Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 marca 2017 roku

Sad Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSR Marek Jałowiecki – Paruch

Protokolant : Magdalena Markowska

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2017 roku w Brzesku,

na rozprawie

sprawy z wniosku H. P.

z udziałem Skarbu Państwa – S. B., Z. P., A. G., nieznanego z miejsca pobytu K. G. reprezentowanego przez kuratora adw. J. P., A. K.

o ustanowienie drogi koniecznej

postanawia:

I.  ustanowić na rzecz działki ewidencyjnej nr (...)w D. objętej Kw (...)drogę konieczną po działce ewidencyjnej nr (...) w D. objętej Kw (...), szlakiem o szerokości 3,60 m oznaczonym czerwonymi liniami ciągłymi na wyrysie z mapy ewidencyjnej w skali 1:300 która stanowi załącznik do opinii biegłego geodety H. Z. z 21 maja 2016r pomiędzy punktami A-6-5-B-Bʹ-4-3-Aʹ-A;

II.  zasądzić od H. P. i Z. P. solidarnie na rzecz A. G. i K. G. solidarnie kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności;

III.  z zaliczki złożonej przez wnioskodawcę H. P. przyznać kuratorowi adw. J. P. wynagrodzenie w kwocie 295,20 zł;

IV.  orzec, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

SSR Marek Jałowiecki – Paruch

Sygn. akt I Ns 376/15

UZASADNIENIE POSTANOWIENIA

Z DNIA 22 MARCA 2017R.

Wnioskodawca H. P. w ostatecznie sprecyzowanym wniosku na rozprawie w dniu 22.03.2017r. wniósł o ustanowienie służebności drogi koniecznej na rzecz działki ewidencyjnej nr(...) położonej w D. po działce ewidencyjnej nr(...) szlakiem o szerokości 3,6m zgodnie z wariantem 1 opinii biegłego geodety H. Z. z dn. 21.05.2016r. i zasądzenia solidarnie od właścicieli działki władnącej na rzecz działki obciążonej wynagrodzenia w wysokości 100zł, a także zasądzenia od A. G. na rzecz wnioskodawcy kwoty 2 178,80zł tytułem zwrotu poniesionych wydatków związanych z opiniami biegłych z zakresu szacowania nieruchomości i z zakresu rolnictwa.

W uzasadnieniu podał, że jest współwłaścicielem działki ewidencyjnej nr (...)położonej w D., która nie posiada innego dostępu do drogi publicznej poza drogą wnioskowaną, z której od lat korzysta, a wcześniej korzystali z niej również jego poprzednicy prawni. Podał, że właścicielem działki ewidencyjnej nr (...) zgodnie z danymi ujawnionymi w księdze wieczystej jest Skarb Państwa.

Starosta B. w odpowiedzi na wniosek poinformował, iż właścicielką działki ewidencyjnej nr (...) jest Z. M., z nieznanych jednak powodów informacje te nie zostały ujawnione w księdze wieczystej.

Uczestnik A. G. nie wyraził zgody na ustanowienie służebności drogi koniecznej przez działkę ewidencyjna nr (...) Wskazał, iż działka, której jest współwłaścicielem stanowi działkę budowlaną, w związku z czym ustanowienie drogi koniecznej na przedmiotowej działce może w przyszłości być przyczyną powstawania z obecnymi lub przyszłymi właścicielami konfliktów albo może stanowić ich zarzewie. Uczestnik zaproponował przeprowadzenie drogi koniecznej po działce ewidencyjnej nr (...).

Kurator dla nieznanego z miejsca pobytu K. G. również sprzeciwił się ustanowieniu służebności drogi koniecznej po działce ewidencyjnej nr (...)i wniósł o ustanowienie drogi koniecznej po działce ewidencyjnej nr (...). Na wypadek jednak ustanowienia służebności po działce ewidencyjnej nr (...)domagał się zasądzenia na jego rzecz wynagrodzenia w wysokości 100zł, a także wniósł o przyznanie kosztów wynagrodzenia dla kuratora, które nie zostały opłacone.

Uczestnik A. K. – właściciel działki ewidencyjnej nr(...) nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Działka ewidencyjna (...) o pow. 0,79 ha położona w miejscowości D., stanowiąca pastwiska trwałe jest własnością H. P. oraz Z. P. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Dowód: odpis KW nr (...) k. 207, wypis z rejestru gruntów k. 12, wyrys z mapy ewidencyjnej k.19

Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 0,36 ha położona w miejscowości D., stanowiąca pastwiska trwałe jest własnością A. K..

Dowód: odpis KW nr (...) k. 206, wyrys z mapy ewidencyjnej k.19, wypis z rejestru gruntów k. 87

Działka ewidencyjna nr (...) o pow. 0,09 ha położona w miejscowości D., stanowi rolę i pastwiska zabudowane jest własnością spadkobierców Z. A. G. oraz K. G.. Z. M. była właścicielką przedmiotowej działki na podstawie aktu własności ziemi nr UG (...) z dnia 31.07.1979r. oraz Uchwały Sądu Grodzkiego w R. z dnia 20.09.1938r. (...). Zgodnie z wnioskiem Z. M. gospodarstwo rolne obejmujące między innymi działkę ewidencyjną nr (...) zostało przejęte na rzecz Państwa w zamian za emeryturę rolniczą. Następnie zgodnie z decyzją z dnia 3.01.1990r. po rozpoznaniu wniosku Z. M. przeniesiono własność działki ewidencyjnej nr (...) D. z powrotem na rzez Z. M.. Pomimo przeniesienia własności na rzecz Z. M. informacje te nie zostały ujawnione w księdze wieczystej.

Dowód: odpis KW nr (...) k. 205, decyzja Naczelnika Gminy S. z dnia 7.11.1980r. k. 31-33, decyzja Naczelnika Gminy S. z dnia 3.01.1990 r. k. 30, wyrys z mapy ewidencyjnej k.19, wypis z rejestru gruntów k. 49

Działka ewidencyjna nr (...) ma kształt wydłużonego prostokąta i przylega bezpośrednio do działki ewidencyjnej nr (...) stanowiącej asfaltową drogę publiczną D.- Z., oddzielając na całej długości działkę ewidencyjną nr (...) od dostępu do drogi. Działka ewidencyjna nr (...) użytkowana jest jako łąka, natomiast działka ewidencyjna nr (...) w części południowej zabudowana jest starym niszczejącym budynkiem mieszkalnym. W części północnej (w najwęższym fragmencie) działki ewidencyjnej nr (...) znajduje się mostek z kręgów betonowych o szerokości 3,6m, który wykorzystywany jest przez wnioskodawcę, a wcześniej wykorzystywany był przez jego poprzedników prawnych jako dojazd do działki (...). Działka ewidencyjna nr (...) w znacznej części jest zadrzewiona i zakrzewiona.

Dowód: protokół oględzin z dnia 3.08.2015r. k.38, zdjęcie fotograficzne k. 37, wyrys z mapy ewidencyjnej k.19

Wariant I drogi koniecznej przebiega po działce ewidencyjnej nr (...) o szerokości 3,6m od drogi asfaltowej na działce ewidencyjnej (...) do granicy działki ewidencyjnej nr (...) przez istniejący na gruncie mostek. Początek drogi koniecznej rozpoczyna się od asfaltu na działce ewidencyjnej (...)-pkt 1-8 o szer. 3,65m dalej biegnie w kierunku zachodnim przez początek widocznego mostka pkt 2-7 o szer. 3,6m i do granicy działki ewidencyjnej nr(...) pkt A-A’ o szer. 3,6m. W dalszej części szlak przebiega przez widoczny mostek jego koniec to pkt 4-5 o takiej samej szerokości i do wschodniej granicy działki nr (...) pkt B-B’ o szerokości. 3,6m. Długość szlaku drogi koniecznej w tym wariancie wynosi 3,9m i zajmuje powierzchnię 13 m ^{( 2)} . Przebieg drogi w tym wariancie biegła zaznaczyła na mapie linią ciągłą koloru czerwonego.

Wariant II drogi koniecznej przebiega do działki nr (...) o tej samej szerokości tj. 3,6 m po działce (...) wzdłuż jej południowej granicy, przy granicy z działką (...). Wjazd na dz. ew. (...) też jest z drogi asfaltowej nr (...), ale po działce (...) szlak ten rozpoczyna się od pkt granicznego (...) do pkt C na szer. 4,8m., szerokość taka powstała z tego, że droga położona na dz. ew. (...) biegnie pod skosem względem granicy działki (...). Od pkt 8796 do pkt D’ zaznaczono szerokość 3,6m i od pkt. D’ odmierzono prostopadle do tej linii szer. 3,6m i prostopadle do granicy wschodniej dz. ew. (...) z granicą dz. ew.(...) wyznaczając pkt C’C. Dalej szlak biegnie lekkim łukiem przez pkt C’ do pkt D, a do pkt D prosto do granicy północnej dz. ew. (...) Wzdłuż południowej granicy dz. ew. (...) szlak drożny przebiega od pkt granicznego (...) z dz. ew.(...) przez pkt graniczny (...) między dz. ew. (...), a dz. ew. (...). Od pkt 8796 do pkt D’ o szer. 3,6m. Punkt na łuku tj. D, C’, C są zaprojektowane na szerokości 3,6m. W tym wariancie na gruncie brak jest mostka i widocznego jakiegokolwiek wjazdu, pobocze drogi, a także pobocze dz. ew. (...) są zarośnięte trawą, a ponadto dz. ew. (...) jest zadrzewiona. Długość szlaku drogi koniecznej w tym wariancie wynosi 3,0m i zajmuje powierzchnię 12 m ^{( 2)} . Przebieg drogi w tym wariancie biegła zaznaczyła na mapie linią ciągłą koloru różowego.

Dowód: opinia biegłego geodety H. Z. z dnia 21.05.2016r. k. 101-103

Wariant I jest najbardziej korzystny z punktu widzenia interesu społeczno- gospodarczego działki władnącej i działki po której ma być przeprowadzona droga konieczna. Działka ewidencyjna nr (...) jest niezabudowana, bez widocznych urządzeń technicznych. Działka nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego, dla przedmiotowej działki nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Według studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy S. dla miejscowości D., działka znajduje się w części w terenie określonym jako RZ- terenach użytków zielonych ( łąki i pastwiska), w pozostałej części znajduje się w terenie określonym jako MU- tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz usługowej.

Działka ewidencyjna nr (...) znajduje się według studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy S. dla miejscowości D., w terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz usługowej i jest działką zabudowaną od strony południowej. Dla przedmiotowej działki nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Pomiędzy dz.ew.(...) a drogą publiczną biegnie fosa wypełniona wodą z urządzeń melioracyjnych (zawierająca także domieszkę ścieków socjalno- bytowych z nielegalnych zrzutów) ma ona szerokość około 3,3m. Z działki (...) na drogę konieczną istnieje zatem wytyczony czworobok o bokach 2,7m od strony północnej, 2,1m od strony południowej, o szerokości 3,6m. Usytuowanie drogi koniecznej w miejscu gdzie działka obciążona ((...)) jest najwęższa i stanowi praktycznie jej kraniec, jest korzystne. Zaprojektowanie w ten sposób drogi koniecznej nie ogranicza sposobu użytkowania obciążonej nieruchomości.

Wjazd na dz. ew. (...) od drogi publicznej jest bez śladów na gruncie. Działka, na której projektuje się drogę konieczną według wariantu II jest zakrzaczona oraz zadrzewiona, najprawdopodobniej samosiejkami. Występująca tu roślinność jest charakterystyczna dla terenów o wysokim poziomie wód gruntowych. W fosie pomiędzy drogą publiczną a działką brak jest wbudowanych urządzeń służących do przejazdu. Dz. ew. nr (...) znajduje się według studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy S. dla miejscowości D., w części w terenie użytków zielonych (łąki pastwiska), a w pozostałej części w terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz usługowej. Dla przedmiotowej działki nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy, działka nie jest zabudowana. Zaproponowany szlak drogi w wariancie II przebiega w części południowej działki. Wariant ten nie jest zalecany. Ewentualne urządzanie drogi w tym wariancie nie ma bowiem uzasadnienia technicznego i technologicznego. Również ze względów ekonomicznych najkorzystniejszym wariantem jest wariant I , gdyż szlak ten zajmuje praktycznie porównywalną powierzchnię do wariantu II i dodatkowo nie wymaga żadnych nakładów finansowych (przy obecnym użytkowaniu działki). Ustanowienie służebności nie będzie stanowić nadmiernego obciążenia działki (...), pomimo, iż jest to działka zabudowana. Przeprowadzenie wskazanego szlaku nie nastąpi przez siedlisko w klasycznym ujęciu, droga nie została bowiem wyznaczona pomiędzy zabudowaniami mieszkalno- gospodarczymi, lecz poza nimi, skrajem nieruchomości.

Dowód: opinia biegłego z zakresu rolnictwa mgr inż. E. G. z dnia 5.01.2017r. wraz z załącznikami k. 173-179

Wynagrodzenie za ustanowienie drogi koniecznej dla właścicieli działek w poszczególnych wariantach wynosi:

- wariant I – dla działki (...) wynosi 100 zł,

- wariant II – dla działki nr(...) wynosi 100 zł.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości J. K. z dnia 26.09.2016r. k.129-151

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dokumentów w postaci odpisów z ksiąg wieczystych, wypisów z rejestru gruntów, wyrysu z mapy ewidencyjnej, albowiem jako dokumenty urzędowe korzystały z domniemania autentyczności i prawdziwości. Z tym, że w toku postępowania została wyjaśniona kwestia własności działki ewidencyjnej nr (...). Zgodnie z decyzją z dnia 3.01.1990r, działka ewidencyjna nr (...) została ponownie przeniesiona na jej poprzedniego właściciela Z. M. co nie zostało ujawnione w księdze wieczystej. Strony nie sprzeciwiały się dokonanym w tym zakresie ustaleniom.

Oględziny przedmiotu postępowania były podstawą ustalenia położenia nieruchomości, ich ukształtowania, rodzaju zabudowy. Wnioskodawca i uczestnicy nie składali żadnych zastrzeżeń, co do przebiegu oględzin i treści protokołu dokumentującego te czynności. Dlatego też spostrzeżenia poczynione w trakcie oględzin były podstawą ustaleń Sądu.

Sytuację w terenie obrazuje także zdjęcie wykonane w czasie oględzin, które nie było kwestionowane przez wnioskodawcę i uczestników.

Sąd podzielił sporządzone w sprawie opinie biegłych, a to opinię biegłego z zakresu geodezji H. Z., biegłego z zakresu szacowania nieruchomości J. K. oraz opinię biegłego z zakresu rolnictwa E. G.. Wszyscy biegli byli w terenie dokonali oględzin, wykonali niezbędne pomiary i ustalenia na podstawie, których udzielili odpowiedzi na zadane im pytania. W ocenie Sądu, opinie biegłych sporządzone zostały rzetelnie, odpowiadają podstawowym cechom dowodu z opinii biegłego, a wyprowadzone przez biegłych wnioski są logiczne i naukowo uzasadnione. Ponadto wskazać należy, że żadna ze stron nie kwestionowała powyższych opinii.

Sąd rozważył, co następuje:

Właściciel nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do niej budynków gospodarskich może domagać się ustanowienia służebności drogowej za wynagrodzeniem, o czym stanowi art. 145 § 1 kc. Nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, jeżeli w ogóle nie ma fizycznego połączenia z tą drogą albo istniejące połączenie jest niewystarczające i nie może zostać usprawnione. Nieodpowiedni dostęp to także pojęcie normatywne, pod którym kryje się brak trwale prawem zagwarantowanego dostępu. Tego rodzaju dostępu nie gwarantuje stosunek prekaryjny tj. korzystanie z przejścia z grzeczności, ani stosunek obligacyjny tj. korzystanie z przejścia w oparciu o umowę cywilnoprawną, ani nawet służebność osobista. Przyjmuje się, że trwale prawem zagwarantowanym dostępem jest tylko korzystanie ze szlaku w oparciu o służebność gruntową (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12.10.2011 r., sygn. II CSK 94/11, LEX nr 1044002).

Nie ulega wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie działka nr (...) położona w miejscowości D. stanowiąca własność H. P. oraz Z. P. nie ma trwale prawem zagwarantowanego dostępu do drogi publicznej, a wnioskodawca (a wcześniej również jego poprzednicy) do swojej działki dojeżdżali szlakiem oznaczonym jako wariant I w opinii biegłego geodety H. Z..

Służebność gruntowa czynna, jaką jest służebność drogi koniecznej, polega na obciążeniu nieruchomości prawem do korzystania z niej w oznaczonym zakresie przez właściciela nieruchomości władnącej, o czym stanowi art. 285 § 1 in principio kc. W przypadku służebności drogi koniecznej korzystanie z nieruchomości obciążonej polega na przejeżdżaniu, przechodzeniu i przegonie szlakiem drożnym wytyczonym po tej nieruchomości. Trasę szlaku służebnego ustala Sąd biorąc pod uwagę kryteria z art. 145 § 2 i 3 kc. W praktyce ustalenie trasy szlaku służebnego budzi wiele kontrowersji ze względu na sprzeczne interesy uczestników postępowania, tj. właściciela nieruchomości nie mającej odpowiedniego dostępu do drogi publicznej i właścicieli nieruchomości, po których ma przebiegać szlak drożny. Z tego względu przeprowadzenie drogi koniecznej następuje z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które szlak drożny ma prowadzić. Ponadto równoległą zasadą jest, że przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. Generalnie norma art. 145 § 2 kc obliguje Sąd do starannego wyważenia sprzecznych interesów uczestników postępowania i wyboru rozwiązania jak najmniej antagonizującego strony. Przydatne jest także pomocnicze kryterium interesu społeczno-gospodarczego, które wskazuje na potrzebę uwzględnienia charakteru obu nieruchomości, ich gospodarczej funkcji i znaczenia.

W orzecznictwie wskazano, że w świetle art. 145 § 2 kc istotne jest w jaki sposób dotychczas realizowany był dostęp do drogi publicznej i z jakich przyczyn nieruchomość została go pozbawiona, jakie jest stanowisko większości właścicieli gruntów, przez które droga ma przebiegać, jakich czynności czy nakładów wymaga urządzenie drogi, jaki rodzaj i obszar gruntów ma ona zająć i czy korzystanie z niej zaspokoi potrzeby nieruchomości władnącej oraz nie obciąży nadmiernie nieruchomości służebnych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1997 r. II CKN 456/97, Lex nr 319579).

W przedmiotowej sprawie zostały zaproponowane dwa warianty przebiegu służebnego szlaku. Po przeanalizowaniu propozycji wnioskodawcy i uczestników, kierując się opiniami biegłego geodety, biegłego z zakresu rolnictwa oraz biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, Sąd postanowił ustanowić służebność drogi koniecznej dla działki ewidencyjnej nr (...) zgodnie z wariantem I opinii biegłego geodety H. Z.. Wariant ten został zaznaczony kolorem czerwonym na wyrysie z mapy ewidencyjnej dołączonej do opinii biegłego geodety z dnia 21.05.2016r. i przebiega po działce ewidencyjnej nr (...)szlakiem o szerokości 3,6 m pomiędzy punktami A-6-5-B-B’-4-3-A’-A.

W ocenie Sądu jest to najbardziej optymalny wariant, uwzględniający interes społeczno - gospodarczy każdej ze stron. Nie bez znaczenia w takich sprawach o ustanowienie służebności drogowej pozostaje także fakt wykorzystywania szlaku drogowego od dziesięcioleci dla potrzeb komunikacyjnych ( por. postanowienie SN z dnia 28.01.2004 r., IV CK 398/02, Lex nr 602388). Należy wskazać, że wymieniony wariant I drogi koniecznej przebiega po istniejącym i wykorzystywanym od wielu lat szlaku. Droga konieczna według wariantu I biegnie skrajem działki ewidencyjnej (...), w najwęższym jej punkcie, a nie pomiędzy zabudowaniami mieszkalno- gospodarczymi znajdującymi się po przeciwnej stronie działki. W żaden sposób szlak ten nie ogranicza sposobu użytkowania działki (...) lub jej innego zagospodarowania w przyszłości, gdyż droga ta usytuowana jest w nieużytkowanej części obciążonej działki. Przy ustaleniu przebiegu drogi koniecznej powinno się oczywiście dążyć do usytuowania drogi w sposób jak najbardziej zgodny z zasadami techniki budowlanej, przy jak najmniejszym obciążeniu gruntów. Droga powinna pod tym względem spełniać w zasadzie jeden warunek - dać odpowiedni w danej sytuacji faktycznej dostęp do drogi publicznej- wariant I daje wnioskodawcy odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Jest to najbardziej korzystne rozwiązanie z punktu widzenia interesu społeczno – gospodarczego działki władnącej i działki po której ma być przeprowadzona droga konieczna. Ustanowienie służebności według wariantu I nie będzie stanowić nadmiernego obciążenia dla właścicieli działki (...), pomimo, iż jest to nieruchomość zabudowana. Ze względu na szerokość działki, wyznaczona droga konieczna stanowi jedynie niewielki, nieużytkowany i niemożliwy do zabudowania w przyszłości fragment na skraju obciążonej nieruchomości. Ponadto ustanowienie drogi koniecznej w tym miejscu nie będzie wiązało się z ponoszeniem przez wnioskodawcę dodatkowych kosztów, ponieważ przejazd w tym miejscu jest już urządzony i przez wiele lat wykorzystywany przez wnioskodawcę. Względy ekonomiczne przemawiają zatem również za wyborem wariantu I. Przeprowadzenie drogi koniecznej według wariantu I stanowi wynik łącznej oceny: potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej, najmniejszego obciążeni gruntu, przez który droga ma prowadzić oraz interesu społeczno gospodarczego. W wypadku możliwości wyboru między kilkoma wariantami co do przeprowadzenia drogi koniecznej, interes społeczno- gospodarczy wymaga, żeby w razie braku przeciwskazań z punktu widzenia potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej, droga konieczna była przeprowadzona przez grunt, którego uszczerbek wskutek tego przeprowadzenia będzie najmniejszy. Biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowego postępowania, wskazać należy, że interes społeczno- gospodarczy sprzeciwiałby się ustanowieniu drogi koniecznej na gruncie, który jest terenem zadrzewionym, z dużym zakrzaczeniem terenu oraz wymagającym nakładów ekonomiczno- technicznych. Zdaniem biegłej służebność według wariantu II wymagałaby specjalnego urządzenia tj. wstawienia przepustu (czyli wybudowania sztucznej konstrukcji, umożliwiającej przejazd przez teren), wycięcia drzew i krzaków na całej powierzchni drogi koniecznej, usunięcia korzeni, oraz utwardzenia terenu ze szczególnym uwzględnieniem wysokiego poziomu wód gruntowych, który to stan jest charakterystyczny dla przedmiotowego terenu.

Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę podziela powyższe stanowisko biegłego, niewątpliwie uzasadnione jest obciążenie służebnością drogową nieruchomości opisanej w wariancie I albowiem droga usytuowana na mostku z betonowych kręgów przysypanych ziemią na działce ewidencyjnej nr (...) od dawna już istniała stanowiąc dojazd do nieruchomości wnioskodawcy.

Z tych też względów Sąd nie uwzględnił zaproponowanego przez uczestników wariantu II przebiegu szlaku służebnego przez działkę nr (...) własności A. K.. Chociaż właściciel przedmiotowej działki nie zajął stanowiska w sprawie to wskazać należy, po pierwsze, że w tym miejscu nigdy taka droga nie biegła. Chociaż powierzchniowo szlaki drożne w obu wariantach zajmują porównywalne obszary, to urządzenia drogi na działce ewidencyjnej nr (...)wiązałoby się z koniecznością poniesienia szeregu nakładów i urządzenia przedmiotowej drogi od podstaw.

W tego typu sprawach zawsze istnieją sprzeczne interesy stron i Sąd musi wybrać ten wariant który ma więcej cech pozytywnych niż negatywnych oczywiście z uwzględnieniem przesłanek z art. 145 kc. Zdaniem Sądu najlepiej te wymogi spełnia w odniesieniu do działki nr (...) wariant I opinii biegłego geodety.

Ustanowienie służebności drogowej powoduje, że właścicielom działek obciążonych tą służebnością przysługuje z tego tytułu wynagrodzenie. Stanowi ono ekwiwalent o charakterze ceny, nie spełnia natomiast funkcji odszkodowawczej (por. Stanisław Rudnicki „Sąsiedztwo nieruchomości. Problematyka prawna”, Zakamycze 1999), a w związku z tym należy się także wtedy, gdy żaden uszczerbek (szkoda) nie powstał. Wskazane wynagrodzenie jest równowartością korzyści, których właściciele nieruchomości obciążonych zostali pozbawieni w wyniku przeznaczenia ich części na drogę.

Na podstawie opinii biegłego J. K. Sąd zasądził tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności od H. P. i Z. P. solidarnie na rzecz A. G. i K. G. solidarnie kwotę 100zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Przebieg służebności drogi koniecznej w wariancie I nie wpływa na zmianę walorów użytkowych pozostałej części nieruchomości obciążonej. W ocenie Sądu zatem tak wyliczone wynagrodzenie uwzględniające przeznaczenie gruntu pod zabudowę, powierzchnię gruntu zajętego pod drogę, wartość rynkową jednostki powierzchni gruntu nieruchomości obciążonej - jest w pełni uzasadnione.

Mając na uwadze powyższe okoliczności na mocy powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc i uznał, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Sąd nie zwrócił wnioskodawcy wydatków związanych z opiniami biegłych z zakresu szacowania nieruchomości i rolnictwa. Należy bowiem zauważyć, iż to wnioskodawca uzyskał dostęp do drogi publicznej poprzez ustanowienie służebności i jako zainteresowany powinien ponieść związane z tym koszty, w tym także koszt opinii biegłych. Wnioskodawca wszczął przedmiotowe postępowanie i to w jego interesie przeprowadzane były opinie z biegłych w celu naniesienia proponowanych szlaków służebnych ma mapę, ustalenia wysokości wynagrodzenia, a także ustalania, który wariant przebiegu drogi koniecznej jest korzystniejszy. Brak było zatem podstaw aby proponowanymi przez wnioskodawcę kosztami obciążać uczestnika, który zaproponował inny przebieg drogi koniecznej niż H. P..

Ponadto z zaliczki złożonej przez wnioskodawcę H. P. Sąd przyznał kuratorowi adw. J. P. wynagrodzenie zgodnie z § 7 pkt 3 obowiązującego w dacie złożenia wniosku rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t.). Do kwoty wynagrodzenia wynikającego z przedmiotowego rozporządzenia (240zł) należało doliczyć podatek Vat, co łącznie daje wynagrodzenie dla kuratora nieznanego z miejsca pobytu K. G. w wysokości 295,20 zł.

SSR Marek Jałowiecki – Paruch