Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w E. VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w E. A. Z.

przy udziale przedstawiciela (...)Skarbowego w O. A. W.

po rozpoznaniu dnia 25 maja 2017r. w E.

sprawy:

M. W. (1) s. P. i M. ur. (...) w W.

P. J. (1) s. F. i B. ur. (...) w E.

oskarżonych o przestępstwo z art. 107§1 kks i inn.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku S. R.w E.

z dnia 13 stycznia 2017 r., sygn. akt VIII K 738/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje S. R.w E. do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 171/17

UZASADNIENIE

M. W. (1) został oskarżony o to, że w okresie od 3 września 2015 r. do 6 listopada 2015 r., w lokalu gastronomicznym (...) przy placu (...) w E., będąc osobą odpowiedzialną jako prezes (...) Sp. z o.o. z/s w O., upoważniony do jej jednoosobowego reprezentowania, urządzał gry na automatach w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 612 ze zm.), w tym na automatach A. G. nr (...), Magie G. (...) nr (...), A. G. nr (...), A. G. nr (...), (...) Magie nr (...), (...) Magie 6 nr (...), wbrew przepisom art. 3, art. 4, art. 14 ust. 1, art. 23, art. 23a ww. ustawy tj. bez wymaganej koncesji oraz poza kasynem gry, tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

P. J. (1) został oskarżony o to, że w okresie od 3 września 2015 r. do dnia 6 listopada 2015 r., w lokalu gastronomicznym (...) przy placu (...) w E., urządzał i prowadził gry na automatach w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 612 ze zm.), w tym na automatach A. G. nr (...), M. (...) nr (...), A. G. nr (...), A. G. nr (...), (...) M. nr (...), (...) M. 6 nr (...), wbrew przepisom art. 3, art. 4, art. 14 ust. 1, art. 23, art. 23a ww. ustawy tj. bez wymaganej koncesji oraz poza kasynem, tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

Wyrokiem S. R. w E. z dnia 13 stycznia 2017r. w spr. VIII K 738/16 oskarżonych uniewinniono od popełnienia zarzucanych im czynów, nakazano zwrócić interwenientowi zatrzymane do sprawy automaty, a kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.

Powyższy wyrok, na niekorzyść oskarżonych, zaskarżył oskarżyciel publiczny Urząd C. S.w O., który na zasadzie art. 438 pkt 1, 2 i 3 kpk w zw. z art. 113§ 1 kks zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 107 § 1 kks w zw. z art. 3, art. 4, art. 6 ust. 1 i 4, art. 14 ust. 1, art. 23, art. 23 a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015, poz 612 ze zm.) w zw. z art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych (Dz. U. z 2015, poz. 1201) polegającą na uznaniu, że przepisy są niejednoznaczne i nieprecyzyjne oraz błędnie sformułowane przez ustawodawcę;

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia poprzez przyjęcie, że oskarżeni popełnili zarzucane im czyny nieumyślnie, w usprawiedliwionej nieświadomości ich karalności.

Stawiając ww zarzuty, to skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela publicznego zasługiwała na uwzględnienie. Nie można było bowiem podzielić poglądu sądu I instancji, iż nie można było stwierdzić by obaj oskarżeni działali umyślnie, z uwagi na okres ich działania w czasie obowiązywania nieprecyzyjnego przepisu art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, w sytuacji- gdy w ocenie sądu I instancji- nieprecyzyjna treść ww przepisu nie mogła pociągać za sobą negatywnych skutków dla oskarżonych.

Sąd odwoławczy przyjął bowiem, że ani wykładnia językowa przepisu art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. ani ustalone okoliczności sprawy, to nie mogły doprowadzić do wywiedzenia takich wniosków, które sąd I instancji zaprezentował w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku którym uniewinnił obu oskarżonych.

Bowiem z brzmienia przepisów ustawy o grach hazardowych obowiązujących i przed dniem 03 września 2015r. i po tej dacie, to wynikało iż państwo chce utrzymać pełną kontrolę nad organizacją gier hazardowych, wymagając by urządzający takie gry, to prowadził je w formie określonej spółki, po uzyskaniu koncesji na kasyno. Obaj zaś oskarżeni prowadząc działalność w tym obszarze i zawierając umowę dzierżawy powierzchni z 31 maja 2015r. to winni zapoznać się z przepisami ustawy o grach hazardowych (tym bardziej, że toczyły się przecież postępowania na tle zarzutów popełnienia przestępstw z art. 107§1kks) a z zawartych tam uregulowań wywieść, że muszą dopełnić liczne warunki by móc legalnie gry hazardowe urządzać. Tym bardziej, że art. 14 ust. 1 ugh znowelizowany ustawą z dnia 12 czerwca 2015 r. – która obowiązywała od dnia 03 września 2015r.- (który to przepis został uchwalony po uprzednim jego notyfikowaniu), to nadal podtrzymywał zasadę by gry na automatach były urządzane tylko -po uzyskaniu koncesji na kasyno - w kasynach, to niezrozumiałe są wywody, by przepis art. 4 ustawy zmieniającej interpretować w ten sposób, że chodziło o danie czasu do 1 lipca 2016r. wszystkim podmiotom prowadzącym wcześniej i w jakikolwiek sposób działalność w obszarze gier hazardowych do dostosowania się do wymogów znowelizowanej ustawy o grach hazardowych, a nie tylko podmiotom do których wyraźnie przepis art. 4 był adresowany tj. podmiotom prowadzącym wcześniej legalną (tj. zgodną z przepisami ugh) działalność w zakresie o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 ugh lub w art. 7 ust.2 ugh (gdzie w art. 6 ust. 1 ugh wyraźnie wskazano, że działalność w zakresie gier na automatach może być prowadzona tylko podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry). Skoro zaś oskarżeni urządzali gry na automatach o charakterze losowym i komercyjnym przed 03 .09.2015r. bez koncesji na prowadzenie kasyna, to tym samym nie mogli być uznawani za podmioty o których mowa w art. 4 ustawy zmieniającej tj. za adresatów okresu dostosowawczego. Tym bardziej, że przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. nie dotyczył tylko dostosowania się do wymogu zawartego w zmienionej z dniem 03.09.2015r. treści art. 14 ust. 1 ugh ale dostosowania się do wszystkich wymogów zmienionych ww ustawą w art. 1 w zakresie wymienionych tam przepisów. Tak więc ani treść przepisu art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r , ani jego wykładnia językowa czy celowościowa, nie stwarzała podstaw do przyjęcia, że oskarżeni mogli pozostawać w usprawiedliwionym przekonaniu, że z uwagi na okres dostosowawczy wyrażony w przepisie ww art. 4 , to mają czas do dnia 01 lipca 2016r. by urządzić gry na automatach zgodnie z wszystkimi wymogami zawartymi w przepisach ustawy o grach hazardowych, mimo, że przed dniem 03 września 2015r. to urządzali gry na automatach wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych obowiązujących przed dniem 03.09.2015r. a w szczególności w sytuacji, gdy urządzali je wbrew przepisowi art. 6 ust. 1 ugh tj. bez koncesji na kasyno (co wynika z wyjaśnień M. W.) i dlatego nie mogli się uważać za „podmioty prowadzące działalność w zakresie o którym mowa w art. 6 ust.1-3 lub w art.7 ust.2 „w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o grach hazardowych.

Obecnie co do wykładni ww przepisu wypowiedział się też Sąd Najwyższy, który to w postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie I KZP 1/16 wyraźnie wskazał, że „Przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, Dz. U. z 2015 r. poz. 1201, dotyczy wyłącznie podmiotów, które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed dnia 3 września 2015 r. (na podstawie koncesji albo zezwolenia)”/publ. OSNKW 2016/6/36, KZS 2016/7-8/20, KZS 2016/6/44, Biul.PK 2016/4-6/7-8, Biul.SN 2016/6/18/. Postanowienie to zapadło na tle przedstawienia sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego, które według sądu kierującego to zagadnienie do rozpoznania przez SN, to wymagało zasadniczej wykładni ustawy, ale według SN nie wymagało podjęcia uchwały zawierającej taka wykładnię. SN bowiem wyraźnie wskazał, że sąd kierujący zapytanie, to podnosząc wątpliwości co do wykładni przepisu art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, to w swoich rozważaniach pominął pełną treść art. 4 ustawy nowelizującej, gdyż całkowicie przemilczał i nie dostrzegł tego, że przepis ten odsyłał wprost do przepisów art. 6 ust. 1-3 i art. 7 ust. 2 ustawy o grach hazardowych. A art. 6 ust. 1 ugh nie był znowelizowany ustawą z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych i przepis art. 4 tej ustawy to akurat nie dotyczył art. 6 ust. 1ugh jako przepisu który miał zostać dostosowany do wymogów ustawy zmieniającej z dnia 12 czerwca 2015 r. w terminie do dnia 01 lipca 2016r. Stąd nie można było wywodzić, że na tle zagadnienia przedstawionego SN , w wyniku którego zapadło postanowienie SN z 28 kwietnia 2016r. w spr. I KZP 1/16, to faktycznie można było stwierdzić, że przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, to był niejasny, czy wywołujący wątpliwości co do jego wykładni.

Ponadto należy też podkreślić, że art. 6 ust. 1 ugh obowiązywał i w chwili zawierania przez oskarżonych w dniu 31.05.2015r. umowy dzierżawy powierzchni i po 3.09.2015r. tj. wejściu w życie ustawy zmieniającej ugh, gdyż przepis ten nie miał charakteru technicznego i nie podlegał notyfikacji, stąd posiadał moc prawną i winien być stosowany (patrz: uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r., I KZP 17/16, gdzie przeprowadzono wywód zarówno w obszarze przepisów krajowych, jak i prawa unijnego, także w kontekście przepisu art. 91 ust. 3 Konstytucji RP, w związku z treścią wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 października 2016 r., C-303/15 i ostatecznie przyjęto, że przepis art. 6 ust. 1 ugh nie miał charakteru technicznego). Natomiast sam M. W. w swoich wyjaśnieniach z rozprawy przyznał, że prowadził działalność zajmująca się grą na automatach od 2009r. i że od początku działalności spotykał się z zastrzeżeniami urzędów celnych. Podał też, że od początku prowadzenia przez niego działalności były wątpliwości czy działalność ta jest legalna, że zapadały w sprawach i orzeczenia o umorzeniach, o uniewinnieniach, ale i skazujące. A wobec takiej świadomości tego oskarżonego co do wątpliwości dot. legalności jego działalności przed 03 .09.2015r., to dziwi to, że oskarżony zdecydował się na umowę dzierżawy z P. J. zawartą w dniu 31.05.2015r. i to, że nie starał się wcześniej tych wątpliwości wyjaśnić w sposób przewidziany przez przepisy ustawy o grach hazardowych np. poprzez uzyskanie decyzji Ministra Finansów, zamiast pozyskiwać np. prywatne opinie. Ponadto podał on, że przepis art. 4 nowelizacji (z dnia 12 czerwca 2015 r.) rozumiał tak, że okres przejściowy polegał na tym, że nie trzeba było się dostosować do nowych przepisów, jeżeli nie chciało się prowadzić działalności po 30 czerwca 2016r.. Samo jednak powołanie się przez M. W. (1) na to jak zrozumiał on przepis art. 4 nowelizacji, to nie może wskazywać na to, że mógł on zasadnie wywieść z treści tego przepisu, że do dnia 30 czerwca 2016r. może prowadzić działalność w zakresie dot. gier hazardowych w całkowitym oderwaniu od regulacji zawartych w ustawie o grach hazardowych obowiązujących i przed 3 września 2015r. i po tej dacie. A nawiązując do uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w którym sąd I instancji przyjął, że „oskarżeni swoją wiedzę na temat działań przedsiębranych w okresie wskazanym w zarzutach oparli o posiadaną przez nich opinię prawna wydana przez prof. R. Z. (1) (k.506-510v), mogli więc zasadnie przypuszczać, że okres dostosowawczy ich dotyczy”, to nie można z takim wnioskiem się zgodzić. Brak było bowiem podstaw by sąd I instancji zasadnie przyjął, że oskarżony M. W. mógł skutecznie powoływać się na to, że interpretował art. 4 ustawy zmieniającej korzystnie dla siebie, z uwagi na prywatną opinię prawna prof. R. Z. (k.506-510). Bowiem czas czynów zarzucanych oskarżonym to okres od 3 września 2015r. do 6 listopada 2015r., a data sporządzenia opinii przez R. Z., to 28 lipca 2016r., a więc oskarżony M. W. (1) w czasie czynu zarzucanego to nie dysponował ww opinią z lipca 2016r., nie mógł znać jej treści, stąd opinia ta nie mogła wpływać na świadomość M. W. w czasie czynu mu zarzucanego co do tego, że okres dostosowawczy wskazany w art. 4 ww ustawy go dotyczy, mimo, że nie był w czasie czynu podmiotem prowadzącym działalność w zakresie o którym mowa w art. 6 ust.1-3 ugh tj. gdy nie posiadał koncesji na kasyno. A tym samym odwołanie się do opinii R. Z. nie mogło realnie wskazywać na to, że w okresie czynu, oskarżony został wprowadzony w błąd co do interpretacji art. 4 ustawy nowelizującej przez fachowego doradcę z zakresu prawa.

Nadto należy wyraźnie podkreślić, że wyjaśnienia w sprawie złożył tylko M. W., natomiast drugi z oskarżonych- P. J. to konsekwentnie nie przyznawał się do zarzutu i odmawiał składania wyjaśnień. Stąd nieuprawnione było odwoływanie się przez sąd I instancji do świadomości drugiego oskarżonego, gdyż nie wiadomo czy P. J. znał opinię prof. R. Z. czy zapoznał się z treścią znowelizowanej ustawy o grach hazardowych, czy analizował treść przepisu art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r., skoro na ten temat oskarżony ten się w ogóle nie wypowiedział.

A w takich okolicznościach, to nie można było się zgodzić z sądem I instancji, aby treść art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r nowelizującej ustawę o grach hazardowych, to dawała oskarżonym podstawy, by mimo braku spełnienia przez oskarżonych wymogu z art. 6 ust. 1 ugh w okresie przed 03.09.2015r., to mogli oni kontynuować działanie opisane w zarzutach, po dniu 03.09.2015r., a nadto by można było uznać, że oskarżeni mieli podstawy w czasie czynów im zarzucanych, by interpretować art. 4 ww ustawy jako swoistą abolicję dla osób urządzających gry hazardowe bez koncesji na kasyno i poza kasynem w okresie po dniu 03.09.2015r. do dnia 30 czerwca 2015r.

Mimo bowiem przytoczenia przez sąd I instancji argumentów, że przepis ten mógł budzić wątpliwości interpretacyjne, to nie można się zgodzić z wnioskiem tego sądu, że redakcja art. 4 ustawy nowelizującej odwołująca się do art. 6 ugh a dotycząca zakresu działalności, a nie warunków prowadzenia działalności, to skutkowała konkluzją, że „tzw. okres dostosowawczy dotyczy każdego podmiotu bez względu na podstawę prawną i formę wykonywania dotychczasowej działalności w zakresie gier hazardowych”. Bowiem w pisemnym uzasadnieniu sąd ten szeroko omówił skutki braku poprawnej legalizacji i warunki które muszą być spełnione dla przyjęcia że – przy redakcji określonego przepisu prawa- nie naruszono wymogu należytej legalizacji. Natomiast w odniesieniu do redakcji konkretnego przepisu art. 4 ustawy z 2015r. sad ten wskazał, że art. 6 ugh precyzuje zakres prowadzenia działalności oraz jeden z warunków koniecznych prowadzenia tej działalności tj. posiadanie koncesji lub zezwolenia. Brak zaś odniesienia się do tego warunku np. poprzez użycie w art. 4 innego sformułowania typu „podmioty prowadzące działalność na zasadach o których mowa w art. 6 ust. 103 lub w art. 7 ust.2” (a którego użycie – w ocenie sądu orzekającego-powodowałoby, że sama wykładnia językowa byłaby wystarczająca do prawidłowego zrozumienia tak sformułowanego przepisu), to spowodowało, że w ocenie tego sądu, to taki nieprecyzyjny zapis art. 4 nie mógł powodować niekorzystnych dla oskarżonych skutków.

Jednak sformułowane użyte w art. 4 ustawy z 2015r. a odnoszące się do podmiotów prowadzących działalność w zakresie o którym mowa w art. 6 ust.1-3 lub w art. 7 ust. 2 nie może być odczytane tak jak to uczynił sąd I instancji, gdyż tylko pozornie stwarzało problemy interpretacyjne . Po pierwsze przepisy art. 6 ust.1-3 ugh lub w art. 7 ust. 2 ugh znalazły się w części ustawy o grach hazardowych w jej rozdziale 1 zatytułowanym „Przepisy ogólne”, ustawodawca zaś dopiero rozdział 2 ustawy o grach hazardowych, który zaczyna się od art. 9, to zatytułował „Warunki urządzania gier hazardowych”. Po wtóre, to, że działalność w zakresie odwołującym się do przepisów art. 6 ust.1-3 ugh lub w art. 7 ust. 2 ugh dotyczy całości przepisów tam wymienionych (a nie z wyłączeniem wskazanych tam warunków prowadzenia działalności), wynika z tego, że ustawodawca w treści art. 4 nie poczynił zastrzeżenia, że dotyczy to przepisów tam wymienionych (art. 6 ust.1-3 ugh lub w art. 7 ust. 2 ugh ) tylko w części. Gdyby też przyjąć argumentację sądu I instancji, że użycie w art. 4 pojęcia o działalności w zakresie wymienionych tam przepisów dotyczy tylko ściśle zakresu prowadzenia działalności a nie warunków, to „pominięcie” tych warunków przy odczytaniu art. 4 ustawy nowelizującej w powiązaniu z treścią art. 6 ust. 1-3 ugh, to powodowałoby, że wtedy przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. stawałby się zupełnie nieczytelny i pozbawiony sensu. Bowiem gdyby go odczytać, konkretnie w nawiązaniu do art. 6 ust. 1 ugh, z pominięciem zwrotu zawartego w art. 6 ust. 1 ugh „na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry”(który to zwrot sąd I instancji uznaje za opis warunku prowadzenia działalności, a który nie dotyczy zakresu prowadzonej działalności), to odrzucenie tego sformułowania „na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry” powodowałoby, że art. 4 ustawy z 2015r. odwołując się do zakresu art. 6 ust. 1 odwoływałby się tylko do fragmentu treści „działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona” a więc treści, która tak okrojona to z pewnością nie stanowiłaby logicznego dopełnienia art. 4 ustawy nowelizującej. Wbrew więc wywodom sądu I instancji, to właśnie przy takim – jakie zaprezentował sąd orzekający- odczytaniu przywołanego w ww art. 4 ustawy odwołania się do okrojonej treści np. art. 6ust.1 ugh, to należałoby przyjąć, że ustawodawca stworzył nielogiczny i niejasny przepis art. 4 ustawy nowelizującej. Natomiast odczytanie art. 4 ustawy nowelizującej w związku z pełną treścią np. przepisu art. 6 ust. 1 ugh, to powoduje, że dopiero wtedy przepis zawarty w ww art. 4 staje się logiczny i wskazuje jakie podmioty chciał ustawodawca objąć okresem dostosowawczym.

A to wszystko powoduje, że nie można zgodzić się z sądem I instancji, że przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych był na tyle niejasny, że powodował wątpliwości interpretacyjne, które pozwalały oskarżonym (i to w sytuacji gdy P. J. w tym temacie się nie wypowiedział) zasadnie sądzić, że nawet nie prowadząc przed dniem 03 września 2015r. działalności zgodnej z przepisami ustawy o grach hazardowych tj. bez wymaganej koncesji na kasyno o której mowa w art. 6 ust. 1 ugh, to mogli do dnia 1 lipca 2016r. taką działalność legalnie prowadzić.

Skarżący podniósł też zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia poprzez przyjęcie, że oskarżeni popełnili zarzucane im czyny nieumyślnie, w usprawiedliwionej nieświadomości ich karalności, co nawiązywało do wywodów sądu I instancji zawartych w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Co do braku umyślności oskarżonego M. W., (która miała wynikać z okoliczności wskazanych w jego wyjaśnieniach) to należy zwrócić uwagę na dwie konstrukcje zawarte w Kodeksie karnym skarbowym tj. w art. 4 kks (dot. pojęć umyślności i nieumyślności) i art. 10§4 kks (dot. błędu usprawiedliwionej nieświadomości karalności). Bowiem zarzucany oskarżonym czyn z art. 107§1kks można popełnić tylko z winy umyślnej (zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym) tj. nawet wówczas, gdy sprawca przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi. A w ustalonych okolicznościach sprawy, w tym w świetle wyjaśnień oskarżonego M. W., to można przyjąć, że miał on jednak świadomość możliwości naruszenia przepisów ustawy o grach hazardowych i godził się na urządzanie gier na automatach wbrew przepisom tej ustawy, skoro zdawał sobie sprawę z tego, że od początku prowadzenia działalności w tym zakresie to były zastrzeżenia urzędów celnych co do jego działalności, a nawet zapadały wyroki skazujące(co przyznał sam oskarżony), a po dniu 03.09.2015r. nadal prowadził działalność w zakresie gier na automatach bez udzielonej koncesji. Tym bardziej, że – jak to wyżej wskazano- po dniu 03.09.2015r. , gdy zaczął obowiązywać m.in. znowelizowany przepis art. 14 ust. 1 ugh dot. lokalizacji gier hazardowych na automatach w kasynie, to nie mógł zasadnie powoływać się na przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, jako dający mu prawo do kontynuowania działalności w zakresie urządzania gier hazardowych, mimo tego, że już wcześniej działalność taką prowadził bez zachowania wymogów zawartych w ugh.

Kodeks karny skarbowy posługuje się bowiem w art. 10§4kks pojęciem „nieświadomości karalności czynu”. Nieświadomość karalności czynu polega zaś na przekonaniu sprawcy, że dane zachowanie nie jest penalizowane. Od odpowiedzialności karnej uwalnia go tylko usprawiedliwiona nieświadomość karalności. Z ustaleń faktów poczynionych przez sąd musi zatem wynikać, że sprawca podjął starania, w wyniku których uzyskał pewne informacje, że jego czyn nie podlega odpowiedzialności karno-skarbowej. Tymczasem z wyjaśnień M. W., który podał, że przepis art. 4 nowelizacji rozumiał tak, że okres przejściowy polegał na tym, że nie trzeba było się dostosować do nowych przepisów, jeżeli nie chciało się prowadzić działalności po 30 czerwca 2016r., to nie wynikało, że podjął on starania, w wyniku których uzyskał pewne informacje co do interpretacji art. 4 ustawy nowelizującej, tym bardziej, że prywatną opinię R. Z. z 28 lipca 2016r. uzyskał już po dacie czynu mu zarzucanego, a nadto opinia ta została wydana już nawet po postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2016r. w sprawie I KZP 1/16, które to postanowienie jednoznacznie już wskazywało, że przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych dotyczy wyłącznie podmiotów, które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed dnia 3 września 2015r. (na podstawie koncesji albo zezwolenia).

A w opisanych wyżej okolicznościach, to nie można było przyjąć, że oskarżony M. W. działał nieumyślnie.

Należy też jeszcze raz podkreślić, że drugi oskarżony tj. P. J. (1) nie składał w sprawie wyjaśnień, stąd wywody sądu I instancji, że obaj oskarżeni swoją ocenę na temat działań przedsiębranych w zarzutach oparli o posiadaną przez nich opinię prawną prof. R. Z. (1), to nie mogą odnosić się do wersji przedstawionej przez P. J., skoro żadnych wyjaśnień – w tym i co do tej kwestii- P. J. nie złożył. Ponadto opinia prawna prof. R. Z. została złożona do akt jako załącznik do pisma obrońcy M. W. adw. K. B. z dnia 10.10.2016r., natomiast adw. K. B. został ustanowiony obrońcą P. J. z wyboru dopiero w dniu 01.12.2016r., a po tej dacie nie składał żadnych pism czy oświadczeń w imieniu P. J.. A w tej sytuacji wywody sądu I instancji dot. stanu świadomości obu oskarżonych, a które mogły być oparte tylko na analizie wyjaśnień M. W., to trudno uznać za wykazane i uzasadnione w odniesieniu do drugiego z oskarżonych. Przy czym z pewnością w sytuacji, gdy – przed okresem czynu zarzucanego- toczyły się postępowania, w których stawiano zarzuty popełnienia czynów z art. 107§1kks, a M. W. był też prawomocnie skazany za czyn z art. 107§1kks, to nie można było zasadnie przyjąć by ta okoliczność nie wpływała na to, że jednak nie można było stwierdzić by dopuszczono się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności.

Ponadto w wypadku prawa karnego skarbowego często w grę wchodzić będzie model osobowy o podwyższonym standardzie wymagań, bowiem inna będzie miara przykładowo dla podatnika nieprowadzącego działalności gospodarczej, inna zaś dla prowadzącego taką działalność, jeszcze zaś inna dla osoby zawodowo zajmującej się wyspecjalizowanym obszarem np. urządzaniem gier hazardowych. Bowiem im wyższe oczekiwania od sprawcy, tym możliwość wystąpienia błędu usprawiedliwionego mniejsza (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 1997 r., II KKN 124/96, OSNKW 1997, nr 5-6, poz. 46). A skoro obaj oskarżeni prowadzili działalność gospodarczą, w tym oskarżony M. W. od lat w obszarze gier hazardowych (co sam przyznał), to również i ta okoliczność przemawiała za tym, że nie można było stwierdzić by doszło do usprawiedliwionej nieświadomości karalności.

Biorąc więc pod uwagę powyższe rozważania, to nie można było zgodzić się z sądem I instancji, by analiza treści art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, to pozwalała na przyjęcie, że ww przepis art. 4 był niejednoznaczny i nieprecyzyjny oraz błędnie sformułowany przez legislatora, a zgromadzony materiał dowodowy pozwalał na ustalenie, że obaj oskarżeni –w świetle wymowy zgromadzonych dowodów i wynikających z nich okoliczności- to wykazali, że działali nieumyślnie i w usprawiedliwionej nieświadomości karalności czynów im zarzucanych opierając się na analizie treści art. 4 ustawy nowelizującej.

Dlatego należało podzielić stanowisko zawarte we wniesionej apelacji, tak co do zasadności podniesionych tam zarzutów, jak i w efekcie postulatu uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, co też sąd odwoławczy, w oparciu o treść art. 437§2 kpk w zw. z art. 454 kpk w zw. z art. 113§1kks, orzekł.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd rejonowy powinien przeprowadzić postępowanie dowodowe ponownie w całości i ocenić zgromadzony materiał dowodowy w zakresie zarzutów stawianych obu oskarżonym.