Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2017 r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z wniosku M. M. (1)

przy uczestnictwie K. M.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Gorlicach

z dnia 29 listopada 2016 r., sygn. akt I Ns 939/13

p o s t a n a w i a :

1.  oddalić apelację,

2.  orzec, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swoim udziałem w sprawie.

(...)

Sygn. akt III Ca 212/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 listopada 2016 r. Sąd Rejonowy w Gorlicach ustalił, że przedmiotem podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni M. M. (1) i uczestnika K. M. są: nakłady w postaci remontu i wyposażenia mieszkania o łącznej wartości 7 356 zł (siedem tysięcy trzysta pięćdziesiąt sześć złotych) poczynione przez strony na mieszkanie znajdujące się w G. przy ul. (...), do którego w dacie poczynienia nakładów przysługiwało K. M. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, równowartość garażu blaszanego z prawem dzierżawy gruntu wynosząca kwotę 3 680 zł (trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt złotych), równowartość samochodu osobowego marki P. (...) wynosząca kwotę 3 500 zł (trzy tysiące pięćset złotych), ruchomości w postaci: telewizora marki (...), dywanu w dużym pokoju, szafy trzydrzwiowej, narożnika w sypialni, biurka narożnego, stołu kuchennego, lodówki marki (...), kuchenki gazowej (...), pralki automatycznej (...), organów muzycznych (...), kolumn głośnikowych do organów – (...), akordeonu (...), o łącznej wartości 8 606 zł (osiem tysięcy sześćset sześć złotych), ruchomości w postaci kuchenki mikrofalowej (...), maszynki elektrycznej (...), frytkownicy (...), aparatu cyfrowego (...), o łącznej wartości 320 zł (trzysta dwadzieścia złotych), wierzytelność w kwocie 3 112,07 zł (trzy tysiące sto dwanaście złotych siedem groszy) z tytułu nakładów poczynionych z majątku osobistego M. M. (1) na majątek wspólny w postaci spłaty części kredytu nr (...) z dnia 19 stycznia 2011 r. zawartego z Bankiem Spółdzielczym w G. wspólnie przez M. M. (1) i K. M., wierzytelność w kwocie 2 100 zł (dwa tysiące sto złotych) z tytułu nakładów poczynionych z majątku osobistego M. M. (1) na majątek wspólny w postaci spłaty zadłużenia powstałego w ramach prowadzonego wspólnie dla M. M. (1) i K. M. przez Bank Spółdzielczy w B. rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego nr (...), ( pkt I.) dokonał podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni M. M. (1) i uczestnika K. M. w ten sposób, że : na rzecz wnioskodawczyni M. M. (1) przyznał : ruchomości szczegółowo opisane w pkt I ppkt e, wierzytelność szczegółowo opisaną pkt I ppkt f, wierzytelność szczegółowo opisaną w pkt i ppkt g a na rzecz uczestnika K. M. przyznał: nakłady szczegółowo opisane w pkt I ppkt a, równowartość garażu blaszanego z prawem dzierżawy opisanego szczegółowo w pkt I ppkt b, równowartość samochodu osobowego szczegółowo opisanego w pkt I ppkt c, ruchomości szczegółowo opisane w pkt I ppkt d ( pkt II.), zasądził od uczestnika K. M. na rzecz wnioskodawczyni M. M. (1) spłatę w kwocie 14 017 zł (czternaście tysięcy siedemnaście złotych) - płatną w terminie sześciu miesięcy od prawomocności postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek zwłoki ( pkt III.), nieuiszczonymi kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa (pkt IV.) i orzekł, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie ( pkt V.).

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyni M. M. (1) i uczestnik K. M. zawarli związek małżeński w dniu 9 października 1999 r. w G.. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 18 czerwca 2012 r., sygn. akt I C 956/11, małżeństwo to zostało rozwiązane bez orzekania o winie stron. Orzeczenie to uprawomocniło się w dniu 10 lipca 2012 r. Z małżeństwa strony mają synów: J. M. (1) urodzonego w dniu (...) oraz M. M. (2) urodzonego w dniu (...), nad którymi wykonywanie władzy rodzicielskiej, powyższym wyrokiem powierzono obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu przy matce. Sąd nałożył na K. M. obowiązek świadczenia na rzecz synów alimentów w kwotach po 350 zł miesięcznie oraz uregulował sposób kontaktów ojca z małoletnimi dziećmi.

Strony po zawarciu małżeństwa zamieszkały wspólnie z matką uczestnika, J. M. (2) w mieszkaniu przy ul. (...) w G.. K. M. przysługiwało wówczas spółdzielcze własnościowe prawo do przedmiotowego lokalu. Matka uczestnika w trakcie wspólnego zamieszkiwania pokrywała koszty wyżywienia, gotowała posiłki, pomagała w opiece nad swym wnukiem, J.. Z kolei małżonkowie ponosili w tym czasie pozostałe koszty związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Relacje pomiędzy wspólnie zamieszkującymi osobami układały się wówczas dobrze. K. M. przed ślubem pracował w firmie (...), a już po zawarciu związku małżeńskiego rozpoczął pracę w przedsiębiorstwie (...) w G., gdzie zarabiał najniższe wynagrodzenie krajowe jakie obowiązywało w danym okresie czasu. Ponadto jako członek zespołu muzycznego grywał na uroczystościach weselnych czy też z okazji imprez okolicznościowych. W „sezonie weselnym” bywało, że grywał nawet na trzech uroczystościach miesięcznie i uzyskiwał z tego tytułu zarobki w kwocie około 200 zł za jedno wesele, a zdarzało się że na jednej uroczystości zarabiał nawet 500 zł. Z kolei wnioskodawczyni po zawarciu związku małżeńskiego przez okres około 4 miesięcy pracowała w sklepie z odzieżą używaną, a następnie w sklepie dziecięcym (...). Po urodzeniu pierwszego syna wnioskodawczyni skorzystała z urlopu macierzyńskiego, a następnie gdy urodziła kolejnego potomka także przebywała na urlopie macierzyńskim a następnie wychowawczym, pobierając w tym czasie należne jej świadczenia socjalne. M. M. (1) powróciła do pracy w 2005 r., podejmując zatrudnienie w firmie (...) w G., gdzie pracuje do dnia dzisiejszego. Wnioskodawczyni pobierała wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej. Ponadto w roku 2007 bądź 2008 M. M. (1) rozpoczęła prowadzenie własnego sklepu z odzieżą używaną, a działalność tą kontynuowała przez 3 lata. M. M. (1) i K. M. w trakcie trwania małżeństwa nie mieli problemów finansowych, stać ich było na wakacyjne wyjazdy wraz z dziećmi nad (...) morze, czy też do C. lub na W..

W niedługim okresie od wspólnego zamieszkania, jeszcze gdy żyła matka uczestnika, małżonkowie przeprowadzili remont sypialni za pieniądze które otrzymali w prezencie ślubnym. Z kolei w 2001 r. z inicjatywy spółdzielni mieszkaniowej pojawiła się możliwość budowy garażu systemem gospodarczym. Podanie o pozwolenie na ustawienie garażu złożyła J. M. (2), gdyż z uwagi na niepełnosprawność przysługiwało jej pierwszeństwo przydziału. Możliwość budowy garażu była jednakże zastrzeżona tylko dla członków spółdzielni, dlatego też pozwolenie na budowę uzyskał K. M.. J. M. (2) posiadała oszczędności, które chciała rozdysponować dla swoich dzieci, dlatego też przekazała córce, G. P. 10 000 zł, aby wspomóc budowę garażu. J. M. (2) zmarła w maju 2002 r. Po jej śmierci G. P. przekazała uczestnikowi 10 000 zł oraz kwotę zasiłku pogrzebowego. Z powyższych środków została sfinansowana budowa garażu, którego koszt wyniósł kwotę 4 800 zł. Pozostałe pieniądze pozwoliły na wymianę drzwi balkonowych, okien i parapetów w mieszkaniu. Ponadto w pokoju, który do tej pory zajmowała matka uczestnika zostały ułożone panele podłogowe oraz założono roletę okienną, w następnej kolejności wyremontowano przedpokój, gdzie również zostały ułożone panele podłogowe i wyklejono tapetę. W pokojach ponadto zamontowano nowe lampy. Zakończeniem prac remontowych było odnowienie kuchni, gdzie ułożono panele podłogowe, płytki ścienne, a także zamontowano roletę okienną. Ponad otrzymaną kwotę, małżonkowie finansowali remont z bieżących dochodów.

Strony w trakcie trwania małżeństwa wielokrotnie zmieniały samochody. Uczestnik jeszcze przed ślubem posiadał dwuletniego O. (...), które to auto zostało sprzedane już po zawarciu związku małżeńskiego. Następnie małżonkowie kupowali samochody marki P. (...), F. (...), F. (...), O. (...), a ostatnim ich wspólnym samochodem był P. (...). Część środków na zakup kolejnego auta pochodziła ze sprzedaży poprzedniego, a brakująca kwota była uzupełniania bieżącymi dochodami stron. Już po rozwiązaniu związku małżeńskiego, uczestnik sprzedał samochód marki P. (...).

Uczestnik jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego posiadał dwa syntezatory oraz akordeon, który to sprzęt muzyczny sprzedał już po ślubie. Kupił następnie za pośrednictwem swojego kuzyna J. R., mieszkającego w U. nowy syntezator marki K., który kosztował około 1 000 dolarów, z tym że K. M. zwrócił około 700 – 800 dolarów, natomiast pozostałe koszty pokrył jego kuzyn. Uczestnik przeznaczył na zakup pieniądze pochodzące ze sprzedaży starych instrumentów a także z bieżących oszczędności. Był to nowy, w pełni profesjonalny instrument. Później uczestnik dokonał w B. zamiany syntezatora K. na posiadany do chwili obecnej Y. M.. Ponadto w trakcie trwania małżeństwa uczestnik zakupił nowy akordeon, który również posiada do chwili obecnej.

M. M. (1) i K. M. zaciągnęli w Banku Spółdzielczym w G., w dniu 19 stycznia 2011 r. kredyt konsumencki w wysokości 4 500 zł, na okres 20 miesięcy, czyli do dnia 19 września 2012 r. Od dnia 1 września 2011 r. spłaty zobowiązania dokonywała jedynie M. M. (1), która łącznie pokryła zobowiązanie w kwocie 3 112,07 zł.

Z kolei w banku Spółdzielczym w B. był prowadzony dla wnioskodawczyni i uczestnika rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy w ramach którego posiadaczom został przyznany limit debetowy. W okresie bezpośrednio poprzedzającym wyprowadzkę wnioskodawczyni, K. M. samodzielnie pobierał środki zgromadzone na rachunku, dlatego też M. M. (1), w ramach limitu debetowego, pobrała ze wspólnego rachunku kwotę 2 100 zł, co spowodowało powstanie zadłużenia w takiej wysokości. Pieniądze te wnioskodawczyni przeznaczyła na bieżące potrzeby małoletnich dzieci. Wnioskodawczyni wraz z dziećmi wyprowadziła się od uczestnika we wrześniu 2011 r. Wnioskodawczyni w dniu 15 maja 2013 r. zaciągnęła kredyt gotówkowy, a uzyskanymi w ten sposób środkami uregulowała zadłużenie w kwocie 2 100 zł.

Uczestnik K. M. w dniu 27 lipca 2011 r. darował na rzecz swojej siostry G. P. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. (...) oraz garaż blaszany. Pomimo poczynienia darowizny uczestnik do chwili obecnej zamieszkuje w przedmiotowym mieszkaniu.

W trakcie małżeństwa strony zakupiły następujące wyposażenie mieszkania: telewizor marki (...), dywan w dużym pokoju, szafa trzydrzwiowa, narożnik w sypialni, biurko narożne, stół kuchenny, lodówkę marki (...), kuchenkę gazową (...), pralkę automatyczną (...), które w dalszym ciągu znajdują się w mieszkaniu przy ul. (...), oraz kuchenkę mikrofalową (...), maszynkę elektryczną (...), frytkownicę (...), aparat cyfrowy (...), które to sprzęty są obecnie w posiadaniu wnioskodawczyni.

Samochód osobowy marki P. (...), rok produkcji 1998 r., który został sprzedany przez uczestnika po orzeczeniu rozwodu stron, na dzień orzeczenia rozdzielności majątkowej stron przedstawiał wartość 3 500 zł.

Wartość organów muzycznych (...) wraz z kolumnami głośnikowymi (...) wynosiła łącznie 5 420 zł, z kolei akordeon (...) przedstawiał wartość 970 zł.

Wartość ruchomości w postaci telewizora marki (...), dywanu w dużym pokoju, szafy trzydrzwiowej, narożnika w sypialni, biurka narożnego, stołu kuchennego, lodówki marki (...), kuchenki gazowej (...), pralki automatycznej (...) wynosiła na dzień orzeczenia rozdzielności majątkowej stron 3 186 zł, natomiast ruchomości w postaci kuchenki mikrofalowej (...), maszynki elektrycznej (...), frytkownicy (...), aparatu cyfrowego (...) wartość ta wynosiła odpowiednia 320 zł.

Wartość nakładów poczynionych na remont i wyposażenie mieszkania w G. przy ul. (...) wynosiła 7 356 zł.

Wartość garażu blaszanego z prawem dzierżawy gruntu w okresie od 2 listopada 2002 r. do 27 lipca 2011 r. wynosiła 3 680 zł.

Oceniając zgłoszone żądanie Sąd Rejonowy stwierdził, że wniosek M. M. (1) o podział majątku wspólnego zasługuje na uwzględnienie. Sąd Rejonowy przypomniał, że ustawowa wspólność majątkowa małżeńska powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia związku małżeńskiego i trwa przez cały jego okres chyba, że małżonkowie w sposób umowny uregulują stosunki majątkowe mające obowiązywać w założonym przez nich związku albo choćby jeden z nich zostanie ubezwłasnowolniony, bądź też skorzystają oni z możliwości zniesienia istniejącej między nimi wspólności przez Sąd. W przedmiotowej sprawie małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód, zatem wspólność majątkowa ustała w dniu 10 lipca 2012 r., mianowicie w dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie. Spełniona została zatem przesłanka podziału tego majątku określona w art. 35 k.r.o. i powstało roszczenie o podział majątku wspólnego i rozliczenie nakładów z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek wspólny wynikające z art. 45 k.r.o. i z art. 210 k.c. w związku z art. 46 k.r.o. Sąd zatem dokonał ustalenia składników majątku wspólnego stron na dzień ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, mając na względzie, iż miarodajna dla ustalenia przynależności danego przedmiotu do majątku wspólnego jest chwila ustania wspólności oraz że majątek wspólny stanowią przedmioty nabyte już po zawarciu związku małżeńskiego. Z kolei ze względu na okoliczność, iż wnioskodawczyni wniosła o zaliczenie w poczet majątku dorobkowego stron, garażu, który został zbyty przez uczestnika jeszcze w trakcie trwania małżeństwa, Sąd zważył, iż od powyżej wyrażonej reguły wyjątek stanowi sytuacja, w której jeden z małżonków zbył w sposób rozmyślny i nieuzasadniony ze szkodą dla drugiego małżonka rzeczy wspólne w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej. W ocenie Sądu sama umowa darowizny jest ważna, gdyż można ją było uznać za drobną, z uwagi na fakt, iż garaż blaszany jako ruchomość nie przedstawiał na tyle istotnej wartości materialnej.

W ocenie Sądu pierwszej instancji uczestnik nie wykazał, że budowa spornego garażu została sfinansowana ze środków darowanych przez matkę uczestnika, wyłącznie na jego rzecz a tym samym nie wykazał, że stanowi jego majątek osobisty. Budowa garażu została rozpoczęta jeszcze za życia matki uczestnika, a pomimo tej okoliczności nie darowała ona swemu synowi w tym czasie pieniędzy, co istotne zamieszkiwała ona wówczas wspólnie z rodziną K. M., prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Należy również zauważyć, iż świadek E. P. zeznała, że J. M. (2) mówiła, iż garaż jest dla K. i J. (jej wnuka). Powyższe okoliczności w ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom uczestnika, świadczą, iż przekazane pieniądze nie były darowizną wyłącznie na jego rzecz, a stanowiły pomoc dla całej rodziny. Skoro zatem część darowanych pieniędzy została również przeznaczona na remont mieszkania, mając na uwadze powyższe, Sąd przyjął, iż całość poczynionych nakładów na mieszkanie uczestnika stanowi majątek wspólny stron postępowania.

Sąd Rejonowy nie uwzględnił także zarzutów uczestnika, że samochód osobowy marki P. (...) oraz organy muzyczne (...) i akordeon nie wchodzą w skład majątku dorobkowego, gdyż zostały nabyte za środki pochodzące ze sprzedaży auta i instrumentów muzycznych, które uczestnik posiadał jeszcze przed zawarciem małżeństwa. W ocenie Sądu, w myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 k.c., to na uczestniku spoczywał ciężar udowodnienia tej okoliczności, któremu to obowiązkowi uczestnik nie podołał. W okresie pomiędzy sprzedażą O. (...) a kupnem P. (...), strony posiadały kilka innych samochodów, natomiast K. M. nie przedłożył żadnej umowy kupna – sprzedaży, na podstawie której możliwe byłoby ustalenie cen aut podlegających obrotowi, dat poszczególnych transakcji, a nawet jakie to były auta w zestawieniu chronologicznym. Tym samym Sąd został pozbawiony możliwości weryfikacji czy środki za sprzedaży O. (...) rzeczywiście pozwalały sfinansować zakup kolejnych aut, a w ostateczności przedmiotowego P. (...), zwłaszcza że transakcje te były dokonane na przestrzeni kilku lat. Podobnie odnośnie sprzętu muzycznego, uczestnik nie był w stanie podać kiedy i za jaką kwotę sprzedał stare instrumenty, ani też w jakiej dacie i za jaką kwotę kupił nowe. Na wykazanie powyższego nie zaproponował także żadnego innego środka dowodowego. ostatecznie Sad ustalił, że w skład majątku wspólnego wchodzą prawa wskazane w pkt I. postanowienia. Stosownie do treści art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z 687 k.p.c., Sąd dokonał podziału majątku dorobkowego stron poprzez przydzielenie na rzecz uczestnika K. M. nakładów na mieszkanie, ruchomości, które zgodnie ze spójnym stanowiskiem stron znajdują się na wyposażeniu tegoż mieszkania oraz równowartość garażu blaszanego i samochodu osobowego, natomiast na rzecz wnioskodawczyni M. M. (1) ruchomości, które także na podstawie zgodnego stanowiska stron, znajdują się w jej posiadaniu. Za rozwiązaniem takim przemawia fakt, iż w dacie dokonania nakładów to uczestnik dysponował tytułem prawnym do przedmiotowego mieszkania, zamieszkuje tam do chwili obecnej i od daty rozwodu tylko uczestnik korzysta z ruchomości stanowiących wyposażenie mieszkania. Odnośnie garażu i samochodu osobowego, Sąd miał na uwadze, iż to uczestnik rozdysponował tymi składnikami, co przemawiało za koniecznością przyznania ich równowartości na rzecz K. M..

W związku z powyższym rozliczenia stron z tytułu podziału majątku przedstawiają się następująco. Wartość majątku podlegającemu rozliczeniu wynosi 23 462 zł. Udziały M. M. (1) i K. M. w majątku wspólnym są równe i wynoszą po ½ części. Udział każdego z byłych małżonków w majątku podlegającemu rozliczeniu wynosi więc po 11 731 zł. Z uwagi na to, że wartość majątku przyznanego uczestnikowi przewyższa wartość jego udziału o 11 411 zł (23 142 zł – 11 731 zł) wnioskodawczyni należy się dopłata. Przy czym w/w kwota nie stanowi jej wysokości, albowiem rozliczeniu podlega również wchodząca w skład majątku dorobkowego wierzytelność w kwocie 3 112,07 zł (pkt I ppkt f) oraz kwocie 2 100 zł (pkt I ppkt g) z tytułu nakładów poczynionych z majątku osobistego M. M. (1), w postaci spłaty części kredytu nr (...) z dnia 19 stycznia 2011 r. zawartego z Bankiem Spółdzielczym w G. wspólnie przez wnioskodawczynię i uczestnika oraz spłaty zadłużenia powstałego w ramach prowadzonego wspólnie dla M. M. (1) i K. M. przez Bank Spółdzielczy w B. rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego nr (...). Z uwagi na to, iż udziały stron w majątku wspólnym są równe, uczestnik winien zwrócić wnioskodawczyni połowę tychże kwot, tj. odpowiednio 1 556 zł i 1 050 zł. Należna zatem wnioskodawczyni dopłata wynosi 14 017 zł (11 411 zł + 1 556 zł + 1 050 zł).

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 623 k.p.c. w związku z art. 688 k.p.c. i art. 46 k.r.o. Sąd Rejonowy dokonał podziału majątku dorobkowego M. M. (1) i K. M. orzekając jak w punkcie II sentencji i po rozliczeniu wartości rzeczy przyznanych wnioskodawczyni i uczestnikowi oraz w/w wierzytelności zasądził dopłatę pieniężną dla wnioskodawczyni – orzekając jak w punkcie III sentencji. Na mocy art. 212 § 3 k.c. mającym odpowiednie zastosowanie przy podziale majątku wspólnego Sąd odroczył termin płatności kwoty 14 017 zł na okres 6 miesięcy, uznając, że jest to konieczne. W ocenie Sądu niezasadne byłoby rozkładanie spłaty na raty z uwagi na to, iż zasądzona kwota nie jest wygórowana i tylko spłata jej w jednorazowy sposób będzie stanowić dla wnioskodawczyni realną wartość. Mając na względzie okoliczność, iż strony postępowania zostały zwolnione od ponoszenia kosztów sądowych w całości, Sąd orzekł jak w pkt IV na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025.). Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., iż każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. Dlatego też ten, kto poniósł koszty sądowe lub koszty zastępstwa procesowego, nie uzyska zwrotu wydanych kwot od innego uczestnika, ale i nie jest obowiązany do zwracania kosztów poniesionych przez innego uczestnika.

Apelację od w/w postanowienia skutecznie złożyła wnioskodawczyni zaskarżając postanowienie w części obejmującej punkt I ppktb), pkt II. ppkt.b) tiret drugi oraz pkt III. Wnioskodawczyni zarzuciła: 1) naruszenie przepisu prawa materialnego a to art. 37 §1 pkt 4 k.r.o. przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że zawarta przez uczestnika umowa darowizny garażu blaszanego z dnia 27 lipca 2011r. jest ważna z uwagi na fakt, że garaż blaszany jako ruchomość nie przedstawiał na tyle istotnej wartości materialnej, 2) naruszenie przepisu prawa materialnego a to art. 212 §3 k.c. polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu wskutek niezasadnego odroczenia terminu zapłaty należnej wnioskodawczyni dopłaty pieniężnej na okres 6 miesięcy od prawomocności postanowienia.

Powołując się na w/w zarzuty wnioskodawczyni wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez ustalenie, że w skład majątku dorobkowego stron wchodzi garaż blaszany wraz z prawem dzierżawy gruntu posadowiony przy ul. (...) w G. oraz przyznanie tego garażu na wyłączną własność wnioskodawczyni i zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni dopłaty w kwocie 10 337 zł , płatnej w terminie jednego miesiąca od prawomocności orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

W odpowiedzi na apelację uczestnik wniósł o oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej i zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Ponadto uczestnik wniósł o dopuszczenie dowodów z faktury nr (...) i pisma Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z dnia 7 marca 2017r. na okoliczność ustalenia, że wysokość czynszu za dzierżawę gruntu pod garażem blaszanym dla osób będących członkami Spółdzielni wynosi 37,05 zł netto, natomiast osoby niebędące członkami Spółdzielni ponoszą opłaty w wysokości 80 zł netto oraz z zaświadczenia o dochodach z dnia 7 marca 2017r. na okoliczność ustalenia, że uczestnik jest zatrudniony na cały etat w firmie (...) za wynagrodzeniem 1459,48 zł netto. Nadto na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik uczestnika przedłożył umowę sprzedaży garażu z dnia 1 kwietnia 2017r. zawarta pomiędzy G. P. jako sprzedającym a H. K. jako kupującym na okoliczność ustalenia, że sporny garaż został sprzedany.

W/w dokumenty zostały zaliczone w poczet materiału dowodowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Jako nieskuteczne Sąd Okręgowy ocenił zarzuty apelacji dotyczące oceny ważności umowy darowizny garażu dokonanej przez uczestnika i wynikające z nich żądanie ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodzi garaż blaszany wraz z prawem dzierżawy gruntu a następnie przydzielanie w/w praw wnioskodawczyni.

Nieskuteczność tej części apelacji wynika przede wszystkim z faktu, że aktualnie ani garaż ani prawo dzierżawy gruntu pod nim ( skonstruowane w umowie dzierżawy jako prawo związane z własnością garażu – por. akt notarialny k. 75 ) nie przysługuje żadnej ze stron niniejszego postępowania, lecz osobom trzecim. Osoby te nie są i nie mogły być stronami niniejszego postępowania i w konsekwencji ewentualne orzeczenie ustalające, że w skład majątku wspólnego wchodzi garaż z prawem dzierżawy gruntu a następnie dokonujące przydziału tych praw apelującej nie miałoby mocy wiążącej dla tych osób i jako takie nie byłoby wykonalne. Zasadą bowiem jest, że orzeczenie Sądu wydane w danej sprawie wiąże strony tej sprawy, inne sądy i organy państwowe a osoby trzecie tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie ( np. por. np. art. 435 , 458 k.p.c.). Sprawa o podział majątku dorobkowego do takich wyjątków nie należy. Poza tym spór o własność w znaczeniu z art. 618 §1 k.p.c., mającym zastosowanie także w sprawach o dział spadku i podział majątku dorobkowego, to spór istniejący pomiędzy uczestnikami tego postępowania działowego. Przedmiotowy przepis nie dotyczy sporów o własność, w których są zaangażowane osoby trzecie. W konsekwencji, jeśli taki spór istnieje, to może być rozstrzygnięty wyłącznie w odrębnej sprawie procesowej toczącej się z udziałem tej osoby trzeciej ( por np. uchwałę SN w sprawie III CZP 24/11 i inne orzeczenia SN powołane w uzasadnieniu tej uchwały). Jak wynika z akt związkowych wnioskodawczyni podjęła próbę ustalenia nieważności umowy darowizny garażu wytaczając stosowne powództwo przeciwko uczestnikowi i obdarowanej G. P. w sprawie o sygn. I C 287/12 Sądu Rejonowego w Nowym Sączu. Powództwo to zostało oddalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Nowym Sączu z dnia 15 stycznia 2013r., a wnioskodawczyni nie skorzystała z możliwości kontroli instancyjnej prawidłowości w/w rozstrzygnięcia. W tym stanie faktycznym i prawnym aktualnie nie jest możliwe wydanie orzeczenia, że sporny garaż oraz związane z nim prawo dzierżawy gruntu wchodzą w skład majątku wspólnego stron. Przedmiotem podziału mogą być wyłącznie prawa istniejące w chwili orzekania a wnioskodawczyni nie wykazała, aby aktualnie prawo własności garażu blaszanego i prawo dzierżawy gruntu przysługiwało nadal uczestnikowi i mogło być objęte podziałem majątku dorobkowego.

Niezależnie od powyższego warto zauważyć, że ocena Sądu Rejonowego o tym, że pieniądze, za które m.in. nabyto sporny garaż stanowiły darowiznę dokonaną na rzecz obojga małżonków budzi istotne wątpliwości co do jej prawidłowości a w uzasadnieniu brak przekonujących argumentów dla takiej oceny. Zasadą jest, że przedmioty majątkowe nabyte w wyniku dziedziczenia, zapisu lub darowizny wchodzą w skład majątku osobistego, chyba, że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił ( art. 33 pkt 2 k.r.o.) Ciężar wykazania odmiennej woli spadkodawcy lub darczyńcy spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi sutki prawne, czyli w tym przypadku na wnioskodawczyni. Apelująca nie przedłożyła żadnych wiarygodnych dowodów na to, że obdarowanymi mieli być oboje małżonkowie. Tymczasem uczestnik wykazał, że matka miała zgromadzone oszczędności przed śmiercią i że jej wolą było, aby pieniądze te otrzymał uczestnik. W tym celu przed planowaną operacją przekazała pieniądze G. P. wraz z dyspozycją co do ich przekazania K., gdyby jej się coś stało. Okoliczności te potwierdzili świadkowie: A. M., G. P. i E. P.. Fakt, że w chwili przekazywania darowizny istniało małżeństwo nie jest wystarczającą okolicznością do przyjęcia, że wolą darczyńcy było obdarowanie obojga małżonków. Jak wynika z doświadczenia życiowego bardzo często zdarza się, że rodzice rozdysponowują swój majątek za życia pomiędzy swoje dzieci i fakt, że dzieci te pozostają w związkach małżeńskich wcale nie przesądza o tym, kto zostanie obdarowany. Do takiej oceny nie wystarcza także zacytowany przez Sąd Rejonowy fragment zeznania E. P., że J. M. (2) mówiła, iż garaż jest dla K. i K. ( tj. wnuka). Należy przypomnieć, że uczestnik były wyłącznym właścicielem mieszkania, a garaż jako położony na tym samym osiedlu mieszkaniowym stanowił jego gospodarcze uzupełnienie. Przeciwko ocenie Sądu Rejonowego przemawia i to, że pieniądze nie zostały przekazane bezpośrednio małżonkom lub chociażby uczestnikowi za życia J. M. (2) lecz po jej śmierci i przez G. P., która niejako wykonała ostatnią wolę matki. W istocie to zdarzenie prawne bardziej przypomina zapis niż darowiznę a zeznania G. P. jako bezpośrednio zaangażowanej w wykonanie darowizny ( zapisu) mają decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia.

Oczywiście - z uwagi na treść art. 384 k.p.c. - powyższe wywody nie mogą prowadzić do zmiany zaskarżonego postanowienia.

Jeśli chodzi o zarzut z punktu 2. apelacji, to w ocenie Sądu Okręgowego nie jest on zasadny. Po pierwsze termin odroczenia dopłaty ustalony przez Sąd Rejonowy nie jest nadmiernie długi. Gdyby wnioskodawczyni nie składała apelacji, to termin płatności dopłaty już by się zrealizował. Po drugie uczestnik wykazał, że znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i życiowej. Zarobki uczestnika kształtują się na poziomie minimalnym, pozostaje w stałym leczeniu ( zaświadczenie lekarskie k. 117) i jest obciążony obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz synów. Po trzecie uczestnik nie musiał zakładać, że w wyniku postępowania będzie zobowiązany do spłaty znacznej kwoty pieniędzy, albowiem w odpowiedzi na wniosek podniósł szereg zarzutów co do składu majątku dorobkowego i rozliczenia nakładów, które w przypadku uwzględnienia przez Sąd nie powodowałyby obowiązku zasądzenia spłaty czy dopłaty o znacznej wartości. Obrona uczestnika nie była całkowicie bezpodstawna, albowiem wykazał, że matka dysponowała oszczędnościami i że część z nich została mu przekazana po śmierci matki. W sprawie niespornym było także, że już przed zawarciem małżeństwa dysponował majątkiem w postaci mieszkania, instrumentów muzycznych, samochodu, które następnie zbywał i kupował rzeczy nowsze. Doświadczenie życiowe wskazuje, że normą jest, że w przypadku wymiany rzeczy na nowszy model środki uzyskane ze sprzedaży starej rzeczy przeznacza się na zakup kolejnego modelu, z tym, że uczestnik nie zdołał wykazać jaka część ceny za rzeczy ostatecznie objęte podziałem była pokryta ze środków uzyskanych ze sprzedaży jego majątku osobistego.

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 385 k.p.c. w związku z art. 13§2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

W punkcie 2. orzeczono na zasadzie art. 520 §1 k.p.c.

(...)

(...)