Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 19 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku w punkcie I. odrzucił skargę pozwanego o wznowienie postępowania w sprawie V GNc 3947/13. W punkcie II. oddalił wniosek pozwanego o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego dnia 31 stycznia 2014r.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż pozwany pismem złożonym w dniu 9 listopada 2016 r. wniósł o wznowienie postępowania w sprawie (...) Sądu Rejonowego Gdańsk- Północ w Gdańsku na podstawie art. 401 pkt 2 k.p.c. z powodu nieważności, wnosząc o uchylenie wydanego w dniu 31 stycznia 2014 r. nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości.

Pozwany wskazał w uzasadnieniu, że w dniu wniesienia pozwu, pozwany nie był należycie reprezentowany, bo nie posiadał zarządu oraz nie miał możliwości obrony swych praw. Uchwałą nr 1/2013 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 30.11.2011 r. odwołano I. D. (1) ze stanowiska prezesa zarządu i dopiero uchwałą z dnia 10.05.2015 r. powołano go ponownie na prezesa zarządu. Uzasadnił, że o wytoczeniu powództwa i wydaniu nakazu zapłaty dowiedział się dopiero w momencie odebrania zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z dnia 12.08.2016 r. przez Komornika Sądowego J. S..

Sąd zważył, iż zgodnie z treścią przepisu art. 409 k.p.c. skarga o wznowienie postępowania powinna czynić zadość warunkom pozwu oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz wniosek o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia. Zgodnie zaś z treścią art. 399 § 1 k.p.c. tylko w wypadkach przewidzianych w dziale VI części pierwszej k.p.c. można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Podstawy wznowienia sformułowane wyczerpująco w przepisach art. 401, 401 ¹ , 403 i 404 k.p.c.

Jak wskazał Sąd I instancji powód pozwem z dnia 27.11.2013 r. domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 7.808 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16.11.2013 r., uzasadniając żądanie sprzedażą i dostarczeniem pozwanemu tłucznia oraz wywiezieniem ziemi we wrześniu 2013r, gdzie pozwany na poczet kwoty 11.808 zł objętej fakturą proforma z dnia 15.11.2013 r. zapłacił kwotę 4.000 zł.

Sprawa zakończyła się wydaniem w dniu 31 stycznia 2014 r. nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, który uprawomocnił się w dniu 3 kwietnia 2014 r. (przesyłka dla pozwanego wysłana na adres siedziby została pozostawiona ze skutkiem doręczenia) i nadano mu klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 2 lutego 2015 r.

Sąd Rejonowy przywołał treść art. 410 § 1 k.p.c. oraz art. 407 § 1 k.p.c. Sąd orzekający podzielił nadto pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 r. I CZ 122/67 OSN 1968/8-9/154, iż samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. Dlatego konieczne jest zbadanie, czy twierdzenia skargi będą stanowiły ustawową podstawę.

Sąd zwrócił uwagę, że pozwany przedstawił potwierdzone za zgodność kopie uchwały z dnia 30.11.2011 r. o odwołaniu jedynego członka zarządu pozwanego I. D. (1) oraz z dnia 18.05.2015 r. o powołaniu I. D. (1) na prezesa zarządu spółki, wskazując na brak zarządu już w dacie wniesienia powództwa i tym uzasadniając swój wniosek o uchylenie wydanego nakazu zapłaty.

Sąd Rejonowy wskazał, iż z przedstawionego przez pozwanego pełnego odpisu KRS spółki wynika, że pozwany nie złożył do KRS ani uchwały o odwołaniu jedynego członka zarządu, ani o ponownym jego powołaniu, natomiast w okresie między 30.11.2011 r. a 18.05.2015 r. pozwany składał do KRS wnioski, na podstawie których wydawane były postanowienia.

Na podstawie dokumentów z akt rejestrowych pozwanego Sąd ustalił m.in. iż dnia 10 grudnia 2012 r. I. D. (1) działając jako prezes zarządu pozwanego złożył wniosek o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców, do którego dołączył akt notarialny z dnia 26 stycznia 2012 r. Dnia 24 września 2012 r. złożony został wniosek, którego załącznik stanowiła m.in. informacja dodatkowa do rocznego sprawozdania finansowego za rok 2011, sprawozdanie podpisana przez I. D. (1) jako prezesa zarządu posługującego się pieczęcią prezesa zarządu -podpisane przez niego dnia 15.05.2012r., protokół ze zwyczajnego zgromadzenia wspólników odbytego dnia 21.06.2012 r. w siedzibie spółki z udziałem prezesa zarządu I. D. (1). Do wniosku z dnia 3 lipca 2013 r. dołączono uchwałę podjętą przez prezesa zarządu pozwanego z 30.06.2013 r. o zawieszeniu z dniem 01.07.2013 r. działalności, do wniosku z dnia 05.08.2013 r. dołączono uchwałę podjętą przez prezesa zarządu pozwanego z 31.07.2013 r. o wznowieniu działalności.

Wobec powyższego, na podstawie dokumentów akt rejestrowych pozwanego Sąd ustalił, że w imieniu pozwanego od dnia wpisania spółki do KRS cały czas występuje prezes zarządu I. D. (1), który nieprzerwanie pełni funkcję od daty powstania spółki.

Analiza materiału dowodowego prowadzi, w opinii Sądu I instancji, do uznania, że kopie uchwał przedłożonych przez pozwanego wraz ze skargą o wznowienie postępowania budzą uzasadnione wątpliwości i nie stanowią przekonującego dowodu, iż pozwany nie miał zarządu we wskazywanym okresie. Temu twierdzeniu pozwanego oraz przedstawionym przez niego dowodom przeczą dowody z dokumentów znajdujące się w aktach rejestrowych pozwanego, w szczególności wnioski, oświadczenia, uchwały podejmowane przez I. D. (1) jako prezesa zarządu pozwanego do KRS-w okresie, gdy rzekomo nie pełnił tej funkcji w spółce.

Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, iż na podstawie repertorium elektronicznego ustalono, że przeciwko pozwanemu zarejestrowano dwie sprawy.

Z akt sprawy V GNc592/14, w której spółka (...) Sp. z oo była pozwanym wynika, że I. D. (1) osobiście podpisał i odebrał faktury VAT w dniach 31 sierpnia 2013 r. i 30 września 2013 r. dotyczące zleconych usług transportowych - budowa N. (...) (...).

Z akt sprawy V GNc 1472/, w której spółka (...) Sp. z oo była pozwanym wynika, że I. D. (1) działając jako prezes zarządu spółki E. i posługując się pieczątką firmową w dniu 16 maja 2012 r. podpisał umowę o prowadzenie ksiąg rachunkowych na czas nieoznaczony, zaś powód dochodził zapłaty za wykonane usługi na podstawie faktur VAT z dnia 7 kwietnia 2013r., 27 kwietnia 2013 r. i 11 czerwca 2013 r.

Nadto Sąd przywołał treść art. 502 ¹ § 2 k.p.c. oraz art. 199 § 1 pkt. 3 k.p.c., wskazując iż ewentualne ustalenie na etapie doręczania nakazu zapłaty faktu braku zarządu pozwanego już w dacie wnoszenia pozwu, nie spowodowałoby automatycznego wydania postanowienia o uchyleniu prawidłowo wydanego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, lecz wydanie zarządzenia w trybie art. 70 § 1 k.p.c. o zobowiązaniu powoda w zakreślonym terminie do uzupełnienia braków w składzie organu uprawnionego do reprezentacji pozwanego pod rygorem odrzucenia pozwu. Nakaz zapłaty został wydany prawidłowo.

W ocenie Sądu, pozwany nie wykazał, aby rzeczywiście pozostawał bez zarządu od 30.11.2011 r. do 18.05.2015 r., gdyż przeczą temu dokumenty i działania podejmowane wobec KRS oraz kontrahentów w obrocie gospodarczym podejmowane w tym okresie, gdzie nie zmienia się również siedziba spółki, dlatego brak jest przesłanek, na których istnienie powoływał się w skardze o wznowienie postępowania, wnosząc o uchylenie nakazu zapłaty.

W ocenie Sądu, w świetle powyższych ustaleń, niezasadny okazał się również zarzut dotyczący pozbawienia pozwanego możności działania, gdyż pozwany był nie tylko reprezentowany przez zarząd w trakcie postępowania sądowego i działał pod adresem siedziby, ale również jest obecnie reprezentowany przez pełnomocnika profesjonalnego r. pr. A. S. (wspólnika pozwanego podejmującego uchwałę datowaną 18.05.2015r.), który np. po otrzymaniu zawiadomienia o zajęciu wierzytelności datowanego 12.08.2015 r. mógł złożyć np. wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu, czy skargę na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności.

Sąd I instancji dodał, iż nakaz zapłaty był doręczany na ówczesny adres siedziby pozwanego, pod którym to adresem mieści się też siedziba kancelarii pełnomocnika pozwanego jak wynika z treści udzielonego pełnomocnictwa, więc pozostawienie nakazu zapłaty ze skutkiem doręczenia po dwukrotnej awizacji było prawidłowe i skuteczne w okolicznościach sprawy. Zdaniem Sądu, nie wydaje się wiarygodne, aby pozwany i jego wspólnicy (w przypadku rzeczywistego braku zarządu ) nie zadbaliby o interesy pozwanego w zakresie kierowanej do spółki korespondencji. Niewątpliwie, w przypadku faktycznego braku zarządu, taka informacja poparta dokumentem zostałaby w pierwszej kolejności skierowana do KRS, nadto skierowana do kontrahentów, instytucji, czy udzielona poczcie.

W ocenie Sądu, brak też podstaw do uwzględnienia wniosku pozwanego o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty w trybie art. 414 k.p.c.

Z uwagi na powyższe, na mocy art. 410 § 1 k.p.c. orzeczono jak na wstępie.

Zażalenie od powyższego postanowienia założył pozwany zaskarżając je w całości zarzucając:

1. naruszenie art. 233 § l k.p.c. poprzez rozważenie zebranego w sprawie materiału dowodowego sprzecznie z zasadami logicznego myślenia i doświadczenia życiowego, a w konsekwencji błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, że:

- I. D. (1) pełnił funkcję Prezesa Zarządu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (poprzednio; (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością) nieprzerwanie od daty powstania spółki, podczas gdy w okresie od 30 listopada 2013r. do 18 maja 2015r. nie był on członkiem zarządu spółki,

- pozwany był reprezentowany przez zarząd oraz r.pr. A. S. w dniu 17 marca 2014r. (data doręczenia nakazu zapłaty z dnia 31 stycznia 2014r. wydanego przez Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ G. w sprawie V GNc 3947/13), który zdaniem Sądu mógł podjąć czynności procesowe, podczas gdy -zgodnie z poglądem doktryny - jeżeli osoba prawna nie posiada organu powołanego do jej reprezentowania to pomimo posiadania zdolności sądowej i procesowej nie może ujawnić swojej woli i podejmować czynność prawnych lub procesowych, nawet jeżeli posiada należycie umocowanego pełnomocnika ustanowionego przed utratą organu powołanego do jej reprezentowania,

- dokumenty składane do akt rejestrowych KRS lub znajdujące się w aktach innych postępowań, tj. sprawy V GNc 1472/15 lub V GNc 592/14 tut. Sądu podpisywane przez I. D. (2) świadczą o istnieniu organu uprawnionego do reprezentowania spółki w dniu 17 marca 2014r., podczas gdy w dniu 30 listopada 2013r. został on odwołany z funkcji Prezesa Zarządu, zaś na dokumentach powołanych przez Sąd (k.2 i 3 uzasadnienia) widnieje data świadcząca od składaniu oświadczeń woli lub podejmowaniu czynności w imieniu spółki przez I. D. (1) przed podjęciem uchwały nr 1/2013 przez Zgromadzenie Wspólników,

- niezłożenie do KRS uchwały o odwołaniu członka zarządu lub o ponownym jego powołaniu oraz nieujawnienie tych danych w KRS świadczy o pełnieniu przez I. D. (1) funkcji Prezesa Zarządu okresie 30 listopada 2013r, - 18 maja 2015r., podczas gdy wyżej wymieniony wpis ma jedynie charakter deklaratoryjny, a z uwagi na brak zarządu w Spółce, nie miał kto nawet zgłosić tego faktu do KRS-u.

- zawiadomienie o zajęciu wierzytelności datowane na 12.08.2015 r. zostało doręczone pełnomocnikowi pozwanego, podczas gdy adres siedziby Kancelarii, w której r.pr. A. S. był wspólnikiem, nie był tożsamy z adresem siedziby pozwanego,

co doprowadziło do naruszenia:

- art. 401 pkt. 2 k.p.c. poprzez stwierdzenie, że skarga pozwanego o wznowienie postępowania datowana na 28 października 2016r. winna podlegać odrzuceniu,

- art. 414 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie, że nie zachodzą przesłanki wstrzymania rygoru wykonania nakazu zapłaty z dnia 31 stycznia 2014r. wydanego przez Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku dnia 31 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. V GNc 3947/13.

W związku z powyższym wniósł o:

1. uchylenie pkt. 1 zaskarżonego postanowienia,

2. zmianę pkt. 2 postanowienia poprzez wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty z dnia 31 stycznia (...), wydanego przez Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku w sprawie o sygn. V GNc 3947/13,

3. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego jest zasadne i prowadzi do uchylenia postanowienia.

Jak wskazano powyżej Sąd orzekający podzielił pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 r. I CZ 122/67 OSN 1968/8-9/154, iż samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. Dlatego konieczne jest zbadanie, czy twierdzenia skargi będą stanowiły ustawową podstawę. Jak wynika z uzasadnienia postanowienia Sąd I instancji uznał, iż ustawowa podstawa wznowienia postępowania przywołana przez pozwanego, a więc wskazana w art. 401 pkt 2 nieważność postępowania z uwagi na nienależyte reprezentowanie, nie zachodziła. Dokonał w tym celu szeregu ustaleń faktycznych, przywołując przepisy prawa.

W opinii Sadu Okręgowego Sąd Rejonowy badając czy skarga jest oparta na ustawowej podstawie dokonał błędnego rozstrzygnięcia.

Badanie na posiedzeniu niejawnym, czy skarga o wznowienie postępowania oparta jest na ustawowej podstawie, jest ograniczone do podstaw powołanych w skardze, poza które sąd nie może wykraczać (post. SN z 21.9.2011 r., II PZ 24/11, L.). W opinii Sądu w składzie niniejszym Sąd na etapie formalnego badania skargi powinien ograniczyć się sprawdzenia czy faktycznie oparta została na ustawowych podstawach, ewentualnie czy one istnieją, nie ma zaś uprawnienia badania ich zasadności i wpływu na sytuację procesową strony. Zgodnie ze stanowiskiem SN (orz. SN z 4.3.2010 r., I CZ 2/10, L.), określona w art. 410 § 1 KPC podstawa odrzucenia na posiedzeniu niejawnym skargi o wznowienie postępowania nieopartej na ustawowej podstawie zachodzi nie tylko wtedy, gdy powołana w niej podstawa wznowienia została sformułowana w sposób nieodpowiadający ustawie, ale także wówczas, gdy wskazane w niej okoliczności wprawdzie dadzą się podciągnąć pod przewidzianą w ustawie podstawę wznowienia, lecz jednak w rzeczywistości podstawa ta nie występuje.

Zgodnie z poglądami Sądu Najwyższego sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 401–404 KPC nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi. Taka skarga jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia podlega odrzuceniu (art. 410 § 1 KPC; post. SN z 28.10.1999 r., II UKN 174/99, OSNAPiUS 2001, Nr 4, poz. 133; tak samo SN w post. z 7.11.1996 r., I PKN 9/96, OSNAPiUS 1997, Nr 11, poz. 196, oraz z 26.3.1999 r., III AO 5/99, OSNAPiUS 2000, Nr 14, poz. 564; zob. też post. SN z 24.3.1998 r., I PKN 97/98, OSNAPiUS 1999, Nr 9, poz. 308; takie samo stanowisko zajmuje M. M. , Zmiany w kodeksie, s. 18). Skarga o wznowienie postępowania nie opiera się na ustawowej podstawie w rozumieniu art. 410 § 1 KPC zarówno wtedy, gdy przytoczona w niej podstawa nie odpowiada wzorcowi którejkolwiek z podstaw wznowienia (art. 401, 401 ¹, 403 KPC), jak i wówczas, gdy podstawa ta odpowiada wprawdzie temu wzorcowi, lecz w rzeczywistości nie wystąpiła. Badanie oparcia skargi na ustawowej podstawie nie ogranicza się do kontroli, czy wskazane w skardze okoliczności odpowiadają ustawowym podstawom wznowienia, ale obejmuje również ustalenie, czy podstawa rzeczywiście istnieje (post. z 9.12.2014 r., III CZ 51/14, L.).

W opinii Sądu II instancji z uzasadnienia skargi wynika, iż podstawa, na którą powołał się pozwany została uprawdopodobniona za pomocą załącznika w postaci uchwały nr 1/2013 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Sp. z o.o. w G. z dnia 30 listopada 2013 roku oraz załącznika w postaci uchwały nr 1/2015 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Sp. z o.o. w G. z dnia 18 maja 2015 roku. Sąd I instancji kierując się zaś wiadomościami posiadanymi z urzędu dokonał oceny skargi pod względem merytorycznym, uznając jednocześnie, iż nie została ona oparta na ustawowej podstawie wznowienia, poświęcając jednakże powyższej podstawie, która w jego ocenie nie zachodziła swoje rozważania.

W ocenie Sądu Okręgowego skoro skarga oparta została na podstawie nieważności spowodowanej nienależytym reprezentowaniem, a strona pozwana załączyła uchwały mające przesądzać o braku w dacie wydania nakazu zapłaty zarządu spółki, to oparta została na podstawie ustawowej, a Sąd winien dokonać dalszych ustaleń nie na posiedzeniu niejawnym, ale po wyznaczeniu rozprawy i przeprowadzeniu postępowania dowodowego.

Rację należy także przyznać skarżącemu, iż wpis w KRS nie ma charakteru konstytutywnego. Brak zarządu datuje się bowiem od dnia podjęcia uchwały, nie zaś ewentualnego dokonania zmian w KRS. Ponadto dokumenty przywołane przez Sąd Rejonowy, mające świadczyć o posiadaniu zarządu obejmują czynności podejmowane przez Prezesa Zarządu w okresie od 24 września 2012 roku do 30 września 2013 roku, a więc przed dniem odwołania jedynego członka zarządu dnia 30 listopada 2013 roku (uchwała nr 1/2013 k. 30) omyłkowo wskazanego w uzasadnieniu jako 30 listopada 2011 roku. Tym samym, wbrew stanowisku Sądu, istnienie tych dokument ów w żaden sposób nie przesądza o kwestii reprezentacji pozwanego po dniu 30 listopada 2013 r.

W związku z powyższym, uznać należało, iż skarga oparta została na ustawowej podstawie i wymaga rozpoznania.

Sąd meriti nie odniósł się w uzasadnieniu do podstaw oddalenia wniosku o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty, powołując art. 414 k.p.c. Uznać należało, iż oddalenie wniosku spowodowane zostało samym odrzuceniem skargi.

W związku z uchyleniem postanowienia o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania zasadne będzie ponowne rozpatrzenie wniosku o wstrzymanie wykonalności nakazu zapłaty.

W świetle powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.