Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód J. M. (1) wniósł o ustalenie, że powód będący członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w O. posiadający od dnia 13.04.2006 r. prawo do spółdzielczego własnościowego lokalu mieszkalnego przy ul.(...) w O. ma prawo do spłaty do pozwanej Spółdzielni kosztów wykupu gruntu od Gminy O. w kwocie 482,81 zł przypadającego na w/w lokal ponieważ w czasie spłaty kosztów wykupu gruntu powodowi przysługiwało prawo do w/w spółdzielczego własnościowego lokalu mieszkalnego. Ponadto wniósł o ustalenie, że przysługuje mu prawo do udokumentowania przez zaksięgowanie przez pozwaną Spółdzielnię spłaty kwoty 482,81 zł z tytułu wykupu gruntu na koncie nr 859-50…”Funduszu na spłatę kredytu z tytułu wykupu gruntu” oraz na indywidulanym koncie nieruchomości nr 859-50-160- (...) dotyczącym spłaty kosztów wykupu gruntu.

Wniósł nadto o ustalenie, że pozwana Spółdzielnia naruszyła interes prawny powoda przyjmując od M. K. (1) spłatę kwoty 482,81 zł z tytułu spłaty kosztów wykupu gruntu przypadającego na lokal mieszkalny przy ul.(...) w O. i udokumentowanie przez zaksięgowanie kwoty wpłaconej przez M. K. (1) bezpośrednio na jej nazwisko na koncie nr 859-50…”Funduszu na spłatę kredytu z tytułu wykupu gruntu” oraz na indywidulanym koncie nieruchomości nr 859-50-160- (...) dotyczącym spłaty kosztów wykupu gruntu. W ten sposób zdaniem powoda Spółdzielnia dała M. K. (1) prawo do gruntu przypadającego na w/w lokal mieszkalny w czasie gdy nie posiadała ona prawa do w/w lokalu mieszkalnego a posiadał je powód.

Ponadto powód wniósł o ustalenie, że pozwana Spółdzielnia naruszyła interes prawny powoda nie pozbawiając M. K. (1) prawa do członkostwa w czasie kiedy powód posiadał prawo do lokalu i stwarzając sytuację że jest dwóch członków spółdzielni: powód posiadający prawo do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i M. K. (1) posiadająca prawo do gruntu przypadającego na w/w lokal.

W uzasadnieniu podniósł, iż Spółdzielnia dając M. K. (1) prawo do spłaty kosztów wykupu gruntu przypadającego na lokal przy ul.(...) w O. w czasie gdy nie miała ona prawa do w/w lokalu. Podał, że wystawiając zaświadczenie z dnia 09.01.2009 r. poświadczyła nieprawdę, że powód nie ma żadnych zadłużeń w Spółdzielni na dzień 31.12.2008 r. chociaż było zadłużenie z tytułu wykupu gruntu. Pozwana Spółdzielnia kwotę 482,81 zł wpłaconą przez powoda w dniu 02.01.2012 r. podzieliła na 2 części kwotę 99,77 zł zaksięgowała na koncie dla funduszu na spłatę kredytu z tytułu wykupu gruntu a kwotę 383,04 zł zaksięgowała na koncie dla pozostałych rozrachunków w lokatorami i uznała to za zbędną nadpłatę.

Pozwana Spółdzielnia wniosła oddalenie powództwa podnosząc, iż powód zgodnie z art.189 kpc może żądać jedynie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa gdy ma w tym interes prawny. Powód zaś wnosi o ustalenie stanu faktycznego a nie prawa czy stosunku prawnego. Ponadto w żaden sposób nie wykazał interesu prawnego bo takiego nie posiada. Powód dokonał spłaty kosztów wykupu gruntu od Gminy O. w kwocie 482,81 zł. Uprzednio umową z dnia 13 kwietnia 2006 r. powód i M. K. (1) dokonali zamiany przysługującego powodowi udziału w ½ spadku po J. M. (2) we współwłasności nieruchomości położonej w O. przy ul.(...) na przysługujące M. K. (1) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu znajdującego się przy ul.(...) w O.. Wraz z nabyciem lokalu powód przejął wszelkie zobowiązania finansowe związane z tym lokalem w tym obowiązek spłaty kosztów wykupu gruntu który wynosił 482,81 zł. Powód od dnia 01.01.2008 r. zobowiązany był do spłaty kosztów wykupu gruntu w comiesięcznych ratach w naliczeniach czynszowych wpłacanych na konto o numerze 204-00-160- (...)-024-02 prowadzonego dla rachunków z tytułu opłat eksploatacyjnych lokali mieszkalnych, które to naliczenie powodowało uznanie konta 859-50-160- (...) i obciążenie konta 204-00-160- (...)-024-02. W razie jednorazowej spłaty zaś z tytułu wykupu gruntu wpłacona kwota księgowana jest bezpośrednio na koncie nr 859-50-160- (...) prowadzonego dla funduszu na spłatę kredytu z tytułu wykupu gruntu. Do grudnia 2011 r. począwszy od 01 stycznia 2008 r. kiedy to spłata z tytułu wykupu gruntu była składnikiem czynszu, raty z tytułu spłaty kosztów wykupu gruntu były uiszczane na konto pozwanej regularnie w naliczeniach czynszowych za lokal mieszkalny nr (...) przy ul.(...). Zadłużenie z tego tytułu na dzień 31.12.2011 r., wynosiło 99,77 zł. Tym samym w związku z jednorazową spłatą w dniu 03.01.2012 r. w kwocie 482,81 zł zaksięgowała pozostałą do zapłaty kwotę 99,77 zł na koncie 859-50-160- (...), natomiast różnicę w kwocie 383,04 zł zaksięgowała na koncie prowadzonym dla pozostałych rachunków z lokatorami.

Pozwana podniosła nadto, że powód nie złożył do tej pory wniosku o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na członka, któremu przysługuje własnościowe prawo do lokalu. Okoliczność, że M. K. (1) jest członkiem spółdzielni oraz że dokonywała opłat czynszowych, w których składnikiem czynszu były koszty wykupu gruntu w żaden sposób nie wpływa na możliwość przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przysługującego powodowi w odrębną własność lokalu. Członkostwo M. K. (1) w spółdzielni oraz uiszczanie przez nią opłat czynszowych nie powoduje, że staje się ona właścicielem lokalu czy też gruntu jak twierdzi powód.

Pismem z dnia 06 września 2016 r. pkt V (k.89) powód wniósł o ustalenie, że pozwana Spółdzielnia naruszyła interes powoda ponieważ:

- uniemożliwiła powodowi wykup gruntu za kwotę 482,81 zł począwszy od dnia 01.01.2008 r. będącego (...) wielkości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej związanej z odrębną własnością lokalu przy ul.(...) w O., do którego to lokalu powód posiada tytuł prawny od 13.04.2006 r.,

- sprzedała M. K. (1) grunt za kwotę 482,81 zł począwszy od 01.01.2008 r. będący (...) wielkości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej związanej z odrębną własnością lokalu przy ul.(...) w O. w czasie gdy M. K. (1) od dnia 13.04.2006 r. nie posiadała tytułu prawnego do tego lokalu,

- uniemożliwiła powodowi zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych przenieść na powoda własność lokalu przy ul.(...) w O..

Ponadto w piśmie tym na str.9 (k.95) wniósł o ustalenie, że pozwana Spółdzielnia naruszyła istniejące prawo- § 24 pkt 1 ppkt 1 statutu OSM nie pozbawiając członkostwa M. K. (1), której członkostwo jest związane ze spółdzielczym własnościowym lokalem mieszkalnym przy ul.(...) w O..

Pismem z dnia 05 października 2016 r. w pkt 2 (k.127) wniósł o ustalenie, że istnieją przepisy ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych oraz Uchwałą nr 85/04 Zarządu OSM z dnia 11.03.2004 r. i załącznik do § 2 uchwały Nr 85/04 Zarządu OSM z dnia 11.03.2004 r. i załącznik do § 2 uchwały nr 85/04 zarządu OSM z dnia 11.03.2004 r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokalu w danej nieruchomości wspólnej:

- art.42 ust.1-7 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych,

- uchwała zarządu 85/04 Zarządu OSM z dnia 11.03.2000 r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokalu w nieruchomości przy ul. (...) ul.(...) w O.,

- załącznik do § 2 uchwały nr 85/04 uchwały nr 85/04 Zarządu OSM z dnia 11.03.2004 r.,

- art.17(14) ust.1 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którymi powód nie może przenieść na siebie własności lokalu przy ul.(...) w O. w ten sposób, żeby jego prawo było związane z jego prawem własności do gruntu będącego (...) wielkości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej związanej z odrębną własnością lokalu.

Powód w dalszej części pisma w pkt 3 (k.128) wniósł o ustalenie, że powód wnosząc pozew ma w tym interes prawny żeby zgodnie z istniejącym prawem przenieść na siebie prawo własności lokalu przy ul.(...) w O. w ten sposób, żeby zgodnie z istniejącym prawem przenieść na siebie prawo własności lokalu przy w/w ulicy było związane z jego prawem do własności gruntu będącego (...) wielkości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej związanej z odrębną własnością lokalu. W. nadto o ustalenie w punkcie 3 pisma, że pozwana Spółdzielnia naruszyła interes prawny powoda przyjmując od M. K. (1) spłatę kwoty 482,81 zł z tytułu spłaty kosztów wykupu gruntów będącego (...) wielkości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej związanej z odrębną własnością lokalu przy ul.(...) w O. i księgując kwotę 482,81 zł wpłaconą przez M. K. (1) (k.128).

Pismem z dnia 18 października 2016 r. (k.136) powód podał, że cofa pozew w części dotyczącej pozbawienia członkostwa M. K. (2) (k.136).

Ostatecznie w piśmie z dnia 29.12.2016 r. (k.179) powód podał, że uściśla żądanie pozwu zawarte w punkcie 2 pisma z dnia 05.10.20-16 r. i żądaniem pozwu jest ustalenie nieważności prawa przyznanego przez pozwaną Spółdzielnię (...) do spłaty zadłużenia z tytułu kredytu bankowego wraz ze skapitalizowanymi odsetkami w kwocie 482,81 zł zaciągniętego na wykup gruntu przez pozwaną Spółdzielnię w imieniu powoda. Ponadto podał, że punkt 3 pisma z dnia 05.10.2016 r. zawiera żądanie pozwu (k.180)

Sąd ustalił, co następuje:

Umową z dnia 13 kwietnia 2006 r. powód i M. K. (1) dokonali zamiany przysługującego powodowi udziału w ½ spadku po J. M. (2) we współwłasności nieruchomości położonej w O. przy ul.(...) na przysługujące M. K. (1) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu znajdującego się przy ul.(...) w O. w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w O.. (bezsporne) Powód od dnia 01.01.2008 r. jako członek spółdzielni zobowiązany był do spłaty kosztów wykupu gruntu, które dokonywane było w comiesięcznych ratach w naliczeniach czynszowych wpłacanych na konto o numerze 204-00-160- (...)-024-02 prowadzonego dla rachunków z tytułu opłat eksploatacyjnych lokali mieszkalnych, które to naliczenie powodowało uznanie konta 859-50-160- (...) i obciążenie konta 204-00-160- (...)-024-02. W razie jednorazowej spłaty zaś z tytułu wykupu gruntu wpłacona kwota księgowana była bezpośrednio na koncie nr 859-50-160- (...) prowadzonego dla funduszu na spłatę kredytu z tytułu wykupu gruntu. Do grudnia 2011 r. począwszy od 01 stycznia 2008 r. kiedy to spłata z tytułu wykupu gruntu była składnikiem czynszu, raty z tytułu spłaty kosztów wykupu gruntu były uiszczane na konto pozwanej regularnie w naliczeniach czynszowych za lokal mieszkalny nr (...) przy ul.(...). Zadłużenie z tego tytułu na dzień 31.12.2011 r., wynosiło 99,77 zł. Tym samym w związku z jednorazową spłatą dokonaną przez powoda w dniu 03.01.2012 r. w kwocie 482,81 zł Spółdzielnia zaksięgowała pozostałą do zapłaty kwotę 99,77 zł na koncie 859-50-160- (...), natomiast różnicę w kwocie 383,04 zł zaksięgowała na koncie prowadzonym dla pozostałych rachunków z lokatorami. Powód nie złożył wniosku o przeniesienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego przy ul.(...) w O. na członka, któremu przysługuje własnościowe prawo do lokalu.

( pismo (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z dnia 20.07.2005 r., 31.01.2006 r., 20.04.2006 r., 20.12.2011 r., 21.12.2011 r., 13.01.2012 r. 18.04.2012 r., 24.07.2012 r., 27.08.2012 r., 15.01.2014 r., 14.02.2013 r., 04.12.2012 r., 18.12.2014 r., 26.03.2014 r.-k.12, 13, 23.04.2015 r., 10.08.2011 r.-k.9, 143-147, 15-17, 23, 27, 28, 39, 40, 71, 72, 73-76, 100; 102-104, zaświadczenie z 09.01.2009 r.-k.14)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 189 kpc powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Z istoty art. 189 kpc wynika, że przedmiotem rozstrzygnięcia może być ustalenie stosunku prawnego lub prawa. Niedopuszczalne jest dlatego powództwo o ustalenie faktów (zob. orz. SN z: 22.5.1953 r., I C 26/53, L.; 19.10.1959 r., 4 CR 537/58, NP 1960, Nr 9, s. (...)).

Przedmiotem ustalenia w drodze powództwa przewidzianego w art. 189 KPC mogą być prawa i stosunki prawne, dla ustalenia których właściwa jest droga procesu cywilnego (np. ustalenie nieważności umowy, ugody sądowej, testamentu). Przesłanką merytoryczną powództwa o ustalenie jest interes prawny, rozumiany jako potrzeba ochrony sfery prawnej powoda, którą może uzyskać przez samo ustalenie stosunku prawnego lub prawa (wyr. SN z 10.6.2011 r., II CSK 568/10, L.).

Ostatecznie sprecyzowanie powództwa nastąpiło w piśmie z dnia 29.12.2016 r. (k.179). Powód wniósł zatem o ustalenie nieważności prawa przyznanego przez pozwaną Spółdzielnię (...) do spłaty zadłużenia z tytułu kredytu bankowego wraz ze skapitalizowanymi odsetkami w kwocie 482,81 zł zaciągniętego na wykup gruntu przez pozwaną Spółdzielnię w imieniu powoda. Ponadto wniósł o ustalenie, że powód wnosząc pozew ma w tym interes prawny (punkt 3 pisma z dnia 05.10.2016 r.) żeby zgodnie z istniejącym prawem przenieść na siebie prawo własności lokalu przy ul.(...) w O. w ten sposób, żeby zgodnie z istniejącym prawem przenieść na siebie prawo własności lokalu przy w/w ulicy było związane z jego prawem do własności gruntu będącego (...) wielkości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej związanej z odrębną własnością lokalu. Wniósł nadto o ustalenie, że pozwana Spółdzielnia naruszyła interes prawny powoda przyjmując od M. K. (1) spłatę kwoty 482,81 zł z tytułu spłaty kosztów wykupu gruntów będącego (...) wielkości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej związanej z odrębną własnością lokalu przy ul.(...) w O. i księgując kwotę 482,81 zł wpłaconą przez M. K. (1) (k.128).

Żądanie ustalenia „nieważności prawa” jak i ustalenia „naruszenia interesu prawnego”, „naruszenia istniejącego prawa”, „ustalenie, że istnieją przepisy ustawy”, „ustalenia, że przysługuje powodowi prawo do udokumentowania przez zaksięgowanie spłaty”, „ ustalenia, że powód ma prawo do spłaty” nie mieszczą się w przedmiocie ustaleń jakie mogą być czynione w drodze powództwa przewidzianego w art. 189 KPC. Ponadto przedmiotem ustalenia nie mogą być także fakty. Ustalenie interesu prawnego- o co powód wnosi- jest zaś przesłanką merytoryczną powództwa a nie może być przedmiotem żądania pozwu o ustalenie. Interesu prawnego w ocenie Sądu powód także nie wykazał albowiem powód nie złożył do tej pory wniosku o przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na siebie tj. członka spółdzielni, któremu przysługuje własnościowe prawo do lokalu. Pozwana Spółdzielnia zaś nie kwestionuje tego prawa powoda jak też tego, że powód dokonał spłaty kosztów wykupu gruntu.

Wobec powyższego Sąd powództwo oddalił.

Sąd na rozprawie w dniu 24 listopada 2016 r. oddalił wnioski dowodowe powoda z uwagi na to, iż wobec powyższego, nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Odnośnie oświadczenia powoda o cofnięcia powództwa w zakresie pozbawienia członkostwa M. K. (2) zauważyć należy, że żądanie takie nie było przedmiotem pozwu. Powód żądał natomiast ustalenia, „że pozwana Spółdzielnia naruszyła istniejące prawo- § 24 pkt 1 ppkt 1 statutu OSM nie pozbawiając członkostwa M. K. (1), której członkostwo jest związane ze spółdzielczym własnościowym lokalem mieszkalnym przy ul.(...) w O.”.

Na marginesie jedynie- odnośnie stanowiska powoda zaprezentowanego w uzasadnieniu pozwu i pismach procesowych- można dodać co następuje.

Zgodnie z przepisem art.17 (14) ust.1 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1) spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami;

2) spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 (tj. kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu).

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11.06.2014 r. , I ACa 1623/13 (L.) z określenia "po dokonaniu przez niego spłaty” nie należy wywodzić wniosku, że powstanie roszczenia warunkuje uprzednio dokonanie spłaty a dopiero po dokonaniu takiej spłaty można wystąpić z żądaniem pisemnym do spółdzielni (zob. także wyrok SA w Gdańsku, 07.03.2013 r., I ACa 785/12, L.).

Podzielić należy stanowisko pozwanego, że okoliczność iż M. K. (1) jest członkiem spółdzielni oraz że dokonywała opłat czynszowych, w których składnikiem czynszu były koszty wykupu gruntu w żaden sposób nie wpływa na możliwość przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przysługującego powodowi w odrębną własność lokalu. Członkostwo M. K. (1) w spółdzielni oraz uiszczanie przez nią opłat czynszowych nie powoduje, że staje się ona właścicielem lokalu czy też gruntu jak twierdzi powód.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik –art.98 § 1 i 3 kpc. Składa się na nie opłata skarbowa -17 zł od pełnomocnictwa oraz koszty zastępstwa procesowego-120 zł ( § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

z/1.odnot., 2.doręczyć pełn. powoda z poucz. i pełn. pozwanego,

3. z apelacją/za 14 dni O., 27 stycznia 2017 r.