Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2017 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko A. C.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej A. C. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 960,13 zł (dziewięćset sześćdziesiąt złotych trzynaście groszy) z odsetkami ustawowymi od dnia 4.12.2015 r.; do dnia zapłaty; z uwzględnieniem zmian stopy procentowej odsetek ustawowych do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  nie obciąża pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt X C 3504/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. wniósł 4 grudnia 2015 r. pozew o zapłatę kwoty 4.175,72 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu przeciwko pozwanej A. C..

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że dochodzona wierzytelność to nieuiszczona przez pozwaną kwota opłat za świadczenie usług edukacyjnych przez wierzyciela pierwotnego (...) w W. (dawniej Szkoła Wyższa Psychologii (...)). Na wierzytelność, którą nabył w drodze cesji wierzytelności powód składały się następujące opłaty:

1.  435,00 zł- kwota główna tytułem nieopłaconego czesnego płatnego do dnia 5 listopada 2005 r.;

2.  529,24 zł- skapitalizowane odsetki liczone od ww. kwoty od dnia 6 listopada 2005 r. do dnia 3 grudnia 2015 r.;

3.  435,00 zł – kwota główna tytułem nieopłaconego czesnego płatnego do dnia 5 grudnia 2005 r.;

4.  525,13 zł- skapitalizowane odsetki liczone od ww. kwoty od dnia 6 grudnia 2005 r. do dnia 3 grudnia 2015 r.

5.  1.044,00 zł – kwota główna tytułem opłaty dodatkowej płatnej do dnia 15 maja 2006 r.;

6.  1.207,35 zł- skapitalizowane odsetki liczone od ww. kwoty od dnia 6 grudnia 2005 r., do dnia 3 grudnia 2015 r.

Powód wskazał, że również, że należności zgodnie z uchwałą SN z 21 października 2015 r. sygn. akt III CZP 67/15, nie przedawniły się z uwagi na 10 letni okres przedawnienia.

W dniu 22 stycznia 2016 r. wydano w tutejszym Sądzie nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu, który utracił moc z uwagi na wniesienie przez pozwaną sprzeciwu.

We wniesionym sprzeciwie pozwana wniosła o oddalenie powództwa z uwagi na przedawnienie roszczeń. W uzasadnieniu pozwana podniosła, że powód jako roszczenie wysuwa kwotę scedowaną, a nie prawo, którym może się posłużyć w taki sposób jak by był uczelnią. Ponadto pozwana ustosunkowując się do treści pozwu wskazała, że uchwała SN, na którą powołuje się powód zapadła na gruncie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 r., a ustawa ta nie miała zastosowania do pozwanej, bowiem pozwana umowę

z uczelnią zawarła w okresie obowiązywania ustawy o szkolnictwie wyższym z 1990 r.

Pozwana podała również, że stosunek łączący pozwaną z pierwotnym wierzycielem został zawiązany na podstawie decyzji kwalifikacyjnej z dnia 23 sierpnia 2005 r. i rozwiązany 25 października 2005 r. Pozwana z ostrożności procesowej zakwestionowała również wysokość odsetek od kwot głównych tj. kwot czesnego żądanych przez powoda, wskazując, że ich wyliczenie jest błędne.

W odpowiedz na sprzeciw powód potrzymał swoje stanowisko w sprawie. Ponownie wskazał na 10 letni termin przedawnienia dla roszczeń, a także zarzucił pozwanej nieudowodnienie faktu rozwiązania przez pozwaną stosunku z uczelnią.

Na rozprawie pozwana ponownie podniosła, że wierzytelności przedawniły się

z upływem okresu 3 letniego.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana A. C. w dniu 27 czerwca 2005 r. złożyła formularz zgłoszeniowy u wierzyciela pierwotnego, dawniej Szkoły Wyższej Psychologii (...), w celu przyjęcia jej na studia zaoczne prowadzone przez uczelnię. Decyzją z dnia 23 sierpnia 2005 r. pozwana została przyjęta na studia. W ramach łączącego strony stosunku pozwana zobowiązała się do zapłaty wszelkich opłat związanych z korzystaniem z usług edukacyjnych.

Okoliczności bezsporne oraz dowód:

- formularz zgłoszeniowy –k.30-33 akt

-decyzja w sprawie przyjęcia na studia – k. 34 akt

Z uwagi na problemy zdrowotne pozwana przerwała naukę na studiach oferowanych przez wierzyciela pierwotnego. W dniu 15 maja 2006 r. pozwana została skreślona z listy studentów, podstawą czego było zaleganie pozwanej z opłatą czesnego.

Dowód:

- decyzja – k. 52 akt

Dnia 29 lipca 2011 r. wierzyciel pierwotny wystawił dokument, w którym wskazał jakie należności i z jakich tytułów nie zostały przez pozwaną uiszczone. Z dokumentu tego wynikało, że pozwana nie uiściła w czasie trwania studiów dwóch opłat za czesne w wysokości po 435 zł, a także dodatkowej opłaty w wysokości 1.044 zł.

Dowód:

- wydruk – k. 43 akt

W dniu 6 września 2011 r. doszło do sprzedaży wierzytelności przysługującej uczelni wobec A. C., na rzecz powoda (...) Sp. z o.o.

Bezsporne oraz dowód:

- umowa sprzedaży wierzytelności –k.48-49 akt

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów dołączonych do akt sprawy.

Sąd uznał dowody z dokumentów, dołączonych przez strony za wiarygodne, bowiem ich prawdziwość nie wzbudzała wątpliwości Sądu, a nadto żadna ze stron nie zakwestionowała ich wiarygodności i autentyczności.

Za sporne w przedmiotowej sprawie było to czy powód ma możliwość dochodzenia od pozwanej należności zgłoszonych w pozwie biorąc pod uwagę stanowisko pozwanej wyrażone w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Sąd musiał także rozważyć kwestię prawną, której przedmiotem było ustalenie czy dochodzone przez powoda wierzytelności uległy przedawnieniu i jeśli tak, to z jakim okresem przedawnienie miało miejsce.

Jedynie tytułem wyjaśnienia należy odnieść się do kwestii związanej z ciężarem dowodów. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c., istnienie sporu między stronami co do zasady obliguje jedną z nich do udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Na podstawie art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z określonych faktów wywodzi skutki prawne. Jeśli zatem powód powołał się na zaistnienie oznaczonych faktów, w tym na fakt, przysługującego jej roszczenia o oznaczonej wysokości, zobowiązany była wskazać okoliczności, które uzasadniały żądanie zgłoszone w pozwie. Pozwana winna natomiast udowodnić fakty, na które powołała się w sprzeciwie.

Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd doszedł do przekonania, że powództwo wniesione przez powoda uwzględnione może być jedynie w części tj. w zakresie kwoty 960,13 zł w tym 435 zł tytułem nieopłaconego czesnego płatnego do dnia 5 grudnia 2005 r. oraz skapitalizowanych odsetek od tej kwoty od dnia 6 grudnia 2005 r. w wysokości 525,13 zł.

Po pierwsze Sąd ocenił, że powód wnosząc o zasądzenie kwoty 1.044,00 zł tytułem opłaty dodatkowej płatnej do dnia 15 maja 2006 r. i skapitalizowanych od tej kwoty odsetek, nie wykazał podstawy faktycznej dochodzenia powyższych kwot. Należy zwrócić uwagę, że ani z pozwu, ani z dokumentów załączonych do pozwu, nie wynika z jakiego tytułu opłaty dodatkowe zostały pozwanej naliczone. Zgodnie z §2zarządzeniem Rektora (...) z dnia 30 września 2005 r. w sprawie zasady płatności w szkole wyższej psychologii społecznej „ w przypadku gdy student realizuje dodatkową specjalność, specjalizacje lub ścieżkę specjalizacyjną, która stanowi rozszerzenie oferty edukacyjnej na danym kierunku, zobowiązany jest wnieść dodatkowa opłatę w obowiązującej wysokości, podanej w Tabeli opłat (…).”

Powód nabywając wierzytelność jako cesjonariusz wstąpił w miejsce czy też w pozycję prawną cedenta, tak więc to na jego barkach zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. spoczywał obowiązek udowodnienia podstaw dochodzonej kwoty. Błędne jest zapatrywanie pozwanej, że „powód nabył roszczenie jako scedowaną kwotę, a nie prawo, którym może się posłużyć w taki sposób jak by był uczelnią”. Powód powinien więc wykazać w sposób jednoznaczny, za co wierzyciel pierwotny naliczył pozwanej opłatę dodatkową. W ocenie Sądu powód nie sprostał temu obowiązkowi. Zdaniem Sądu należność wskazana w pozwie musi być realna i przedstawiać faktyczną wysokość wierzytelności. Zaznaczyć także należy, iż powód, jako nabywca wierzytelności winien dysponować całością dokumentacji związanej z nabytą wierzytelnością i jako profesjonalista w swej dziedzinie, winien wykazać w postępowaniu sądowym, w jaki sposób określił wysokość dochodzonego roszczenia, czego jednak nie uczynił.

Sąd uznał, że powód udowodnił istnienie pozostałej części dochodzonej wobec pozwanej należności, jednak ewentualne uwzględnienie tych należności musiało zostać ocenione pod kątem podniesionego przez pozwaną zarzutu przedawnienia tych należności.

Zgodnie z powszechnie znaną treścią tezy uchwały SN z dnia 21 października 2015 r. sygn. III CZP 67/15 „do przedawnienia roszczenia o opłatę za studia określoną w umowie zawartej na podstawie art. 160 ust.3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dniu 1 października 2009 roku (Dz.U. 2005 r. Nr 164, poz. 1365), w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014, poz. 1198), miał zastosowanie dziesięcioletni termin przewidziany w art. 118 k.c.”

Uchwała Sądu Najwyższego dotyczy więc przedawnienia roszczeń uczelni, powstałych w okresie między 1 września 2005 r. (wejście w życie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym), a 31 września 2014 r. (nowelizacja ustawy i wprowadzenie art. 160a), które w tym okresie nie uległy przedawnieniu.

Sąd przyznał rację stronie pozwanej, która podniosła, że stosunek który nawiązał się między nią a powodem podlegał reżimowi ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z 1990 r., a nie ustawie z 2005 r. Powołana regulacja z 1990 r. nie przewidywała umowy o świadczenie usług edukacyjnych, jaką reguluje obecnie art. 160 ust. 3 aktualnej ustawy. Dokumentacja przedłożona przez strony potwierdza powyższe, bowiem strony nie zawarły umowy, a podstawą dopuszczenia pozwanej do korzystania z usług edukacyjnych była decyzja wydana przez wierzyciela pierwotnego w dniu 23 sierpnia 2005 r., a więc jeszcze przed wejściem w życie nowej ustawy. Zgodnie z art. 257 ust. 2 obowiązującej aktualnie ustawy „do studiów rozpoczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, stosuje się przepisy dotychczasowe”.

Nie ma więc w ocenie Sądu wątpliwości, że stosunek łączący wierzyciela pierwotnego z pozwaną należało badać w oparciu o przepisy starej ustawy, a co za tym idzie, w toku rozważań prawnych dotyczących przedawnienia należności powoda nie można było wprost zastosować szeroko komentowanej uchwały SN, która w gruncie rzeczy, nie dała odpowiedzi na pytanie jak rzeczywiście należy liczyć bieg okresu przedawnienia co do roszczeń powstałych między 1 września 2005 r. a 31 września 2014 r., które w tym okresie nie uległy przedawnieniu.

Przechodząc do meritum Sąd zważył, że przedawnienie roszczeń o zapłatę czesnego, którego obowiązek uiszczenia powstał pod rządami ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z 1990 r., następuje z upływem 10 letniego okresu przedawnienia i przyznał w tej kwestii rację powodowi.

Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Sąd zgadza się z twierdzeniami powoda, który wstąpił we wszelkie uprawnienia wierzyciela pierwotnego, że roszczenia o czesne przedawniają się z upływem lat dziesięciu i nie są to ani świadczenia okresowe, ani świadczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Sąd popiera tezę, że przypadku uczelni wyższych bezsprzecznie wykluczyć można trzyletni termin przedawnienia przewidziany dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Czesne trudno również uznać za świadczenie okresowe podlegające trzyletniemu okresowi przedawnienia. Istotną bowiem cechą świadczenia okresowego jest samoistny charakter poszczególnych świadczeń okresowych. Świadczenia te nie składają się przy tym na całość określoną z góry co do jej wielkości. Co do zasady więc płatność czesnego np. w ratach nie czyni z niego automatycznie świadczenia okresowego (vide orzeczenie SO w Słupsku sygn. akt IV Ca 328/13.)

Zdaniem Sądu do roszczeń o zapłatę czesnego nie będą również miały zastosowania przepisy art. 751 k.c. w zw. z art. 750 k.c., bowiem świadczenie usług edukacyjnych zostało uregulowane zarówno w ustawie z 1990 r. jak i 2005 r. Brak jest zatem przesłanki nieuregulowania innymi przepisami tego rodzaju stosunków (art. 750 k.c.).

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd uznał za przedawnione roszczenie o zapłatę kwoty 435 zł tytułem nieopłaconego czesnego płatnego do dnia 5 listopada 2005 r., a także roszczenie o zapłatę kwoty 529,24 zł tytułem skapitalizowanych odsetek liczonych od ww. kwoty od dnia 6 listopada 2005 r. do dnia 3 grudnia 2015 r., bowiem 10 letni okres przedawnienia upływał w stosunku do pierwszej z wymienionych w dniu 5 listopada 2015 r., a co do drugiej w dniu 6 listopada 2015 r. Pozew w przedmiotowej sprawie wniesiony został natomiast 4 grudnia 2015 r.

Zarzut pozwanej dotyczący błędnego naliczenia odsetek za opóźnienie Sąd pominął, bowiem pozwana nie wskazała na czym ten błąd miał by polegać, nie przedstawiła, prawidłowej jej zdaniem kalkulacji wysokości odsetek.

Reasumując Sąd uznał roszczenie za zasadne w części tj. co do kwoty 960,13 zł wraz z odsetkami od dnia 4 grudnia 2015 r. zgodnie z art. 353 k.c. w zw. z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r., Regulaminem Studiów w Szkole Wyższej Psychologii (...) z dnia 12 lipca 2005 r. oraz zarządzeniem Rektora (...) z dnia 30 września 2005 r. w sprawie Z. płatności w Wyższej Szkole (...).

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 100 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c. i nie obciążył pozwanej kosztami procesu, bowiem przegrała ona sprawę jedynie w nieznacznej części (ok.22%) i słuszne zdało się zwolnienie z obowiązku zwrotu drugiej stronie, która z kolei przegrała w dużej części, kosztów procesu.