Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 września 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił K. G. prawa do wypłaty odsetek od kwoty wyrównania renty z tytułu niezdolności do pracy przekazanego decyzją z dnia 26 sierpnia 2016 roku za okres od 1 lipca 2013 roku do 31 sierpnia 2016 roku. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 22 lipca 2016 roku, który wpłynął do organu w dniu 25 lipca 2016 roku, wezwał wnioskodawcę do przedłożenia dodatkowych dowodów w sprawie, zaś wymagane zaświadczenie zostało przez niego złożone w dniu 23 sierpnia 2016 roku, w związku z czym decyzję wydano w terminie 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie. (decyzja k. 28 plik II akt ZUS)

W dniu 13 października 2016 roku K. G. odwołał się od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie renty z tytułu niezdolności do pracy za okres od dnia 1 lipca 2013 roku do 31 sierpnia 2016 roku. W uzasadnieniu wskazał, że wszystkie okoliczności będące podstawą do wypłaty renty z tytułu niezdolności do pracy były znane organowi rentowemu już na etapie przesądowym. (odwołanie k. 2-3)

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 8 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych – I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 10)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 czerwca 2013 roku K. G. wystąpił o ustalenia dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy po dniu 30 czerwca 2013 roku. (wniosek – w aktach ZUS)

Lekarz Orzecznik ZUS w dniu 17 lipca 2013 roku wydał orzeczenie stwierdzające, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy . (orzeczenie – w pliku I akt ZUS)

Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 15 października 2013 roku orzekła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. (orzeczenie k. 486/487 pliku I akt ZUS)

Decyzją z dnia 27 listopada 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych – I Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, wskazując, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do pracy. (decyzja k. 490/491 pliku I akt ZUS)

Wnioskodawca odwołał się od powyższej decyzji. Sprawa była rozpoznawana przez tutejszy Sąd pod sygn. akt VIII U 1851/14. (niesporne)

Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję z dnia 27 listopada 2013 roku i przyznał K. G. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 12 września 1996 roku od dnia 1 lipca 2013 roku do 19 grudnia 2014 roku. (wyrok k 113 akt VIII U 1851/14 załączonych do akt sprawy)

Wyrok ten zapadł na podstawie wydanych w powyższej sprawie opinii biegłych sądowych lekarzy psychiatrów i psychologa klinicznego, którzy uznali, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy okresowo od dnia 1 lipca 2013 roku do 30 czerwca 2017 roku w związku z wypadkiem przy pracy. Sąd ograniczył jednak w wyroku datę końcową przyznania renty do dnia poprzedzającego złożenie przez wnioskodawcę kolejnego wniosku o to świadczenie, tj. do dnia 19 grudnia 2014 roku. (uzasadnienie wyroku k 116-120 akt VIII U 1851/14)

W dniu 17 grudnia 2014 roku K. G. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy . (wniosek k. 1 plik II akt ZUS)

Lekarz Orzecznik ZUS w dniu 3 marca 2015 roku wydał orzeczenie stwierdzające, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy . (orzeczenie k. 9 plik II akt ZUS)

Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 2 kwietnia 2015 roku orzekła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. (orzeczenie k. 12 akt ZUS)

Decyzją z dnia 14 kwietnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych – I Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, wskazując, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 2 kwietnia 2015 roku ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do pracy. (decyzja k. 13 plik II akt ZUS)

Wnioskodawca odwołał się od powyższej decyzji. Sprawa była rozpoznawana przez tutejszy Sąd pod sygn. akt VIII U 1505/15. (niesporne)

W trakcie postępowania sądowego w sprawie określenia czy wnioskodawca jest zdolny do pracy wypowiadał się biegły sądowy lekarz psychiatra i psycholog kliniczny, którzy uznali, że jest on częściowo niezdolny do pracy okresowo od 20 grudnia 2014o w związku z wypadkiem przy pracy. (opinia biegłego sądowego G. P. k. 40 - 42, opinia biegłego sądowego G. J. k. 43 akt VIII U 1505/15)

Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2016 roku, wydanym w sprawie VIII U 1505/15 Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 20 grudnia 2014 roku do dnia 30 czerwca 2017 roku, w uzasadnieniu wskazując na potwierdzoną opinią biegłych psychiatry i psychologa klinicznego częściową niezdolność do pracy wnioskodawcy. (wyrok wraz z uzasadnieniem k. 71 - 79 akt sprawy VIII U 1505/15 załączonych do akt sprawy; wyrok wraz z uzasadnieniem k. 113 – 120 akt sprawy VIII U 1851/14 załączonych do akt sprawy)

Wyroki Sądu Okręgowego w Łodzi roku doręczono organowi rentowemu w dniu 25 lipca 2016 roku. (niesporne)

Decyzją z dnia 28 sierpnia 2016 roku pozwany organ rentowy, wykonując prawomocne wyroki Sądu Okręgowego z dnia 22 czerwca 2016 roku, ponownie ustalił K. G. rentę z tytułu niezdolności do pracy za okres od dnia 1 lipca 2013 roku do 30 czerwca 2017 roku, ustalając jej płatność na 15 dzień każdego miesiąca oraz wysokość wyrównania za okres od 1 lipca 2013 roku do 31 sierpnia 2016 roku na kwotę 52.702, 97 złotych. (decyzja k. 24 – 25 plik II akt ZUS)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie powołanych dowodów z dokumentów, niespornych między stronami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Istotą niniejszej sprawy był zasadność żądania wypłaty odsetek za okres opóźnienia w wypłacie renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie z brzmieniem art.85 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 roku, poz.963), jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy jednak to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis ten stanowi o okolicznościach, za które organ nie ponosi odpowiedzialności, a więc okolicznościach od niego niezależnych. Niewystarczające jest więc wykazanie wyłącznie braku winy w odmowie wypłaty świadczenia, ale konieczne jest także stwierdzenie, że po stronie organu rentowego nie występowały żadne okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność.

Przepis art.118 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku poz. 887) obliguje z kolei organ rentowy do wydania decyzji ustalającej prawo do świadczenia w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności, niezbędnej do wydania tej decyzji. Termin ten jest zachowany, jeśli organ rentowy wyda decyzję w ciągu 30 dni od dnia wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, pod warunkiem wszakże, że organ nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Nietrafnie przyjmuje organ rentowy, że w sprawie niniejszej decydująca dla oceny czy pozwany opóźnił się z wydaniem decyzji, jest data złożenia przez wnioskodawcę zaświadczenia z MOPS czy wpływu prawomocnych wyroków Sądu Okręgowego w Łodzi ustalających wnioskodawcy prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W wymienionych sprawach Sąd Okręgowy dopuścił m.in. dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy psychiatrów i psychologów klinicznych, którzy opierając się na badaniu bezpośrednim jak i na dokumentacji złożonej przed organem rentowym ustalili, że wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Lekarz orzecznik i Komisja lekarska ZUS dysponowała tym samym materiałem dowodowym, który stanowił podstawę oceny stanu zdrowia w postępowaniu sądowym. Ich ocena okazała się jednak dalece nietrafna.

W okresie między badaniem przez lekarza orzecznika ZUS a badaniem przez Komisję lekarską ZUS ani pomiędzy tym badaniem a badaniem biegłego stan chorobowy wnioskodawcy nie uległ zmianie. Okoliczności te nie wynikają z opinii biegłego sądowego, który ocenił stan zdrowia skarżącego na datę złożenia wniosku o rentę. Gdyby zatem lekarz orzecznik i komisja lekarska ZUS prawidłowo ocenili stan zdrowia skarżącego pozwany wydałby trafną decyzję, ustalającą prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Nietrafne orzeczenie bez wątpienia obciąża organ rentowy i oznacza, że ponosi on odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji.

Postępowanie w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy prowadzone jest z udziałem lekarzy orzeczników, co wynika wprost z treści art.14 ust.1 cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ich wadliwa ocena zdolności ubezpieczonego do pracy oznacza zatem odpowiedzialność organu rentowego z tytułu odsetek, jeżeli materiał dowodowy zgromadzony na etapie postępowania przed tym organem daje podstawę do dokonania prawidłowej oceny, a co za tym idzie do wydania trafnej decyzji. W tej sytuacji nie można przyjąć, że 30-dniowy termin do wydania decyzji jest liczony od dnia wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 października 2015 r., wydany w sprawie III AUa 611/15, opubl. LEX nr 1842523)

W sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Łodzi o sygn. akt VIII U 1505/15 oraz VIII U 1851/14 biegli sądowi dysponowali takim samym materiałem dowodowym jak lekarz orzecznik i komisja lekarska ZUS. Dokonali odmiennej oceny stanu zdrowia wnioskodawcy niż lekarz orzecznik i komisja lekarska, co stało się powodem zmiany zaskarżonej decyzji.

Z tych względów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając wnioskodawcy prawo do odsetek od należnego miesięcznego wyrównania, przyjmując terminy płatności odsetek od 16. dnia każdego miesiąca, za który wyrównanie to przysługuje.

A.L.