Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2016 r. w Gliwicach

sprawy G. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania G. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 7 grudnia 2015 r. r (...)

oddala odwołanie;

(-) SSR del. M. K.

Sygn. akt VIII U 268/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29.10.2015 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., odmówił ubezpieczonemu G. P. prawa do emerytury. W uzasadnieniu podał, że ubezpieczony nie wykazał na dzień 31.12.1998 roku 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony w dniu 18.11.2015 r złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie wniosku o emeryturę przedkładając świadectwo pracy w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze wydane przez firmę (...) w G..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. pismem z dnia 07.12.2015 r poinformował ubezpieczonego, że przedłożony dokument nie stanowi nowego dowodu mającego wpływ na treść decyzji odmownej, zatem brak podstaw do ponownego rozpatrzenia wniosku.

W odwołaniu ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania prawa do emerytury. Ubezpieczony podniósł, że do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć cały okres zatrudnienia w Hucie- (...) SA w G. tj od 23 grudnia 1991 r do 31 grudnia 1998 r , albowiem w tym okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracę w warunkach szczególnych, o której mowa w wykazie A, Dział III, poz 68 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, to jest przy przeróbce żużla wielkopiecowego, stalowniczego i żelazostopowego oraz eksploatacji hałd.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. P. urodził się (...), nie przystąpił do OFE, do 31 grudnia 1998 roku udowodnił ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Ubezpieczony w okresie od dnia 02.05.1977 r do 30.06.1999 r zatrudniony był w Hucie (...) SA w G.. Od dnia 02.05.1977 r do 22.12.1991 r zatrudniony był na stanowisku elektromontera, ślusarza remontowego urządzeń hutniczych, a od dnia 23.12.1991 r do 30.06.1999 r na stanowisku elektryka, elektromontera maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego. /dowód akta osobowe ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w Hucie (...) SA w G./

W okresie od 23.12.1991 r do 30.06.1999 r ubezpieczony pracował na wydziale przerobu żużla pohutniczego- hałda. Do obowiązków ubezpieczonego należały naprawy, przeglądy, bieżąca konserwacja sprzętu ciężkiego oraz linii technologicznej pod wglądem elektrycznym. Ubezpieczony wymieniał akumulatory, naprawiał wiązki elektryczne, silniki taśmociągów, zajmował się oświetleniem terenu. Zajmował się wszystkimi naprawami instalacji elektrycznej na wydziale, usuwał awarie elektryczne. Prowadził także prace konserwacyjne: czyścił rozdzielnie elektryczne, wymieniał wyłączniki, bezpieczniki, kable elektryczne zasilające taśmociągi. Ubezpieczony czyścił lampy, klosze, wymieniał żarówki w sygnalizacji ostrzegawczej. Naprawiał sprzęt samochodowy, dźwigi, wodzidła, ładowarki. Ubezpieczony czyścił także linie produkcyjne, sortował skrzepy, rozdzielał drzewo. Wydział na którym pracował ubezpieczony zajmował się likwidacją hałdy pohutniczej, przeróbką odpadów około hutniczych.

Ubezpieczony wykonywał prace na otwartej przestrzeni. Panowało duże zapylenie i hałas. Pracownicy wyposażeni byli w środki ochrony indywidualnej, kaski, rękawice, okulary i maski przeciwpyłowe.

?dowód: zeznania świadków: P. B. k 32, K. J. k32v, Z. kołtun k 33, zeznania ubezpieczonego k 34/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu go wyżej powołane dowody. Świadkowie spójnie opisali rodzaj prac wykonywanych przez ubezpieczonego w spornym okresie.

Sąd zważył, co następuje:

Zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Stosownie do treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U z 2009 r, nr 153, poz.1227) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U nr 8,poz 43 ze zm), ubezpieczony urodzony po dniu 31.12.1948 r, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeśli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, udokumentował na dzień 31.12.1998 r okres zatrudnienia wynoszący łącznie z okresami składkowymi i nieskładkowymi 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia przy pracach wymienionych w wykazie A- stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W myśl ustępu 2 emerytura o której mowa w ust 1 przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu na dochodu budżetu państwa.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego na dzień 31.12.1998 roku nie była sporna.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu 14 lat 7 miesięcy i 22 dni pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie o sygn. akt I UK 20/09, wyraził pogląd, iż praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki, co wynika wprost z treści art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Motyw przyświecający ustawodawcy w stworzeniu instytucji przewidzianej w art. 32 ww. ustawy opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Powyższy pogląd Sąd Najwyższy wyraził ponownie w wyroku z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie o sygn. akt III UK 3/11.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony w okresie 23 grudnia 1991 r do 31 grudnia 1998 r, nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych wymienionej w dziale III poz 68 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, albowiem prac wykonywanych przez ubezpieczonego nie można zaliczyć do prac przy przerobie żużla wielkopiecowego, stalowniczego i żelazostopowego oraz eksploatacji hałd. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego, ubezpieczony pracował na wydziale przerobu żużla pohutniczego, niemniej jednak nie wykonywał prac związanych z likwidacja hałdy. Do obowiązków ubezpieczonego należała bowiem naprawa, konserwacja sprzętu ciężkiego znajdującego się na wydziale oraz linii technologicznej, pod względem elektrycznym. Ubezpieczony wymieniał żarówki, naprawiał urządzenia ostrzegawcze, czyścił lampy klosze. Sporadycznie na zlecenie przełożonego czyścił linie produkcyjne, pomagał innym pracownikom. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. (wyrok SN z dnia 04.07.2013 r II UK 413/12, LEX nr 1350310). Sam fakt wykonywania przez elektryka pracy w na Wydziale Przerobu Żużla w sąsiedztwie pracowników pracujących bezpośrednio przy przerobie żużla i eksploatacji hałd, nie uprawnia do emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, albowiem nie mieści się w określeniu „przerób żużla wielkopiecowego, stalowniczego i żelazostopowego oraz eksploatacji hałd”.

Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, który byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, OSNP 1998/21/638; 21 listopada 2001 r., II UKN 598/00, OSNP 2003/17/419; 4 czerwca 2008 r., II UK 306/07, lex nr 494129). Nadto w wyroku z dnia 21 listopada 2001 r., II UKN 598/00, Sąd Najwyższy podkreślił, że o uprawnieniu do emerytury na podstawie § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), decyduje łączne spełnienie przez pracownika wszystkich warunków określonych w tym przepisie, a nie jego przekonanie, że charakter lub warunki pracy wystarczają do uznania jej za wykonywaną w szczególnych warunkach.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym stanowi odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj Dz.U z 2009 r, nr 153, poz 1227 ze zm) i określonego w nim wieku emerytalnego, tak więc przepisy regulujące to prawa należy wykładać w sposób ścisły, gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo (wyrok SN z dnia 06.12.2007 III UK 62/07, Lex (...), z dnia 05.06.2007 r „III UK 66/07, Lex nr 483283, z dnia 05.05.2009 r I UK 4/09, Lex nr 509022)

W wyroku z dnia 22.02.2007 r (I UK 258/06. M.P.Pr (...)) Sąd Najwyższy podkreślił, że wcześniejsza emerytura jest dla powszechnego systemu świadczeń emerytalnych "instytucją" wyjątkową, określającą szczególne uprawnienia. Zawarcie przez ustawodawcę w zamkniętym katalogu wykazu pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze wyłącza możliwość jego rozszerzania w procesie stosowania prawa. Możliwość odstępstwa od zasady powszechnej - zwłaszcza ze względu na przesłankę szczególnego charakteru zatrudnienia - pozostaje atrybutem władzy ustawodawczej, a nie sądowniczej.

W świetle przedstawionych okoliczności, Sad uznał że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych, zatem na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie.

(-) SSR del Magdalena Kimel