Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2017 r. w Gliwicach

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

przy udziale A. K.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 13 maja 2016 r. nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego A. B. kwotę
360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) powiększoną o należny podatek od towarów
i usług tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną z urzędu.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIIIU 1273/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2016r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r.
o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, iż odwołujący J. S. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek A. K. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 1 czerwca 2009r. do dnia 31 stycznia 2010r.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, iż odwołujący został zgłoszony przez A. K. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i wypadkowego w w/w okresie. Odwołujący jednak równocześnie posiadał inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą i z tego tytułu był zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji, zgodnie z art.9 ust. 2 i 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z uwagi na posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, odwołujący w okresie wskazanym w decyzji, nie może podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia.

W odwołaniu od decyzji sprecyzowanym w piśmie procesowym z dnia 25 lutego 2017r. odwołujący domagał się jej zmiany przez objęcie go ubezpieczeniem społecznym
z tytułu umowy zlecenia w okresie od dnia 1 czerwca 2009r. do dnia 31 stycznia 2010r.

W uzasadnieniu odwołujący podniósł, iż został wprowadzony w błąd przy zawieraniu umowy zlecenia, gdy zapewniano go, że połączenie umowy zlecenia oraz działalności gospodarczej jest możliwe i zgodne z przepisami, a składki są odprowadzane właściwie. Również bezpośrednio w ZUS/O C. uzyskał informację, że nie będzie ponosić ujemnych skutków zawarcia umowy zlecenia przy jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej, pomimo tego że organ administracji winien na każdym etapie postępowania informować stronę zarówno o przepisach prawa materialnego jak i o przepisach prawa procesowego.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy złożył także wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przewidzianych prawem.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Odwołujący J. S. w okresie objętym decyzją zaskarżoną, to jest
od dnia 1 czerwca 2009r. do dnia 31 stycznia 2010r. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą.

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej odwołującego obowiązywała podstawa wymiaru składek: od czerwca 2009r. do grudnia 2009r.
w wysokości 1.915,80 zł i w styczniu 2010r. w wysokości 1.887,60 zł. Była to najniższa podstawa wymiaru składek obowiązująca w tym czasie dla przedsiębiorców.

Równocześnie odwołujący we wskazanym okresie został zgłoszony przez A. K. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia. W dokumentach rozliczeniowych płatnik składek wykazał za odwołującego za miesiące od czerwca 2009r. do stycznia 2010r. podstawę wymiaru składek w wysokości 30,00 zł.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego, jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów i nie kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie J. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U.
z 2015r., poz. 121 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt. 4 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt. 2 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Osoby podlegają ubezpieczeniom od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Przepis art.9 ust.2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawiera natomiast regulacje znajdujące zastosowanie w przypadku zbiegu tzw. ogólnych tytułów ubezpieczenia. Zgodnie z jego treścią osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, a mianowicie między innymi z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i z tytułu umowy zlecenia, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej, jednakże może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń.

Jednocześnie z treści art.9 ust.2a ustawy wynika, że osoba wykonująca pracę
na podstawie umowy zlecenia - prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność.

Zatem w przypadku zbiegu obowiązku ubezpieczenia społecznego z umowy zleceniai prowadzenia działalności pozarolniczej, osoba jest uprawniona do wyboru umowy zlecenia jako podstawy obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, jeżeli wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, nie jest niższe od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2012r. II UK 31/12 ).

W rozpoznawanej sprawie okolicznością niesporną było, iż podstawa wymiaru składek odwołującego J. S. z tytułu wykonywania umowy zlecenia
u płatnika składek A. K. od czerwca 2009r. do stycznia 2010r. wynosiła 30,00 zł miesięcznie. Niewątpliwie taka podstawa wymiaru składek z tytułu umowy zlecenia była niższa od obowiązującej w tym czasie odwołującego najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, która wynosiła: od czerwca 2009r. do grudnia 2009r. -1.915,80 zł i w styczniu 2010r. -1.887,60 zł.

W takiej sytuacji odwołujący nie zachował prawa wyboru umowy zlecenia jako tytułu ubezpieczenia, o czym prawidłowo organ rentowy orzekł w decyzji zaskarżonej.

Odwołujący kwestionując decyzję z dnia 13 maja 2016r. powoływał się na fakt,
iż został wprowadzony w błąd tak przez płatnika składek, jak również przez pracownika organu rentowego, co do możliwości połączenia umowy zlecenia z prowadzeniem działalności gospodarczej. Okoliczność ta pozostaje jednakże bez znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy zważywszy, że obowiązek ubezpieczenia powstaje z mocy samej ustawy, a więc w przypadku spełnienia warunków przewidzianych w przepisach. Inaczej, o obowiązku ubezpieczenia przesądzają przepisy prawa, a nie wola odwołującego bądź organu rentowego. W tym przypadku decyzja organu rentowego dotycząca przebiegu ubezpieczeń ma charakter deklaratoryjny, nie jest więc decyzją kształtującą prawa
i obowiązki, a jedynie potwierdzającą przebieg ubezpieczeń ( por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 stycznia 2017r. III AUa 1227/16, z dnia 27 stycznia 2017r. III AUa 1563/16, , z dnia 21 października 2016r. III AUa 815/16 ).

W rozpoznawanej sprawie stan faktyczny, który był bezsporny, nie kwalifikował odwołującego po myśli art.9 ust.2a ustawy do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy zlecenia, a to wobec braku spełnienia przesłanek z powołanego przepisu, o czym mowa wcześniej.

Zajmując takie stanowisko Sąd, kierując się uregulowaniami prawnymi powołanymi na wstępie rozważań, z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w pkt 1 oddalił odwołanie jako bezzasadne.

W pkt 2 wyroku Sąd na podstawie art.98 k.p.c. i art.99 k.p.c. w związku z §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat
za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2015r., poz.1804 ) zasądził od odwołującego
na rzecz organu rentowego kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustaloną jak dla spraw dotyczących świadczeń z ubezpieczenia społecznego, gdy strony nie wskazały wartości przedmiotu sporu.

O kosztach wynagrodzenia radcy prawnego za pomoc prawną świadczoną z urzędu Sąd orzekł na podstawie 9 ust.2 w związku z §4 ust.2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu
( Dz.U. z 2015r., poz.1805 ).

(-) SSO Grażyna Łazowska