nr (...) regulując w dniu 26.09.2014r. 988,51 zł. Pozwane zapłaciły również w części należność wynikającą z faktury nr (...), dokonując w dniu 30.09.2014r. zapłaty kwoty 1.588,93 zł.

W dniu 05.11.2014r. powód wystawił pozwanym notę odsetkową obejmująca odsetki od wymienionych wyżej uregulowanych należności za okres od 21.05.2014r. do 26.09.2014 r. (dla kwoty 988,51 zł) oraz od 19.03.2014r. do 30.09.2014r. (dla kwoty 1.588,93 zł). Kwota wyliczonych odsetek wynosiła 155,42 zł.

W dniu 16.09.2014r. powód wystawił pozwanemu kolejną notę odsetkową obejmującą odsetki od kwot uregulowanych należności wynikających z 17 faktur w tym między innymi z faktury nr (...) w związku z zapłatą kwoty 2.876,90 zł dnia 24.07.2014r. Kwota wyliczonych odsetek wyniosła 5.793,87 zł.

Nieustalonego dnia na przełomie kwietnia i maja 2014r. doszło do spotkania w biurze powoda W.. W spotkaniu wzięli udział : M. K., reprezentujący pozwane i pracownica powoda – M. S. oraz p. M. i dwoje innych nieustalonych pracowników powoda. W trakcie tego spotkania omawiano kwestie dotyczące zadłużenia pozwanych. Ustalono, że pozwane niezwłocznie dokonają spłaty należności w kwocie 30.000 zł a reszta ich zobowiązania zostanie rozłożona na trzy raty płatne w odstępach miesięcznych. Rozważano również możliwość zaliczenia na poczet z rat wyposażenia hostelu stanowiącego własność pozwanych. Ostatecznie uzgodniono, że powód sporządzi projekt ugody, która zostanie podpisana przez strony.

W dniu 14 maja 2014 r. powód wypowiedział pozwanym umowę najmu.

W dniu 15 maja 2014r. strony sporządziły protokół zdawczo - odbiorczy, dotyczący wynajmowanego obiektu. W jego treści wskazano, że przedmiotem przekazania jest również należące do pozwanych wyposażenie hostelu.

W dniu 19 maja 2014 r. powód przesłał pozwanym projekt ugody. W jej treści wskazał, że łączna kwota zadłużenia pozwanych wynosi 61.416,37 zł. W §(...)wskazano, że spłata zadłużenia nastąpi w trzech równych ratach miesięcznych w wysokości 20.472,13 zł, płatnych począwszy od 25 czerwca 2014r. Pozwane nie podpisały tej ugody i nie skontaktowały się z powodem w sprawie jej treści.

W dniu 11 lipca pozwane obciążyły powoda fakturą VAT nr (...) na kwotę 30.750 zł tytułem należności za wyposażenie hotelu. W treści faktury termin płatności oznaczono na dzień 18.07.2014 r.

W dniu 13.08.2014r. powód zwrócił się do pozwanych z pismem, w którym zażądał anulowania wystawionej faktury. Powód wskazał, że warunkiem zawarcia ugody z pozwanymi było dokonanie przez nie wpłaty kwoty 30.000 zł oraz rozłożenie reszty należności na trzy raty płatne w odstępach miesięcznych. W piśmie tym podano, że pozwane pozostawiły w hostelu swoje wyposażenie w zamian za rezygnację przez powoda z dochodzenia odszkodowania za utracone przychody z dalszego trwania umowy.

W odpowiedzi pozwane w piśmie z dnia 10.09.2014r. odmówiły anulowania faktury. Powołały się na ustalenia dokonane w trakcie spotkania stron i podniosły, że wyposażenie miało zostać rozliczone z istniejącym zadłużeniem pozwanych.

W dniu 23.10.2014r. księgowa pozwanych – A. W. skierowała e-maila do pracownicy powoda – B. G. zawierającego potwierdzenia dokonania płatności na kwotę 3.209, 28 zł. A. W. wskazała, że łączna wysokość należności powoda wynosi aktualnie 30.750 zł i kwota ta pozostaje do rozliczenia kompensatą za fakturę nr (...).

W dniu 23.10.2014r. pracownica powoda – B. G. zwróciła się do księgowej pozwanych – A. W. z informacją, że powód nie zaksięgował faktury nr (...) i poprosiła o wyjaśnienie, jakiej należności dotyczy dokonana kompensata.

W dniu 19.11.2014r. powód skierował do pozwanych pismo, w którym oświadczył, że nie uznaje faktury dotyczącej wyposażenia dworca w M.. Powód wezwał pozwane do odebrania wyposażenia pozostawionego przez nie w hostelu oraz spłaty zobowiązań, które na dzień 27.10.2014r. wynosiły 36.543,87 zł.

Po zakończeniu umowy najmu powód wystawił ofertę internetową dotycząca wynajęcia obiektu w M. wraz z wyposażeniem pozostawionym tam przez pozwane.

W dniu 11 marca 2015 r. wezwano pozwane do zapłaty zaległości w kwocie łącznej 36.699,29 zł. Pozwane nie uregulowały tej należności.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów prywatnych, których autentyczność i moc dowodowa nie budziły wątpliwości Sądu (umowa najmu, faktury VAT, noty odsetkowe, wypowiedzenie umowy, protokół zdawczo – odbiorczy, pismo z dnia 19 maja 2016r. wraz z projektem ugody, faktura pozwanych, pism oraz maili stron oraz na podstawie zeznań świadków A. S. (k. 129-129v), A. K. (k. 129v-130), A. W. (k. 130-130v), M. K. (k. 161-162) i pozwanej – M. D. (k. 162-163), które Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne. Relacje świadków są szczegółowe, spójne i zgodne. Potwierdzają się też i uzupełniają wzajemnie z treścią dokumentów przedstawionych przez strony. Sąd nie znalazł żadnych podstaw, aby kwestionować ich wiarygodność. Na marginesie wskazać należy jedynie, że świadek A. S. nie brał udziału w rozmowach pomiędzy stronami i sam zastrzegał, że nie wie, jakie poczyniono uzgodnienia. Wobec tego z faktu, iż zeznał, że słyszał, że wyposażenie ma pozostać w hostelu w ramach rozliczenia zadłużenia pozwanych, nie da się wysnuć wniosku, że strony doszły ostatecznie do porozumienia w tej kwestii. Podobnie z zeznań świadka M. K. i pozwanej M. D. nie wynika, iżby strony w trakcie spotkania w W. dokonały uzgodnienia dotyczącego zaliczenia wyposażenia hostelu na poczet zadłużenia. Zgodnie podali bowiem, że toczyły się na ten temat rozmowy, a ostateczne stanowisko stron miało zostać zawarte w treści ugody zawartej na piśmie.

Między stronami nie był sporny fakt zawarcia umowy najmu obiektu położonego w M. przy ul. (...) I nr 3. Pozwane nie kwestionowały również faktu, iż korzystały z przedmiotu najmu od dnia zawarcia umowy w dniu 09.08.2012r. do 15.05.2014r. Bezspornym było również, że z tytułu realizacji umowy najmu po stronie pozwanych powstało zadłużenie w wysokości wskazanej w treści pozwu. Pozwane nie zakwestionowały w toku procesu wysokości tego zadłużenia. Nadto z korespondencji e-mail na k. 60 wynika, że pozwane uznawały, że obciążająca je należność główna wynosi 30.750 zł. Po doliczeniu do tej kwoty odsetek, których domaga się powód w oparciu o wystawione noty odsetkowe, ogólna suma zadłużenia wynosi 36.699,29 zł.

Istota zarzutów pozwanych sprowadzała się do twierdzenia, że wierzytelność powoda nie istnieje, gdyż na przełomie kwietnia i maja 2014 r. doszło pomiędzy stronami do spotkania, w trakcie którego uzgodniono, że na poczet zadłużenia pozwanych zostanie zaliczona wartość pozostawionego przez nie wyposażenia hostelu. Pozwane powołały się na treść art. 453 k.c. i wskazały, że za zgodą wierzyciela spełniły inne świadczenie w celu zwolnienia się ze zobowiązania, wobec czego zobowiązanie to wygasło. Alternatywnie wskazały, że dokonały potrącenia należności wynikającej z przekazania powodowi wyposażenia hostelu z wierzytelnością przysługującą powodowi na podstawie umowy najmu.

Sąd zważył , iż obie alternatywne koncepcje dotyczące sposobu rozliczenia wierzytelności powoda, które zostały zaprezentowane w odpowiedzi na pozew opierają się na twierdzeniu, że strony w trakcie spotkania w W. na przełomie kwietnia i maja doszły do porozumienia w przedmiocie przejęcia przez powoda wyposażenia hostelu, będącego własnością pozwanych. W ocenie sądu w trakcie tego spotkania strony dokonały jedynie wstępnych ustaleń, zakładających możliwość zastosowania zaproponowanego przez pozwane rozliczenia w przyszłości. Strony nie złożyły natomiast ostatecznych i bezwarunkowych oświadczeń woli co do zawarcia tego rodzaju porozumienia. Strony nie mogły zresztą dokonać ostatecznych ustaleń, skoro powoda nie reprezentowały osoby uprawnione do jego reprezentacji a M. K. nie poproszono o wykazanie umocowania do reprezentowania pozwanych. Wstępny charakter poczynionych uzgodnień wynika również z faktu, że, jak zeznał świadek M. K. w trakcie spotkania nie doszło do ustalenia wartości wyposażenia podlegającego przejęciu przez powódkę. Tymczasem bez ustalenia tej wartości strony nie mogły dokonać rozliczenia wzajemnych zobowiązań. Wątpliwym jest również, aby strony decydowały się na dokonanie tak istotnych ustaleń dotyczących znacznej kwoty ustnie, zwłaszcza, że zarówno powód jak i pozwane profesjonalnie zajmują się prowadzeniem działalności gospodarczej. Powód jest dużym przedsiębiorstwem, zatrudniającym wielu pracowników, prowadzącym pełną księgowość i z całą pewnością w prowadzonej działalności posługuje się umowami pisemnymi. Dodatkowo świadek M. K. podał, że w trakcie tego spotkania uzgodniono, że projekt proponowanej ugody zostanie przesłany w terminie późniejszym. Okoliczność ta nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, że w trakcie spotkania strony nie miały woli zawarcia porozumienia a jedynie przeprowadziły negocjacje dotyczące jego przyszłej treści (nie ustalając przy tym tak istotnych szczegółów jak wartość przejmowanego wyposażenia).

W ocenie Sądu Rejonowego wątpliwości budziło twierdzenie pozwanych, że wyposażenie hostelu miało być przekazane na poczet istniejącego zadłużenia z tytułu czynszu i innych opłat. Powód zaprzeczył temu twierdzeniu i wskazał, że miał przejąć wyposażenie w zamian za rezygnację z dochodzenia odszkodowania z tytułu utraconych dochodów. Powód faktycznie mógł rozważać skierowanie do pozwanych takiego roszczenia, skoro umowa została zawarta na okres lat pięciu a do jej rozwiązania doszło z powodu zalegania przez pozwane z zapłatą czynszu. Takie stanowisko powód prezentował zresztą już w piśmie z dnia 13.08.2014r. Projekt ugody, który został przesłany po spotkaniu w W. nie zawierał żadnych uregulowań co do zaliczenia wartości wyposażenia na poczet czynszu, przeciwnie – zakładał, że pozwane całość należności zapłacą w gotówce. Okoliczność ta potwierdza stanowisko powoda, że w zamian za wyposażenie godził się nie występować przeciwko pozwanym z dalszymi roszczeniami. Na uwagę zasługuje przy tym fakt, że pozwane po otrzymaniu tego projektu nie kontaktowały się z powodem, co z całą pewnością uczyniłyby, gdyby uznawały, że jest on niezgodny z wiążącymi ustaleniami dokonanymi w trakcie spotkania w W.. Nadto gdyby faktycznie w trakcie tego spotkania strony zawarły ustną ugodę, to z całą pewnością pozwane nie czekałyby aż do lipca 2014r. z wystawieniem faktury obciążającej powoda, lecz wysłałyby powodowi ten dokument niezwłocznie po spotkaniu.

W tych okolicznościach Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że strony nie zawarły umowy, której skutkiem byłoby rozliczenie istniejącego zadłużenia pozwanych poprzez przejęcie przez powoda wyposażenia hostelu.

Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, że nawet gdyby przyjąć, że strony ustnie dokonały tego rodzaju ostatecznych i wiążących uzgodnień, to i tak nie mogło to spowodować oddalenia powództwa złożonego w tej sprawie. W ocenie sądu nie doszło bowiem do wygaśnięcia czy umorzenia wierzytelności powoda.

W(...)umowy strony uzgodniły, że każda zmiana postanowień umowy wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zgodnie z treścią art. 76 k.c. jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi ma być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże, gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej, nie określając skutków niezachowania tej formy, w razie wątpliwości poczytuje się, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. W treści umowy strony uzgodniły, że w zamian za możliwość korzystania z obiektu w M., pozwane będą regulować czynsz w określonej wysokości. Pozwane zobowiązały się też do regulowania opłat za media. Zmiana rodzaju świadczenia pozwanych z pieniężnego na rzeczowe stanowiła niewątpliwie zmianę treści umowy i zgodnie z powołanym wyżej(...), winna być dokonana pod rygorem nieważności na piśmie. Dokonane w tym zakresie ustne uzgodnienia nie mogłyby zatem zostać uznane za wiążące.

Pozwane w treści odpowiedzi na pozew wskazywały, że zaistniałą sytuację należy oceniać przez pryzmat artykułu 453 k.c. (datio in solutum), jednak nie sposób się z tym zgodzić. W orzecznictwie i doktrynie zgodnie przyjmuje się, że instytucja świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) jest czynnością złożoną, na którą składają się dwa elementy: umowa stron o świadczenie w miejsce wykonania (pactum de in solutum dando) oraz spełnienie uzgodnionego, nowego świadczenia. Specyfika operacji polega jednak na tym, że oba wymienione elementy występują jednocześnie – tzn. dłużnik spełnia nowe świadczenie a wierzyciel zgadza się na to wyrażając swoją wolę poprzez jego przyjęcie. R. świadczenia i zawarcia porozumienia jest elementem podstawowym, wyróżniającym tę instytucję. Gdy strony ograniczają się do uzgodnienia świadczenia zastępczego, które ma być spełnione w przyszłości, to nie znajduje zastosowania art. 453 k.c., a dokonane ustalenia należy traktować jako modyfikację wcześniejszej umowy zawartej przez strony. Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd wskazał, że zgodnie z twierdzeniem powoda, w trakcie spotkania w W. doszło do uzgodnienia, że w przyszłości pozwane przekażą powodowi wyposażenie hostelu w rozliczeniu ich zobowiązań. Pozwane nie przekazały jednak powodowi w trakcie tego spotkania wskazanego wyposażenia, nie wyraziły bowiem woli przeniesienia jego własności. Nie sposób też uznać, że powód przyjął to wyposażenie, skoro odesłał pozwanym fakturę wystawioną w lipcu i zażądał, aby odebrały sprzęt. W tej sytuacji należało uznać, że strony w czasie omawianego spotkania co najwyżej mogły podjąć decyzję o modyfikacji treści umowy, nie doszło natomiast do świadczenia w miejsce wykonania umowy, zgodnie z treścią art. 453 k.c. Podkreślić przy tym trzeba, że zmiany umowy wymagały formy pisemnej.

Brak było również podstaw (nawet przy przyjęciu, że w trakcie spotkania w W. poczyniono ostateczne i wiążące ustalenia) do uznania, że w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie art.(...). Zgodnie z jego treścią, jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie ale z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa. Podkreślić należy, że zgodnie z treścią art. 506 § 2 k.c. w razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia. Zasadą jest zatem, że wola dokonania odnowienia powinna wyraźnie wynikać z treści porozumienia zawartego przez strony. W szczególności winna ona obejmować wolę spowodowania skutku w postaci wygaśnięcia wcześniejszego zobowiązania. W niniejszej sprawie (przy przyjęciu, że w trakcie spotkania w W. dokonano wiążących i ostatecznych ustaleń) strony w ocenie sądu nie dokonały odnowienia wiążącego je stosunku prawnego, gdyż ich wolą nie było spowodowanie wygaśnięcia obowiązku zapłaty czynszu. Strony ustalały raczej, że dopiero wskutek przekazania wyposażenia dotychczasowe zobowiązanie do zapłaty czynszu wygaśnie. Nadto, skoro strony zastrzegły do zmian umowy formę pisemną pod rygorem nieważności, to odnowienie w trybie(...)winno być dokonana w myśl art. 76 k.c. również w tej formie pod rygorem nieważności.

Pozwane wskazywały w treści odpowiedzi na pozew, że w razie braku możliwości zastosowania (...) należy przyjąć, że doszło do potrącenia wierzytelności powoda z wierzytelnością pozwanych z tytułu przekazania powodowi wyposażenia (...) Takie stanowisko na gruncie tej sprawy jest w ocenie sądu również nieuzasadnione. Poza oczywistą kwestią, że strony nie zawarły umowy sprzedaży wyposażenia bądź innej umowy zobowiązującej do jego przekazania, wskazać należy, że nie doszło w tej sprawie do prawidłowego potrącenia wzajemnych wierzytelności.

Zgodnie treścią z art. (...) gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie następuje drogą jednostronnego oświadczenia materialnoprawnego wywołującego skutek prawny niezależnie od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem i od chwili złożenia go w taki sposób, ażeby druga strona mogła zapoznać się z jego treścią (...)W tym miejscu wskazać należy, że powszechne jest przekonanie, że wobec braku szczególnej regulacji ustawowej, oświadczenie o potrąceniu może przybrać dowolna formę. Zdecydowanie i od dawna utrwalony jest w orzecznictwie SN oraz doktrynie pogląd dopuszczający złożenie tego oświadczenia w sposób dorozumiany. Oświadczenie o potrąceniu nie musi zawierać sformułowania: ”kompensuję”, czy „potrącam” a przy interpretacji złożonych oświadczeń rozstrzygająca winna być reguła wyrażona w art. 60 k.c. Wskazać jednak należy, że ze względu na konieczność przeprowadzenia działań matematycznych, decydujących o zakresie potrącenia, strona składająca oświadczenie winna wskazać wysokość własnego roszczenia bądź tak określić swą wierzytelność, aby możliwym było oznaczenie jej wysokości.

W tej sprawie oświadczenie A. W. z dnia 23.10.2014. (k. 60) z dwóch powodów nie mogło spowodować skutecznego potrącenia wzajemnych wierzytelności. W pierwszym rzędzie wskazać należy, że treść tego e- maila („pozostała część do rozliczenia kompensatą z (...)”) nie pozwala na przyjęcie, że jej autorka złożyła oświadczenie o potrąceniu. Zapis ten wskazuje raczej, że kompensata pozostałych zobowiązań nastąpi na mocy oświadczenia złożonego w przyszłości. Poza tym oświadczenie to złożono B. G., która nie jest osoba uprawnioną do reprezentacji powoda. Brak jest jednocześnie jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że ostatecznie oświadczenie to zostało przekazane właściwej osobie.

Kierując się tą argumentacją Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Sąd oparł to rozstrzygniecie na treści (...) zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda odsetki zgodnie z żądaniem pozwu, kierując się brzmieniem (...) 1 k.c. Stosownie do treści tego przepisu jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie z treścią (...) jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej (...) punktów procentowych. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dni następnych przypadających po terminie płatności wynikającym z faktur. W przypadku odsetek żądanych od kwot 155,42 zł i 5.793,87 zł, sąd zasądził dalsze odsetki od dnia wniesienia pozwu zgodnie z dyspozycją (...) k.c.

Sąd umorzył postępowanie w zakresie, w jakim powód cofnął powództwo .

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie (...)stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W myśl tego artykułu strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W zasądzonej kwocie mieściła się kwota 17 zł stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa i 2.400 zł – wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na podstawie (...) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państw kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, a także kwota 1.818,00 zł stanowiąca opłatę od pozwu oraz kwota 5,74 zł, stanowiącą opłatę manipulacyjną w (...).

Apelację od wyroku wniosły pozwane, które zaskarżyły go w części, w której Sąd Rejonowy zasądził od nich solidarnie należność 36.699,29 zł wraz z odsetkami oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Skarżące zarzuciły wyrokowi Sądu pierwszej instancji:

1.  naruszenie prawa procesowego, tj.:

- (...). poprzez wybiórczą, a nie swobodną ocenę dowodów oraz brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego przez Sąd, poprzez bezzasadne pominięcie części zeznań świadka M. K., pomimo iż poprzez uczestnictwo w spotkaniu na przełomie kwietnia i maja 2014 r. posiada wiedzę na temat uzgodnień na nim poczynionych oraz zeznań M. D., która to ocena polegała na:

- wadliwym ustaleniu przez Sąd na podstawie zeznań M. K. i M. D., przebiegu spotkania, które miało miejsce na przełomie kwietnia i maja 2014 r. poprzez przyjęcie, że na spotkaniu postanowiono, że „ pozwane niezwłocznie dokonają spłaty należności w kwocie 30.000 zł a reszta ich zobowiązania zostanie rozłożona na 3 raty płatne w odstępach miesięcznych”, podczas gdy z zeznań tych wynika, iż „ spłata należności w wysokości 90.000 zł nastąpi w ten sposób, że zostaną zapłacone 2 raty po około 30.000 zł w odstępach miesięcznych, a reszta zobowiązania zostanie uregulowana poprzez przejęcie mebli przez (...) ”, co wynika wprost z treści protokołu rozprawy z dnia 1 sierpnia 2016 r., a w konsekwencji doprowadziło Sąd do błędnego ustalenia rzeczywistego przebiegu spotkania;

- przyjęciu przez Sąd, iż w trakcie spotkania nie doszło do ustalenia wartości wzajemnych rozliczeń, a nadto, że strony nie ustaliły „ tak ważnych szczegółów jak wartość przejmowanego wyposażenia”, podczas gdy z zeznań M. K. wynika, iż strony na spotkaniu uzgodniły, że spłata zaległości w wysokości 90.000 zł nastąpi w ten sposób, iż pozwane zapłacą 2 raty po około 30.000 zł w odstępach miesięcznych, a reszta zobowiązania zostanie uregulowana poprzez przejęcie mebli przez Powoda”, co oznacza, że pomimo braku wskazania konkretnej kwoty podczas spotkania, strony określiły wartość przekazywanych ruchomości jako różnica pomiędzy całkowitą wysokością zadłużenia, a sumą dwóch rat po około 30.000 zł;

- ustaleniu przez Sąd, iż spotkanie miało charakter negocjacji i wstępnych ustaleń oraz że w jego trakcie nie złożono ostatecznych i bezwarunkowych oświadczeń woli co do zawarcia porozumienia, a Pozwane nie przekazały Powodowi żadnego wyposażenia, ponieważ nie wyraziły woli przeniesienia jego własności, podczas gdy z zeznań świadka M. K. wynika, iż po spotkaniu na przełomie kwietnia i maja 2014 r. strony sporządziły notatkę, w której określono sposób spłaty zadłużenia przez Pozwane poprzez zapłatę 2 rat oraz przekazania mebli, przez co nie można uznać, iż strony jedynie dokonały wstępnych ustaleń, albowiem poprzez złożenie oświadczenia, które nie było kwestionowane przez Powoda w trakcie postępowania, wyraziły wolę przekazania przedmiotowego wyposażenia na poczet części zadłużenia, a odebranie przez Powoda oświadczenia od pełnomocnika Pozwanych, tj. M. K. świadczy o tym, iż strony ustaliły sposób rozliczenia zadłużenia;

- (...) poprzez wybiórczą ocenę dowodu i przyjęcie przez Sąd, iż pozostawione przez Pozwane wyposażenie hostelu zostało przejęte przez Powoda w zamian za rezygnację z dochodzenia odszkodowania z tytułu utraconych dochodów, a nie na poczet istniejącego zadłużenia, podczas gdy z zeznań M. K., M. D. oraz A. S. wynikają wnioski odmienne, a nadto zeznań A. S. nie podważa okoliczność, iż nie brał on bezpośredniego udziału w spotkaniu, ponieważ był on informowany od osób w nim uczestniczących o przebiegu spotkania i poczynionych na nim ustaleniach, w tym że wyposażenie miało zostać zaliczone na poczet zadłużenia;

-(...). poprzez przyjęcie przez Sąd, iż Powód mógł rozważać przejęcie wyposażenia w zamian za rezygnację z dochodzonego odszkodowania z tytułu utraconych dochodów, podczas gdy prawna możliwość wystąpienia z powyższym żądaniem nie wyłącza dokonania odmiennych ustaleń przez strony, a zawarcie przez Powoda informacji o zamiarze rezygnacji z dochodzenia odszkodowania za utracone korzyści nie zostało przekazane niezwłocznie po spotkaniu na przełomie kwietnia i maja 2014 r., a w związku z tym nie można przyjąć, iż Powód rozważał skierowanie takiego roszczenia do Pozwanych, na co wskazują w szczególności zeznania A. S., z treści których wynika, iż jeszcze po około pół roku po spisaniu protokołu zdawczo-odbiorczego, Powód przekazywał świadkowi informacje o zatrzymaniu wyposażenia hostelu na poczet zaległych faktur;

- (...) polegającym na wyprowadzeniu przez Sąd z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, iż Powód odesłał Pozwanym sporną fakturę (...) podczas gdy z treści zeznań M. K. oraz M. D. wynika, iż powyższa faktura nie została zwrócona Pozwanym, a nadto z dokumentów nie można wyprowadzić wniosku, aby Powód powoływał się na powyższe zdarzenie, co doprowadziło Sąd do mylnego ustalenia, iż Powód nie przyjął wyposażenia hostelu, a w trakcie spotkania na przełomie kwietnia i maja 2014 r. strony jedynie podjęły decyzję o modyfikacji treści umowy;

- (...) poprzez bezzasadne pominięcie przeprowadzenia dowodu w postaci przesłuchania świadka J. M., podczas gdy okoliczność na którą miał zostać przeprowadzony powyższy dowód, tj. treść ustaleń stron co do warunków spłaty zadłużenia Pozwanych, ma dla sprawy istotne znaczenie, bowiem J. M. brała udział w spotkaniu na przełomie kwietnia i maja 2014 r. i posiada wiedzę na temat przebiegu spotkania, a w wyniku prawidłowego przeprowadzenia wnioskowanego dowodu zostałoby wykazane, w jakim charakterze J. M. uczestniczyła w spotkaniu, tj. jako osoba umocowana do dokonywania czynności w imieniu i na rzecz Powoda oraz jaki był rzeczywisty przebieg spotkania, a Sąd nie doszedłby do błędnego ustalenia, iż Powód nie był prawidłowo reprezentowany podczas spotkania, a w konsekwencji nie uznałby, iż strony nie dokonały wiążących ustaleń dotyczących wzajemnych rozliczeń, w ramach których wyposażenie hostelu miało zostać przekazane na poczet zaległego zadłużenia;

- (...). poprzez przyjęcie, iż z uwagi, że „zarówno Powód jak i Pozwane profesjonalnie zajmują się prowadzeniem działalności gospodarczej, a Powód jest dużym przedsiębiorstwem, zatrudniającym wielu pracowników, prowadzącym pełną księgowość”, to „z całą pewnością w prowadzonej działalności gospodarczej posługuje się umowami pisanymi”, podczas gdy sam rozmiar przedsiębiorstwa nie prowadzi do uchylenia przepisów o formie czynności prawnych, a w szczególności tych, które dla swojej ważności nie wymagają formy pisemnej;

2.  naruszenie prawa materialnego, tj.:

- (...). poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie przez Sąd, że strony nie zawarły porozumienia, na podstawie którego Pozwane spełniły za zgodą wierzyciela inne świadczenie, tj. przekazały Powodowi meble znajdujące się w przedmiocie najmu, w skutek czego obowiązek spłaty zaległości wygasł, podczas gdy w trakcie spotkania na przełomie kwietnia i maja 2014 r. strony skutecznie zawarły przedmiotowe porozumienie, czego wyrazem jest niezwłoczne wystawienie przez Powoda lokalu na wynajem wraz z wyposażeniem pozostawionym przez Pozwane (w dniu 4 czerwca 2014 r.), co potwierdzają także zeznania A. K. oraz protokół zdawczo-odbiorczy z dnia 15 maja 2014 r., wyszczególniający pozostawione przez Pozwane meble, a nadto Pozwane od razu wystawiły i przesłały Powodowi fakturę VAT z tytułu pozostawienia przedmiotowego wyposażenia (w dniu 11 lipca 2014 r.), przez co Powód zaakceptował w sposób dorozumiany ustalenia poczynione w trakcie spotkania na przełomie kwietnia i maja 2014 r., a w związku z tym należało przyjąć, iż strony podczas spotkania zawarły porozumienie, którego wykonanie przez Pozwane skutkowało umorzeniem dotychczasowego zobowiązania, tj. obowiązku spłaty należności.

Na podstawie (...). oraz art. 227 k.p.c. apelujące wniosły o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka J. M. na okoliczność treści ustaleń stron co do warunków spłaty zadłużenia Pozwanych.

Na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. wniosły o zmianę zaskarżonego wyroku w części, to jest przez oddalenie powództwa co do kwoty 36 699,29 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie według wyliczenia jak w pkt I zaskarżonego wyroku oraz zasądzenie od Powoda łącznie na rzecz Pozwanych zwrotu kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od pozwanych solidarnie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wniósł o oddalenie wniosku o przesłuchanie świadka J. M., który został złożony przez stronę pozwaną dopiero na obecnym etapie postępowania, a pozwane nie wykazały, iż nie mogły go przedstawić w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Sąd Okręgowy – na podstawie (...) , zwrócił pisma stron z dnia 19 i 25 października 2016 r. , gdyż pełnomocnik pozwanych nie uzasadnił potrzeby wniesienia pisma z 19 października 2016 r. co czyniło zbędnym złożenie przez powoda odpowiedzi na to pismo w dniu 25 października 2016 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanych nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy w oparciu o prawidłowo zgromadzony i wnikliwie oceniony materiał dowodowy, właściwie ustalił stan faktyczny sprawy. Wszystkie podniesione w odpowiedzi na pozew zarzuty pozwanych związane z ich twierdzeniami o zawartym przez strony porozumieniu dotyczącym zaliczenia na poczet spłaty zadłużenia pozwanych wartości mebli pozostawionych w wynajmowanym budynku, jak również potrącenia wartości tych mebli z należnościami powoda z tytułu zaległego czynszu i innych opłat obciążających pozwane, zostały zbadane i ocenione przez Sąd pierwszej instancji z uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art.(...) (...)

Dokonując ponownej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego (...) sąd drugiej instancji przyjął za własne ustalenia faktyczne poczynione w sprawie przez Sąd Rejonowy, a także i jego ocenę prawną.

W pierwszej kolejności wymagało stwierdzenia, iż bezzasadny był zarzut naruszenia (...) k.p.c. przez pominięcie dowodu z zeznań świadek J. M., które zdaniem pozwanych miały dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie.

Wniosek o przeprowadzenie tego dowodu zgłosiła strona powodowa w replice na odpowiedź na pozew, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 232 k.p.c. Następnie powód w piśmie procesowym z dnia 18 maja 2016 r. cofnął ten wniosek dowodowy, dołączając jednocześnie dowód wysłania tego pisma stronie przeciwnej listem poleconym (k. 141 akt). Sąd zarządzeniem z dnia 29 marca 2016 r. anulował wezwanie świadka na termin rozprawy w dniu 9 maja 2016 r. Tym samym za nieuprawnione należało uznać twierdzenia pozwanych o nieuzasadnionym pominięciu dowodu, skoro strona zgłaszająca dowód sama zdecydowała o rezygnacji z tej formy dowodzenia jej racji.

Zważyć należało, że pozwane same nie zgłosiły tego dowodu w postępowaniu przed Sądem Rejonowym pomimo posiadanej wiedzy o cofnięciu wniosku przez powoda , mimo że odbyły się jeszcze dwa posiedzenia , w dniu 9 maja oraz 1 sierpnia 2016 r. Oznacza to, że pozwane nie uznawały wówczas tego dowodu za istotny dla wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy. Podniesienie tego dowodu dopiero w apelacji należało w tej sytuacji uznać za spóźnione i pominąć go w oparciu o przepis art. 381 k.p.c. Nie zaistniały w postępowaniu odwoławczym żadne nowe okoliczności, które uzasadniałyby potrzebę powołania się na ten dowód dopiero na obecnym etapie postępowania.

Dodatkowo wskazać należy, iż brak wniesienia przez pełnomocnika pozwanych zastrzeżenia do protokołu rozprawy dotyczącego ewentualnego uchybienia – w trybie art. 162 k.p.c. – wiązać się musiał z niemożnością zaskarżenia na tej podstawie orzeczenia, choćby takie uchybienie mogło mieć wpływ na wynik sprawy (zob. m.in. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05, OSNC 2006 nr 9, poz. 144). Brak zastrzeżenia pozbawia stronę nie tylko prawa powoływania się na takie uchybienie w dalszym toku postępowania, ale także możliwości skutecznego domagania się kontroli przez Sąd drugiej instancji – w trybie art. 380 k.p.c. – postanowienia oddalającego wniosek dowodowy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2006 r., sygn. akt V CSK 237/06, Biuletyn SN 2006/11/17, a także uzasadnienie wyroku tego Sądu z dnia 27 listopada 2013 r., sygn. akt V CSK 544/12).

Pozwane nie zdołały wykazać w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, iż faktycznie doszło do wiążącego porozumienia ich przedstawiciela M. K. z uprawnionymi do reprezentowania strony powodowej osobami. Skutkiem braku udowodnienia istotnej okoliczności było nieuwzględnienie zarzutu pozwanych przez Sąd Rejonowy oraz brak możliwości podnoszenia nowych dowodów dla wykazania tej okoliczności dopiero w postępowaniu odwoławczym.

Pozostałe zarzuty apelujących w kwestii naruszeń prawa procesowego dotyczyły naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przewidującego zasadę swobodnej oceny dowodów.

Wskazany przepis stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Jeśli zatem strona zarzuca naruszenie tego przepisu, to musi wykazać, że sąd przyjmując wiarygodność określonego dowodu lub odmawiając tej wiarygodności przekroczył granice swobodnej oceny, bądź też, że sąd zignorował zebrane w sprawie dowody. Inne uzasadnienie naruszenia art. 233 § 1 kpc nie jest adekwatne do treści tego przepisu. Jak przyjmuje się w orzecznictwie, tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w powiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 27 września 2002 r., sygn. akt I CKN 817/2000 oraz orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998 r., sygn. akt II CKN 4/98; z 10 kwietnia 2000 r., sygn. akt V CKN 17/2000, OSNC 2000, Nr 10, poz. 189 i z 5 sierpnia 1999 r., sygn. akt II UKN 76/99, OSNAPiUS 2000, Nr 19, poz. 732).

Powyższą regułę, należy rozwinąć i rozumieć w ten sposób, że nawet, jeżeli na podstawie zebranego materiału dowodowego, można wywnioskować inną wersję wydarzeń, zbliżoną do twierdzeń skarżącego, ale jednocześnie, wersji przyjętej przez Sąd pierwszej instancji nie można zarzucić rażącego naruszenia szeroko pojętych reguł inferencyjnych, to stanowisko skarżącego stanowić będzie tylko i wyłącznie polemikę ze słusznymi i prawidłowymi ustaleniami Sądu. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia (...) nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów.

W ocenie Sądu Okręgowego skarżący nie przedstawił żadnych argumentów, które mogłyby podważyć dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę właściwie zebranego i ocenionego materiału dowodowego.

Słusznie przyjął Sąd Rejonowy, iż brak było dowodów na to, że strony dokonały jakichś wiążących ustaleń podczas spotkania, które miało miejsce na przełomie kwietnia i maja 2014 r.

Trafnie wskazał Sąd Rejonowy, że pozwane nie wykazały, że osoby, z którymi rozmawiał M. K., miały umocowanie powoda do zawarcia w jego imieniu umowy z pozwanymi. Również zeznania świadka M. K. nie pozwalały na przyjęcie, że podczas tego spotkania zapadły jakiekolwiek wiążące ustalenia. Świadek wskazał wprost, że nie sprawdzał umocowania osób, które z nim rozmawiały. Pozwane nie wykazały natomiast w inny sposób, iż osoby uczestniczące w spotkaniu reprezentowały powoda. Należy zważyć, że projekt ugody z dnia 7.05.2014 r. (k. 93-94 akt) został podpisany w imieniu powoda przez inne osoby niż te, z którymi przedstawiciel pozwanych prowadził rozmowy, jak również zawierał adnotację , iż ugoda miała zostać została zawarta zgodnie z wewnętrzną procedurą obowiązującą w (...) SA , co tym bardziej wskazywało na brak umocowania w tym zakresie osób, z którymi rozmawiał świadek K..

Ponadto świadek wskazał na spisaną z tego spotkania odręczną notatkę, którą podpisał, z której miał wynikać fakt zapłaty części zobowiązania przez zajęcie przez (...) mebli pozwanych. Brak jakichkolwiek innych dowodów na potwierdzenie spisania tej notatki i zdecydowane kwestionowanie okoliczności zawarcia ugody przez powoda, a także dowody w postaci projektu ugody o odmiennej treści niż wskazywany przez pozwane, świadczyły o braku wiarygodności zeznań świadka K. w tym zakresie. Należało też zwrócić uwagę, co też słusznie zauważył Sąd Rejonowy, że świadek w sposób niejasny wskazywał na zawarcie porozumienia spisanego rzekomo w notatce, której nie otrzymał, a z drugiej strony powoływał się na zapowiedź sporządzenia ugody na piśmie przez (...), która miała zostać przesłana do podpisu pozwanych. Niekonsekwencja w zeznaniach świadka świadczyła o braku wiarygodności jego twierdzeń odnośnie uzgodnienia wzajemnych rozliczeń w sposób przez niego prezentowany.

W istocie zatem prowadzone rozmowy, wobec sprzecznych stanowisk stron, nie mogły zostać ocenione inaczej jak tylko negocjacje prowadzone w celu zawarcia ugody. Nie zostało natomiast udowodnione, czy podczas tego spotkania uzgodniono ostateczną wersję ugody ani tym bardziej jej ewentualną treść. Co istotne, złożony przez powoda projekt ugody z uwagi na termin jego sporządzenia – 7 maja 2014 r. i wysłania pozwanym – 19 maja 2014 r. (k. 92) wskazywał raczej na brak wcześniejszego porozumienia zawierającego treść przedstawianą przez pozwane. Wskazać również należy, że strona pozwana w apelacji również potwierdza, że pozwane oczekiwały na sporządzenie przez powoda pisemnej ugody, z czego wynika, iż pozwane same uznawały, że dopiero podpisanie ugody będzie dla nich wiążące. W swoich zeznaniach pozwana M. D. również wskazywała na pisemną ugodę, która miała zostać zawarta po zakończeniu rozmów (k. 162v akt).

Wersji pozwanych nie potwierdzał dowód z zeznań świadka A. S. (k. 129v akt), który w powodowej spółce pracował jako administrator wynajętej nieruchomości. Świadek ten nie uczestniczył w rozmowach stron i nie miał uprawnień do podejmowania decyzji w tej kwestii. Świadek S. wskazywał, że był przekonany, że strony doszły do porozumienia, że pozwane miały zostawić meble za część długów. Z ogólnikowych informacji uzyskanych przez świadka z niewiadomego źródła nie sposób jednak wywodzić, iż faktycznie doszło do jakiegoś wiążącego porozumienia, czy tym bardziej ustalić jego szczegółową treść.

Ostatecznie zatem fakt zawarcia ustnej ugody nie został wykazany przez stronę pozwaną. Tymczasem to na pozwanych, zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar udowodnienia faktu, iż strony uzgodniły możliwość rozliczenia się przez pozwane z zaległości w płatnościach przez pozostawienie będących ich własnością mebli w wynajmowanym budynku dworca.

Należy podkreślić również fakt, że nawet przyjmując że strony zawarły w drodze ustnej ugodę regulującą spłatę zadłużenia, to ustalenia takie musiałyby - zgodnie z(...)– być uznane za nieważne. Wszelkie bowiem jej zmiany, w tym również zmiana świadczenia - winny być dokonywane na piśmie pod rygorem nieważności.

Wobec braku wykazania przez pozwane osiągnięcia konsensusu stron, co do rozliczenia zaległości płatniczych przez przejęcie mebli, nieistotne w ocenie Sądu były zarzuty pozwanych dotyczące ewentualnego uzgodnienia podczas omawianego spotkania wartości przejmowanego wyposażenia. Podobnie kwestia rezygnacji powoda z dochodzenia odszkodowania z tytułu utraconych dochodów w zamian za pozostawienie mebli, pozostawała poza zakresem rozważań Sądu Odwoławczego, gdyż nie miała związku z istotą dochodzonego w rozpoznawanej sprawie roszczenia. Na marginesie należy wskazać , iż pozwane nie udowodniły jaka była wartość pozostawionych mebli .

Nie doszło w takiej sytuacji do naruszenia przepisu prawa materialnego – art. 453 k.c. poprzez jego niezastosowanie. Nie ulega bowiem kwestii , iż podstawowym warunkiem datio in solutum jest zawarcie umowy. W piśmiennictwie wskazuje się, że skoro zgodnie z treścią art. 453 k.c. dłużnik spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, przyjąć trzeba, że wcześniej doszło do uzgodnienia pomiędzy stronami zmiany treści zobowiązania ( (...) Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna , LEX/el. 2011 ). By uznać zatem , iż w niniejszej sprawie miało miejsce datio in solutum, niezbędne byłoby porozumienie stron (zgoda wierzyciela na spełnienie nowego świadczenia), co jak wyżej wskazano, nie zostało w sprawie udowodnione przez stronę pozwaną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy postanowił na mocy art. 98 § 1 kpc i art. 99 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Na zasądzoną od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2.400 zł złożyły się koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika powoda, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804).

W. Ł. W. S. (2) R.