Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka J. Z. wystąpiła z pozwem o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego K. Z. alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie za okres od kwietnia 2016 r., płatnych do 10-go dnia każdego miesiąca, z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki.

Uzasadniając powództwo podała, że strony były małżeństwem w latach 2012-2016. Małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie, który na skutek apelacji Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 16 marca 2016 r. w sprawie I ACa 1016/15 zmienił i orzekł o rozwiązaniu małżeństwa z wyłącznej winy pozwanego. W tamtym okresie toczyła się również sprawa karna o znęcanie się fizyczne i psychiczne pozwanego nad powódką. Powódka podała, że po rozwodzie jej sytuacja materialna bardzo się pogorszyła. Obecnie uzyskuje wynagrodzenie w wysokości 1850 zł brutto, co po odliczeniu wszystkich składek daje kwotę 1355,69 zł. Miesięcznie na swoje utrzymanie wydaje kwotę 1800 zł. Kwota ta obejmuje koszty: utrzymania mieszkania: czynsz 343,64 zł, energia 60,27 zł, gaz 11,51 zł, RTV 22,70 zł, telewizja kablowa vectra 96,42 zł, opłaty za telefon komórkowy 59,99 zł, żywność 450 zł, niania dwuletniej córki 800 zł. Córka powódki cierpi na bezdechy i nie powinna uczęszczać do żłobka. Pozwany zobowiązany jest płacić na córkę tytułem alimentów kwotę 700 zł miesięcznie.

Pozwany K. Z. złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa.

Uzasadniając swoje stanowisko podał, że w dniu 7 czerwca 2014 r. miał wypadek komunikacyjny na motocyklu, w którym doznał poważnego urazu ciała, skutkującego długim leczeniem i kilkumiesięczną rehabilitacją. W czerwcu 2016 r. pozwany zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup mieszkania w O.. Mieszkanie wymaga gruntowanego remontu, dlatego pozwany obecnie mieszka na stancji do czasu wyremontowania lokalu. Od 13 października 2010 r. jest zatrudniony w (...) S.A. jako elektro-mechanik i otrzymuje wynagrodzenie w kwocie ok.2800 zł netto. Pozwany nadal odczuwa skutki wypadku. Dwa razy był na SORze w O.. Odczuwa silny ból, umożliwiający mu normalne funkcjonowanie. Zaciągnął pożyczki u kolegów i rodziny. Jego zadłużenie wynosi ponad 25.000 zł. Pozwany wskazał, że płaci alimenty na córką w kwocie 700 zł miesięcznie oraz stara się atrakcyjnie organizować jej czas kiedy z nim przebywa.

Sąd ustalił, co następuje:

J. Z. i K. Z. pozostawali małżeństwem, które wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 18 września 2015 r. w sprawie VI RC 943/14 zostało rozwiązane przez rozwód z winy obu stron. Orzeczenie to nie zawierało rozstrzygnięcia w przedmiocie alimentów na rzecz byłej żony. Na skutek apelacji obu stron Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 16 marca 2016 r. w sprawie I ACa 1016/15 zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1 o tyle, że orzekł rozwód z winy pozwanego.

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa k.5, odpis wyroku Sądu Okręgowego z dnia 18.09.2015 r. w sprawie VI RC 943/14 k.6)

Z tego związku małżonkowie mają małoletnią córkę Z. Z., ur. (...) Powódka wraz z mężem mieszkała wówczas w mieszkaniu swoich rodziców w O.. Małżeństwo stron nie układało się najlepiej. Między stronami dochodziło do częstych awantur. Pozwany stosował wobec żony przemoc fizyczną i psychiczną. Rodzina miała założoną Niebieską Kartę, a ponadto pozwany został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 17 kwietnia 2015 r. w sprawie II K 1079/14 za przestępstwo z art. 207 § 1 kk na karę 4 miesięcy pozbawienia w zawieszeniu na okres 2 lat.

(dowód: odpis wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 17.04.2015 r. w sprawie sygn. akt II K 1079/14 k.7, wyrok Sądu Okręgowego z dnia 13.11.2015 r. sygn. akt VII Ka 723/15 k.8, dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Okręgowego w Olsztynie sygn. akt VI RC 943/14)

W dniu 22 kwietnia 2014 r. pozwany wyprowadził się i od tego momentu strony nie mieszkały już razem.

Powódka w tamtym czasie była zatrudniona w Wojewódzkim (...) w O. na stanowisku sekretarki medycznej i uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości 1680 zł brutto miesięcznie. Małoletnia córka stron była dzieckiem zdrowym i rozwijającym się prawidłowo. Była diagnozowana ze względu na zaburzenia przydenne, napady bezdechu.

Pozwany K. Z. zatrudniony był w (...) Spółka Akcyjna na stanowisku elektromechanika. Z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 2691,49 zł netto miesięcznie. W dniu 7 czerwca 2014 r. pozwany uległ wypadkowi komunikacyjnemu. Przebywał na zwolnieniu lekarskim do kwietnia 2015r. Rozpoznano u niego złamanie miednicy typu A. (...) z rozerwaniem spojenia łonowego na min 5 cm z podwichnięciem stawu krzyżowo-biodrowego z lewej strony, otwarty uraz kolana oraz pęknięcie kości wyrostka rylcowatego lewej ręki. Pozwany był dwukrotnie operowany i rehabilitowany przez kilka miesięcy. Od 3 marca 2016 r. pozwany wrócił do pracy zawodowej.

Obecnie J. Z. mieszka z córką sama w mieszkaniu swoich rodziców. Pracuje zawodowo i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1850 zł brutto. Miesięczny koszt jej utrzymania wynosi 1800 zł. Kwota ta obejmuje koszt utrzymania mieszkania, tj. czynsz 343,64 zł, energia 60,27 zł, gaz 11,51 zł, RTV 22,70 zł, telewizja kablowa vectra 96,42 zł, opłaty za telefon komórkowy 59,99 zł. oraz żywność 450 zł. Powódka ponosi koszty niani dla trzyletniej córki w wysokości 800 zł miesięcznie. Powódka uzyskuje od pozwanego alimenty na córkę w wysokości 700 zł miesięcznie oraz świadczenia wychowawcze w kwocie 500 zł miesięcznie. Powódka choruje na astmę.

( dowód: zaświadczenie o wysokości dochodów k. 9,zawiadomienie OSM o wysokości opłaty za użytkowanie lokalu k.10, faktury k.11-12, zaświadczenia lekarskie k. 37-38, decyzja MOPS z dnia 01.08.2016 r. k.67, przesłuchanie powódki k.83-84)

Pozwany K. Z. aktualnie mieszka w O.. Nadal pracuje w firmie (...) S.A. w O. na stanowisku elektromechanika.

Pracuje w systemie 3-zmianowym. Jego praca wiąże się z częstymi zmianami pozycji ciała i dźwiganiem części maszyn. Pozwany odczuwa wówczas ból i zmuszony jest zażywać leki przeciwbólowe. Z tego względu dwukrotnie w 2016 r. był na (...) w O.. Pozwany leczy się także od 2013 r. na nadciśnienie tętnicze. K. Z. aktualnie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości ok. 3000 zł. W czerwcu 2016 r. zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Mieszkanie wymaga remontu, dlatego pozwany mieszka na stancji. Korzysta z pomocy finansowej rodziny i znajomych. Ma zadłużenie w wysokości ponad 25000 zł. Pozwany płaci na małoletnią córkę alimenty w wysokości 700 zł miesięcznie. Pozwany miesięcznie na swoje utrzymanie wydaje ok. 3182,71 zł. Kwota ta obejmuje: alimenty na córkę 712,30 zł (12,30 zł opłata pocztowa), 730,22 zł rata kredytu hipotecznego, 406,34 zł czynsz za mieszkanie, 59,99z ł abonament telefoniczny, 169,40 zł rata kredytu za AGD, 422,44 zł opłata za stancję w zależności od czynszu, 62,07 zł lekarstwa, 420 zł miesięcznie wyżywienie. Mieszka z partnerką zarabiającą średnio 1300 zł miesięcznie.

Toczy się postępowanie o podział majątku stron.

(dowód: dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Rejonowego w Olsztynie sygn. akt III RC 711/16, lista miesięcznych zobowiązań pozwanego k.50, potwierdzenie przelewu k.51—53, 55-60, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych k. 54, informacja dla pacjenta k.61, mandat karny k.62-63, fotokopie i wydruki z Internetu k.71-77, przesłuchanie pozwanego k.84)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w ocenie Sądu nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drogiego małżonka rozwiedzionego dostarczenia środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym zobowiązanego. Natomiast według § 2 cytowanego artykułu jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, Sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obwiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Małżeństwo stron zostało rozwiązane ostatecznie z wyłącznej winy pozwanego, a tym samym podstawą prawną żądań powódki jest art. 60 § 2 kro. Powódka domagając się od byłego męża alimentów powinna zatem wykazać, iż rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie jej sytuacji materialnej, jak również żądane alimenty odpowiadają możliwościom zarobkowym i majątkowym pozwanego.

W ocenie Sądu Rejonowego przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe sprowadzające się do porównania sytuacji materialnej stron, a następnie do ustalenia jak przedstawiałaby się hipotetyczna sytuacja materialna powódki, gdyby strony nadal były małżeństwem, wykazało, iż na skutek rozwodu stron doszło do nieznacznego pogorszenia statusu życiowego J. Z.. Porównanie dochodów obu stron nie wskazuje na znaczące dysproporcje. Powódka co prawda otrzymuje wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej, tj. 1850 zł. brutto, ale od momentu rozwodu jej wynagrodzenie wzrosło o 70 zł. Niemniej jednak powódka mieszka w dotychczasowym mieszkaniu, należącym do jej rodziców, więc nie musi ponosić kosztów jego wynajmu czy spłaty kredytu. Poza wynagrodzeniem za pracę otrzymuje alimenty w wysokości 700 zł na córkę oraz świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł miesięcznie. Do dyspozycji miesięcznie ma zatem kwotę ok. 2550 zł. Wskazać należy, że powódka z wykształcenia jest pedagogiem. Ukończyła liczne kursy a mimo to nie podejmuje pracy w zawodzie. Pomijając jednak fakt zatrudnienia powódki i jej wyborów, zważyć należy, iż także schorzenia powódki – astma- w żadnej mierze nie są porównywalne do sytuacji zdrowotnej pozwanego, który od przeszło trzech lat zmaga się z konsekwencjami wypadku.

Analizując sytuację materialną stron stwierdzić należy, że zarówno powódka jak i pozwany mają stałe zatrudnienie, z którego osiągają dochody. Pozwany otrzymuje wynagrodzenie w wysokości ok.3000 zł. Spłaca kredyt hipoteczny zaciągnięty na zakup mieszkania, a ponadto reguluje swój obowiązek alimentacyjny względem córki Z..

Zgodnie z art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W ocenie Sądu powódka nie wykazała jakoby jej sytuacja uległa istotnemu pogorszeniu. Nie przedstawiła również na tę okoliczność żadnych dowodów. W toku postępowania wskazała jedynie, jakie koszty utrzymania ponosi.

Pogorszenie sytuacji materialnej na skutek rozwodu w rozumieniu art. 60 § 2 musi być istotne, to znaczy wywołujące konieczność rezygnacji z takiej ogólnie stopy życiowej, jaką strona miała zapewnioną w trakcie trwania związku małżeńskiego - przy założeniu, że związek ten funkcjonuje prawidłowo (por. wyrok SN z 15 lutego 2001 r., II CKN 391/2000, L..pl nr (...)). Ponadto w orzecznictwie przyjmuje się, że do pogorszenia się sytuacji życiowej w rozumieniu art. 60 § 2 musi dojść na skutek rozwodu, a nie z powodu innych przyczyn, np. przejścia na emeryturę, kryzysu gospodarczego, pogorszenia się stanu zdrowia (zob. wyrok SN z 15 lipca 1999 r., I CKN 356/99, L..pl nr (...)).

W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ma definicji niedostatku. Jest to pojęcie względne, w dużej mierze zależy od zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Niedostatek bowiem można tłumaczyć jako brak środków na pełne pokrycie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, to jest na zapewnienie sobie normalnych warunków bytowych adekwatnych do wieku i stanu zdrowia, pomimo wykorzystania przez niego wszystkich dostępnych legalnie i w granicach rozsądku możliwości w celu uzyskania niezbędnych dochodów (zob. na ten temat np. wyroki SN: z 7 września 2000 r., I CKN 872/2000, Lexis.pl nr 2210519; z 5 lipca 2000 r., I CKN 226/2000, Lexis.pl nr 380634; z 28 czerwca 2000 r., IV CKN 662/2000, Lexis.pl nr 2212160; z 7 października 1999 r., I CKN 146/98, Lexis.pl nr 6426119 oraz wyrok SA w Poznaniu z 10 lutego 2004 r., I ACa 1422/2003, LexisNexis nr 376331, „Wokanda" 2005, nr 2, s. 46).

Niezależnie od opisanych rozważań należy zwrócić uwagę na fakt, iż powódka praktycznie nie wykazała istotnego pogorszenia się jej obecnej sytuacji materialnej w porównaniu z sytuacją, jaką miała podczas trwania małżeństwa. W ocenie Sądu sytuacja materialna powódki nie wskazuje na jej pogorszenie. Powódka podnosiła w pozwie, że z uwagi na chorobę córki tj. bezdechy zmuszona jest korzystać z pomocy opiekunki, której miesięcznie płaci 800 zł, ponieważ choroba ta dyskwalifikuje ją z opieki żłobkowej. Jak podała, alimenty przekazywane przez ojca nie starczają nawet na pokrycie kosztów ponoszonych na nianię. Powódka nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących faktycznie na chorobę córki. Tym bardziej, że ojciec dziecka takich objawów bezdechu u córki nie dostrzegł. Poza tym zważyć należy, że małoletnia obecnie ma trzy lata, a w 2017 r. skończy cztery, więc nie podlega już opiece żłobkowej, lecz przedszkolnej. Powódka dokonując takiego wyboru w zakresie opieki nad córką musi liczyć się z wyższymi kosztami i taka okoliczność zdaniem Sądu nie uzasadnia orzeczenie alimentów na jej rzecz od byłego męża.

Sytuacja materialna K. Z. od czasu rozwodu uległa zmianie. Pozwany zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Miesięczna rata wynosi ok. 730 zł. Pozwany ponosi także koszty utrzymania tego lokalu oraz stancji, na której mieszka chwilowo do czasu wyremontowania zakupionego mieszkania. Ponadto pozwany po wypadku jakiego doznał w 2014 r. nadal się leczy i odczuwa jego skutki.

Najprostsze porównanie dochodów osiąganych przez strony wskazuje na istniejące w tym względzie niewielkie dysproporcje, co przekłada się na nieznacznie gorszą sytuację materialną powódki w porównaniu z sytuacją materialną pozwanego, który wykazywał, że pomimo dysponowania wyższym dochodem również nie jest w stanie zaspokoić wszystkich swoich potrzeb.

Mając na względzie powyższe okoliczności i obecną sytuację zdrowotną i materialną stron – ich dochody, możliwości zarobkowe oraz ponoszone przez nich wydatki Sąd uznał, iż pozwany nie jest w stanie wspierać byłej żony alimentami i tym samym oddalił powództwo.

W konsekwencji na podstawie powołanych przepisów należało orzec jak na wstępie.