Pełny tekst orzeczenia

  Sygn. akt VIII U 2619 /16

Decyzją z dnia 24 października 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 , art. 6 ust. 1 pkt. 5, art. 9 ust. 1, 1a, ust. 5, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt.4, art. 14 ust. 2, art. 18 ust.9, art. 20, art. 36 ust. 1,4,11, art. 38 ust. 1,2, art. 41 ust. 7b pkt. 1 i art. 47 ust. 3, art. 68 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z ustawą z dnia 20.04.2004 r o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zw. z art. 79 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 2 z dnia 27.08.2004 r o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, stwierdził, że W. B.:

- podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w okresie od 1.12.2014 – 5.12.2014 r,

- podlega ł dobrowolnie ubezpieczeniom emer ytalnemu, rentowym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w okresie od 1 .03.2016,

- nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w okresie od 1.03.2016,

- nie podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w okresie od 1.03.2016.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą od 11 lutego 2005 r. Z tego tytułu był zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ jednocześnie od dnia 20 września 2004 r wnioskodawca jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z tytułu zatrudnienia w wymiarze pełnego etatu na podstawie umowy o pracę w (...) sp z oo w Ł. oraz od dnia 1 lipca 2006 r – w (...) w Ł.. W okresie od 1.12.2014 – 5.12.2014 r przebywał na urlopie bezpłatnym.

W związku z tym, że wnioskodawca uzyskuje z tytułu tego zatrudnienia przychód wyższy niż minimalne wynagrodzenie, z pozarolniczej działalności gospodarczej winien podlegać jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu lub dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Wyjątek dotyczy okresu urlopu bezpłatnego, bowiem w trakcie urlopu bezpłatnego następuje zawieszenie stosunku pracy i nie występuje zbieg tytułów do objęcia ubezpieczeniami. Wobec powyższego w okresie 1.12.2014 r – 5.12.2014 r z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wnioskodawca był zobowiązany do podlegania ubezpieczeniom społecznym, natomiast od 1 marca 2016 r posiadając inne tytułu rodzące obowiązek ubezpieczenia społecznego, zgłosił się również obowiązkowo do ubezpieczeń społecznych również z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Wnioskodawca został poinformowany o błędnym podleganiu od 1 marca 2016 r ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności gospodarczej, a organ rentowy sporządził z urzędu korekty dokumentów.

We wniosku z dnia 4 października 2016 r wnioskodawca zwrócił się o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu działalności gospodarczej za okres od 1 marca 2016 r i opłacił składki, w związku z czym wnioskodawca podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym i obowiązkowo wypadkowemu. Natomiast nie może podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu, ponieważ z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

/decyzja – k. 113 akt ZUS/

Od powyższej decyzji wnioskodawca złożył odwołanie w dniu 8 listopada 2016 r w części, precyzując na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2016 r, wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że ubezpieczony w okresie 1 marca 2016 r podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

/odwołanie – k. 2 , oświadczenie – k. 15 /

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 listopada 2016 r organ rentowy wniósł o jego oddalenie , argumentując jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 3 /

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Od dnia 20 września 2004 r wnioskodawca jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z tytułu zatrudnienia w wymiarze pełnego etatu na podstawie umowy o pracę w (...) sp z oo w Ł. oraz od dnia 1 lipca 2006 r – w (...) w Ł.. W okresie od 1.12.2014 – 5.12.2014 r przebywał na urlopie bezpłatnym. Wnioskodawca uzyskuje z tytułu tego zatrudnienia przychód wyższy niż minimalne wynagrodzenie.

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą od 11 lutego 2005 r. Z tego tytułu od tego dnia był zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego.

/okoliczność bezsporna /

Od 1 marca 2016 r posiadając inne tytułu rodzące obowiązek ubezpieczenia społecznego, wnioskodawca zgłosił się również obowiązkowo do ubezpieczeń społecznych również z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Wnioskodawca został poinformowany pismem z dnia 9.08.2016 r o błędnym podleganiu od 1 marca 2016 r ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności gospodarczej, a organ rentowy sporządził z urzędu korekty dokumentów.

/ okoliczność bezsporna/

We wniosku z dnia 5 października 2016 r wnioskodawca zwrócił się z wnioskiem o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu działalności gospodarczej za okres od 1 marca 2016 r i opłacił składki z tego tytułu.

/okoliczność bezsporna/

W piśmie z dnia 24 października 2016 r wnioskodawca wniósł o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu działalności gospodarczej od dnia 1 marca 2016 r.

/okoliczność bezsporna/

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwestia możliwości objęcia wnioskodawcy dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia 1 marca 2016 r z tytułu prowadzenia przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963t.j.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są,m.in.:

- pracownikami(ust. 1 pkt.1)

- osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (ust. 1 pkt.5).

Zgodnie z art. 13 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach:

- pracownicy - od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku;

- osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Zgodnie z art. 7 prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje osobom, które nie spełniają warunków do objęcia tymi ubezpieczeniami obowiązkowo.

Zgodnie z art. 9 osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, a więc pracownicy spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a, zgodnie z którym ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10a.

Jeżeli ubezpieczeni, o których mowa w ust. 1a, spełniają jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z więcej niż jednego innego tytułu, stosuje się do nich odpowiednio ust. 2.

Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.

W rozpoznawanej sprawie było bezsporne, iż wnioskodawca jednocześnie pozostawał w stosunku pracy i prowadził działalność gospodarczą, jednocześnie z tytułu zatrudnienia osiągał wynagrodzenie wyższe niż minimalne.

Należy wskazać, iż jeżeli jedna osoba wykonuje kilka rodzajów działalności, z którymi wiąże się obowiązek ubezpieczenia społecznego mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów do ubezpieczenia uregulowanym w art.9 ww. ustawy. W takich sytuacjach ustawodawca z reguły wskazuje, który z tytułów ma pierwszeństwo, czyli z którego z tych tytułów podlega się ubezpieczeniu z wyłączeniem obowiązku pozostałych tytułów. Zbieg obowiązku ubezpieczenia dotyczy tylko obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Oba te ryzyka mają bowiem charakter ogólny, niezależny od konkretnego tytułu do ubezpieczenia. Ubezpieczonemu wystarczy zatem posiadanie jednego tytułu do ubezpieczenia, aby dane ryzyko było chronione. Ustawodawca w art.9 ww. ustawy podzielił tytuły do ubezpieczenia na dwie grupy: na te które bezwzględnie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia i nie mogą być z niego zwolnione (np. stosunek pracy) i pozostałe tytuły, które mogą być zwolnione z tego obowiązku. Jeżeli zbiegają się ze sobą tytuły „bezwzględne” obowiązek ubezpieczenia dotyczy każdego z nich, natomiast jeżeli zbieg dotyczy tytułu „bezwzględnego” z tytułem „ogólnym” obowiązkiem ubezpieczenia jest tylko tytuł „bezwzględny”. Wyjątek od tej reguły wynika z art.9 ust.1a ww. ustawy zgodnie z treścią którego ubezpieczeni wymienieni w ust.1 (m.in. pracownicy), których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art.18 ust.4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust.1b i art. 16 ust. 10a.

Mając na względzie powyższe rozważania i ustalenia faktyczne, wnioskodawca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej mógł podlegać dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz obowiązkowo wypadkowym (art.12 ust. 1) od dnia 1 marca 2016 r – o co ostatecznie wnosił i został objęty tymi ubezpieczeniami zgodnie z wnioskiem, także na podstawie spornej decyzji.

Jednocześnie wniósł o objęcie go dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia 1 marca 2016 r z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 11 obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12.(ust. 1)

Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10.

Zgodnie z dyspozycją art. 14 ust. 1 objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowym i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia , w którym wniosek został zgłoszony.

W przypadku ubezpieczonych, o których jest mowa w art. 11 ust. 2 , należy zwrócić uwagę na to, że podlegają oni dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu tylko wówczas, gdy są objęci obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Jeżeli zatem prowadzenie pozarolniczej działalności nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (np. z uwagi na posiadanie przez ubezpieczonego innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych), z tego tytułu nie jest również możliwe podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Zatem do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mogą przystąpić wyłącznie osoby wymienione powyżej, dla których ubezpieczenia emerytalne i rentowe z danego tytułu mają charakter obowiązkowy. Oznacza to, że gdy np. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, bo ma inny tytuł do ubezpieczeń społecznych, to z działalności gospodarczej może przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych , ale nie może być objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Na marginesie należy wskazać, że możliwe jest równoczesne podleganie ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo i dobrowolnie. Taka sytuacja wystąpi, gdy pracownik będzie zatrudniony na część etatu i jego wynagrodzenie będzie niższe od minimalnego i jednocześnie wystąpi u niego jeden z tytułów wskazanych w ust. 2. Z uwagi na to, że podstawa wymiaru składek z umowy o pracę jest niższa od minimalnego, podlega on obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym także z dodatkowego tytułu i w konsekwencji może także przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. /tak: J. W. w Komentarzu do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, opubl. w LEX, podobnie P. K. w komentarzu do tej samej ustawy, opubl. w LEX/.

Wobec tego, że wnioskodawca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej podlegał dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, nie może podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tego tytułu.

Interpretacja wnioskodawcy art. 11 ust. 2 ustawy co do tego, że wystarczy podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jakiegokolwiek tytułu, by móc być objętym dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, pozostaje w sprzeczności z treścią tego przepisu.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku, oddalając odwołanie.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy