Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2017r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Hass-Kloc

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Kościak

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2017r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko: (...) Sp. z o.o. w R.

o zapłatę

I. oddala powództwo,

II. zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w R. kwotę 7.217,00 zł (słownie: siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

sygn. akt VI GC 80/15

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 26 maja 2017 r.

Pozwem wniesionym w sprawie w dacie 6.03.2015 r. powód K. sp. o.o. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. (...) sp. o.o. na swoją rzecz kwoty 2 259 770,73 zł. z ustawowymi odsetkami od poszczególnych kwot i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że należy do grupy (...) (...), działającej w branży odzieżowej od wielu lat i posiadającej sieć sklepów w Europie północnej. Strony zawarły umowę najmu lokalu komercyjnego w obiekcie pozwanego, w którym powód miał prowadzić sprzedaż odzieży. Jednym z elementów umowy był tzw. odpowiednio wysoki stopień komercjalizacji obiektu – 75 % oraz zastrzeżenie na rzecz powoda prawa odstąpienia od umowy ze skutkiem natychmiastowym w sytuacji nieosiągnięcia wskazanego w umowie stopnia komercjalizacji. Strony popadły w spór na tle stopnia komercjalizacji obiektu oraz sposobu jej ustalania. Ostatecznie powód stanąwszy na stanowisko o nieodpowiadającym warunkom umownym i przez to niedostatecznym stopniu komercjalizacji złożył pozwanemu oświadczenie w przedmiocie wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym na dzień 24.10.2014 r. z przyczyn leżących po stronie pozwanego /§ 30 ust. 7 umowy najmu/ i wezwał do wystawienia faktur korygujących dotyczących czynszu. W odpowiedzi pozwany w piśmie z daty 22.09.2014 r. zakwestionował wypowiedzenie i jego podstawy. Powód w dacie 14.10.2014 r. zapowiedział opróżnienie lokalu czemu, pomimo podejmowanych przez powoda w dacie 27.10.2014 r. i 31.10.2014 r. sprzeciwił się pozwany powołując się na prawo zastawu i istnienie zaległych należności. Powód zaprzeczył istnienia jakichkolwiek należności i prawu zastawu na ruchomościach wniesionych do przedmiotu najmu, podnosząc zapłatę noty odsetkowej w dacie 27.10.2014 r.

Powód wezwał pozwaną pismem z daty 26.01.2015 r. do zapłaty 2 259 770,73 zł.

I. tytułem naprawienia szkody powstałej w związku z nieuzasadnionym zatrzymaniem i uniemożliwieniem odstępu do towaru 1 132 667 zł. ,

II. tytułem naprawienia szkody powstałej w związku z nieuzasadnionym zatrzymaniem i uniemożliwieniem odstępu do pozostałych niebędących towarem ruchomości 424 720,71 zł. ,

III. szkody powstałej w związku z uniemożliwieniem odbioru towaru przez wynajętą firmę transportową 152 zł.,

IV. z tytułu nadpłaconego czynszu za najem lokalu w okresie od 10.2011 r. do 10.2014 r. w łącznej wysokości 698 811 zł.

V. z tytułu nienależytego świadczenia 3 420,02 zł.

Powód zakwestionował powstanie po stronie pozwanego prawa zastawu na ruchomościach w lokalu w oparciu o art. 670 kc, zaprzeczając istnieniu jakiejkolwiek zaległości czy to z tytułu czynszu lub świadczenia dodatkowego związanego z najmem, w tym objętej notą odsetkową. Dalej wskazał na znaczną różnicę w wysokości wartości noty odsetkowej a zatrzymanym towarem i możliwość zatrzymania w ramach zastawu wyłącznie rzeczy odpowiadających wartości zaległych świadczeń, które zabezpieczają.

Powód podniósł , iż sprzeciw pozwanej pozostawał nadto w sprzeczności z art. 5 kc.

W zakresie wysokości roszczenia powód wskazał, że wywodzi je z art. 415 kc i wyjaśnił, że na szkodę składa się tak strata jak i utracone korzyści. Powód wskazał, że do dnia złożenia pozwu nie mógł dysponować towarem przeznaczonym na konkretny sezon, nie mając możliwości jego sprzedaży. Nie jest obecnie możliwym oferowanie towaru przeznaczonego na poprzedni sezon. Przy obliczaniu szkody należy uwzględnić cenę za jaką towar mógłby zostać sprzedany, gdyby nie został bezprawnie w sposób zawiniony przez pozwanego zatrzymany. Łączna wartość towaru będąca wysokością szkody to 1 132 667 zł., która pozostaje w związku przyczynowym z zatrzymaniem towaru. Dalej na szkodę składa się wartość zatrzymanego wyposażenia 424 720,71 zł. , z którego powód nie może korzystać oraz koszt najmu pojazdu podstawionego do transportu ruchomości, który nie nastąpił. Dalej wskazał, że w związku z brakiem mownego stopnia komercjalizacji, w oparciu o postanowienia umowy obowiązywał go czynsz w niższej wysokość niż zapłacony, w związku z czym ma roszczenie o zwrot nadpłaty w wysokości 698 811 zł. Domaga się także w oparciu o art. 411 pkt 1 kc zwrotu uiszczonej kwoty 3 420,02 zł. jako nienależnej, którąkwestionuje, a której zapłaty dokonał z zastrzeżeniem zwrotu.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu podniósł, że kwestią sporną jest interpretacja obu stron pojęcia § 30 ust. 7 umowy najmu i sposób wyliczenia stopnia komercjalizacji, co leżało u podstaw wypowiedzenia umowy najmu przez powoda, którego skuteczność pozwany kwestionuje, jako że stan komercjalizacji przekroczył 75 %. Pozwany zarzucił, że rzeczywistym powodem wypowiedzenia było brak rentowności sklepu i problemy finansowe powoda.

Dalej pozwany podniósł, iż na towarach powoda przysługiwało mu ustawowe prawo zastawu. Pozwany wskazał należność objętą notą odsetkową, przy której zapłacie powód nie zastrzegł zwrotu oraz okoliczność, że czynsz stawał się wymagalny w dacie 20 każdego miesiąca, niezależnie od doręczenia faktury oraz podniósł , iż w momencie opuszczenia lokalu stały się wymagalne roszczenia pozwanego o zapłatę kar umownych.

Pozwany zakwestionował stanowisko, iż zastaw powstaje tylko na rzeczach o wartości równej zaległej należności, co nie wynika z art. 670 kc.

Dalej podniósł, że obecnie ma w stosunku do powoda roszczenie o zapłatę blisko 400 000 zł. z umowy najmu.

Podniósł też, że rzeczy zostały zabezpieczone na potrzeby postępowania przygotowawczego, które ostatecznie zakończyło się odmową wszczęcia śledztwa.

Pozwany zakwestionował roszczenie odszkodowawczego, tak co do zasady jak i wysokości, kwestionując winę, bezprawność, związek przyczynowy oraz materiał dowodowy na okoliczność wysokości szkody, jako że nie jest wystarczającym wykazanie samej ceny rynkowej towaru, dla wykazania utraconych korzyści. Koniecznym jest wykazanie, iż zostałby sprzedany po tych cenach i wysokie prawdopodobieństwo utraty korzyści. Pozwany zakwestionował roszczenie odszkodowawcze w zakresie cen brutto.

Zakwestionował roszczenie o zwrot czynszu , wobec niewykazania, iż przez okres za który go dochodzi stopień komercjalizacji nie osiągnął 75 %. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia tego roszczenia.

Odnośnie roszczenia z tytułu świadczenia nienależnego zarzucił niedokonanie przy zapłacie zastrzeżenia zwrotu świadczenia.

Pozwany wniósł o zawieszenie postępowania m.in. do czasu prawomocnego zakończenia postępowania z powództwa (...) SA przeciwko K. sp. o.o. w której będą rozpoznane m.in. kwestia skuteczności wypowiedzenia umowy najmu, spornej w sprawie niniejszej.

W piśmie procesowym z daty 29.04.2015 r. /k. 668/ powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko , wdał się w polemikę z zarzutami pozwanego w tym w zakresie interpretacji pojęcia komercjalizacji w świetle postanowień umowy najmu.

W piśmie procesowym z daty 11.05.2016 r. /k. 706/ pozwany podtrzymał stanowisko w sprawie.

W piśmie procesowym z daty 22.09.2016 r. /k. 866/ pozwany podtrzymał stanowisko w sprawie, rozwijając argumentację w kwestii komercjalizacji.

W piśmie z daty 2.11.2016 r. /k. 945/ powód podtrzymał stanowisko i rozwinął argumentację odnośnie kwestii komercjalizacji.

W piśmie procesowym z daty 17.01.2017 r. /k.1058/ powód przytoczył argumentację dotyczącą roszczenia o odszkodowanie i zgłosił nowe wnioski dowodowe.

W załączniku do rozprawy z dnia 15.05.2017 r. powód podtrzymał stanowisko w sprawie, rozwijając i uzupełniając argumentację na jego poparcie. Powód wskazał przy tym, iż na roszczenie odszkodowawcze nie ma wpływu oferta zwrotu zatrzymanych ruchomości po dwóch latach w marcu 2016r.

Na rozprawie strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Strony powód (...) Sp. z o.o. w W. i pozwany (...) Sp. z o. o. w R. w ramach prowadzonych działalności gospodarczych zawarły w dniu 19.05.2011 r. umowę najmu lokalu komercyjnego znajdującego się w obiekcie pozwanego, będącego galerią handlową na potrzeby działalności powoda polegającej na sprzedaży odzieży.

dowody: odpis KRS powoda k. 42, pozwanego k. 50 i n, umowa najmu z dnia 19.05.2011 r. k. 147 i n, umowa najmu k. 469 i n.,

Powód obowiązany był do zapłaty czynszu podstawowego, oraz w razie spełnienia się warunków przewidzianych w umowie - czynszu dodatkowego naliczanego od obrotów powoda, w oparciu o przedstawiane przez powoda raporty. Czynsz najmu miał być płatny do 20 – go każdego miesiąca z góry , na podstawie doręczonej najemcy faktury VAT na minimum 14 dni przed terminem płatności. Wynajmujący zobowiązał się do wystawiania faktur w terminie do 3 dnia każdego miesiąca. Powód obowiązany był także do zapłaty m.in. opłat za media w terminach wskazanych w stosownych fakturach VAT.

dowody: umowa najmu z dnia 19.05.2011 r. k. 147 i n, umowa najmu k. 469 i n.,

W spornej umowie w jej § 30 ust. 7 strony zawarły tzw. klauzulę komercjalizacyjną i ustaliły, że w przypadku, gdy okres w którym mniej niż 75 % powierzchni Centrum przeznaczonej pod najem (z wyłączeniem przedmiotu najmu, hipermarketu, supermarketu typu (...) oraz powierzchni przeznaczonej na działalność rozrywkową oraz biurową) jest wykorzystywane do prowadzenia działalności przez najemców trwa dłużej niż 6 miesięcy, Najemca jest uprawniony do wypowiedzenia umowy najmu ze skutkiem natychmiastowym z przyczyn leżących po stronie Wynajmującego.

Klauzula ta była indywidualnie negocjowana w imieniu powoda m.in. przez R. S. – radcę prawnego obsługującego (...) Sp. z o.o. oraz D. Z. (ówczesnego prezesa zarządu pozwanej Spółki).

W § 30 ust. 6 strony przewidziały , że w przypadku gdy w okresie najmu mniej niż 75 % powierzchni przeznaczonej pod wynajem (z wyłączeniem supermarketu oraz powierzchni przeznaczonej pod działalność rozrywkową oraz biurową) będzie wykorzystywane do prowadzenia działalności przez najemców, czynsz ulegnie obniżeniu na zasadach określonych poniżej. W takiej sytuacji strony przewidziały za okres od dnia stanu jak powyżej do dnia, w którym poziom 75 % zostanie osiągnięty powód był zobowiązany do zapłaty a) czynszu podstawowego w wysokości 50 % albo b) jedynie czynszu dodatkowego, kalkulowanego miesięcznie na podstawie przekazywanych przez najemcę zgodnie z § 20 ust. 4 umowy miesięcznych raportów o obrotach z działalności w lokalu, podpisanych przez najemcę- według wyboru wynajmującego.

Celem klauzuli komercjalizacyjnej było w kontekście profilu działalności powoda, aby wynajęta była jak największa powierzchnia przeznaczona do handlu odzieżą i obuwiem. Z uwagi na powyższe z powierzchni najmu przyjmowanej jako wyjściowa do wyliczeń wyłączono kategorie jak w § 30 ust 7 mowy.

W § 7 umowy strony uzgodniły na wypadek wygaśnięcia lub rozwiązania umowy , prawo powoda do usunięcia z lokalu ruchomości i elementów wyposażenia lokalu , które można usunąć bez naruszania całości.

dowody: umowa najmu z dnia 19.05.2011 r. z załącznikami k. 147 i n, umowa najmu k. 469,

dowody: zeznania słuchanego na rozprawie w dniu 7.12.2016 r. /pom. k. 978/ świadka M. G., słuchanego na rozprawie w dniu 12.12.2016 r. /pomocniczo k. 1004 i transkrypcja k. 1042/ świadka R. S., zeznania świadka słuchanego na rozprawie w dniu 20.03.2017 r. /pom. k. 1132/ D. Z., słuchanej na rozprawie w dniu 15.05.2017 r. w charakterze reprezentanta pozwanego M. P. pom k. 1146,

Lokal został otwarty w dniu otwarcia galerii handlowej w dacie 15.11.2011 r. Strony na bieżąco weryfikowały stopień komercjalizacji galerii. Ze strony powoda zajmował się tym D. Z. członek zarząd powodowej spółki, który stosował wyliczenia oparty na § 30 ust. 7 polegający na tym, że z całej powierzchni galerii wyłączał wymienione w klauzuli komercjalizacyjnej powierzchnie i co do reszty sprawdzał czy co najmniej 75 % jest wynajęte. Spornym bywała między stronami nie metoda, ale czy dany lokal kwalifikuje się do powierzchni wyłączonych. Po otwarciu hotelu, ten także nie był w tych wyliczeniach przez powoda uwzględniany. Wyliczenia były sporządzane w oparciu o dane dotyczące najmu i powierzchni przedstawiane powodowi przez pozwanego.

Powód pismem z dnia 2.02.2012 r. powód reprezentowany przez D. Z. potwierdził, że stopień komercjalizacji przekroczył 75 %. W okresie poprzedzającym, gdy stopień ten nie został osiągnięty strony doszły do porozumienia na tym tle. Powód dopiero w piśmie z daty 30.05.2014 r. zakwestionował wymagany w umowie stopień komercjalizacji, powołując się na niesatysfakcjonujące parametry handlowe i wyrażając wolę zakończenia współpracy. W piśmie z daty 17.07.2014 r. powód wskazał na zamiar wypowiedzenia umowy ze skutkiem na wrzesień 2014 r. Pismem z daty 4.08.2014 r. powołując się na § 30 ust. 6 umowy wezwał pozwanego do przedstawienia na datę 1.01.2014 r., 3.062014 r. i 4.08.2014 r. stanu wynajmowanej powierzchni handlowej. W odpowiedzi pismem z daty 18.08.2014 r. otrzymując informacje o komercjalizacji każdorazowo przekraczającej umówione 75 %.

dowody: pismo z dnia 30.05.2014 r. k. 206 i n. , pism z daty 17.07.2014 r. k. 211, pismo z daty 18.08.2014 r. k. 217 i n., pismo powoda z dnia 2.02.2012 r. k. 902, zeznania słuchanego na rozprawie w dniu 12.12.2016 r. /pomocniczo k. 1004 i transkrypcja k. 1042/ świadka T. T., R. S., zeznania świadka słuchanego na rozprawie w dniu 20.03.2017 r. /pom. k. 1132/ D. Z.

Pismem z daty 12.09.2014 r. adresowanym do pozwanego, powód wypowiedział umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym na dzień 24.10.2014 r. z przyczyn leżących po stronie wynajmującego, powołując się na § 30 ust. 7 umowy najmu. Powołując się na § 30 ust. 6 umowy wezwał pozwanego do wystawienia faktur korygujących w zakresie nienależnie pobranego czynszu. Pozwany w piśmie z daty 22.09.2014 r. zakwestionował skuteczność wypowiedzenia z uwagi na brak przesłanki niedostatecznej komercjalizacji. Pomiędzy stronami powstał spór na tym tle. Strony prowadziły bezowocne ostatecznie rozmowy w przedmiocie aneksu i zmiany warunków wypowiedzenia.

W okresie od 01.01. 2014 r. do 4.08.2014 r. stopień komercjalizacji galerii przekraczał 75 %. także przy uwzględnieniu sposobu jej wyliczania wskazanego w § 30 ust. 7 umowy oraz odliczeniu lokali wskazanych przez powoda , w tym lokalu wynajmowanego - nr 187, do których należą lokale: Hotel; 034 - (...) SA; 213 – Klub (...); 225 - K. 7D; 248 - F.; 281 - Poczta Polska SA; 283 - (...) SA; 284 - Urząd M. R.; 296 - P. F.; 200 - Multikino .

Skuteczność wypowiedzenia z daty 12.09.2014 r. i kwestia stopnia komercjalizacji galerii w okresie od 1.01.2014 r. do 4.08.2014 r. była także przedmiotem postępowania w sprawie pomiędzy tymi samymi stronami, z powództwa D. (...) sp. o.o. o przeciwko K. o zapłatę czynszu za okres po wypowiedzeniu zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w R. z dnia 20.05.2016 r. sygn. akt VI GC 263/15 uwzględniającym powództwo D. (...) sp. o.o. o zapłatę po uprzednim stwierdzeniu bezskuteczności wypowiedzenia, wobec stopnia komercjalizacji przekraczającego 75 %.

dowody: raporty dotyczące komercjalizacji uwzględniające tezy powoda na dzień 1.01.2014 r., 1.02.2014 r., 1.03.2014 r., 1.04.2014 r. 1.04.2014 r.,1.05.2014 r., 1.05.2014 r., 3.06.2014 r. 1.07.2014 r., na dzień 4.08.2014 r. k. 870-900, pismo powoda z dnia 2.02.2012 r. k. 902, pismo z daty 26.01.2016 r. k. 903, projekt aneksu do umowy k. 1140 i n, zeznania świadka słuchanego na rozprawie w dniu 20.03.2017 r. /pom. k. 1132/ D. Z. słuchanej na rozprawie w dniu 15.05.2017 r. w charakterze reprezentanta pozwanego M. P. pom k. 1146,

Okoliczność prowadzenia przez strony sporu sądowego sygn. akt VI GC 263/15 oraz jego wyniku jako znane stronom i Sądowi z urzędu jako nie wymaga dowodzenia.

W dacie 20.10.2014 r., 23.10.2014 r. 24.10.2014 r. pozwany w korespondencji mailowej i pisemnej wskazywał na ustawowe prawo zastawu na rzeczach wniesionych do przedmiotu najmu powołując art. 670 § 1 kc podnosząc istnienie należności z tytułu odsetek z tytułu opóźnienia płatności, ewentualnie z tytułu należność z tytułu czynszu dodatkowego, którego oszacowanie było niemożliwie z uwagi na brak dokumentów wykazujących obroty powoda, które ten miał dostarczać.

Pozwany w dacie 20.10.2014 r. wystawił powodowi notę odsetkową na kwotę 3 420 zł. z tytułu opóźnienia w płatnościach.

Powód wzywał pozwanego pismem jak i w korespondencji mailowej do zaprzestania bezprawnego utrudniania powodowi dysponowania ruchomościami wniesionymi do lokalu, wobec braku zaległych należności.

dowody: pismo z dnia 12.08.2014 r. k. 225, dowody: pism z daty 22.09.2014 r. k. 227, e-mail dni a 24.10.2014 r. k. 231, projekt aneksu k. 235 in, pismo z dnia 21.10.2014 r. k. 239, nota odsetkowa k. 241, mail z dnia 20.10.2014 r. k. 245, mail z dnia 21.10.2014 r. k. 247, pismo z dni a24.10.2014 r. k.250, pismo z dnia 23.10.2014 r. k. 251-252,

słuchanej na rozprawie w dniu 15.05.2017 r. w charakterze reprezentanta pozwanego M. P. pom k. 1146,

W dacie 27.10.2014 r. powód działając poprzez A. W. (1), dokonał zapłaty noty odsetkowej z dnia 20.10.2014 r. poleceniem przelewu w placówce pocztowej na rachunek bankowy pozwanego.

W piśmie z daty 27.10.2014 r. powód zakwestionował zasadność naliczenia odsetek wskazanych w nocie odsetkowej proponując złożenie wskazanej w niej kwoty jako kaucji z zastrzeżeniem zwrotu.

W piśmie datowanym na dzień 30.10.2014 r. adresowanym do pełnomocnika pozwanego i samego pozwanego powód poinformował m.in. o zapłacie noty odsetkowej z dnia 20.10.2014 r.

Powód podejmował bezskuteczne wobec udaremnienia ich przez pozwanego, próby wywiezienia spakowanego towaru z obiektu, a to w dacie 27.10.2014 r. i w dacie 31.10.2014 r. W dacie 27.10.2014 r. A. W. (2) domagając się zwolnienia ruchomości spod zastawu okazał dowód wpłaty kwoty objętej notą odsetkową bliżej nieoznaczonej osobie uczestniczącej w zdarzeniu ze strony pozwanego. Pomimo to towar, który przeznaczony był do sprzedaży w danym sezonie, został zatrzymany.

Towar oraz ruchomości stanowiące wyposażenie lokalu pozostały w lokalu, zatrzymane na rampie gotowe do załadunku, przez pozwanego powołującego się na prawo zastawu.

Powód nie dysponował sklepami autletowymi. Towar miał być przeznaczony do bieżącej sprzedaży w innych konkretnie ustalonych lokalach powoda, które mogły mieć z uwagi na swój profil , czy fatyczny obrót danym asortymentem potencjalnie największą szansę na sprzedaż danego towaru. W razie gdy dany towar nie sprzedaje się powód miał w praktyce dokonywanie kolejnych obniżek, aż do całkowitej wyprzedaży nawet poniżej kosztów produkcji. System powoda przewidywał pierwsze obniżki na nierotujący towar o 30 % już po pięciu pierwszych tygodniach, kolejne na nadal nierotujący towar po kolejnych czterech.

dowody: pismo z daty 24.10.2014 r. k. 255, polecenie przelewu k. 257, pismo z daty 27.10.2014 r. k. 259 i n., zestawienie towaru pozostawionego w lokalu k. 287-333, faktury VAT i specyfikacja k. 334-427, faktura nr (...) z tłumaczeniem k. 695696, zestawienia ruchomości pozostawionych w lokalu nr 187 niebędących towarami k. 698-699, pismo z dnia 30.10.2014 r. k. 263, jednostronny protokół odbioru k. 267in, notatka z dnia 31.10.2014 r. k. 272, dowód nadania k. 274, zeznania słuchanych na rozprawie w dniu 12.10.2016 r. /pom. transkrypcja k. 1023/ świadków B. B., A. W. (1) , zeznania świadka słuchanego na rozprawie w dniu 20.03.2017 r. /pom. k. 1132/ K. B., D. Z., słuchanej na rozprawie w dniu 15.05.2017 r. w charakterze reprezentanta pozwanego M. P. pom k. 1146,

Wezwaniem dnia 26.01.2015 r. powód wezwał bezskutecznie pozwanego do zapłaty kwot dochodzonych niniejszym pozwem.

dowody: wezwanie z dnia 26.01.2015 r. k. 276-277, 278, pismo z dnia 11.02.2015 r. k. 284 i n,

Wezwaniem z dnia 23.01.2015 r. pozwany bezskutecznie wzywał powoda do zapłaty kwoty w łącznej wysokości 220 396,84 zł. tytułem należności z czynszu i opłat eksploatacyjnych umowy najmu za okres począwszy od listopada 2012 r. z tytułu których pozwany wystawił faktury najwcześniejszą w dacie 2.11.2014 r. z terminem płatności 20.11.2014 r. Pozwany wzywał też powoda do zapłaty kwoty 178 684,91 zł. pismem z daty 5.03.2015 r.

dowody: wezwanie do zapłaty z dnia 23.01.2015 r. k. 595, faktury i noty obciążeniowe , dowody nadania, wezwanie z 5.03.2015 r. k. 598 – 646,

Pismem z daty 10.03.2016 r. pozwany wypowiedział powodowi umowę najmu bez zachowania okresu wypowiedzenia i bezskutecznie wezwał go do odbioru rzeczy.

dowody: pismo z dnia 10.03.2016 r. k. 982, wezwanie do odbioru rzeczy z dnia 24.03.2016 r. k. 983, protokół zdawczo-odbiorczy k. 984-1002, słuchanej na rozprawie w dniu 15.05.2017 r. w charakterze reprezentanta pozwanego M. P. pom k. 1146,

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy opierał się na dowodach z powołanych dokumentów zeznań świadków i reprezentanta pozwanego.

Sąd nie dał przy tym wiary dowodowi z faktury VAT nr (...) z dnia 13.11.2014 r. wraz ze specyfikacją (k. 438 i n), na okoliczność poniesienia przez powódkę w dacie 27.10.2014 r. , czy w dacie 31.10.2014 r. straty w związku z kosztem usługi transportowej w związku z bezskuteczną próbą wywozu ruchomości z lokalu, jako że ze specyfikacji załączonej do faktury nie wynika, aby została wystawiona w związku z wykonaniem usługi właśnie w tych dniach, jako że kwota 152 zł. brutto przepisana została zaś do daty zlecenia z dnia 22.10.2014 r. na trasie S. sp. o.o. K.do K. R. .

Sąd dokonując oceny dowodów z zestawień i faktur VAT na okoliczność wartości towaru i ruchomości zatrzymanych w lokalu miał na uwadze, iż dowody te nie były same w sobie przydatnymi dla oszacowania szkody, nawet przy przyjęciu wiarygodności zawartych w nich danych o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia. Stąd Sąd pominął je przy ustalaniu wartości ruchomości, przyjmując natomiast ich walor dowodowy w zestawieniu z dowodami z zeznań świadków na okoliczność, że w sklepie znajdowały się ruchomości powoda, które zostały w całości zatrzymane przez pozwanego, udaremniającego ich wywóz.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd pominął dowody z dokumentacji finansowej powodowej spółki za lata 2008 -2013, /k. 565-580/, artykułów ze stron www /k. 582- 593/, jako że dla rozstrzygnięcia w sprawie ma znaczenie wyłącznie kwestia, czy wypowiedzenie umowy znajdywało oparcie w jej postanowieniach przewidujących przesłankę niedostatecznej komercjalizacji. Ewentualne motywy jakimi mógł się też kierować powód , a związane z jego kondycją finansową nie miały znaczenia la oceny skuteczności bądź nie oświadczenia o wypowiedzeniu.

Sąd pominął przy ustalaniu stanu faktycznego dowody z orzeczeń sądowych wydanych w z udziałem innych stron niż powód /k.499-563/ jako nie mających znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie, jako że dotyczyły sporów pomiędzy innymi stronami i nie stanowiły wiarygodnego dowodu w sprawie niniejszej na okoliczność stopnia komercjalizacji, które to pojęcie strony ukształtowały indywidualnie w sporej w sprawie umowie.

Sąd ustalając stan faktyczny oparł się na dowodach zeznań świadków T. T., R. S., M. G., D. Z., A. W. (1) B. B., K. B., które w sposób spójny i wzajemnie potwierdzający się opisują okoliczności faktyczne towarzyszące wzajemnym stosunkom stron na etapie tak przed jak i po wypowiedzeniu umowy i znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Sąd oceniając zeznania D. Z., miał na uwadze, iż ten pełnił w funkcję członka zarządu powodowej spółki i bezpośrednio zaangażowany był tak w ustalanie spornej klauzuli komercjalizacyjnej jak i następnie weryfikacją stopnia komercjalizacji z tego względu posiadał bezpośrednie informacje, a jego zeznania pokrywają się z treścią pisma jego autorstwa, z lutego 2012 r.

Sąd oparł się także na dowodzie z zeznań R. S. uznając za dopuszczalne przesłuchanie w charakterze świadka byłego pełnomocnika, który brał udział w negocjowaniu warunków umowy, a następnie w niniejszym procesie przez pewien przedział czasu reprezentował pozwanego, wobec braku ustawowego zakazu przesłuchania w tym charakterze. Osoba taka przy tym może uchylić się od odpowiedzi na poszczególne pytania zasłaniając się tajemnicą zawodową. Jednocześnie świadek ten dysponował bezpośrednią, wiarygodną wiedzą w zakresie klauzuli komercjalizacyjnej. Sąd dał wiarę świadkom bezpośrednio uczestniczącym w próbach opuszczenia lokalu z towarem odnośnie przebiegu tych obu prób jak też zapakowania towaru, wyniesienia na rampę i jego pozostawienia w lokalu. Sąd nie uwzględnił natomiast zeznań w świadków w zakresie w jakim dotyczyły sytuacji finansowej powoda, czy rentowności prowadzonej działalności, jako rzeczywistej przyczyny wypowiedzenia, jako że powyższe pozostawało w sferze spekulacji, a dla oceny skuteczności wypowiedzenia znaczenie miało konkretne przesłanki przewidziane w umowie, dla których rentowność sklepu nie ma znaczenia.

Sąd oddalił wnioski dowodowe zawnioskowane przez powoda w piśmie z daty 17.01.2017 r. jako zbędne dla rozstrzygnięcia, jako dotyczące bezspornego faktu podjęcia próby wywiezienia przez powoda uprzednio spakowanego towaru w dacie 31.10.2014 r. , cofnięcia go z rampy przez pozwanego. Zbędnymi były także na okoliczność wysokości szkody dowody w tym z zeznań świadka będącego księgową powoda, powołane na okoliczność wartości spakowanego towaru , jako nie wykazującego szkody w postaci utraconych korzyści której naprawienia domaga się powód, z przyczyn o których będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd oddalił wniosek dowody powoda z opinii biegłego sądowego powołany na okoliczność wysokości szkody, jako zbędnych dla wykazania utraconych korzyści jak też dla wykazania straty w zakresie ruchomości stanowiących wyposażenie lokalu, a to w świetle treści tak tez dowodowych jak i pozostałych ustaleń faktycznych, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd oddalił wnioski dowodowe z dokumentów w języku obcym, podzielając pogląd, iż zgodnie z art. 256 kpc Sąd może zażądać, aby dokument w języku obcym był przełożony przez tłumacza przysięgłego. Nieskorzystanie przez sąd z tego uprawnienia, nie pozwala jednak na skuteczne postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu. To w interesie strony składającej wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentu jest złożenie tego dokumentu w takiej formie, która umożliwia wykorzystanie go jako materiału dowodowego, to strona powinna zadbać zatem o to, aby dokument sporządzony w języku obcym został przetłumaczony na język polski. / I ACa 1037/14 - wyrok SA Warszawa z dnia 26-01-2015/.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powód wywodzi roszczenie o naprawienie szkody z art. 415 kc., a to kwoty 1 132 667 zł. /wartość zatrzymanego towaru/, kwoty 424 720,71 zł. /wartość wyposażenia sklepu/ tytułem tytułem straty i utraconych korzyści, 152 zł. poniesiony koszt zlecenia transportowego w związku z udaremnionym wywozem ruchomości.

Na powodzie spoczywał ciężar dowodzenia /art. 6 kc/ wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej pozwanego. Przesłankami tej odpowiedzialności są: szkoda, związek przyczynowy, wina i bezprawność. Przy czym odnośnie osób prawnych odpowiedzialność za czyn własny możliwa jest do przyjęcia w przypadku, gdy szkodę wyrządza organ tej osoby /art. 416 kc/.

Powód wykazał bezprawność, kiedy to zachowanie sprawcy musi naruszać jakieś reguły postępowania, nakazy czy zakazy. Musi być obiektywnie nieprawidłowe. Bezprawność zachowania może wyłączyć zastosowanie dozwolonej samopomocy w celu zabezpieczenia roszczeń cywilnoprawnych, a z takim mamy do czynienia w przypadku zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu /art. 670 kc i art. 671 § 2 kc/. W razie wygaśnięcia zastawu wynajmujący zobowiązany jest do wydania rzeczy najemcy /art. 318 kc w zw. z art. 326 kc. /. Wynajmujący ponosi przy tym odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych /art. 415 kc / za nieuprawnione zatrzymanie rzeczy, jako działanie bezprawne, co może wynikać przykładowo z nieistnienia wierzytelności zabezpieczonej.

Stosownie do art. 670 § 1 kc dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok, przysługuje wynajmującemu ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu, chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu.

Zastaw ustawowy, o którym mowa w art. 670 KC, dotyczy ściśle określonych wierzytelności już istniejących, a więc nie może odnosić się on do wierzytelności przyszłych lub warunkowych. Mowa jest w nim o wierzytelnościach zaległych, wymienionych w art. 670 kc, Oprócz czynszu, ustawowe prawo zastawu zabezpiecza spełnienie świadczeń dodatkowych obciążających najemcę, nie obejmuje zatem np. odszkodowania, czy kar umownych.

Pozwany nie wykazał, aby w przedziale czasu gdy doszło do sprzeciwienia się usunięciu ruchomości z lokalu przez pozwanego z którym to zachowaniem pozwanego powód wiąże powstanie szkody, ziściły się przesłanki powstania ustawowego prawa zastawu.

Poza właściwą kwotą zaległych rat czynszowych zastaw zabezpiecza także odsetki z nimi związane. Pozwany powołał się na notę odsetkową wystawioną z dnia 20.10.2014 r. na łączna kwotę 3 420,02 zł. wystawioną z tytułu odsetek za opóźnienie w płatnościach należności w przedziale czasu od 2011 do 2014 r. Powód w dacie 27.10.2014 r. dokonał polecenia przelewu w placówce pocztowej na rachunek bankowy pozwanego. Pozwany nie zakwestionował w toku postępowania tak samej wpłaty jak i ewentualnie daty uznania swojego rachunku bankowego innej niż polecenie przelewu. Tym samym zasadnym było przyjęcie, że powyższa wierzytelność w dacie ostatniej próby wywiezienia towaru 31.10.2014 r. już nie istniała.

Należność winna być także dla powstania zastawu zaległa. Zastaw powstaje z chwilą wymagalności długu. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 września 2003 r. VI ACa 129/03/. Generalnie przyjmuje się, że nie jest dopuszczalne powstanie zabezpieczenia w postaci zastawu ustawowego na wierzytelności przyszłej lub warunkowej. Także w tym przypadku ustawodawca nie przewidział wyjątku, gdyż wynajmującemu przysługuje zastaw jedynie dla zabezpieczenia wierzytelności już istniejących. Zresztą, sama redakcja przepisu art. 670 kc przesądza prawidłowość powyższego wniosku, skoro mowa jest w nim wyraźnie o zaległym czynszu najmu i świadczeniach dodatkowych. Tej przesłanki nie spełniają należności objęte późniejszymi fakturami VAT, najwcześniejszą z listopada 2014 r. wystawionymi z tytułu należności płatnych z góry za najwcześniejszy okres rozliczeniowy obejmujący miesiąc listopad 2014 r. t.j. po dacie zastosowania samopomocy z powołaniem się na zastaw ustawowy. W konsekwencji bezprawności w niniejszej sprawie nie niweczy fakt, iż w dacie późniejszej niż doszło do zatrzymania rzeczy, faktycznie powstały po stronie pozwanego w stosunku do powoda wymagalne wierzytelności, zasądzone następnie prawomocnym wyrokiem sądu. Ocenie podlega zachowanie pozwanego z konkretnej daty w której prawo zastawu nie istniało, jako że nie powstawało na zabezpieczenie wierzytelności przyszłych, nawet w przypadku wysokiego prawdopodobieństwa ich powstania, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie.

Pozwany niezasadnie powołał się także na przysługujące mu kary umowne. Sąd podziela stanowisko wyrażone w doktrynie, a to iż co prawda, z mocy art. 326 kc przepisy o zastawie na rzeczach ruchomych stosuje się odpowiednio do zastawu, który powstaje z mocy ustawy, z tym jednak zastrzeżeniem, że redakcja art. 670 kc nie pozostawia wątpliwości, iż przewidziany tam zastaw ustawowy powstaje jedynie dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych. W rzeczywistości zatem prawo to nie powstaje dla zabezpieczenia szeregu innych świadczeń przewidzianych zwyczajowo umowami najmu, jak chociażby kary umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków nałożonych na najemców. Redakcja przepisu w tym zakresie jest bowiem jasna – wyłącznie czynsz oraz świadczenia dodatkowe są przedmiotem zastawu przewidzianego tym przepisem. /Najem powierzchni i lokali użytkowych - przegląd najistotniejszych zagadnień z punktu widzenia stron stosunku najmu Katarzyna Siwiec 2015/.

Powód wykazał także zawinienie pozwanego t.j subiektywną wadliwość zachowania pozwanego. W prawie cywilnym odpowiedzialność deliktową uzasadnia każdy stopień winy, także w stopniu niedbalstwa, w którym sprawca pomimo że nie wyobrażał sobie bezprawnego skutku , choć może i powinien go sobie wyobrazić. Przy czym w stosunku do przedsiębiorcy korzystającego na bieżąco z usług wykwalifikowanych pełnomocników należy to uwzględnić przy mierniku staranności , jakiej należy wymagać od pozwanego. Pozwany winien zatem zdawać sobie sprawę z przesłanek i zakresy ustawowego prawa zastawu , na który się powoływał. Kolejna kwestią jest, że powód dokonując zapłaty noty odsetkowej w dniu 27.10.2014 r. przedstawił dowód zapłaty bliżej nieustalonej w toku postępowania dowodowego osobie, co do której brak tym samym podstaw do ustalenia, iż była uprawniona do podejmowania w imieniu pozwanego i ze skutkiem wobec niego decyzji odnośnie zastosowania samopomocy. Tym samym w dacie 27.10.2014 r. brak byłoby podstaw do postawienia pozwanemu zarzutu zawinienia, z tego względu, iż nie mógł wiedzieć , iż należność przestała istnieć. Jednakże powód poinformował pozwanego i jego pełnomocnika o zapłacie pismem datowanym na dzień 30.102014 r., przy czym pozwany nie zarzucił, aby nie była mu znana treść pisma w dniu 31.10.2014 r. , kiedy to doszło do ponownej , udaremnionej przez pozwanego w ramach samopomocy z powołaniem się na prawo zastawu, próby wywozu ruchomości.

Powód nie wykazał jednak kolejnej istotnej przesłanki, a to poniesienia szkody. Zgodnie z art. 361 § 2 kc naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przy czym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 2 kc). Jeżeli zatem przez majątek określonej osoby rozumieć ogół jej pasywów i aktywów, to uszczerbek poszkodowanego w postaci damnum emergens polegać może na zmniejszeniu pozycji aktywnych lub zwiększeniu biernych tego majątku, uszczerbek lucrum cessans polega zaś zawsze na niepowiększeniu się pozycji czynnych majątku poszkodowanego, mimo że powiększenie takie powinno nastąpić. /por.: W. Czachórski, Zobowiązania . Zarys wykładu , 1999/. Odnośnie utraconych korzyści to szkoda ta nie ma przy tym jednolitego charakteru. Powstanie takiej szkody oraz jej zakres każdorazowo musi być indywidualnie oceniany w kontekście sposobu jej określenia przez osobę poszkodowaną.

Powód domagał się naprawienia szkody dwojakiego rodzaju, a to straty /damnum emergens/ i utraconych korzyści /lucrum cessans/ w związku z zatrzymaniem towaru przeznaczonego do bieżącej sprzedaży i uniemożliwienie mu tej sprzedaży, oraz stanowiącej równowartość zatrzymanego wyposażenia z uwzględnieniem amortyzacji .

W przedmiotowej sprawie powód powołując się na utracone korzyści w związku zatrzymanym, a przeznaczonym do sprzedaży towarem konsekwentnie stał na stanowisku, iż jego szkodę wyczerpuje wartość pozostawionego towaru z daty jego zatrzymania, odwołując się do cen wskazanych w sporządzonych przez siebie wykazach na potrzeby prowadzonej w spornym lokalu działalności. Na tę okoliczność powoływał tak dowody z wykazów, faktur jak też dowód z opinii biegłego sądowego. Tymczasem tak sformułowana teza dowodowa, nawet w przypadku dopuszczenia dowodu z opinii biegłego na tę okoliczność nie prowadziła do wykazania szkody zważywszy na okoliczności sprawy. Należy pamiętać, iż towar przeznaczony był do sprzedaży, i to z brakiem takiej możliwości powód wywodzi szkodę. Innymi słowy towar przedstawiał dla powoda wartość w takim zakresie w jakim był faktycznie zbywalny i o takiej wysokości w jakiej uzyskałby z tej sprzedaży cenę, czy to pokrywającą wartość jego wcześniejszego zakupu, czy generującą ponad to jakikolwiek zysk.

Powód winien zatem wykazać kwestię podstawową, a to okoliczność, iż z dużym prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością faktycznie towar zostałby sprzedany, kolejną zaś za jaką cenę. Należałoby przy tym uwzględnić takie dodatkowe okoliczności, jak koszty redystrybucji towaru do innych lokali, potencjalną zdolność do sprzedaży towaru przeniesionego ze spornego lokalu. Towar nie miał być sprzedawany w dotychczasowym miejscu, co miało to znaczenie, że w różnych puntach sprzedaży był różny popyt na różne kategorie. Powód winien wykazać, też że ceny aktualne w R. pozostałyby takie same w innych punktach sprzedaży uwzględniwszy czy to upływ czasu związany z redystrybucją i dezaktualizowanie się sezonowej oferty, uwzględnienie faktycznego popytu na dany asortyment w innym punkcie sprzedaży, ewentualne przeceny. Jak bowiem wynikało z zeznań świadków różny asortyment, znajdował różny popyt w zależności od miejsca sprzedaży. Z zeznań A. W. (1) wynikało zaś, że celem przyśpieszenia obrotu towarem , pierwsze obniżki mają miejsce już po kilku tygodniach, aby ostatecznie w danym sezonie wyprzedać cały , nawet po cenach poniżej kosztów produkcji, aby zrobić miejsce na następną kolekcję. Taka dynamiczna polityka sprzedaży prowadzona przez powoda podważa w ocenie Sądu w świetle okoliczności sprawy wiarygodność cen wyjściowych towaru znajdującego się w spornym lokalu, wprowadzonego już przecież uprzednio do sprzedaży, jako wyłącznym i decydującym czynniku przy ustalaniu wysokości szkody. Pamiętać należy, że szkodę w postaci lucrum cessans należy odróżnić od sytuacji, w której dochodzi jedynie do utraty samej szansy uzyskania określonej korzyści majątkowej. Konstrukcja odpowiedzialności za utracone korzyści w prawie polskim opiera się na tych samych zasadach, co odpowiedzialność za szkodę rzeczywistą, a więc przyznaje prawo do wynagrodzenia tych tylko korzyści, które w normalnym toku wydarzeń, niezakłóconym wystąpieniem zdarzenia wyrządzającego szkodę, poszkodowany by otrzymał. Określenie w art. 361 § 2 kc tego elementu szkody w trybie przypuszczającym, jako "korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono" nie ma na celu zaznaczenia, że prawdopodobieństwo wystąpienia szkody nie musi być bliskie pewności, lecz służy wskazaniu, że korzyści mają charakter hipotetyczny i muszą pozostawać w związku z przyczyną sprawczą szkody. Konieczność wykazania, że korzyści rzeczywiście zostałyby osiągnięte wynika z objęcia odpowiedzialnością odszkodowawczą jedynie szkód stanowiących normalne następstwo zdarzenia szkodzącego. /I ACa 1117/16 - wyrok SA Kraków z dnia 20-10-2016/.

W świetle powyższych złożonych okoliczności sprawy, ustalenia wysokości szkody nie wyczerpuje teza dowodowa z opinii biegłego na okoliczność wartości towaru pozostawionego w lokalu, stąd Sąd oddalił ten wniosek dowodowy na podstawie art. 227 kpc.

Odnośnie szkody w postaci wartości wyposażenia to powód domagał się zwrotu jego wartości z uwzględnianiem amortyzacji z daty wypowiedzenia umowy i na tę okoliczność wnioskował materiał dowodowy tak z dokumentów jak i opinii biegłego. Tymczasem jak to ustalono w toku postępowania dowodowego wyposażenie zostało zaoferowane powodowi do odbioru w 2016 r., z której to oferty powód nie skorzystał. Odszkodowanie zgodnie z jego podstawową funkcją kompensacyjną powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wywołującym szkodę. Cel ten realizuje naprawienie szkody uwzględniające konkretną, rzeczywistą sytuację poszkodowanego, przedmiot szkody. Powód w dacie orzekania nie wykazał utraty rzeczy, skoro został mu zaoferowany jej zwrot, ewentualnie pogorszenia jej stanu, czy konieczności zakupu nowego wyposażenia i poniesionych w związku z tym kosztów, wobec zatrzymania spornych ruchomości przez pozwanego.

Odpowiedzialność z tytułu poniesienia szkody z tytułu zatrzymania wyposażenia lokalu budzi także wątpliwości w świetle postanowień umowy, a to jej § 13 pkt 7 i stanowisk powoda, z których wynikało, iż miał prawo usunąć ruchome wyposażenie z lokalu po zakończeniu najmu. Skoro zatem wyposażenie miało nadal znajdować się w spornym lokalu, nieusprawiedliwionym jest twierdzenie powoda, iż nie mógł z niego korzystać w innej lokacji. W sprawie brak było podstaw do ustalenia, iż w tamtej dacie najem ustał, jako że oświadczenie w przedmiocie wypowiedzenia umowy było bezskuteczne, wobec niespełnienia się przesłanki niedostatecznej komercjalizacji. Kwestia ta była już ponadto przedmiotem prawomocnie zakończonego postępowania sądowego sygn. akt VI GC 263/15, w którym Sąd Okręgowy w Rzeszowie ustalił, iż w okresie od stycznia 2014 r. stopień komercjalizacji przekraczał 75 %, co w konsekwencji skutkowało przyjęciem bezskuteczność oświadczenia powoda w przedmiocie wypowiedzenia umowy. Sąd orzekający w sprawie niniejszej dokonał analogicznych ustaleń, prowadzących do tożsamych wniosków. Sąd orzekający w sprawie niniejszej podziela ponadto pogląd wyrażany w orzecznictwie i popierany w doktrynie, mianowicie, że związanie wyrokiem sądu cywilnego oznacza brak możliwości zignorowania zarówno ustaleń faktycznych stanowiących bezpośrednio podstawę rozstrzygnięcia, jak i podstawy prawnej. Nie jest dopuszczalne odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnych procesach sądowych między tymi samymi stronami, chociażby przedmiot tych spraw się różnił. Zakazane jest również prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczności podważające ustalenia faktyczne zawarte w wiążącym orzeczeniu (wyroki SN: z dnia 20 stycznia 2011 r., I UK 239/10, LEX nr 738532; z dnia 20 maja 2011 r., IV CSK 563/10, LEX nr 864020; z dnia 7 kwietnia 2011 r., I PK 225/10, LEX nr 896456; z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 67/12, LEX nr 1231342; z dnia 20 listopada 2014 r., V CSK 6/14, LEX nr 1604655; z dnia 27 czerwca 2014 r., V CSK 433/13, LEX nr 1514746). Manowska Małgorzata (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-505(38), wyd. III/. Sąd ma na uwadze, że moc wiążąca dotyczy tylko orzeczenia sądu, nie zaś jego uzasadnienia. Oczywiste jest jednak, że związanie orzeczeniem sądu rozciąga się na te ustalenia faktyczne zawarte w jego uzasadnieniu, na podstawie których bezpośrednio sąd zindywidualizował normę prawną, czemu dał wyraz w rozstrzygnięciu (zob. na ten temat np. wyroki SN: z dnia 19 października 2012 r., V CSK 485/11, LEX nr 1243099; z dnia 20 listopada 2014 r., V CSK 6/14; z dnia 16 maja 2013 r., IV CSK 624/12, LEX nr 1353259). /Manowska Małgorzata (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-505(38), wyd. III/.

Powód nie wykazał także, aby poniesiony koszt usługi transportowej , na który przedłożył fakturę VAT wraz ze specyfikacją pozostawał w adekwatnym związku przyczynowo skutkowym /art. 361 § 1 kc / z którąkolwiek z nieskutecznych z uwagi na zachowanie pozwanego wywozu towaru. Sam powód w kolejnych pismach zamiennie wskazuje na związek z wywozem w dacie 27.10.2014 r. bądź 31.10.2014 r. Tymczasem załączona specyfikacja nie wskazuje na związek kosztu w tej wysokości z którąkolwiek z tych dat.

Kolejną kwestią jest roszczenie z art. 410 kc,i art. 411 pkt 1 kc, a to z tytułu nadpłaconego czynszu. Powód nie wykazał zasadności roszczenia, które wywodził z treści postanowień umowy § 30 pkt 6 umowy najmu i faktu niedostatecznej komercjalizacji począwszy od października 2011 r., domagając się zwrotu 50 % czynszu podstawowego. W okresie od stycznia 2014 r. stopień komercjalizacji przekroczył 75 % co zostało ustalone tak w toku postępowania w sprawie niniejszej jak w sprawie o sygn. akt VI GC 263/15, o czym była mowa powyżej. Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia wszystkich ważnych i skutecznych umów najmu zawartych przez D. (...) dotyczących powierzchni przeznaczonych pod najem w centrum handlowym (...) za okres od 15.10.2011 r. do dnia 24.10.2014 r. Dowodzeniu podlegają wyłącznie kwestie sporne. Powód wnioskując o przedłożenie dowodów z dokumentów umów najmu, nie wskazał zawarcie jakich umów kwestionuje, w szczególności za okres za który dysponował zestawieniami przedłożonymi przez pozwanego. Spornym w sprawie jest przede wszystkim metodologia wyliczenia w oparciu o dane przedstawiane powodowi przez pozwanego, a nie treść danych. Powód przy tym, w trakcie współpracy weryfikował stopień komercjalizacji, wyłączając sporne powierzchnie i potwierdzając osiągniecie w lutym 2012 r. 75 %. Powód nie wskazał w jakim zakresie jego zdaniem dane w oparciu o które uznał stopień komercjalizacji za dostateczny były nieprawdziwe, zwarzywszy zaś, że umowy najmu w realiach sprawy mają charakter długoterminowy nie wskazał w jakim zakresie, zdezaktualizowały się za dalszy okres. Celem dopiero wykazania zasadności takich twierdzeń należałoby wnioskować o dowody z dokumentów umów najmu i dokonywać ustaleń co do prawdziwości lub nie tezy powoda. Powód wyjąwszy przedział czasu od stycznia 2014 r. w zakresie którego nie kwestionując danych toczył spór o metodologię wyliczenia, nie wskazał nawet jaki jego zdaniem był faktyczny stopień komercjalizacji począwszy od daty otwarcia lokalu. Wszystko powyższe prowadzi do wniosku, że powód zgłaszając wnioski dowodowe na okoliczność niedostatecznej komercjalizacji nie tyle dąży do wykazania prawdziwości swoich twierdzeń, co zdaje się dopiero poszukiwać argumentów na poparcie tezy, iż nie odpowiadał on poziomowi wskazanemu w umowie. Tymczasem postępowanie dowodowe służy weryfikacji stanowisk stron, a nie pomocy w ich formułowaniu na potrzeby procesowe. W świetle powyższego zbędnym stał się w konsekwencji dowód z opinii biegłego na okoliczność wysokości czynszu podlegającego zwrotowi, który został oddalony w oparciu o art. 227 kpc.

Odnośnie okresu poprzedzającego luty 2012 r., w którym to stopień komercjalizacji nie osiągnął 75 % to zważyć należy, że pozwany odnośnie roszczenia z tytułu zwrotu nadpłaconego czynszu podniósł zarzut przedawnienia . W sprawie zastosowanie znajdzie trzyletni termin z art. 118 kc. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że roszczenie wynikające z zobowiązania bezterminowego obejmującego zwrot nienależnie spełnionego świadczenia staje się wymagalne w dniu, w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie i to niezależnie od stanu świadomości uprawnionego z roszczenia kondycyjnego / Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2017 r. IV CSK 171/16 i powołane w nim orzecznictwo/. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się więc w terminie w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w obiektywnie najwcześniej możliwym terminie. W przypadku zobowiązania o zwrot nienależnego świadczenia jest to więc chwila spełnienia tego świadczenia i liczony od niej czas potrzebny dłużnikowi na wykonanie zobowiązania zwrotu. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 sierpnia 2016 r. I ACa 320/16/. Zważywszy zatem datę wniesienia pozwu i upływ trzyletniego terminu, ewentualne roszczenie o zwrot nadpłaconego, a uiszczanego w okresach miesięcznych czynszu za okres sprzed lutego 2012 r. uległoby przedawnieniu.

Odnośnie kolejnego roszczenia z art. 410 kc , a to o zwrot zapłaconej w dacie 27.10.2014 r. noty odsetkowej , powód także nie wykazał jego zasadności r. Poprzez zapłatę i sformułowanie roszczenia o zwrot z tytułu świadczenia nienależnego to na powodzie spoczął ciężar dowodzenia /art. 6 kc/ w zakresie wykazania kwestii podstawowej, a to iż świadczenie w ogóle miało status nienależnego w świetle art. 410 § 2 kc t.j. iż nie był zobowiązany z tytułu naliczonych odsetek za opóźnienie w zapłacie. W drugiej zaś kolejności, winien wykazać, iż zapłata nastąpiła w celu uniknięcia przymusu albo z zastrzeżeniem zwrotu , na co się powoływał /art. 411 pkt 1 kc/. Powód nie wykazał, iż nie był zobowiązany z tytułu odsetek naliczonych w nocie, czego nie wykazywały zarzuty ogólnej natury, kwestionujące zasadność naliczenia odsetek, czy to w pismach przedprocesowych czy pismach złożonych w toku postępowania. Powód powoływał się na niewykazanie doręczenia faktur , jednak terminem płatności czynszu, niezależnie od daty doręczenia faktury był 20 dzień każdego miesiąca. Założywszy nawet, iż istotnym był termin doręczenia faktury, to nadal na powodzie spoczywał ciężar dowodzenia co do daty jej doręczenia. Ponadto powyższe dotyczyło zapłaty czynszu, powód obowiązany był nadto do zapłaty opłat za media według terminów wskazanych w stosownych fakturach VAT. Powód wykazując niezasadność naliczenia odsetek, winien odnieść się do każdej z pozycji w nocie odsetkowej, wykazując tytuł faktury, właściwy termin płatności i w oparciu o takie dane argumentować, iż nie doszło do opóźnienia w zapłacie.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo w całości na podstawie powołanych powyżej przepisów orzekając jak w pkt I wyroku.

W przedmiocie kosztów procesu na które po stronie pozwanego złożyły się koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 17 zł. i zastępstwa procesowego w kwocie 7 200 zł. ( § 6 pkt 7 Rozp. Min. Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) Dz.U.2013.490 ze zm. w zw. z § 21 rozp. Min. Spr. z dnia 5.11.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U. 2015.1804 w zw. z § 2 Rozp. Min. Spraw. z dnia 3.10.2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych.) Sąd orzekł jak w pkt II wyroku na podstawie art. 98 kpc statuującym zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania.