Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Suwałkach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2016 r. w Suwałkach na rozprawie

sprawy z powództwa M. B. (1)

przeciwko Zakładowi (...) w L.

o ustalenie wypadku przy pracy i sprostowanie protokołu powypadkowego

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powódki M. B. (1) na rzecz pozwanego Zakładu (...) w L. kwotę 240,00 zł (dwieście czterdzieści złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Karol Kwiatkowski

Sygn. akt IV P 84/16

UZASADNIENIE

Powódka M. B. (1) w pozwie skierowanym przeciwko Zakładowi (...) w L. domagała się sprostowania protokołu powypadkowego nr (...) z dnia 27.07.2016 r. w punkcie 7 i 8 w ten sposób, iż w dniu 22.05.2015 r. uległa wypadkowi przy pracy, w wyniku czego doznała licznych złamań odcinka szyjnego i piersiowego kręgosłupa tj.:

-

powstał krwiak o podwyższonej densyiności grubości do 9mm w kanale kręgowym na wys. C7/T. od tyłu i po stronie lewej (sięga wys. C3 po stronie lewej),

-

złamanie łuku C6 po stronie lewej przechodzące na wyrostek kolczasty oraz dochodzące do wyrostka stawowego dolnego kręgu C6 po stronie lewej,

-

złamanie wyrostka kolczystego kręgu C7,

-

złamanie przednio-górnej krawędzi trzonu kręgu T. z obniżeniem wys. przedniej i środkowej cz. trzonu, podwichnięcie w stawach m-kręgowych na wys. C7-T.,

-

złamanie blaszki granicznej górnej powierzchni trzonu kręgu (...),

-

złamania przednio-górnej krawędzi trzonu (...) i (...),

-

liczne ubytki w blaszkach granicznych powierzchni trzonów kręgów w środkowej i dolnej cz. kręgosłupa.

W trybie pilnym została przeprowadzona operacja - laminektomia odbarczająca T.-C3 z usunięciem krwiaka nadtwardówkowego, nastąpiło zatrzymanie oddechu, w tym celu została uśpiona i przekazana na Oddział Intensywnej Terapii (...) celem kontynuacji leczenia wydolności oddechowo - krążeniowej. Wypisana ze szpitala 18.06.2015 r.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż pracowała w pozwanym zakładzie od 07.01.2008 r. jako referent. Została zwolniona 01.07.2016 r., przebywając na świadczeniu rehabilitacyjnym, dochodząc do zdrowia po wypadku, który miał miejsce w dniu 22.05.2015 r.

Przed 22 maja 2015 r. uzyskała ustną informację od Kierownika Zakładu, że w dniu 22.05.2015 r. po pracy o godz. 16.00 odbędzie się spotkanie integracyjne dla wszystkich pracowników z jednostek samorządowych, na to spotkanie zaprosił Urząd Miejski, który chciał uczcić przypadający na dzień 27.05 (...) i 25- lecie samorządu. Na spotkaniu Burmistrz podziękował wszystkim Kierownikom i pracownikom za trud poniesiony w pracy w samorządzie. W spotkaniu wzięło udział od 30 do 40 pracowników z jednostek samorządowych tj. Urząd Miejski, Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy (...), Zakład (...) i inni pracownicy. Spotkanie z poczęstunkiem odbyło się na posesji gminnej należącej do Ochotniczej Straży Pożarnej, tam za budynkiem stała altanka, grill, boisko do siatkówki oraz huśtawka, to wszystko było do dyspozycji uczestników spotkania. Między godziną 18.00 a 19.00, usiadła na huśtawkę, gdzie siedział już J. B., później dosiadł się również J. M.. Podczas, gdy powódka siedziała wraz z dwoma znajomymi na znajdującej się tam huśtawce o drewnianej konstrukcji doszło do jej samoczynnego uszkodzenia i „złożenia", w wyniku czego została uderzona belką w głowę. Uderzenie to okazało się brzemienne w skutki i spowodowało dalsze daleko idące konsekwencje, tj. śmigłowcem pogotowia ratunkowego została przetransportowana do szpitala w B., gdzie poddano powódkę ratującemu życie leczeniu. Dwie osoby siedzące razem z nią też doznały urazu, J. M. doznał obrażeń głowy w postaci rozcięcia łuku brwiowego, a J. B. w wyniku uderzenia doznał rozcięcia skóry głowy z którego sączyła się krew. Obaj udali się prywatnym samochodem do Szpitala w D., gdzie opatrzono im odniesione obrażenia. Nikt tego zdarzenia nie widział przynajmniej wynika tak z wywiadu policji.

Stanowisko zakładu pracy powódka uważa za niesłuszne , bowiem doznała urazu z przyczyny związanej z pracą. Uważa, że wydane polecenie ustne przez pracodawcę należy traktować tak jak przydzielone obowiązki w pracy. Pracodawca pozbawił powódkę wszelkich roszczeń odszkodowawczych/rentowych na podstawie ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, a ponadto zwolnił powódkę z pracy. Skutki doznanego urazu powódka będzie odczuwać prawdopodobnie do końca życia a jeszcze prawdopodobnie w przyszłości czeka ją druga operacja.

W obecnej chwili wszyscy twierdzą, że to była niezorganizowana impreza, a powódka z takim stwierdzeniem się nie zgadza, ponieważ jest trudno się spotkać ze wszystkimi pracownikami. Uważa, że to była zorganizowana impreza, jako nagroda za realizację określonych zadań, szczególne osiągnięcia lub też jako zachęta na przyszłość. Spotkanie zorganizował Urząd Miejski, gdzie Burmistrz zapraszał ustnie Kierowników jednostek, a następnie Kierownicy swoich pracowników, nie było programu imprezy ani oficjalnej listy uczestników, ale na pewno były policzone osoby, które mają być na tym spotkaniu, ponieważ na 30 osób czy więcej był zakupiony poczęstunek (faktury w księgowości). Nikt z pracowników nie przyzna się, że to pracodawca organizował spotkanie, ponieważ wszyscy boją się o pracę i konsekwencji związanych z pracą (np. brak premii). Uważa, że to był zbiorowy wypadek, ponieważ w wypadku zostały poszkodowane jeszcze dwie osoby.

Pozwany Zakład (...) w L. w odpowiedzi na pozew domagał się odrzucenia pozwu jako wniesionego przeciwko jednostce nieposiadającej zdolności sądowej, a z ostrożności procesowej - w przypadku nieuwzględnienia wniosku o odrzucenie pozwu – wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odpowiedzi wskazał, iż Zakład (...) - dalej Zakład, jako zakład komunalny nie ma przyznanej w drodze przepisów ustrojowych zdolności sądowej. Zdolności takiej, nie przyznają również inne przepisy odrębne. Mając na uwadze, że doręczenie pozwu skierowane zostało przez Sąd do zakładu, po stronie którego występuje brak legitymacji do występowania w sprawie, należy zważyć o zasadności odrzucenia pozwu (na podstawie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.), ewentualnie o ponownym skierowaniu przez Sąd pozwu na podstawie art. 477 k.p.c. do podmiotu posiadającego zdolność sądową i wezwanie go do udziału w sprawie (Gmina L.).

Odnosząc się merytorycznie do powództwa wskazał, iż bezspornym w sprawie jest okoliczność, że dnia 22 maja 2015 r. powódka uległa wypadkowi. Pozwany nie kwestionuje również wskazanych pozwem uszkodzeń ciała oraz okoliczności, iż wypadek miał miejsce na terenie nieruchomości użytkowanej przez Ochotniczą Straż Pożarną w L.. Poza wskazanymi okolicznościami, pozwany kwestionuje ustalenia i argumentację powódki w pozostałym zakresie.

Wypadek miał miejsce podczas imprezy integracyjnej zorganizowanej przez część osób zatrudnionych w Urzędzie Miejskim w L., Zakładzie oraz (...) w L.. Impreza miała charakter wyłącznie prywatny. Zorganizowana została z własnej inicjatywy pracowników na terenie nieruchomości, której użytkownikiem jest OSP L. - za zgodą tegoż Stowarzyszenia. Pozwany stanowczo oświadczył wbrew twierdzeniom pozwu, że nie wydawał polecenia zorganizowania imprezy pracowniczej. Prawdą jest, iż w imprezie brał udział Kierownik Zakładu, oraz że w jej trakcie pojawił się Burmistrz L.. Niemniej, powyższe nie świadczy o pracowniczym charakterze imprezy. Zarówno Burmistrz jak i Kierownik Zakładu pojawili się na imprezie nie jako przedstawiciele pracodawcy lecz jako osoby uczestniczące w prywatnej imprezie. Pozwany wskazuje, że jego kierownik - Pan H. H. w ramach swojego zakresu obowiązków nie posiada uprawnienia do organizowania imprez pracowniczych. Ponadto impreza zorganizowana była przez zainteresowane osoby poza godzinami pracy oraz poza terenem zakładu pracy. Powyższe potwierdza treść protokołu oględzin miejsca wypadku sporządzonego przez powołany zespół powypadkowy. Odnosząc się do kwestii faktur za zakupione materiały spożywcze, pozwany wyjaśnił, iż faktycznie zarówno pracownicy zakładu jak i Urzędu Miejskiego korzystali z przysługujących im świadczeń z funduszu socjalnego. Zatem poczynione zakupy nie mają związku z rzekomą okolicznością organizowania imprezy pracowniczej. Pracownicy zakładu pracy, w którym funkcjonuje wspomniany fundusz - w zgodzie z postanowieniami regulaminu - mogą ubiegać się o środki nim gwarantowane. W przypadku Zakładu, zgodnie z § 5 ust. 1 lit. d regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych Zakładu (...) w L., "Środki funduszu przeznacza się w szczególności na dofinansowanie działalności kulturalno-oświatowej w postaci imprez artystycznych, kulturalnych i rozrywkowych (...)."

Wobec przedstawionego powyżej stanu faktycznego powódka przez dłuższy czas nie zgłaszała twierdzeń iż wypadek, któremu uległa związany był z wykonywaną pracą. Dopiero w konsekwencji zwolnienia powódki z pracy, zmieniła stanowisko. Mając na uwadze dopełnienie obowiązków, jakie na pracodawcę nakłada prawo pracy, kierownik Zakładu powołał zespół powypadkowy. W wyniku pracy zespołu, który przeanalizował dostępną dokumentację oraz wysłuchał oświadczeń osób biorących udział w imprezie, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy orzekł, że wypadek nie miał charakteru wypadku przy pracy, nie mógł zostać również uznany za równy z wypadkiem przy pracy.

Sąd ustalił, co następuje:

M. B. (1) pozostawała zatrudniona w Zakładzie (...) w L. w okresie od 07.01.2008r. do 01.07.2016r. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na stanowisku referenta (dowód; świadectwo pracy k. 129).

Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie art. 53§1 pkt 1 lit. b kp (tj. z powodu niezdolności do pracy trwającej dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku). /dowód: oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę k. 130/

Do zakresu zadań M. B. (1) należało:

• 1.  Prowadzenie rozrachunków z dostawcami i odbiorcami zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami.

  2.  Księgowanie kont analitycznych rozrachunków z dostawcami i odbiorcami.

  3.  Prowadzenie ewidencji druków ścisłego zarachowania.

  4.  Terminowe sporządzanie przelewów na podstawie sprawdzonych i zatwierdzonych dowodów źródłowych.

  5.  Naliczanie odsetek za nieterminowe opłaty faktur oraz wysyłanie upomnień.

  6.  Prowadzenie potwierdzania sald wg obowiązujących przepisów.

  7.  Ewidencjonowanie i wydawanie legitymacji ubezpieczeniowych.

  8.  Naliczanie wynagrodzeń za pracę i innych świadczeń pracowniczych w tym:

  -

  prowadzenie dokumentacji płacowej - kart wynagrodzeń

  -

  wydawanie zaświadczeń o wynagrodzeniach

  -

  prowadzenie i wypełnianie dokumentacji rentowo-emerytalnej

  -

  naliczanie refundacji do Powiatowego Urzędu Pracy za pracowników zatrudnionych w ramach robót publicznych lub interwencyjnych

  -

  naliczanie i odprowadzanie podatku dochodowego od osób fizycznych

  9.  Sporządzanie list wypłat z zakresu umowy-zlecenia i umów o dzieło.

  10.  Naliczanie pracownikom dodatkowego wynagrodzenia rocznego.

  11.  Naliczanie pracownikom nagród jubileuszowych z tytułu przepracowania odpowiedniej ilości lat pracy zgodnie z regulaminem wynagrodzenia.

  12.  Sporządzanie i wprowadzenie dokumentacji w zakresie zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

  13.  Rozliczanie składek na ubezpieczenia:

  -

  społeczne

  -

  zdrowotne

  -

  fundusz pracy

14.  Zgłaszanie i wyrejestrowanie pracowników do ubezpieczenia społecznego, sporządzanie deklaracji rozliczeniowych i raportów imiennych.

15.  Naliczanie należności ( wystawianie faktur VAT) za wodę i ścieki na podstawie odczytów wodomierzy według zasad obowiązujących w Zakładzie.

16.  Prowadzenie ewidencji umów o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków .

17.  Sporządzanie naliczeń do ochrony środowiska z zakresu:

-

poboru wód podziemnych

-

za odprowadzenie ścieków

18.  Ewidencjonowanie wpływu faktur VAT, pism i podań.

19.  Prowadzenie spraw dotyczących Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych

-

prowadzenie kart ewidencyjnych dla każdego pracownika oddzielnie z korzystania z Funduszu.

-

rejestrowanie podań i naliczanie należności z tytułu korzystania z Funduszu

-

ewidencjonowanie umów o pożyczkę zwrotną i dokonywanie wszelkich formalności z jej przydziałem jak i ze zwrotem na konto Funduszu

20.  Prowadzenie obsługi kasowej:

-

przyjmowanie wpłat za wodę, ścieki i inne usługi

-

sporządzanie raportów kasowych

21.  Wykonywanie innych prac zleconych przez kierownictwo zakładu.

22.  Prowadzenie instruktażu ogólnego i stanowiskowego z zakresu BHP pracowników zatrudnionych w zakładzie

23.  Prowadzenie spraw BHP w zakładzie, a przede wszystkim opracowywanie kart ryzyka zawodowego na stanowiskach w zakładzie.

Zgodnie z zakresem obowiązków M. B. była zobowiązana do:

1.  Znajomości przepisów prawa.

2.  Prowadzenie zbioru przepisów prawnych w zakresie prowadzonych przez siebie spraw, a w szczególności:

-

z zakresu (...) i Zdrowotnych

-

z zakresu podatków od osób fizycznych

-

z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzanie ścieków

-

z zakresu innych niż wyżej wymienione, a prowadzonych przez siebie spraw.

3.  Współdziałanie z innymi osobami z Zakładzie w zakresie prowadzonych spraw.

4.  Przestrzeganie przepisów i regulaminów a w szczególności:

-

dyscypliny, kultury pracy, przepisów bhp i pp.

-

tajemnicy służbowej i państwowej

-

obiektywnego i terminowego załatwiania spraw

5.  Przestrzeganie:

-

Ustawy o finansach publicznych

-

Ustawy o ochronie danych osobowych

-

Ustaw związanych z wykonywaniem zadań na swoim stanowisku.

M. B. (1) posiadała również uprawnienia do wystawiania faktur VAT za wodę i ścieki oraz do wystawiania pokwitowań wpłacanych kwot do kasy Zakładu.

Ponosiła także odpowiedzialność za należyte, rzetelne i terminowe wykonywanie prac i zadań objętych zakresem czynności, a także ciążyła na niej odpowiedzialność materialna za przyjęte do kasy sumy pieniężne, które należało terminowo rozliczać, wypłacać, odprowadzać na konto i dokumentować to w dokumentach kasowych. Powódka była również odpowiedzialna za ochronę danych osobowych przed niepowołanym dostępem, nieuzasadnioną modyfikacją lub zniszczeniem, nielegalnym ujawnieniem lub pozyskaniem w zakresie wynikającym z powierzonych obowiązków.

/dowód: zakres czynności k. 120-121, aneks do zakresu czynności i obowiązków, k. 101/

Z inicjatywy pracowników samorządowych w L. w dniu 22 maja 2015 r. zostało zorganizowane spotkanie towarzyskie dla pracowników samorządowych z terenu gminy, na terenie nieruchomości gminnej należącej do Ochotniczej Straży Pożarnej w L.. Spotkanie miało charakter dobrowolny i odbyło się poza godzinami pracy (dowód: zeznania świadków: J. M., J. B., L. Ł., T. M., A. C., H. A. na rozprawie w dniu 16.11.2016r. – por. protokół skrócony rozprawy z dnia 16.11.2016r. k. 152—155, zeznania H. H. w charakterze strony na rozprawie w dniu 16.11.2016r. – por. protokół skrócony rozprawy z dnia 16.11.2016r. k. 152—155).

W trakcie przedmiotowego spotkania M. B. (1), J. B. i J. M. siedzieli na huśtawce usytuowanej w obrębie nieruchomości OSP i powoli huśtali się. W pewnym momencie konstrukcja huśtawki uległa awarii /złożyła się/ i drągiem górnym, na którym było zawieszone siedzisko, siedzący zostali uderzeni/przygnieceni. Najbardziej poszkodowaną została M. B. (1). Mężczyźni doznali urazów głowy i jeden wydostał się samodzielnie poza huśtawkę, drugiego wyciągnięto, natomiast M. B. wydobyto z miejsca zdarzenia, odpinając łańcuchy siedziska wraz z siedziskiem. Następnie posadzono na krześle a gdy zaczęła tracić przytomność położono i okryto. W międzyczasie strażacy udzielili pierwszej pomocy przedmedycznej. Po pogotowie ratunkowe, zadzwonił, przebywający na placu OSP Burmistrz Miasta L.. Po przybyciu śmigłowca Lotniczego Pogotowia (...) poszkodowana została przewieziona do Szpitala (...) w B..

W związku z przedmiotowym zdarzeniem stwierdzono u M. B. (1) liczne złamania odcinka szyjnego kręgosłupa (S12.7), krwiak nadtwardówkowy kanału kręgowego T. - C3 (S06.4), liczne złamania odcinka piersiowego kręgosłupa (S22.1), zatrzymanie oddechu (R09.2).

/dowód: zeznania powódki M. B. w charakterze strony na rozprawie w dniu 16.11.2016r. – por. protokół skrócony rozprawy z dnia 16.11.2016r. k. 152—155, zeznania świadków J. M. i J. B. j.w., dokumentacja dochodzenia w sprawie wypadku przy pracy k. 6-10, 11-31, karty informacyjne leczenia szpitalnego k. 32-33, 34, 35/.

W dniu 1 lipca 2016r. M. B. (1) zgłosiła wypadek przy pracy, jakiemu uległa w dniu 22.05.2015r.

Po przeprowadzeniu postępowania w przedmiocie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy zespół powypadkowy w składzie: M. W. i A. C. stwierdził, iż zdarzenie z dnia 22.05.2015r. nie jest wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.

/dowód: dokumentacja dochodzenia w sprawie wypadku przy pracy k. 6-10, 11-31/

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż pozew został wniesiony przeciwko właściwemu podmiotowi. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż pracodawcą samorządowym mogą być na poziomie gminy (miasta o statusie gminy): urząd gminy (urząd miasta), jednostki pomocnicze gminy (miasta) oraz gminne (miejskie) jednostki i zakłady budżetowe. Pracodawcą samorządowym nigdy natomiast nie jest gmina (miasto). Gmina jako samorządowa osoba prawna nie ma zdolności zatrudniania kogokolwiek, nie może być zatem pracodawcą w rozumieniu art. 3 kp (por. wyrok SN z dnmia 28.05.2013r. III PK 59/12).

W niniejszej sprawie powódka domagała się sprostowania protokołu powypadkowego, które to powództwo należy niewątpliwie do kategorii powództw o ustalenie, którego podstawę stanowi art. 189 k.p.c.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. W wypadku zatem wystąpienia z żądaniem znajdującym oparcie w przywołanym przepisie podstawową kwestią podlegającą rozstrzygnięciu Sądu jest istnienie interesu prawnego po stronie zgłaszającego żądanie. Dopiero ustalenie, iż interes taki zachodzi uzasadnia dokonanie dalszej merytorycznej oceny zgłoszonego roszczenia.

Zauważyć w tym miejscu należy, że przez "interes prawny" w znaczeniu art. 189 k.p.c. rozumieć należy istniejącą potrzebę uzyskania korzyści w sferze prawnej czy też, inaczej rzecz ujmując, potrzebę uzyskania wyroku odpowiedniej treści, wywołaną rzeczywistym naruszeniem albo zagrożeniem określonej sfery prawnej. Udzielenie ochrony przez sąd następuje tylko wówczas, gdy po stronie podmiotu ochrony tej żądającego, interes prawny w jej uzyskaniu rzeczywiście zachodzi (w tym zakresie por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08 maja 2000 r. sygn. akt V CKN 29/00 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX nr 52427). Interes prawny, o którym mowa w art. 189 k.p.c., nie może być przy tym rozumiany subiektywnie, tj. według odczucia powoda, ale obiektywnie, tj. na podstawie rozumnej oceny sytuacji, w której powód występuje z tego rodzaju powództwem. Interes prawny powoda musi być ponadto zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego, jak również z celem, któremu służy art. 189 k.p.c. ( tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 listopada 2002 r. sygn. akt II CKN 1047/00 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX nr 75344).

W okolicznościach sprawy niniejszej istnienie po stronie powódki interesu prawnego w dochodzeniu zgłoszonego żądania uznał Sąd za niewątpliwe. Pozwany nie uwzględnił zastrzeżeń powódki do protokołu powypadkowego, stąd też powódka ma interes w żądaniu sprostowania protokołu, które to ustalenia w zakresie okoliczności i przyczyn wypadku mogą mieć wpływ na dochodzone w przyszłości świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U.2015.1242 ze zm.) za wypadek uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

- w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;

- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;

- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe (por. art. 3 ust. 2 ustawy wypadkowej).

Nie ulega wątpliwości, w ocenie Sądu, iż sporne zdarzenie wywołane było przyczyną zewnętrzną, jednak przyczyna ta nie była związana z wykonywaniem pracy przez powódkę, gdyż – spotkanie w dniu 22 maja 2015r. miało miejsce poza godzinami pracy, miało również charakter wyłącznie towarzyski - doszło zatem do zerwania czasowego i miejscowego związku z pracą.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że czasowy i miejscowy związek wypadku z pracą sprowadza się do czasowego (zdarzenie wystąpiło w czasie pracy w znaczeniu prawnym) bądź miejscowego (zdarzenie nastąpiło w miejscu zakreślonym strefą zagrożenia stwarzanego przez pracę) powiązania przyczyny zewnętrznej doznanego uszczerbku na zdrowiu z faktem wykonywania przez pracownika określonych czynności. Innymi słowy, czasowy i miejscowy związek wypadku z pracą oznacza, że pracownik doznał uszczerbku na zdrowiu w miejscu i czasie, kiedy pozostawał w sferze interesów pracodawcy. Zatem związek miejscowy i czasowy wypadku z pracą sprowadza się do ustalenia, że zdarzenie wystąpiło w czasie pracy w znaczeniu prawnym (nie tylko w czasie efektywnego świadczenia pracy, ale również w czasie pozostawania w dyspozycji pracodawcy - art. 128 § 1 KP), bądź w miejscu zakreślonym strefą zagrożenia stwarzanego przez pracę (na terenie zakładu pracy, a nie tylko w miejscu wykonywania czynności przez danego pracownika - art. 207 KP), przez powiązanie doznania uszczerbku na zdrowiu z faktem wykonywania przez pracownika określonych czynności. W judykaturze łączy się przyczyny doznanego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci pracownika z wykonywaniem czynności zmierzających do realizacji zadań pracodawcy, do których pracownik zobowiązał się w umowie o pracę lub będących przedmiotem polecenia przełożonych, przy czym przez „zwykłe czynności” w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wypadkowej rozumie się zarówno czynności wchodzące do samego procesu pracy, jak i związane z przygotowaniem i zakończeniem pracy oraz czynności niemające bezpośredniego związku z wykonywaniem pracy, ale które są prawnie i życiowo uzasadnione istotą stosunku pracy. Związek zdarzenia z pracą ulega zerwaniu wówczas, gdy pracownik w przeznaczonym na pracę czasie i miejscu wykonuje czynności tak bezpośrednio jak i pośrednio niezwiązane z realizacją jego obowiązków pracowniczych i czyni to dla celów prywatnych.

Zakres pojęcia związku z pracą użytego w definicji wypadku przy pracy obejmuje nie tylko wypadki, które mają miejsce podczas świadczenia pracy, lecz także zdarzenia, które nastąpiły zarówno w związku z wykonywaniem zwykłych czynności pracowniczych lub poleceń przełożonych, jak i w związku z wykonywaniem czynności na rzecz pracodawcy, choćby bez polecenia. Nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć pracownika może zatem nastąpić w dowolnym czasie i miejscu, pod warunkiem że pozostaje w związku z wykonywaniem czynności pracowniczych przez osobę, która wypadkowi uległa, dla ustalenia związku zdarzenia z pracą wystarcza zatem stwierdzenie, iż pozostawało ono z pracą w związku czasowym, miejscowym lub funkcjonalnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2011 r., I UK 400/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., I UK 46/11). Nie kontestując trafności tak sformułowanej definicji związku zdarzenia z pracą, podkreślić należy, że zgodnie z przyjętą w orzecznictwie, w tym również w powołanych orzeczeniach, wykładnią, w funkcjonalnym związku z pracą będą pozostawać jedynie te czynności pracownika, które zostały wyraźnie określone treścią polecenia wyznaczającego zakres obowiązków pracownika. Inne czynności, wykraczające poza zakres czynności pracownika i nie służące jego realizacji, nie będą bowiem wykonywane w interesie pracodawcy, na jego rzecz i korzyść.

Z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego wynika, że M. B. (1) pozostawała zatrudniona w Zakładzie (...) w L. na stanowisku referenta, co zatem oczywiste, zakres jej czynności objętych umową o pracę (por. wyżej), nie obejmował udziału w spotkaniu towarzyskim, dobrowolnym i zorganizowanym poza godzinami pracy. Dobrowolny, nie wynikający z polecenia pracodawcy, udział pracowników w tym spotkaniu, nawet jeśli jego koszt był pokryty częściowo ze środków funduszu socjalnego, w żaden sposób nie może być kwalifikowany jako obowiązek pracowniczy osoby zatrudnionej na stanowisku referenta w Zakładzie (...). Udział w takim spotkaniu, nawet jeżeli sprzyja tworzeniu korzystnej atmosfery między pracownikami, nie pozostaje w żadnym związku z wykonywaniem czynności pracowniczych, nie może być również uznany za działanie w interesie pracodawcy w rozumieniu art. 3 ust. 1 powołanej ustawy. Sam pracodawca nie kwalifikował udziału pracowników w krytycznym spotkaniu jako świadczenia przez nich pracy (por. zeznania H. H., j.w.). Nadto zdarzenie miało miejsce poza miejscem świadczenia pracy, co zaprzecza także istnieniu związku miejscowego z pracą.

W świetle powyższych okoliczności, podzielić należało zarzut pozwanego pracodawcy, że zdarzenie, które nastąpiło w trakcie wykonywania czynności nie mieszczących się zakresie obowiązków pracownika określonym w umowie o pracę, nie stanowi wypadku przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, ani zrównanego z tym wypadkiem w rozumieniu art. 3 ust. 2 cyt. ustawy.

Skutek zdarzenia zaistniałego w czasie dobrowolnego udziału pracownika w zorganizowanym przez pracowników samorządowych z terenu gminy L. spotkaniu towarzyskim, pozostającym poza zakresem prowadzonej przez pracodawcę działalności, nie jest objęty ryzykiem ubezpieczeniowym wynikającym z ubezpieczenia społecznego z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, a zatem następstwa takiego zdarzenia winny być ewentualnie objęte dodatkowym ubezpieczeniem pracownika od następstw nieszczęśliwych wypadków.

Dodać przy tym należy, iż wszyscy przesłuchani w sprawie świadkowie zgodnie zeznali, iż udział w krytycznym spotkaniu był dobrowolny, pracodawca nie zobowiązywał do udziału w nim, a część pracowników w ogóle nie wzięła w nim udziału, bez konieczności usprawiedliwiania nieobecności.

Dlatego też, w ocenie Sądu, powódka mylnie zinterpretowała intencję pracodawcy, przekazaną w formie informacji o zorganizowaniu spotkania integracyjnego dla pracowników jednostek samorządowych jako polecenie służbowe. Ocena taka wynika również z jej wyjaśnień złożonych w toku postępowania o ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku, kiedy to podała: : „Przed 22 maja 2015r. uzyskałam informację od Kierownika Zakładu (...) w L. o spotkaniu integracyjnym dla wszystkich pracowników z jednostek samorządowych. Informację tę potraktowałam jako polecenie służbowe.” (por. wyjaśnienia – k. 16).

Z kolei opis doznanych przez odwołującą obrażeń zawarty w kwestionowanym protokole odpowiada treści kart informacyjnych leczenia szpitalnego powódki (k. 32-33, 34, 35).

Wobec powyższego , na podstawie art. 189 kpc, Sąd powództwo oddalił (pkt I sentencji wyroku).

W przedmiocie kosztów procesu orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Ponieważ pozwana przegrała proces w całości, jest zobowiązana zwrócić powodowi koszty zastępstwa prawnego, wysokość których ustalono na podstawie § 9 ust. 1pkt 4 Rozporządzenia z dnia 22 października 2015 r. Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.), a zatem zasądzono z tego tytułu od powódki M. B. (1) na rzecz pozwanego Zakładu (...) w L. kwotę 240,00 złotych (punkt II sentencji wyroku).

SSR Karol Kwiatkowski