Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury górniczej

na skutek odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 3 czerwca 2016 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 600/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 czerwca 2016 roku, sygn. (...), organ rentowy przyznał wnioskodawcy A. M. prawo do emerytury górniczej od dnia 30 kwietnia 2016 roku, to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego.

W odwołaniu z dnia 8 lipca 2016 roku, pełnomocnik A. M. wniósł o zmianę decyzji i orzeczenie, że ubezpieczony ma prawo do emerytury górniczej w wysokości ustalonej z uwzględnieniem całego okresu pracy w (...) B. w R.-obecnie (...) S. A. Oddział Kopalnia (...) w R. w wymiarze półtorakrotnym z zastosowaniem przelicznika 1,8 oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego zwrotu kosztów postępowania.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 27 lipca 2016 roku, organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

wnioskodawca A. M., urodzony w dniu (...), w dniu 12 kwietnia 2016 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (dowód: wniosek o emeryturę k. 2-5 akt emerytalnych).

(...) S.A. Oddział (...) B. w R. nadesłał charakterystykę stanowiska pracy wnioskodawcy, wystawioną w dniu 19 maja 2016 roku, uwzględniającą zakres jego obowiązków na stanowisku elektromonter aparatury i pomiarów w okresie od 1 października 1997 roku do 16 listopada 2006 roku.

W charakterystyce wskazano, iż w wyżej wymienionym okresie wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku elektromonter aparatury, automatyki i pomiarów. Przez cały ten okres wykonywał prace kontrolno-pomiarowe urządzeń elektroenergetycznych na koparkach, zwałowarkach, wozach kablowych i stacjach zasilających koparki oraz zwałowarki (różne nazwy stanowisk pracy wynikały z wewnętrznych przepisów przedsiębiorstwa). W ramach prac pomiarowych wykonywał następujące prace:

- lokalizacja miejsca uszkodzeń kabli zasilających koparki i zwałowarki,

- lokalizacja miejsca uszkodzeń kabli zasilających silniki, transformatory i rozdzielnice na koparkach i zwałowarkach,

- lokalizacja uszkodzonych podzespołów i urządzeń elektroenergetycznych,

- sprawdzanie i nastawa zabezpieczeń elektro-energetycznych,

- pomiary skuteczności ochrony przeciwpożarowej,

- pomiary napięć rażenia,

- okresowe pomiary kontrolne urządzeń elektroenergetycznych.

Pracodawca wskazał, że wnioskodawca pracę tę wykonywał na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym, wymiarze czasu pracy. W okresie od 17 listopada 2006 roku do nadal, będąc zatrudniony na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku wykonywał takie same czynności, jak przed dniem 17 listopada 2006 roku. W całym tym okresie był zatrudniony w tym samym oddziale wykonującym pomiary elektryczne (pomimo zmiany nazw i symboli oddziału). Wnioskodawca pomimo posiadania angaży elektromonter aparatury, automatyki i pomiarów oraz elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, wykonywał pracę, która swoim charakterem odpowiada pracy na stanowisku, według załącznika nr 3 rozp. (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonujący prace elektryczne na koparkach i zwałowarkach (dowód: pismo z dnia 19 maja 2016 roku k. 25 -26, charakterystyka stanowiska pracy z dnia 18 maja 2016 roku k. 27 akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 3 czerwca 2016 roku, organ rentowy przyznał wnioskodawcy emeryturę górniczą od dnia 30 kwietnia 2016 roku, to jest od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie osiągane przez skarżącego w okresie od stycznia 2006 roku do grudnia 2015 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 183,71%, a podstawa wymiaru po waloryzacji – 6.261,98 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 27 lat i 11 miesięcy okresów składkowych oraz 6 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość świadczenia wyniosła 4.292,84 zł. Okres pracy górniczej organ rentowy obliczył według następujących przeliczników:

- 186 miesięcy x 1,8 = 334,8 miesięcy,

- 126 miesięcy x 1,2 = 151,2 miesięcy,

to jest łącznie 486,0 miesięcy.

Do stażu pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym nie zaliczono okresów:

- od dnia 1 października 1997 roku do 16 listopada 2006 roku na stanowisku elektromonter aparatury automatyki i pomiarów, gdyż stanowisko to nie figuruje w zał. Nr 3 Rozp. (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku,

- od dnia 17 listopada 2006 roku do 24 stycznia 2007 roku na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, gdyż wykonywał te same czynności, co przed 16 listopada 2006 roku, kiedy był zatrudniony na stanowisku elektromontera aparatury automatyki i pomiarów (dowód: decyzja z dnia 3 czerwca 2016 roku k. 31 wraz załącznikami k. 32-35 akt emerytalnych).

A. M. jest zatrudniony w (...) S.A. Oddział (...) B. (wcześniej Kopalnia (...) w B.) od dnia 1 września 1987 roku do nadal. Ubezpieczony zajmował kolejno następujące stanowiska:

- od 1 września 1987 roku- elektromonter kop. i zwałowarki na oddziale (...),

- od 1 czerwca 1988 roku – elektromonter na oddziale (...)

- od 2 października 1990 roku – elektromonter koparek i zwałowarek na oddziale (...),

- od 1 lutego 1992 roku – elektromonter koparek wielonaczyniowych i zwałowarek,

- od 1 marca 1999 roku – elektromonter aparatury, automatyki,

- od 1 lutego 2001 roku wnioskodawca został przeniesiony z oddziału (...) do oddziału (...) Oddział (...) i P.,

- od 17 listopada 2006 roku - elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku na oddziale (...),

- od 1 stycznia 2009 roku wnioskodawca został przeniesiony do oddziału (...) Oddział Remontów (...) i P..

W okresie od dnia 21 września 1987 roku do 20 września 1990 roku ubezpieczony pełnił zasadniczą służbę wojskową i korzystał z przysługujących mu dni wolnych po jej odbyciu od 7 września 1990 roku do 1 października 1990 roku (dowód: umowa o pracę k. 1, angaż z dnia 21 lipca 1988 roku k.5, umowa o pracę k. 9, angaż z dnia 1 lutego 1992 roku k.20, angaż z dnia 22 marca 1999 roku k. 32, angaż z dnia 30 stycznia 2001 roku k. 35, zgłoszenie z dnia 25 stycznia 2007 roku k. 51b, wniosek o zmianę stanowiska pracy k. 51c, angaż z dnia 29 grudnia 2006 roku k. 51, angaż z dnia 16 stycznia 2009 roku k. 63 akt osobowych wnioskodawcy cz. (...), świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 21 marca 2016 roku k. 8 akt emerytalnych).

Oddział (...), którego nazwa została zmieniona później na (...) w wyniku połączenia elektryków z automatykami, zajmował się wykonywaniem pomiarów zabezpieczeń, pomiarów kabli, różnych prac eksploatacyjnych, prac okresowych, funkcjonalnym sprawdzaniu zabezpieczeń, sprawdzaniu ochrony przeciwporażeniowej niskiego napięcia, wysokiego napięcia, diagnozowaniu uszkodzeń kabli stacji zasilających koparki i zwałowarki z rozdzielni (dowód: zeznania S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 18:57 do 19:48, zeznania świadka S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 29:28 do 31:19, zeznania świadka P. U. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 32:08 do 32:17, zeznania M. W. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 45:08 do 45:17).

Stacje zasilające maszyny podstawowe: koparki i zwałowarki znajdowały się w dużej odległości od tych maszyn, nawet około 1-3 km (dowód: zeznania świadka G. G. – protokół z dnia 21 lutego 2017 roku od 9:15 do 9:37, od 9:59 do 11:08, zeznania S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 21:56 do 22:10, zeznania świadka M. W. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 47:06 do 47:26). Proces diagnozowania uszkodzenia kabla zasilającego maszyny podstawowe trwał od kilku dni do tygodnia, w szczególności w przypadku uszkodzenia przewodu znajdującego się pod ziemią i polegał na fizycznym przemieszczaniu się w wzdłuż kabla, w celu zlokalizowaniu miejsca jego uszkodzenia. Powyższe awarie zdarzały się dość często (dowód: zeznania świadka G. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 11:08 do 11:44, zeznania S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 22:10 do 22:51, zeznania M. W. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 48:25 do 48:38, od 49:24 do 50:27, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 58:24 do 58:40). Wnioskodawca dokonywał także sprawdzenia zasilania stacji transformatorowych (dowód: zeznania świadka G. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 13:56 do 14:20, zeznania S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 21:10 do 21:40).

Wnioskodawca wykonywał cały czas tożsamą pracę (dowód: zeznania świadka G. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 16:00 do 16:25, zeznania świadka S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 25:25 do 25:39).

Do obowiązków wnioskodawcy należało także m.in. dokonywanie pomiarów napięć rażenia na maszynach znajdujących się na odkrywce (dowód: zeznania świadka G. G.- protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 16:44 do 18:10, zeznania świadka S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 23:44 do 25:24, zeznania świadka P. U. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 32:25 do 33:35, zeznania M. W. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 45:27 do 46:56, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 55:16 do 57:10).

Na posiedzeniu w dniu 12 października 2008 roku Komisja weryfikacyjna, po uznała, że wnioskodawca w okresach:

- od 1 września 1987 roku do 20 września 1988 roku stale przez 275 dniówek jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach wykonując prace elektryczne tj. na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 7 załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 r., poz. 8),

- od 2 października 1990 roku do 24 stycznia 2007 roku stale przez 3644 dniówek jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach wykonując prace elektryczne, tj. na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 7 załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 r., poz. 8) (dowód: protokół z posiedzenia Komisji weryfikacyjnej z dnia 12 października 2008 roku, k. 9 - 11 akt emerytalnych).

W dniu 21 marca 2016 roku (...) z siedzibą w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że wnioskodawca jest zatrudniony od dnia 1 września 1987 roku do nadal i stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą od 1 września 1987 roku do 20 września 1988 roku oraz od 2 października 1990 roku do nadal na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonującego prace elektryczne, to jest na stanowisku wymienionym w dziale III pod poz. 7 załącznika nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku (dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 21 marca 2016 roku k. 8 akt emerytalnych).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie

W przedmiotowej sprawie organ rentowy przy ustaleniu wysokości emerytury wnioskodawcy zaliczył do stażu pracy górniczej okresy od dnia 1 października 1997 roku do 16 listopada 2006 roku oraz od 16 listopada 1987 roku do 25 stycznia 2007 roku na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.), zwanej dalej ustawą, z zastosowaniem przelicznika 1,2. Pełnomocnik wnioskodawcy domagał się natomiast zastosowania do ww. okresów przelicznika 1,8 zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50 a lub 50 e, stosuje się stosownie do treści art. 51 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki:

1)1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

2) 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50 d;

3) 1,4 za każdy rok pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, o której mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 1-3 i 5-9, wykonywanej częściowo na powierzchni i częściowo pod ziemią;

4) 1,2 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego, w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego.

Z powyższego wynika, że przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej przelicznik 1,8 za każdy rok pracy stosuje się wyłącznie do pracy, o której mowa w art. 50 d ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Pracami, do których stosuje się przelicznik 1,8, zgodnie z art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy, jest praca w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie zaliczane jest do pracy górniczej oraz wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50 d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 r. Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 nieobowiązującej ustawy z dnia 1 lutego 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 r., Nr 30, poz. 154). Wykaz ten obowiązuje jednak jedynie w takim zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Rozporządzenie wykonawcze nie może bowiem przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca. Tym samym, przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowić muszą zawsze punkt wyjścia do oceny zasadności roszczeń emerytalnych ubezpieczonego. Innymi słowy, zastosowanie przelicznika 1,8 do pracy ubezpieczonego na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia wymaga by praca ta odpowiadała treści art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Reasumując, za pracę górniczą w wymiarze półtorakrotnym mogą być uznane tylko czynności wykonywane przez górnika, które zostały wskazane w załączniku numer 3 do rozporządzenia i na wskazanych tam stanowiskach oraz jednocześnie tylko takie, które spełniają warunki przepisu art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. bezpośrednio są związane z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz inne prace przodkowe, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I UK 236/09; z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10; z dnia 4 kwietnia 2012 roku, I UK 440/11; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09; opubl LEX). Należy więc badać, czy ubezpieczony, żądający zaliczenia pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym, spełnia łącznie wszystkie wskazane w powołanych przepisach przesłanki: co do miejsce wykonywania pracy, co do rodzaju czynności i co do obsługi wskazanych w art. 50 d ust.1 maszyn i urządzeń.

Przepis art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi o pracy w przodku na odkrywce, a więc oznacza to, że przodek jest pojęciem węższym od pojęcia odkrywki. Przepisy nie definiują jednak pojęcia przodka i prac przodkowych. Przyjęcie tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu (tj. związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego kwestionuje się również zasadność rozszerzania samego pojęcia przodka wydobywczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2011 roku, I UK 395/10). Pojęcie przodka musi być wykładane w sposób ścisły. Praca przodowa polega wyłącznie na urabianiu i ładowaniu urobku albo jest bezpośrednio związana z procesem urabiania urobku. Wskazać należy również, że pod określeniem "inne prace przodkowe" rozumieć trzeba inne prace górnicze w przodku, jednakże rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy art. 50d ust. 1 pkt 1 (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nim orzecznictwo).

W ocenie Sądu wnioskodawca, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie sprostał obowiązkowi wykazania, że wnioskodawca wykonywał w spornych okresach stale i w pełnym wymiarze pracę, o której mowa w art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy.

Przede wszystkim wskazać należy,iż w załączniku nr 3 dziale III do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty, wymieniono tylko 8 stanowisk, podczas gdy w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do tego rozporządzenia wymieniono 32 stanowiska pracy w kopalniach węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego, na których zatrudnienie uważa się za pracę górniczą. Ubezpieczony podnosi, iż wykonywana przez niego praca mieści się w zakresie prac wskazanych pod pozycją 7 w Dziale III załącznika nr 3 do rozporządzenia, tj. pracy rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujące prace mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń. Sąd tego poglądu nie akceptuje.

Z brzmienia art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej wynika, że w jego rozumieniu pracą górniczą jest zatrudnienie przy pracach bezpośrednio łączących się z procesami związanymi z wydobywaniem kopalin, polegającymi na pozyskiwaniu złóż siarki i węgla brunatnego na odkrywce, a więc zatrudnienie przy pracach ściśle górniczych, do których zaliczono roboty górnicze przy urabianiu i ładowaniu (w tym strzałowe i odwadniające), roboty transportowe przy przewozie nadkładu i złoża, miernicze oraz bieżące prace konserwacyjne utrzymujące sprawność techniczną agregatów i urządzeń wydobywczych. Potwierdza to również wykaz stanowisk stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia, wymieniający wśród stanowisk, na których wykonywana jest praca górnicza w zakresie elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce, elektromontera i pomiarowego urządzeń automatyki i łączności na odkrywce (pkt 5). I takie stanowiska zajmował skarżący w spornych okresach.

Wnioskodawca nie wykonywał prac bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku. Nie wykonywał także prac przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach. Należało zatem zbadać, czy wykonywał inne prace przodowe w rozumieniu art. 50 d ust. 1 ustawy.

Zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że czynności wykonywane przez ubezpieczonego były świadczone wyłącznie w przodku. Ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie, Sąd dokonał na podstawie dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego i zeznań świadków: G. G., M. W. oraz S. G., którzy w sposób przekonujący wskazali, jakie czynności w spornych okresach faktycznie wykonywał skarżący. Podkreślenia wymaga, że zeznania wyżej wymienionych były spójne z charakterystyką stanowiska pracy sporządzoną przez pracodawcę odwołującego. Nieprzekonujące dla Sądu były natomiast zeznania świadka P. U. w zakresie w jakim wskazywał, iż ubezpieczony wykonując swoją pracę polegającą na diagnozowaniu uszkodzeń przewodu zasilającego koparkę wielonaczyniową z głównej stacji zasilającej, stale znajdował się w pobliżu tej koparki, a więc w przodku, w samochodzie kablowym. Wszak w światle zeznań pozostałych świadków nie budzi wątpliwości fakt, iż stacje zasilające maszyny podstawowe: koparki i zwałowarki znajdowały się w dużej odległości od tych maszyn, nawet około 1-3 km (dowód: zeznania świadka G. G. – protokół z dnia 21 lutego 2017 roku od 9:15 do 9:37, od 9:59 do 11:08, zeznania S. G. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 21:56 do 22:10, zeznania świadka M. W. – protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku od 47:06 do 47:26). Proces diagnozowania uszkodzenia kabla zasilającego maszyny podstawowe trwał od kilku dni do tygodnia, w szczególności w przypadku uszkodzenia przewodu znajdującego się pod ziemią i polegał na fizycznym przemieszczaniu się w wzdłuż kabla, w celu zlokalizowaniu miejsca jego uszkodzenia stacji. Z ustaleń Sądu wynika, że czynności skarżącego nie były związane jedynie z obsługą koparek wielonaczyniowych. Wnioskodawca dokonywał także sprawdzeń pod względem elektroenergetycznym zwałowarek oraz stacji zasilających, które nie stanowiły integralnej części koparek ani zwałowarek, a nadto kontrolował prawidłowość działania kabli zasilających, których długość sięgała kilku kilometrów. Oczywistym dla Sądu jest zatem, że względu na miejsce położenia tych urządzeń, czynności świadczone przez ubezpieczonego nie mogły być realizowane jedynie w ograniczonym obszarze przodka. W takiej sytuacji, jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 11 marca 2016 roku w sprawie III AUa 736/15, brak jest podstaw do zaliczenia pracy ubezpieczonego, jako pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym z przelicznikiem 1,8. Prace elektryczne związane z obsługą i konserwacją koparek i zwałowarek, nie były bowiem przez wnioskodawcę realizowane stale i w pełnym wymiarze.

Tym samym praca ubezpieczonego w spornych okresach na stanowiskach elektromontera zwałowarek i koparek, elektromontera pozostałych urządzeń, elektromontera aparatury, automatyki i pomiarów niesłusznie została uznana przez pracodawcę za zatrudnienie na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonującego prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych urządzeń. Nieprawidłowe jest zarówno świadectwo pracy górniczej wystawione przez pracodawcę, jak i stwierdzenia zawarte w protokole Komisji weryfikacyjnej, oceniającej pracę wnioskodawcy w całym spornym okresie.

Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, że zeznający w sprawie świadkowie, będącymi współpracownikami ubezpieczonego i wykonujący w spornym okresie zatrudnienia w jego ocenie tę samą pracę, co on, mają ustalone przez organ rentowy prawo do emerytury górniczej z zastosowaniem przy obliczaniu jej wysokości przelicznika 1,8. Sąd w niniejszej sprawie prowadził własne postępowanie dowodowe opierając się na zasadzie bezpośredniości i w tej, indywidualnej sprawie, badał rodzaj wykonywanej przez wnioskodawcę pracy. Oddając wniosek dowodowy pełnomocnika ubezpieczonego w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu górnictwa, Sąd Okręgowy stał na stanowisku, że zbytecznym byłoby odpuszczenie powyższego dowodu z uwagi na to, że w sprawie nie są potrzebne wiadomości specjalne.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł, jak w sentencji.