Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi
- Ś. w Ł. XI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. z dnia 21 lipca 2015 roku i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. na rzecz wnioskodawczyni K. K. kwotę 22.710 zł tytułem wyrównania jednorazowego odszkodowania za dodatkowy 30 % uszczerbek na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy z dnia
3 października 2014 roku oraz kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

K. K. w dacie wypadku, tj. w dniu 3 października 2014 roku, była zatrudniona w (...) S.A. w K. na stanowisku sprzedawcy kasjera.

W dniu 3 października 2014 r. wnioskodawczyni rozpoczęła pracę o godzinie 14.00. Na polecenie kierownika rejonu, aby wymieść śmieci spod rampy, wczołgała się pod nią. Wychodząc spod rampy, myślała, że jej głowa znajduje się już poza obrysem rampy
i podniosła głowę, co skutkowało uderzeniem głową o metalową część rampy. Powyższe zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy.

W opinii specjalistycznej Lekarz Konsultant stwierdził u wnioskodawczyni pourazowy zespół bólowy odcinka szyjnego, przebyty uraz głowy oraz odcinka szyjnego i uznał, że schorzenia te powodują 5% uszczerbek na zdrowiu. W orzeczeniu z dnia 9 czerwca 2015 r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że stan zdrowia uzasadnia przyznanie uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5% z pozycji 94a.

Komisja Lekarska rozpoznała w dniu 13 lipca 2015 r. pourazowy zespół bólowy szyjny oraz przebyty uraz głowy bez następstw ze strony (...) i analogicznie jak lekarz orzecznik stwierdziła uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5% z pozycji 94a.

Podczas badania wnioskodawczyni, biegły lekarz laryngolog stwierdził zawroty głowy pochodzenia mieszanego ze zmniejszeniem pobudliwości lewego błędnika, lewostronne odbiorcze uszkodzenie słuchu, szumy uszne lewostronne. U wnioskodawczyni wskutek doznanego urazu głowy doszło do pourazowego wstrząśnienia błędnika lewego z objawami zaburzeń funkcji ucha wewnętrznego lewego w postaci szumu usznego, upośledzenia słuchu oraz zaburzeń funkcji obwodowego i ośrodkowego narządu przedsionkowego. Wstrząśnienie błędnika jest bardzo częste po urazach głowy przebiegających nawet bez wstrząśnienia mózgu. Upośledzenie ostrości słuchu powoduje 10% trwały uszczerbek na zdrowiu z pozycji 42, natomiast pourazowe uszkodzenie błędnika skutkuje 20% uszczerbkiem na zdrowiu z pozycji 48b.

Z punktu widzenia neurologicznego przebyty uraz głowy i kręgosłupa szyjnego bez utraty przytomności z subiektywnymi przemijającymi objawami powikłań korzeniowych powoduje 5% uszczerbek na zdrowiu z pozycji 94a.

Wnioskodawczyni leczenie psychiatryczne ambulatoryjne podjęła od kwietnia 2016 roku Nigdy nie była hospitalizowana psychiatrycznie. Nie zdradza objawów psychotycznych, bez istotnie chorobowo obniżonego nastroju. W obrazie klinicznym dominują zaburzenia adaptacyjne o obrazie depresyjno-lękowym, niezbyt nasilone, związane z obecną sytuacją życiową. Trudno wykazać związek przyczynowo-skutkowy obecnych zaburzeń adaptacyjnych z wypadkiem przy pracy z 3 października 2014 roku. Zaburzenia adaptacyjne zaczynają się zwykle w ciągu jednego miesiąca od wystąpienia stresującego wydarzenia lub zmiany życiowej, a czas trwania objawów nie przekracza zazwyczaj 6 miesięcy.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że odwołanie wnioskodawczyni podlega uwzględnieniu.

Sąd I instancji powołując się na art. 11 ust. 1 - 4 ustawy z 30 października 2002 r.
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
(t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 ze zmianami), wskazał przesłanki nabycia prawa do jednorazowego odszkodowania oraz przytoczył ustawową definicję stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a także wyjaśnił, że oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji.

Sąd Rejonowy ustalił, że wbrew twierdzeniom organu rentowego wnioskodawczyni doznała wyższego stopnia uszczerbku na zdrowiu, niż przyjęty w przedmiotowej sprawie przez lekarza orzecznika ZUS oraz Komisję Lekarską ZUS, którzy uznali, że przebyty uraz powoduje 5% uszczerbku na jej zdrowiu z pozycji 94a.

Sąd I instancji wskazał, że rozpoznanie dokonane przez Komisję lekarską ZUS zostało potwierdzone przez biegłego lekarza neurologa. Nadto biegła lekarz laryngolog stwierdziła uszczerbek, którego istnienia organ rentowy nie badał. Nie zostały bowiem uwzględnione skutki laryngologiczne przedmiotowego zdarzenia w postaci lewostronnego odbiorczego uszkodzenia słuchu z szumem usznym oraz zaburzenia funkcji lewego błędnika. Sąd Rejonowy opierając się na wnioskach z opinii biegłej laryngolog uznał, że organ rentowy nie miał wiedzy o tych skutkach, ponieważ nie została przeprowadzona wczesna pełna diagnostyka u wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nie przybyła żadnych schorzeń, które mogłyby skutkować uszkodzeniem ucha wewnętrznego jego części słuchowej
i statycznej. Uszkodzenie to związane jest czasowo i przyczynowo z przebytym wstrząśnieniem błędnika wskutek doznanego urazu głowy okolicy ciemieniowej lewej
w wypadku z dnia 3 października 2014 r.

Dalej Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z pozycją 48b oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu - załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania - ocenia się uszkodzenie ucha wewnętrznego z uszkodzeniem części statycznej. W zależności od stopnia, uszkodzenia te mogą powodować uszczerbek w granicach 20-50 %. Sąd Rejonowy ocenił, że biegła laryngolog w sposób precyzyjny w swojej opinii zarówno pisemnej jak i pisemnej uzupełniającej wskazała przyczyny stwierdzenia uszczerbku na zdrowiu zarówno z pozycji 48b jak i z 42. Przy upośledzeniu ostrości słuchu procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu określa się wg pozycji 42 tabeli. Biegła po zgłoszeniu zastrzeżeń do jego opinii przez pozwanego wszechstronnie wyjaśniła je w swej uzupełniającej opinii.

Zdaniem Sądu Rejonowego wydając opinię, biegły dysponował pełną dokumentacją lekarską wnioskodawczyni, przeprowadził obszerny wywiad oraz dokonał szczegółowego badania przedmiotowego, a nadto przeprowadził dodatkowe badania diagnostyczne.
W świetle powyższego Sąd ten uznał, że opinia biegłego lekarza jest wyczerpująca, spójna, logiczna.

Reasumując Sąd I instancji ustalił, że upośledzenie ostrości słuchu
u wnioskodawczyni powoduje 10% trwały uszczerbek na zdrowiu z pozycji 42, natomiast pourazowe uszkodzenie błędnika skutkuje 20% uszczerbkiem na zdrowiu z pozycji 48 b.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że po uzupełnieniu opinii przez biegłego pełnomocnik pozwanego nie wskazał na uchybienia mogące nasuwać wątpliwości co do rzetelności sporządzonej opinii, dlatego też Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza tej samej specjalności.

Wobec ustaleń, że wnioskodawczyni doznała dodatkowo 30% uszczerbku na zdrowiu Sąd Rejonowy zasądził na jej rzecz odszkodowanie w wysokości 22.710 zł, a zatem na podstawie art. 477 ¹⁴ k.p.c., uznając odwołanie za zasadne zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o § 12 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz.U. z 2013 r. poz. 461 ze zm.) w związku z art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł., zaskarżając ten wyrok w całości, zarzucając mu:

- naruszenie prawa materialnego to jest art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz

- naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na bezzasadnym przyjęciu, że opinia biegłego lekarza laryngologa stanowi miarodajne i wyczerpujące źródło wiadomości specjalnych niezbędnych dla prawidłowego rozpoznania sprawy i nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Pełnomocnik organu rentowego wniósł zatem o zmianę zaskarżonego wyroku
w całości i o oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, a nadto o uzupełnienie materiału dowodowego i dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza laryngologa na okoliczność wysokości stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jakiego odwołująca doznała w wyniku wypadku przy pracy w dniu 3 października 2014 roku.

W uzasadnieniu apelacji pełnomocnik organu rentowego podniósł, że Sąd I instancji nieprawidłowo oparł rozstrzygnięcie na dowodzie z opinii biegłego laryngologa. Zdaniem strony skarżącej opinia ta została oparta w szczególności na przebiegu hospitalizacji wnioskodawczyni w lutym 2016 roku. Zdaniem organu rentowego u wnioskodawczyni nie doszło do tak silnego urazu głowy, który mógłby prowadzić do naruszenia sprawności słuchu i błędnika, co miał potwierdzić biegły neurolog. Biegły laryngolog nie odpowiedział natomiast na pytanie, czy zapalenie ucha lewego, na które wnioskodawczyni leczyła się w grudniu 2015 roku, mogło prowadzić lub pogłębić zaburzenie słuchu i błędnika. W ocenie ZUS, skoro audiogram wykonany dopiero w lutym 2016 roku różnił się od tego, który został przedstawiony komisji lekarskiej ZUS, to wysoki uszczerbek na zdrowiu został ustalony na podstawie okoliczności powstałych już po wydaniu spornej decyzji. Zdaniem strony skarżącej oparcie rozstrzygnięcia Sądu I instancji na niedokładnej opinii biegłego laryngologa, powoduje przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 30 marca 2017 roku pełnomocnik wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji oraz wniosków dowodowych w niej zawartych, a także
o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, a zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie zarówno w zebranym w sprawie materiale dowodowym, jak
i w obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji
i przyjmuje je za własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia.

Sąd I instancji prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowody, uwzględniając dwie opinie biegłej laryngolog - dr hab. med. S. K.. Wbrew twierdzeniom pełnomocnika organu rentowego biegła wyczerpująco wyjaśniła sporne okoliczności rozpoznawanej sprawy, dotyczące stanu zdrowia wnioskodawczyni i związku przyczynowo
- skutkowego pomiędzy wypadkiem przy pracy z dnia 3 października 2014 roku a łącznym
30 - procentowym uszczerbkiem na zdrowiu z pozycji 42 i 48 b załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania ( t.j. Dz.U. 2013, poz. 954), nie pozostawiając wątpliwości, że uszkodzenie błędnika lewego z objawami zaburzeń funkcji ucha wewnętrznego lewego w postaci szumu usznego, upośledzenia słuchu oraz zaburzeń funkcji obwodowego i ośrodkowego narządu przedsionkowego jest następstwem przebytego wstrząśnienia błędnika wskutek doznanego urazu głowy.

Podnoszone przez pełnomocnika skarżącego zarzuty są bezpodstawne. Biegła laryngolog wyjaśniła w opinii uzupełniającej, że przebyte zapalenie ucha środkowego
i przedmuchiwanie trąbki słuchowej w żaden sposób nie mogło skutkować trwałym odbiorczym uszkodzeniem słuchu ani lewego błędnika. Podkreśliła, że przed zdarzeniem
z dnia 3 października 2014 roku, ani po tej dacie wnioskodawczyni nie przebyła żadnych schorzeń - urazów, które mogłyby spowodować tego rodzaju problemy zdrowotne – uszkodzenie ucha wewnętrznego jego części słuchowej i statycznej.

Biegła laryngolog wyjaśniła, że doznany przez wnioskodawczynię uszczerbek na zdrowiu jest charakterystyczny dla urazów głowy, przebiegających nawet bez wstrząśnienia mózgu. Podważanie opinii biegłej laryngolog w oparciu o opinię biegłego neurologa, który nie stwierdził wstrząśnienia mózgu oraz jego następstw neurologicznych i formułowanie na tej podstawie wniosków, że doznany uraz głowy nie był poważny, nie ma zatem żadnego uzasadnienie. Opinie te nie są sprzeczne, a uzupełniają się wzajemnie. Każdy biegły formułował swoje wnioski z punktu widzenia swojej specjalności. Biegły neurolog wskazał ponadto, że o uszczerbku z powodu osłabienia słuchu orzekać może, co oczywiste, jedynie biegły laryngolog.

Poza tym, co bardzo istotne, biegła powołała się na zapisy dokumentacji medycznej z pobytu wnioskodawczyni w (...) Szpitalu im. (...) w Ł. Oddział (...) Ogólnej, gdzie była hospitalizowana po przedmiotowym zdarzeniu w okresie od
4 października 2014 roku do 7 października 2014 roku podczas, którego konsultowano ją neurologicznie i wówczas stwierdzono: uraz głowy okolicy ciemieniowej lewej, bóle głowy, nudności, wymioty, szum w uchu lewym. Biegła wyraźnie zwróciła uwagę na okoliczność, że jeżeli po doznanym urazie głowy pojawiły się u wnioskodawczyni nudności i wymioty to oznacza, że doszło u niej do wstrząśnienia błędnika.

Sąd Rejonowy słusznie zatem oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza tej samej specjalności, ponieważ wszelkie sporne okoliczności w sprawie zostały dostatecznie wyjaśnione (art. 217 § 3 k.p.c.). Na tej samej podstawie Sąd Okręgowy oddalił zawarte w apelacji wnioski dowodowe organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza laryngologa.

Należy przy tym podnieść, że samo niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego specjalisty (tak SN w wyroku z dnia 5 listopada 1974r., sygn. akt I CR 562/74, niepubl., wyroku z dnia 15 lutego 1974r., sygn. akt II CR 817/73, niepubl.). Potrzeba powołania innego biegłego powinna zatem wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej złożonej opinii. Przy czym taką potrzebą nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy (tak SN w wyroku z dnia 27 czerwca 2001r., II UKN 446/00, opubl. w OSNAPiUS z 2003 roku, Nr 7, poz. 182).

W ocenie Sądu Okręgowego pełnomocnik ZUS nie wykazał okoliczności, podważających zaufanie do wiedzy biegłego laryngologa, a wskazane przez niego w uzasadnieniu apelacji zarzuty są, jak już wyżej wskazano całkowicie bezzasadne.

Na koniec dodać należy, że w składzie Komisji Lekarskiej ZUS orzekającej w dniu
13 lipca 2015 roku nie było lekarza laryngologa, a tylko specjalista w tej dziedzinie mógł właściwie ocenić laryngologiczny uszczerbek na zdrowiu. Słusznie zatem wskazał Sąd Rejonowy, że organ rentowy w ogóle nie badał możliwości wystąpienia uszczerbku o takim charakterze, mimo istniejących do tego wskazań. Nie uwzględnił skutków laryngologicznych przedmiotowego zdarzenia w postaci lewostronnego odbiorczego uszkodzenia słuchu
z szumem usznym oraz zaburzenia funkcji lewego błędnika. Bezpodstawne są zatem zaprezentowane przez pełnomocnika organu rentowego wnioski, że laryngologiczny uszczerbek na zdrowiu wnioskodawczyni został ustalony na podstawie okoliczności powstałych po wydaniu spornej decyzji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Wobec wyniku sprawy Sąd o kosztach procesu za II instancję orzekł na podstawie
art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze zm.) i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
II Oddziału w Ł. na rzecz K. K. kwotę 120,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

M.U.

Przewodniczący: Sędziowie: