Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 09 marca 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania W. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 maja 2016r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu W. S. prawo do emerytury od dnia (...) 2016 roku.

Sygn. akt V U 553/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 maja 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy W. S. prawa do emerytury, z uwagi na brak wymaganego okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych oraz brak 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Od powyższej decyzji odwołał się w dniu 21 czerwca 2016 roku wnioskodawca, domagając się jej zmiany przez zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w Ł. w okresie 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1986 roku, gdzie pracował w charakterze malarza konstrukcji metalowych na wysokości.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie wskazując, że decyzją z dnia 20 czerwca 2016 roku, zaliczył do ogólnego stażu pracy okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym, wobec czego W. S. udowodnił 25 letni okres składkowy i nieskładkowy. ZUS wskazał jednocześnie, iż wnioskodawca nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy do okresu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył okresu zatrudnienia w (...) w okresie od 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1986 roku, gdyż stanowisko malarza nie znajduje się w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, a zgromadzona dokumentacja nie pozwala określić charakteru wykonywanej pracy.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił, co następuje:

W. S. urodzony (...), dnia (...) 2016 roku wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (dowód: wniosek o emeryturę, k. 1-3 akt ZUS).

Wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat. ZUS uwzględnił skarżącemu okres pracy w warunkach szczególnych 12 lat 1 miesiąc i 8 dni w okresie od 10 października 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku (dowód: decyzja ZUS z dnia 20 czerwca 2016 roku, k. 70 akt ZUS, odpowiedź na odwołanie, k. 8-8v akt sprawy).

W okresie od 22 lutego 1978 roku do 30 czerwca 1986 roku W. S. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w Ł. na podstawie umowy o pracę i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku

- od dnia 22 lutego 1978 roku do dnia 31 sierpnia 1982 roku robotnika budowlanego,

- od dnia 1 września 1982 roku do dnia 30 czerwca 1986 roku malarza( dowód: świadectw pracy, k. 19 akt ZUS, umowa o pracę z dnia 22 lutego 1978 roku, 21 akt ZUS, umowa o pracę z dnia 8 marca 1978 roku, k. 27 akt ZUS k., angaż, k. 23 akt ZUS, karta obiegowa, k. 22 akt ZUS)

(...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) zajmowało się budową hal przemysłowych. Skarżący w okresie od 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1986 roku pracował przy (...) Zakładu (...) w O.. Brygada, w której pracował wnioskodawca, składała się z ok. 10 pracowników i zajmowała się malowaniem konstrukcji metalowych. Do podstawowych obowiązków ubezpieczonego należało malowanie farbami olejnymi (minią, farbą chlorokauczukową) słupów metalowych o wysokości około 10 metrów i szerokości około 60 cm na 30 cm. W tym celu pracownicy brygady montowali rusztowanie, co zajmowało około 10-15 minut. Malowanie słupów wykonywane było na rusztowaniu od góry do dołu. Wnioskodawca głównie malował na wysokości, albowiem w brygadzie znajdowało się dwóch starszych wiekiem pracowników, którzy malowali na poziomie zerowym. Malowanie na poziomie zero zdarzało się wnioskodawcy sporadycznie, podobnie jak konieczność czyszczenia powierzchni, albowiem malowane były elementy nowe. W razie konieczności, czyszczenie elementu zajmowało około 10 minut . Na hali, w której pracował ubezpieczony panowało wysokie stężenie szkodliwych oparów pochodzących z farb. Wnioskodawca nie posiadał specjalistycznej maski chroniącej. Ubezpieczony pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał innych obowiązków. (dowód: zeznania świadka S. T. na rozprawie w dniu 9 marca 2017 roku od minuty 3:27 do minuty 10:45 oraz od minuty 19:56 do minuty 21:49, protokół z rozprawy, k. 12-13 akt sprawy, zeznania świadka Z. G. na rozprawie w dniu 9 marca 2017 roku od minuty 10:45 do minuty 15:05 oraz od minuty 19:09 do minuty 19:56, protokół z rozprawy, k. 12-13 akt sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 9 marca 2017 roku od minuty 15:05 do minuty 18:03, protokół z rozprawy, k. 12-13 akt sprawy)

Pracodawca nie wystawił W. S. świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych za sporny okres zatrudnienia (okoliczności bezsporne).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

odwołanie zasługuje na uwzględnienie .

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami pozostawało to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w Ł. był niesporny świetle dokumentów znajdujących się w aktach emerytalnych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w okresie od 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1986 roku. Stało się tak dlatego, że organ rentowy uznał, iż stanowisko malarz nie zostało wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 orku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Wobec powyższego na wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 6 k.c., spoczywał ciężar wykazania pracy w szczególnych warunkach. Wprawdzie w świadectwie pracy oraz dokumentach pracowniczych z tego okresu stanowisko wnioskodawcy jest określane jako malarz, nie mniej o szczególnych warunkach pracy nie decyduje nazwa stanowiska – jak chce organ rentowy – ale rodzaj rzeczywiście wykonywanej pracy.

Charakter pracy wnioskodawcy Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadków: Z. G. oraz S. T., jak i samego wnioskodawcy. W ocenie Sądu Okręgowego zeznania przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków jak i zeznania ubezpieczonego zasługują na wiarę. Ich treść jest spójna, logiczna i koresponduje z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie. Świadkowie zeznający w przedmiotowej sprawie pracowali razem ze skarżącym w spornym okresie, w tym samym zakładzie pracy, w tej samej brygadzie na tożsamych stanowiskach i mieli dokładną, bezpośrednią wiedzę na temat wykonywanych przez niego codziennych obowiązków.

Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności zeznań świadków i ubezpieczonego.

Zeznania wyżej wymienionych świadków, pozwoliły Sądowi ustalić zakres czynności wykonywanych przez skarżącego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w Ł. w spornym okresie od 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1986 roku tj. na stanowisku malarza. Sąd skonstatował, że obowiązki świadczone przez ubezpieczonego charakteryzowały się wysokim stopniem uciążliwości. Wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy malował słupy metalowe o wysokości około 10 metrów i szerokości 60 cm na 30 cm. Skarżący malował elementy silnie żrącymi i szkodliwymi farbami olejnymi typu minia oraz farbami chlorokauczukowymi. Ubezpieczony wykonywał malowanie przez niemal cały czas pracy stojąc rusztowaniu. Skarżący nie był wyposażony w maskę ochronną przed szkodliwymi oparami pochodzącymi z farb. Sporadycznie jedynie zdarzała się konieczność czyszczenia elementu szczotką drucianą, czy malowanie słupów na ziemi. W brygadzie wnioskodawcy pracowało bowiem dwóch pracowników, którzy z uwagi na podeszły wiek pracowali wyłącznie na poziomie zerowym. Wnioskodawca pomagał co prawda przy składanie rusztowania, ale czynności tej nie wykonywał codziennie, a nadto zajmowała ona mu około 10 minut, albowiem rusztowanie było składane przez kilku pracowników. Podkreślić przy tym należy, iż czynności te były wykonywane w hali, gdzie występowało wysokie stężenie szkodliwych oparów, w związku z czym czynności te nie niweczą wykonywania pracy w warunkach szczególnych przez W. S., tym bardziej, iż zajmowały minimalny zakres ośmiogodzinnego czasu pracy.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego należało stwierdzić, że wnioskodawca w okresie od 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1986 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace w warunkach szczególnych, wskazanych w rozporządzeniu w Wykazie A, Dziale V (W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) pkt 6 – prace malarskie konstrukcji na wysokości oraz prace polegające na malowaniu minią (wykaz A, dział III, poz. 72) oraz lakierowanie ręczne lub natryskowe - niezhermetyzowane (wykaz A, dział XIV, poz. 17).

Biorąc więc pod uwagę okres stażu pracy w warunkach szczególnych zaliczony przez organ rentowy, jak również ww. okres sporny, wnioskodawca osiągnął wymagany 15-letni okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

W obliczu wyżej przedstawionej argumentacji, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu W. S. prawo do emerytury, poczynając od dnia 4 maja 2016 roku, tj. od dnia złożenia wniosku o przyznanie prawa do emerytury.