Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 597/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 09 maja 2016 r około godz. 15.00 funkcjonariusze Służby Celnej dokonali przeszukania lokalu (...) należącego do K. F. w miejscowości B. . W lokalu ujawniono trzy czynne automaty do gier hazardowych o nazwach A. G. nr (...), A. G. nr (...) oraz A. G. nr (...) należące do firmy (...) sp. z o.o. w O.. Na podstawie ramowej umowy dzierżawy powierzchni z dnia 31.05.2015 r właścicielka K. F. udostępniła część swojego lokalu pod wymienione trzy automaty za co pobierała miesięczny czynsz dzierżawny w kwocie 200 zł. Umowę w imieniu spółki (...) zawarł prezes zarządu M. W.. Bieżącą obsługę automatów w tym pobieranie z nich gotówki oraz utrzymywanie ich w dobrym stanie technicznym wykonywał oskarżony B. Ż.. W związku z tym , że ujawnione prowadzenie gier hazardowych odbywało się wbrew przepisom ustawy , automaty zostały zabezpieczone przez Służbę Celną.

/dowód: zeznanie świadka R. M. k. 1240-1241,12v ; zeznanie świadka B. W. k.1252v-1253,54v-55; protokół eksperymentu procesowego k.5-9; protokół przeszukania lokalu K. F. k.18-20; umowy dzierżawy powierzchni k.21-28; protokół oględzin automatów do gier k.30-36; wydruk z ewidencji przedsiębiorców k.48,202; kserokopie dokumentów z firmy (...) sp z o.o. w W. k.92-125; kserokopie dokumentów z firmy (...) sp z o.o. w O. k.73-91; informacja Ministerstwa Finansów k. 210 ; wyjaśnienia oskarżonego M. W. k. 228-229; wyjaśnienia oskarżonego B. Ż. k. 1238-1239; wyjaśnienia oskarżonej K. F. k.1239/

W dniu 11 maja 2016 r funkcjonariusze Służby Celnej dokonali przeszukania lokalu M. J. miejscowości B. przy ul. (...) . Podczas przeszukania ujawniono czynne automaty do gier hazardowych A. G. nr (...) , A. G. nr (...) oraz A. G. nr (...). Na podstawie ramowej umowy dzierżawy powierzchni z dnia 31.05.2015 r prowadzący firmę (...)-styl M. J. udostępnił swój lokal w B. pod wymienione trzy automaty za co pobierał miesięczny czynsz dzierżawny w kwocie 400 zł. Umowę w imieniu spółki (...) zawarł prezes zarządu M. W.. W związku z tym , że ujawnione prowadzenie gier hazardowych odbywało się wbrew przepisom ustawy , automaty zostały zabezpieczone przez Służbę Celną.

/dowód: zeznanie świadka M. D. k.1242,757v-758; zeznanie świadka B. W. k.783v, 1252v-1253; protokół eksperymentu procesowego k.750-754; protokół przeszukania lokalu M. J. k.763-765; protokół oględzin automatów do gier k.767-774; ramowa umowa dzierżawy powierzchni k.803-807; protokół oględzin koperty z kluczami k.932-934; wydruk z ewidencji przedsiębiorców k.1102; informacja Ministerstwa Finansów k. 1129; wyjaśnienia oskarżonego M. W. k. 1153-1154; wyjaśnienia oskarżonego M. J. k. 1239-1240 /

W dniu 16 maja 2016 r funkcjonariusze Służby Celnej dokonali przeszukania lokalu (...) stanowiącego własność E. R. w miejscowości B.. Podczas przeszukania ujawniono czynne automaty do gier hazardowych : A. G. nr (...) , A. G. nr (...) , A. H. M. (...) nr H. (...) oraz A. 2 nr (...). Automaty te należały do firmy (...) sp. z o.o. w O.. Na podstawie ramowej umowy dzierżawy powierzchni z dnia 31.05.2015 r właścicielka E. R. udostępniła część swojego lokalu pod wymienione automaty za co pobierała miesięczny czynsz dzierżawny w kwocie 200 zł. Umowę w imieniu spółki (...) zawarł prezes zarządu M. W.. Bieżącą obsługę automatów w tym pobieranie z nich gotówki oraz utrzymywanie ich w dobrym stanie technicznym wykonywał oskarżony B. Ż.. W związku z tym , że ujawnione prowadzenie gier hazardowych odbywało się wbrew przepisom ustawy , automaty zostały zabezpieczone przez Służbę Celną.

/dowód: zeznanie świadka J. N. k.282v-283,1241; zeznanie świadka B. W. k.345v-346, 1252v-1253; protokół eksperymentu procesowego k.274-279; protokół przeszukania lokalu Pizzeria E. k.285-287; protokół oględzin automatów do gier k.288-296; kserokopie dokumentów z firmy (...) sp z o.o. w O. k.308-316; kserokopie dokumentów z firmy (...) sp z o.o. w W. k.318-343; wydruk z ewidencji przedsiębiorców k.361,362;informacja Ministerstwa Finansów k.724; wyjaśnienia oskarżonego M. W. k. 484-485; wyjaśnienia oskarżonego B. Ż. k. 1238-1239; wyjaśnienia oskarżonej E. R. k.456 /

Oskarżony M. W. nie przyznał się do stawianych mu zarzutów i odmówił złożenia wyjaśnień (k.228-229,484-485,1153-1154) .

Oskarżony B. Ż. nie przyznał się do stawianych mu zarzutów. Wyjaśnił że był przekonany , iż zajmuje się działalnością legalną. Wobec oskarżonego toczyło się wiele postępowań , które zakończyły się wyrokami uniewinniającymi. Oskarżony zapoznawał się z publikacjami , które utwierdziły go przekonaniu ,że zajmuje się działalnością legalną (k.1238-1239) .

Oskarżona K. F. nie przyznała się do stawianego jej zarzutu. Wyjaśniła że podpisując umowę dzierżawy była przekonana , że prowadzenie gier jest zgodne z prawem. Widziała wiele wyroków uniewinniających w podobnych sprawach. Poza tym oskarżony B. Ż. twierdził , że jest to działalność legalna. Otrzymywała jedynie wynagrodzenie za dzierżawę , nie otrzymywała prowizji od wygranych (k.1239) .

Oskarżony M. J. nie przyznał się do stawianego mu zarzutu i wyjaśnił ,że nie miał wątpliwości co do legalności działalności prowadzonej w wydzierżawionym od niego lokalu. Otrzymywał wynagrodzenie tylko z tytułu dzierżawy. Oskarżony dodał , że stara się śledzić zmiany w prawie gospodarczym (k.1239-1240) .

Oskarżona E. R. nie przyznała się do stawianego jej zarzutu i odmówiła złożenia wyjaśnień (k. 456) .

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie jest w zasadzie bezsporny. Oskarżeni , którzy złożyli krótkie wyjaśnienia nie zaprzeczyli temu , że prowadzili gry na automatach hazardowych. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka B. W. (k.54v-55,345v-346,783v,1252v-1253) – funkcjonariusza ówczesnej Służby Celnej. Świadek brał udział w czynnościach związanych z zabezpieczeniem automatów funkcjonujących w lokalach K. F. , E. R. oraz M. J.. Dokonał również eksperymentów procesowych odtwarzających przebieg gry na zabezpieczonych urządzeniach (k. 5-9,750-754,274-279). Z protokołów eksperymentów wynika ,że przebieg gry na automatach ma charakter losowy . Gracz nie ma wpływu na przebieg gry oraz uzyskany wynik , natomiast wygranymi są kwoty pieniężne. Z dowodem tym korespondują zeznania pozostałych świadków R. M. (k.12v, 1240-1241) , M. D. (k.757v-758,1242) oraz J. N. (k.282v-283,1241). W czasie kontroli R. M. oraz M. D. grali na automatach i poczynili spostrzeżenie o losowym charakterze gier. Świadkowie inicjowali gry nie tylko dla rozrywki , lecz również po to aby uzyskać wygrane pieniężne. Z powyższego wynika , że urządzone przez oskarżonych gry stanowiły gry na automatach w rozumieniu art. 2 ust 3 ustawy z 19.11.2009 r o grach hazardowych (Dz.U. nr 201 poz. 1540 z późn.zm.).

Dokumenty zawarte w aktach sprawy wskazują , że właścicielem zabezpieczonych automatów do gier była spółka (...) z siedzibą w O.. Wymieniona spółka zakupiła automaty od (...) sp . z o.o. w G. , z którą łączyła ją umowa o współpracy w zakresie dostaw urządzeń do gier z dn.01.09.2015 r (k.74-76). Umowę tę w imieniu (...) sp. z o.o. w O. podpisał prezes zarządu M. W.. Również M. W. zawarł w imieniu reprezentowanej przez siebie spółki ramowe umowy z dnia 31.05.2016 r o dzierżawę powierzchni pod lokalizację automatów z K. F. , E. R. oraz M. J. (k.27-28, 803-805, 309-311). Przedmiotowe dzierżawy istniały w dniach przeprowadzanych przez Służbę Celną kontroli tj. od 09 do 16 maja 2016 r i w tym czasie prezesem zarządu spółki był nadal M. W. (zob. informacja z KRS , stan na dzień 09.06.2016 r k.386-391).

Materiał dowodowy w sprawie upoważnia do stwierdzenia ,że stałym serwisem automatów do gier usytuowanych w lokalach K. F. oraz E. R. zajmował się oskarżony B. Ż.. Oskarżony B. Ż. składając wyjaśnienia w sprawie tej okoliczności faktycznej nie zaprzeczył. Zauważyć należy , że na mocy umowy generalnej z dnia 01.09.2015 r (...) sp. z o.o. w O. zleciła Jota Serwis sp z o.o. w W. prowadzenie stałego serwisu wszystkich aktywnych urządzeń do gier do których zleceniodawca posiada stosowny tytuł prawny na terenie całego kraju oraz pobieranie z tych urządzeń gotówki. Strony umówiły się , że usługi będące przedmiotem umowy wykonywać będą podwykonawcy wybrani przez zleceniodawcę (§1 pkt 3 umowy k. 95-99). Takim podwykonawcą był B. Ż. , któremu (...) Serwis sp. z o.o. w W. w dniu 02.01.2015 r zleciła obsługę urządzeń do gier rozrywkowych (umowa k. 100-117). Z tytułu obsługi automatów , między innymi w lokalach K. F. i E. R. oskarżony otrzymał wynagrodzenie za maj 2016 r w kwocie 16 400 zł brutto – ryczałt po 200 zł od każdego urządzenia ( faktura VAT z 03.06.2016r z rozliczeniem usług k.341-343).

W ocenie sądu oskarżeni swoim zachowaniem w dniach kontroli przeprowadzonej przez funkcjonariuszy Służby Celnej prowadzili gry na automatach a nie je urządzali . Zgodnie z poglądami wyrażanymi przez niektórych komentatorów urządzanie gry lub zakładu obejmuje czynności niezbędne do rozpoczęcia określonej działalności . Chodzi zasadniczo o zaprowadzenie czy uruchomienie działalności hazardowej w określonym miejscu, stąd też można zgodzić się z poglądem, że urządzanie gier i zakładów poprzedza czasowo ich "prowadzenie", to ostatnie bowiem dotyczy działalności już "urządzonej" (zob. P. Kardas, G. Łabuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy, s. 827). W tym ujęciu "urządzić" grę oznacza mniej więcej tyle, co ją zorganizować, czyli doprowadzić do tego, aby mogła się odbyć. W dniach przeprowadzonej kontroli w lokalach K. F. , E. R. oraz M. J. gry na automatach były już urządzone. Wówczas automaty były pośrednio obsługiwane przez oskarżonych , którzy prowadzili na nich gry. M. W. jako reprezentant właściciela urządzeń dokonywał ich eksploatacji dzierżawiąc powierzchnię lokali gdzie były zainstalowane . B. Ż. zapewniał bieżący serwis automatów i pobierał z nich gotówkę , którą przekazywał właścicielowi. Z kolei K. F. , E. R. oraz M. J. wydzierżawiali powierzchnie swych lokali gdzie automaty były wyeksponowane dla potencjalnych klientów. Każdy z wymienionych oskarżonych w sposób istotny przyczynił się do prowadzenia gier i bez udziału każdego z oskarżonych do prowadzenia gier w poszczególnych lokalach by nie doszło.

Nie ulega również kwestii , że oskarżeni prowadzili gry na automatach w sposób sprzeczny z przepisami obowiązującej ustawy o grach hazardowych. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ugh urządzanie gier na automatach jest dozwolone wyłącznie w kasynach gier. W myśl art. 23a ust1 ugh automaty do gier mogą być eksploatowane przez podmioty posiadające koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach. Takich warunków oskarżeni nie spełniali. Zgodnie z informacją Ministerstwa Finansów firma (...) sp z o.o. w O. nie ubiegała się o wydanie koncesji na prowadzenie kasyna gier (k.210).

Składając wyjaśnienia na rozprawie oskarżeni podkreślali, że nie byli świadomi tego iż prowadzona przez nich działalność jest sprzeczna z prawem. Na swoją obronę powoływali okoliczność iż w wielu podobnych sprawach zapadły wyroki uniewinniające osoby oskarżone. W związku z tym , że przepisy ustawy o grach hazardowych , która weszła w życie 01.01.2010 r nie zostały notyfikowane w Komisji Europejskiej zrodził się swoisty chaos prawny odnośnie odpowiedzialności za czyny polegające na urządzaniu czy prowadzeniu gier hazardowych wbrew przepisom ustawy. Większość sądów przyjmowała , iż zaniechanie procedury notyfikacyjnej krajowych przepisów technicznych wspomnianej ustawy spowodowała bezskuteczność tych przepisów wobec jednostek. Na gruncie materialno prawnym oznaczało to brak realizacji znamion czynu zabronionego określonego w art.107 § 1 kks , co przekładało się na uniewinnienia osób , którym zarzucono popełnienie tego przestępstwa skarbowego. Kserokopie wielu orzeczeń , które zapadły na bazie wskazanej argumentacji znajduje się w aktach niniejszej sprawy. Sytuacja uległa zmianie z dniem 03.09.2015 r , kiedy weszła w życie nowelizacja ustawy na mocy ustawy z dnia 12.06.2015 r o zmianie ustawy o grach hazardowych (Dz. U. 2015 poz. 1201). Przepisy ustawy zmieniającej zostały w sposób właściwy notyfikowane , więc zarzut niemożności ich stosowania utracił rację bytu. Wprawdzie art. 4 ustawy zmieniającej przewidział okres dostosowawczy do dnia 01 lipca 2016 r dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie gry na automatach do wymogów określonych w ustawie zmienionej , jednak przepis ten dotyczy wyłącznie podmiotów , które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu przed 03 września 2015 r , czyli na podstawie koncesji lub zezwolenia. Siłą rzeczy przepis ten nie znajduje zastosowania w rozpatrywanej sprawie . W ocenie sądu oskarżeni nie mogą w swej obronie powoływać się na okoliczność wskazaną w przepisie art.10 § 3 kks. Zgodnie z tym przepisem nie popełnia przestępstwa skarbowego , kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym , błędnym przekonaniu ,że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność. O ile sytuacja prawna przed dniem 03.09.2015 r , która była dość niejasna i rodziła wiele problemów interpretacyjnych , stwarzała taką możliwość obrony. Po nowelizacji ustawy niejasności związane z zastosowaniem przepisów zostały , zdaniem sądu wyeliminowane. Nowelizacja ustawy o grach hazardowych została dość szeroko rozpropagowana w mediach. Z jej założeniami można było się też zapoznać na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Zauważyć należy , że oskarżeni jako przedsiębiorcy obowiązani byli spełniać określone przepisami warunki wykonywania działalności gospodarczej , co wynika z treści art. 18 ustawy z 02.07.2004 o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173 poz. 1807). Zdaniem sądu oskarżeni M. W. oraz B. Ż. jako osoby związane na co dzień z rynkiem usług hazardowych z pewnością dowiedzieli się o nowelizacji przepisów ustawy , jednak najwyraźniej nie mieli zamiaru dostosowania się do nowych zasad oznaczających w praktyce kres ich działalności . Z kolei domeną pozostałych oskarżonych były inne branże , tak więc mogli oni nie interesować się zmianami ugh poprzestając na zaufaniu dla zapewnień organizatorów przedsięwzięcia , że działalność jest całkowicie legalna (zob. wyjaśnienia K. F.).

Reasumując sąd ustalił , że oskarżony M. W. w okresie od 09 maja 2016 r do 16 maja 2016 r działając w krótkich odstępach czasu z wykorzystaniem takiej samej sposobności jako prezes zarządu i osoba odpowiedzialna za sprawy gospodarcze i finansowe (...) sp z o.o. z siedzibą w O. wbrew przepisom art. 14 ust 1 oraz art.23a ust.1 ustawy z dn. 19.11.2009 r o grach hazardowych (Dz.U. z 2015r poz.612 z późn.zm. ) prowadził gry na automatach w miejscach do tego nieprzeznaczonych i bez wymaganego zezwolenia poprzez dzierżawę powierzchni pod instalację automatów w następujących lokalach :

- w dniu 09 maja 2016 r w lokalu (...) K. F. w B. pod automaty A. G. nr (...), A. G. nr (...) oraz A. G. nr (...)

- w dniu 11 maja 2016 r w lokalu M. J. w B. pod automaty A. G. o nr (...) , A. G. o nr (...) oraz A. G. o nr (...)

- w dniu 16 maja 2016 r w lokalu (...) w B. pod automaty A. G. o nr (...) , A. G. o nr (...), A. H. M. (...) nr H. (...) i A. 2 nr (...).

Działaniem swym M. W. dopuścił się realizacji przestępstwa skarbowego określonego przepisem art. 107 § 1 kks w zw. z art.9 § 3 kks w zw. z art.6 § 2 kks i za to na podstawie art.107 § 1 kks sąd wymierzył mu karę 150 stawek dziennych grzywny przyjmując, że jedna stawka równoważna jest kwocie 100 złotych. Wymierzając karę sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art.13 § 1 kks. W ocenie sądu kara ta jest adekwatna do stopnia szkodliwości społecznej czynu oskarżonego , który należy uznać jako znaczny. Oskarżony działał z chęci zysku , zaś jego proceder godził w interesy finansowe Państwa. Zauważyć należy również ,że oskarżony w chwili orzekania był kilkakrotnie karany sądownie z art. 107 § 1 kks , choć na dzień popełnienia przypisanego mu przestępstwa skarbowego nie był karany (k. 1219-1220). Wymierzając karę grzywny sąd brał pod uwagę sytuację rodzinną oskarżonego , jego stosunki majątkowe oraz warunki osobiste. Na podstawie art. 23 § 1 i 3 kks najniższa liczba stawek dziennych grzywny wynosi 10 , zaś wysokość jednej stawki dziennej nie może być niższa niż jedna trzydziesta minimalnego wynagrodzenia za pracę w chwili czynu tj. w 2016 r czyli kwoty 1850 zł (zob. rozporządzenie Rady Ministrów z 14.09.2015 r w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r , Dz.U. poz.1385).tj. 61,66 zł. W ocenie sądu oskarżony będzie w stanie wpłacić orzeczoną karę grzywny, zwłaszcza, że jest posiadaczem ujawnionych w trakcie postępowania składników majątkowych.

Sąd ustalił ,że oskarżony B. Ż. w okresie od 09 maja 2016 r do 16 maja 2016 r działając w krótkich odstępach czasu z wykorzystaniem takiej samej sposobności wbrew przepisom art. 14 ust 1 oraz art.23a ust.1 ustawy z dn. 19.11.2009 r o grach hazardowych (Dz.U. z 2015r poz.612 z późn.zm. ) prowadził gry na automatach w miejscach do tego nieprzeznaczonych i bez wymaganego zezwolenia poprzez wstawienie automatów , prowadzenie ich stałego serwisu zapewniając działanie urządzeń oraz ich rozliczanie w następujących lokalach :

- w dniu 09 maja 2016 r w lokalu (...) K. F. w B. automatów A. G. nr (...), A. G. nr (...) oraz A. G. nr (...)

- w dniu 16 maja 2016 r w lokalu (...) w B. automatów A. G. o nr (...) , A. G. o nr (...), A. H. M. (...) nr H. (...) i A. 2 nr (...)

Czyn ten zakwalifikowano jako przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art.6 § 2 kks. Z mocy art.107 § 1 kks sąd wymierzył oskarżonemu B. Ż. karę 100 stawek dziennych grzywny przyjmując, że jedna stawka równoważna jest kwocie 100 złotych. Podobnie jak w przypadku M. W. kierowano się dyrektywami określonymi w art. 13 § 1 kks. B. Ż. zajmował się prowadzeniem gier na automatach wbrew przepisom ustawy z chęci zysku. Jak ustalono w zamian za obsługę urządzeń wypłacano mu wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 200 zł od każdego automatu. Działalność oskarżonego godziła w interesy fiskalne Państwa , które zastrzegło sobie prawo koncesjonowania działalności polegającej na urządzaniu i prowadzeniu gier hazardowych. Na korzyść oskarżonego poczytano jego dotychczasową niekaralność (k. 1218) . W ocenie sądu orzeczona wobec B. Ż. kara grzywny stanowi właściwa dolegliwość zważywszy na okoliczności przypisanego mu czynu oraz jego warunki osobiste.

Uznając sprawstwo oskarżonych K. F. , E. R. oraz M. J. w zakresie zarzuconych im czynów sąd zdecydował na podstawie art. 20 § 2 kks w zw. z art. 66 § 1 kk i art. 67 § 1 kk postępowanie karne przeciwko nim warunkowo umorzyć na okres próby jednego roku. W ocenie sądu wina oskarżonych oraz społeczna szkodliwość popełnionych przez nich czynów nie jest znaczna. Oskarżeni ci wydzierżawiali powierzchnię w posiadanych przez siebie lokalach w B. oraz B. pod usytuowanie automatów do gier. Jak ustalono głównym profilem działalności gospodarczej oskarżonych były usługi gastronomiczne lub jak w przypadku M. J. najem pomieszczeń. Dzierżawa powierzchni pod automaty to margines działalności gospodarczej wymienionych oskarżonych , którzy pobierali z tego tytułu stosunkowo nieduży dochód. Zapewne z tego powodu nie interesowali się bliżej zmianami legislacyjnymi w zakresie gier hazardowych polegając na zapewnieniach pozostałych oskarżonych ,że działalność jest legalna. Za warunkowym umorzeniem postępowania przeciwko K. F. , E. R. oraz M. J. przemawia również dotychczasowy nienaganny sposób ich życia oraz ich niekaralność (k. 1215,1216,1217).

Na podstawie przepisów powołanych w pkt IV- VI wyroku sąd zasądził od oskarżonych opłaty sądowe oraz pozostałe koszty sądowe.

ZARZĄDZENIE

- (...);

- (...)

- (...)

P., (...)