Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie, I Wydział Cywilny,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Bieńkowska-Kolarz

Protokolant: Jakub Korzeniewski

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2017 r., w O., na rozprawie,

sprawy z wniosku R. J.

z udziałem A. J.

o podział majątku wspólnego

postanawia

I.  ustalić, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy R. J. i uczestniczki A. J., między którymi małżeńska wspólność ustawowa ustała z dniem 12 września 2005 r., na mocy małżeńskiej umowy majątkowej ustanawiającej ustrój rozdzielności majątkowej z dnia 12 września 2005 r. sporządzonej w Kancelarii Notarialnej notariusz I. Ś., Repertorium A numer (...), wchodzą:

1.  wytwornica pary (...) nr fab. 143123 rok prod. 1998 r. o wartości 200 zł,

2.  stół detaszerski J. (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 1.000 zł,

3.  manekin do prasowania (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 100 zł,

4.  stół do prasowania (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 500 zł,

5.  pakowarka (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 1.000 zł,

6.  taśma transportowa (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 100 zł,

7.  ½ udziału w nieruchomości zabudowanej położonej w S., działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Olsztynie prowadzi księgę wieczystą (...) o wartości 250.000,00 złotych,

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 252.900,00 zł (dwa tysiące dziewięćset);

II.  dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawcy R. J. i uczestniczki A. J. w ten sposób, że przyznać wnioskodawcy składniki opisane w punkcie I postanowienia w podpunktach 1-6 o łącznej wartości 2.900,00 zł (dwa tysiące dziewięćset);

III.  dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawcy R. J. i uczestniczki A. J. w ten sposób, że przyznać uczestniczce składnik opisany w punkcie I ppkt 7 postanowienia o łącznej wartości 250.000,00 zł (dwieście pięćdziesiąt tysięcy złotych);

IV.  wskazać, że uczestniczka nabywa składnik majątku opisany w pkt
I.7 postanowienia bez obowiązku spłaty na rzecz wnioskodawcy;

V.  ustalić wysokość nakładów uczestniczki z majątku osobistego na majątek wspólny na kwotę 19.300,00 zł (dziewiętnaście tysięcy trzysta);

VI.  oddalić wniosek o ustalenie nakładów z majątku osobistego wnioskodawcy na majątek wspólny;

VII.  zasądzić od wnioskodawcy R. J. na rzecz uczestniczki A. J. tytułem spłaty i po rozliczeniu nakładów uczestniczki kwotę 11.100,00 zł (jedenaście tysięcy sto) płatną w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie;

VIII.  wskazać, że koszty postępowania ponosi w całości wnioskodawca;

IX.  zasądzić od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa kasy Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę 660,00 zł (sześćset sześćdziesiąt) tytułem wynagrodzenia biegłej – kosztów sądowych, tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa;

X.  zasądzić od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwotę 7.217,00 zł (siedem tysięcy dwieście siedemnaście) tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.

SSR Joanna Bieńkowska-Kolarz

Sygn. akt I Ns 649/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawca R. J. wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego uczestników, w którego skład wchodziły:

⚫

wytwornica pary PONY nr fab. 143123 rok prod. 1998 r. o wartości 200 zł,

⚫

stół detaszerski J. (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 1.000 zł,

⚫

manekin do prasowania (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 100 zł,

⚫

stół do prasowania S. (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 500 zł,

⚫

pakowarka (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 1.000 zł,

⚫

taśma transportowa (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 100 zł,

Wnioskodawca zażądał ustalenia nierównych udziałów uczestników w majątku wspólnym i przyznania opisanych przez niego ruchomości na własność uczestniczki z obowiązkiem spłaty. Wnioskodawca domagał się zasądzenia od uczestniczki na jego rzecz kwoty 320.500 zł tytułem zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił z majątku osobistego na majątek wspólny w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej oraz tytułem zwrotu wydatków i nakładów, które wnioskodawca poczynił z majątku osobistego na majątek wspólny od chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej do momentu podziału majątku wspólnego.

Jednocześnie wnioskodawca domagał się zasądzenia od uczestniczki na jego rzecz kosztów postępowania.

Wnioskodawca podał, że uczestnicy zawarli związek małżeński w dniu 7 września 1991 r. i od tego czasu powstała między nimi wspólność majątkowa małżeńska. W 1998 r. wnioskodawca nabywał opisane we wniosku ruchomości w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą. Ruchomości pozostają aktualnie w budynku położonym w S. przy ul. (...).

W trakcie trwania małżeństwa wnioskodawca otrzymał od rodziców darowiznę w wysokości 55.000 USD, które miały być przeznaczone na budowę dwurodzinnego domu, dla uczestników oraz rodziców wnioskodawcy. Uczestnicy w dniu 7 stycznia 2003 r. kupili nieruchomość gruntową w S. oznaczoną nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Olsztynie prowadzi księgę wieczystą nr (...), ze środków pochodzących z darowizny. Następnie z otrzymanych od rodziców środków wnioskodawca wybudował dom.

Od 2006 r. wnioskodawca finansował prace wykończeniowe domu ze środków pochodzących od jego rodziców. Na koszt i zlecenie wnioskodawcy zostały wykonane ścianki działowe i sufity na piętrze budynku, podłogi, listwy przypodłogowe, malowanie ścian, wyposażenie i wykończenie łazienek, garderoby, kuchni, podłogi w garażu i kotłowni, wykończona została piwnica, wykonano schody wewnętrzne, przeprowadzono instalację elektryczne w budynku, zakupiono i wstawiono drzwi wejściowe oraz drzwi wewnętrzne na piętrze, przyłącza budynku do sieci gazowej. Nadto uporządkowano teren wokół budynku. Ułożono kostkę brukową wokół budynku oraz terakotę zewnętrzną. Nadto wnioskodawca płacił za wykonanie bramy frontowej, bram garażowych, wykonanie budynku tymczasowego na opał.

W dniu 4 listopada 2015 r. wnioskodawca darował swój udział w nieruchomości na rzecz swojego ojca – K. J. (1). Do tego czasu wnioskodawca ponosił wszelkie ciężary publicznoprawne związane z prawem własności nieruchomości. Obecnie K. J. (1) i uczestniczka są współwłaścicielami nieruchomości w częściach równych.

Wnioskodawca domaga się zasądzenia od uczestniczki kwoty 175.000 zł tytułem połowy nakładów poczynionych na dom w S. oraz kwoty 150.000 zł tytułem nakładów poczynionych przez niego od ustania wspólności majątkowej małżeńskiej do chwili podziału majątku wspólnego. Jednocześnie wnioskodawca wskazał, że nakłady nie zostały zużyte na zwykłe potrzeby rodziny, albowiem uczestnicy nigdy nie zamieszkali w domu w S..

Uczestniczka A. J. popierając wniosek co do zasady, wniosła o przyznanie opisanych we wniosku składników majątkowych na rzecz wnioskodawcy i zasądzenie spłaty na rzecz uczestniczki.

Uczestniczka zaprzeczyła, jakoby wnioskodawca dokonywał jakichkolwiek nakładów z majątku osobistego, albowiem uzyskiwane przezeń dochody uniemożliwiały mu czynienie wydatków w takim rozmiarze, jak to opisał we wniosku. Nadto uczestniczka podała, że wszelkie darowizny, które miały być przekazywane przez rodziców wnioskodawcy były w istocie darowiznami do majątku wspólnego uczestników. Nieruchomość gruntowa położona w S., na której obecnie posadowiony jest dom, została nabyta ze środków wspólnych małżonków.

Uczestniczka wskazała, że w trakcie małżeństwa wnioskodawca posiadał znaczne zadłużenia wobec Spółdzielni - wynajmującej lokal na działalność gospodarczą wnioskodawcy oraz wobec ZUS-u i Urzędu Skarbowego. Jeśli wnioskodawca otrzymywał jakiekolwiek darowizny od swoich rodziców, były one przeznaczane na spłatę zadłużenia oraz zaspokojenie jego własnych potrzeb. Wnioskodawca nie łożył na utrzymanie rodziny, nie miał oszczędności ani swojego majątku w postaci darowizn. W 2005 r. uczestniczka powzięła wiadomość o romansach i długach wnioskodawcy. To uczestniczka przyczyniała się do spłaty zadłużenia wnioskodawcy, ona poręczała za spłatę jego długów i spłacała z majątku dorobkowego te długi. Jeśli w tym czasie i kilka lat wstecz wnioskodawca miał jakieś dochody do 2005 r., prawdopodobnie wydatkował je na swoje partnerki. Odnosząc się zaś do nakładów na dom, uczestniczka zaprzeczyła, jakoby wspomniane we wniosku prace budowlane były wykonywane w okresach opisanych przez wnioskodawcę. Wskazała, że dom w stanie surowym zamkniętym powstał do 2005 r. Późniejsze prace na nieruchomości były w dużej cześci wykonane bez zgody i porozumienia z uczestniczką.

Uczestniczka podniosła, że w trakcie trwania małżeństwa to głównie ona przyczyniała się do powstania majątku wspólnego. Dokonywała przelewów na rachunek wnioskodawcy, który miał finansować poszczególne etapy inwestycji na nieruchomości w S.. Wnioskodawca generował długi i bezrefleksyjnie kontynuował rozpoczętą działalność gospodarczą pomimo braku jakichkolwiek zeń dochodów.

Sąd ustalił, co następuje:

Uczestnicy zawarli związek małżeński 7 września 1991 r.

Uczestnicy już na studiach mieszkali wspólnie. Wówczas też już pracowali. Uczestniczka jako studentka sprzątała akademiki i prowadziła działalność gospodarczą prowadząc sklep, zaś wnioskodawca pracował jako przedstawiciel handlowy. Taki styl życia umożliwił młodemu małżeństwu zakup mieszkania w 1994r.

(bezsporne, zeznania uczestniczki – k. 825-830)

W trakcie trwania małżeństwa wnioskodawca postanowił rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej i otworzył pralnię. Działalność prowadził w formie spółki cywilnej. Drugim ze wspólników była uczestniczka. W celu prowadzenia działalności wnioskodawca nabył wytwornicę pary (...) nr fab. 143123 rok prod. 1998 r. o wartości 200 zł, stół detaszerski J. (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 1.000 zł, 3. manekiny do prasowania (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 100 zł, 4. stół do prasowania S. (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 500 zł, pakowarkę (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 1.000 zł, taśmę transportową (...) nr fab. (...), rok prod. 1998 o wartości 100 zł.

(bezsporne; umowa sprzedaży – k. 14-25, zeznania wnioskodawcy k. 810v-814v)

Uczestniczka nie brała czynnego udziału w prowadzeniu działalności, a w styczniu 2005 r. w ogóle wystąpiła ze spółki.

Uczestniczka podjęła pracę w Gazecie (...). Następnie w 1997r. podjęła pracę w Banku (...) S.A. i od tamtej pory podejmowała działania mające na celu zdobycie coraz lepszego stanowiska. Realizowała się zawodowo. W ciągu tygodnia roboczego uczestniczka mieszkała w W. i przyjeżdżała na weekendy. Wówczas opiekowała się córką oraz finansowała wszelkie niezbędne zakupy. Z czasem stałą się jedynym żywicielem rodziny, ponieważ działalność gospodarcza w formie pralni przynosiła jedynie straty.

(bezsporne; zeznania wnioskodawcy k. 810v-814v, uczestniczki – k. 825-830)

Od roku 2002 ojciec wnioskodawcy zamieszkały w USA, K. J. (1) przesyłał kwoty w różnej wysokości na rachunek bankowy swojej żony L. J.. W tytule przelewu niekiedy figurowało określenie „prezent” lub „opłaty”. Nie wskazywano konkretnego przeznaczenia środków. Cześć środków pobierał z konta matki L. J. wnioskodawca, z czego 3.700 USD wpłacił na własne konto.

(bezsporne; dowody przelewów – k. 26-40)

W dniu 7 stycznia 2003r. małżonkowie nabyli do majątku wspólnego niezabudowaną nieruchomość gruntową położoną w S., działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Olsztynie prowadzi księgę wieczystą (...) za kwotę 49.900 zł

(bezsporne; akt notarialny rep. A nr (...) z dn. 7.01.2003r. – k. 41-44)

Wiosną 2003 r. wnioskodawca kompletował dokumentację związaną z rozpoczęciem budowy domu w S.. Według projektu maił to być dom dwurodzinny, by ewentualnie kiedyś mogły w nim zamieszkać dzieci stron.

(zeznania uczestniczki k.825-830, zeznania P. Z. k.619-620v, zeznania B. K. k. 685v-686v, zeznania K. Z. (1) k.686v-688, zeznania J. Z. k.688-689v)

Latem 2003 uczestnicy rozpoczęli budowę domu. Wówczas uczestniczka pracowała głównie w W., a inwestycję od początku, tj. od kompletowania dokumentacji i pozwoleń nadzorował wnioskodawca. On też głównie dokonywał zakupów materiałów budowlanych. Większość posiadanych przez niego rachunków/faktur za budowę wystawiana była imiennie na niego.

(dokumentacja z budowy k.144-172)

Uczestniczka w tym czasie likwidowała lokaty pieniężne i przekazywała środki na budowę domu (łącznie na kwotę 68.260,4 zł)

(potwierdzenia bankowe k.483-488, zeznania uczestniczki k.825-830)

W tym czasie przelewała też na konto wnioskodawcy środki na budowę domu na łączną kwotę do października 2005 r. - 39200 zł.

(potwierdzenia bankowe k. 414-444, zeznania uczestniczki k.825-830)

Do końca 2004 r. dom został wybudowany do stanu surowego zamkniętego.

(zeznania stron, zeznania świadka J. Z. k.688-689v)

W roku 2005 wyszły na jaw długi przedsiębiorstwa prowadzonego przez wnioskodawcę: w Spółdzielni Mieszkaniowej było to ponad 15.000 zł, a ponadto były zobowiązania na rzecz podmiotów publicznoprawnych w wysokości kilkudziesięciu tysięcy złotych. R. J. zamknął wtedy firmę, sprzęt wynajął swojej pracownicy, która w dalszym ciągu prowadziła działalność gospodarczą w postaci pralni.

(zeznania wnioskodawcy k. 810v-814v, zeznania uczestniczki k.825-830, zeznania świadka P. Z. k.619-620v, zeznania świadka B. K. k.685v-686v, zeznania świadka K. Z. (2) k.686v-688, zeznania C. R. k.709v-711)

Uczestniczka zawarła ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w O. umowę poręczenia za dług wnioskodawcy wynikający z zaległości w opłatach czynszowych na kwotę 15.607,23 zł. W tym samym roku wnioskodawca zobowiązał się względem uczestniczki do przejęcia wszelkich długów ze zrzeczeniem się praw do majątku wspólnego na wypadek rozwodu. Wnioskodawca w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej spowodował powstanie zadłużenia względem ZUS-u na ok. 40.000 zł.

(umowa poręczenia k.249, oświadczenie wnioskodawcy k.250)

W tym czasie między uczestnikami panował ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Wówczas uczestniczka była głównym żywicielem rodziny, a wnioskodawca notował stratę w prowadzonej działalności gospodarczej. Uczestniczka przesyłała mężowi środki na sfinansowanie niezbędnych zakupów środków budowlanych.

(dowód: zeznania wnioskodawcy – k. 810v-815, zeznania uczestniczki – k. 825-830, przelewy k.405-560)

W dniu 12 września 2005r. przed notariuszem strony zawarły umowę majątkową małżeńską ustanawiającą ustrój rozdzielności małżeńskiej. Decyzję uczestnicy podjęli po powzięciu przez uczestniczkę wiadomości co do zadłużenia wnioskodawcy w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą oraz informacji o zdradach wnioskodawcy, który przyznał się do tego. Następnie aktem notarialnym Rep. A nr (...) z dnia 21 października 2005r. uczestnicy zawarli umowę o częściowy podział majątku dorobkowego, który obejmował 1/3 części w zabudowanej nieruchomości położonej w J., objętej KW nr (...) o wartości 15.000 zł, udział wynoszący 1/3 części w prawie własności niezabudowanej nieruchomości położonej w J., objętej KW nr (...) o wartości 4.000 zł, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w budynku przy ul. (...) w O. o pow. 60,40 m ² o wartości 120.000 zł. Zgodnie z § 3 umowy, wszystkie składniki majątkowe objęte umownym częściowym podziałem nabyła na wyłączną własność uczestniczka, bez obowiązku spłat na rzecz wnioskodawcy. Umowny podział nie dotyczył nieruchomości zabudowanej, położonej w S..

(bezsporne, umowa małżeńska o rozdzielności majątkowej k.173-175, umowa o podziale majątku k.176-180)

Po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, uczestnik przez rok 2006 mieszkał w O., gdzie zajmował się małoletnią córką K., zaś uczestniczka pracowała w W., przyjeżdżała na weekendy i wtedy dokonywała dużych zakupów do domu, wypłacała pieniądze na bieżące utrzymanie by przekazać je mężowi. Uczestniczka opłacała też w tym czasie pomoc domową.

W sierpniu 2007 r. strony przeniosły się do W..

Uczestniczka w 2008 r. zakupiła nieruchomość w L., gdzie w 2008r.

(zeznania stron, zeznania świadka K. J. (2) k. 689-691)

W czerwcu 2006 r. do Polski wrócili rodzice wnioskodawcy, którzy początkowo zamieszkali w domu córki w K., następnie w jej mieszkaniu przy ul. (...).

W 2007r. rodzice przeprowadzili się do domu w S.. Za zgodą uczestniczki mieli mieszkać w domu, dopóki sobie czegoś nie znajdą. W tym celu uczestniczka przesyłała pieniądze wnioskodawcy na prace budowlane i opłaty przyłączeniowe.

(przelew i rachunek za montaż elementów centralnego ogrzewania k. 412-413, zeznania świadków: K. J. (1) k.614-617, L. J. k.617-618v, P. Z. k.619-620v, zeznania świadka B. K. k.685v-686v, zeznania świadka K. Z. (2) k.686v-688, zeznania C. R. k.709v-711, R. R. k.711-713, zeznania K. Z. (3) k.713-714v)

Od tego czasu ojciec wnioskodawcy – K. J. (1) rozpoczął czynienie nakładów na nieruchomość, które umożliwiły mu urządzenie sobie i małżonce mieszkania. Ponieważ ani wnioskodawca ani uczestniczka nigdy nie zamieszkali w domu w S., nie potrzebowali doprowadzenia doń mediów. Stosowne umowy na przyłączenie gazu zawarł K. J. (1) za zgodą wnioskodawcy. K. J. (1) chcąc przysposobić dom do własnych potrzeb sfinansował zakup bramy garażowej wraz z montażem, za cenę 6.500 zł, montaż schodów według własnego pomysłu za cenę 10.500 zł brutto. Dodatkowo K. J. (1) opłacał samodzielnie podatek od nieruchomości. Wówczas przesyłane na rachunek Urzędu Gminy S. przez uczestniczkę opłaty uznawane były jako nadpłata podatku. Uczestniczka nie miała wiedzy odnośnie rozmiaru przedsięwzięć K. J. (1), który nie konsultował z nią swoich zamiarów. Wszelkie czynione przez K. J. (1) nakłady dotyczyły połowy domu, w której zamieszkał wraz z żoną.

Uczestnicy na tamten moment nie wiązali swojej bliskiej przyszłości z nieruchomością w S.. Inwestycje finansowane przez K. J. (1) wnioskodawca określał jako inwestycje umiejscowione w części domu jego ojca, pomimo braku ówcześnie formalnego przeniesienia udziału w prawie i braku podziału nieruchomości do korzystania.

Dom jest domem dwurodzinnym, bez możliwości jego fizycznego podziału. Uczestniczka manifestowała wnioskodawcy swój sprzeciw co do poczynionych na nieruchomości prac, co do których decyzje podejmował K. J. (1), nie konsultując swoich przedsięwzięć z uczestniczką.

W grudniu 2012 r., gdy ponownie wyszły na jaw zdrady małżeńskie wnioskodawcy, uczestniczka zażądała wyprowadzenia się R. J. z domu w L..

A. J. chciała sprzedać nieruchomość w S. i poprosiła teściów o opuszczenie domu (grudzień 2012 r.)

(zeznania stron, zeznania świadka P. Z.)

Ci nie zgodzili się. Następnie w 2013 r. K. J. (1) zaczął podejmować liczne inwestycje na nieruchomości wiedząc o zamiarze uczestniczki spieniężenia nieruchomości i rozliczenia się z wnioskodawcą w związku z podziałem majątku.

Odbiór budynku mieszkalnego odbył się bez udziału właścicieli nieruchomości. Niezbędne podpisy złożył K. J. (1), nie legitymując się żadnym pełnomocnictwem. W dzienniku budowy widnieją zapisy odnośnie prac budowlanych, które nie zostały wykonane we wskazanych przy wpisach datach.

(wniosek o zawarcie umowy o przyłączenie – k. 192, rachunki – k. 182-186, k. 187-189, zeznania wnioskodawcy – k. 812, potwierdzenie zwrotu tytułem nadpłaty podatku – k. 808, zeznania uczestniczki – k. 825-830, dziennik budowy kopia k.125-143, oryginał dołączony do akt, zeznania świadka F. P. k.708v-709v, opinia biegłej S. J. k.723-753, 769-782, ustna k. 835-836)

Wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa-Praga Północ w W. z dnia 14 listopada 2013 r. w sprawie o sygn. akt III C 57/13 orzeczono rozwód stron.

(bezsporne, wyrok w aktach sprawy III C 57/13)

W dniu 4 listopada 2015 r. wnioskodawca przeniósł swój udział w prawie własności zabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w S., działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Olsztynie prowadzi księgę wieczystą (...) o wartości 250.000 zł na swojego ojca – K. J. (1). O powyższym wnioskodawca nie poinformował uczestniczki.

(bezsporne, umowa darowizny k. 198-201)

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek należało uwzględnić, czego zresztą domagały się obie strony.

Dokonując powyższego rozstrzygnięcia Sąd oparł się na dokumentach w zakresie, w jakim ich prawdziwość nie była kwestionowana oraz na zeznaniach świadków i stron w zakresie w jakim znalazły one odzwierciedlenie w innych dowodach w postaci załączonych dokumentów.

Dowody w postaci zeznań świadków w niniejszej sprawie były opatrzone stronniczością charakterystyczną dla zeznań świadków spokrewnionych ze stronami, na dodatek wysoce skonfliktowanymi. Poszczególni świadkowie a to zasłaniali się niepamięcią w sytuacjach kluczowych, a to relacjonowali jedynie zasłyszane od stron w ostatnim okresie opisy danych sytuacji czy zdarzeń. Niewątpliwie każdy ze świadków składających zeznania starał się „pomóc” stronie, która powołała go na świadka.

Pod tym względem wyróżnić należy zeznania rodziców wnioskodawcy i wskazać, że jako osoby dodatkowo intensywnie zaangażowane w sprawę poprzez „wyłożone” środki finansowe na dom w S., były one wyjątkowo znamienne. Ojciec wnioskodawcy próbował zatuszować działania po ostatecznym rozstaniu stron, kiedy to wraz z wnioskodawcą wspólnie dążyli do skompletowania dokumentacji związanej z domem, oddania go do użytku i przekazania go w darowiźnie na rzecz K. J. (1), mimo braku zgody i podpisu drugiego ze współwłaścicieli budynku tj. uczestniczki postępowania. Matka wnioskodawcy zeznawała, chcąc by jej relacja nie dotknęła uczestniczki, a jednocześnie wskazując na „wpływy” ze strony syna R. J. i męża K. J. (1). Ojciec K. J. (1) zeznający, że środki przekazane na konto L. J. stanowiły darowiznę na rzecz syna R. J. i matka L. J. opisująca, że darowizny jako takie w ogóle nie miały miejsca, a były to jedynie wydatki na dom, który rodzice wykańczali dla siebie.

Całokształt okoliczności faktycznych zobrazowanych właśnie przez zeznania tych jak i innych świadków, a także stron, Sąd uwzględnił w oparciu o przedłożone dokumenty, które wobec takich zeznań świadków stanowiły podstawę ustaleń i przełożył na opisany wyżej stan faktyczny.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do kluczowych dokumentów prywatnych, jakimi były dokumenty wskazujące na przekazywanie środków finansowych ze Stanów Zjednoczonych to rzeczywiście takie fakty miały miejsce, jednakże brak dowodów na to by środki te „zużyte” zostały przez wnioskodawcę na budowę domu w S..

Za wiarygodne w tym względzie uznać należy zeznania uczestniczki wskazujące, że strony miały własne środki – przede wszystkim wypracowane przez uczestniczkę – by zakupić działkę w S., a następnie postawić na niej dom w stanie surowym. Znajduje to potwierdzenie w dokumentach z Urzędu Skarbowego wskazujących na dochody stron jak też w przelewach z rachunku bankowego uczestniczki, potwierdzeniem likwidacji i wypłaty lokat właśnie w kluczowych tu latach 2003 – 2004, ale też i 2005.

Fakt, że wnioskodawca dysponuje rachunkami wystawionymi na swoją osobę potwierdza zdaniem Sądu właśnie fakt finansowania budowy z majątku wspólnego stron.

Strony były wtedy małżeństwem we wspólności ustawowej. Uczestniczka A. J. pracowała, a jej dochody w tamtym czasie były już znacznie ponadprzeciętne, miała też co wykazała lokaty na znaczne wtedy kwoty. R. J. jakkolwiek dysponował środkami finansowymi, chociażby ze swojej działalności gospodarczej, którymi nota bene nie spłacał zobowiązań firmowych, to biorąc pod uwagę ujawnione w 2005 r. okoliczności w postaci znacznych kilkudziesięciotysięcznych długów i zdrad małżeńskich, pożytkował je na inne, nieujawnione cele.

Owszem wnioskodawca wykazał ponoszenie kosztów na budowę, jednakże nie wykazał wypłat środków finansowych z konta swojej matki L. J., przez co nie sposób uznać, że środki te były wydawane i to wydawane na potrzeby domu w S..

Dokumenty przedłożone przez wnioskodawcę z k.27-33 świadczą o przelewach na konto matki wnioskodawcy, do którego upoważniony był R. J., zaś z k.34-40 o ruchach na koncie walutowym wnioskodawcy, jednakże nie w zakresie istotnym dla wydatków na budowę domu. Są tam zarówno wypłaty z konta na około 1.000 USD (przy stanie konta w dniu 16 lipca 2993 r. po wypłacie 300 USD – 1570 USD), ale też wpłaty w wysokości 3.700 USD w lipcu i sierpniu 2003 r.

Przedłożone zaś przez wnioskodawcę dokumenty świadczące o ponoszonych kosztach w roku 2007 i dalej (poza jednym z k.181) wystawione są na ojca uczestnika K. J. (1), który w tamtym czasie ponosił wydatki na dom w S., ale były to wydatki związane z jego tam zamieszkiwaniem.

Znamienne w tym względzie, że za wykonanie instalacji CO we wrześniu/październiku 2007 r. koszty poniosła uczestniczka A. J. (k. 412-413).

Zdaniem Sądu świadczy to o tym, że nie było wspólnych uzgodnień na zajęcie „na zawsze” domu w S. przez rodziców wnioskodawcy.

Niniejszą sprawę należało rozpoznać w oparciu o art. 210 k.c., który znajduje zastosowanie odpowiednio stosownie do treści art.46 krio w zw. z art.1035 k.c.

W myśl tego przepisu każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności, w szczególności przez podział rzeczy wspólnej, chyba, że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociąga za sobą istotną zmianę rzeczy lub zmniejszenie jej wartości (art. 211 Kc).

Zgodnie z art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. §2 Do majątku wspólnego należą w szczególności: 1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, 2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, 3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, 4) kwoty składek zaewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dz. U. z 2009 r., Nr 1585 z późn. zm.)

Zgodnie z art. 684 w zw. z art. 567 § 3 k.p.c., w sprawach o podział majątku wspólnego, jego skład i wartość ustala sąd.

Ustalając skład i wartość majątku wspólnego uczestników Sąd oparł się na przeprowadzonych w sprawie dowodach.

Zgodnie z art. 212 § 1 i 2 k.c., jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

W zakresie wartości ruchomości stanowiących wyposażenie prowadzonej niegdyś przez wnioskodawcę pralni uczestnicy zgodnie opisali elementy wchodzące w skład owego wyposażenia oraz ich wartość. W tym miejscu wskazać należy, że skoro w toku postępowania z zeznań uczestników wynikało, że wnioskodawca dysponował nimi w trakcie prowadzonej działalności, później je wypożyczał/dzierżawił osiągając z tego dochód, uzasadnionym jest, aby przyznać je na jego własność ze stosowną spłatą. Z tego też względu orzeczono jak w pkt II postanowienia.

Sąd wskazał też jako składnik majątku wspólnego ½ udziału w nieruchomości w S., która bez obowiązku spłat przyznane zostały uczestniczce, albowiem swój udział w tej nieruchomości wnioskodawca podarował swojemu ojcu (pkt I i III).

Przedmioty te wyczerpywały w zasadzie majątek wspólny stron, zaś w ocenie Sądu były jedynie „pretekstem” do dochodzenia przez wnioskodawcę rzekomych nakładów z jego majątku osobistego.

Kwestie nakładów reguluje art. 45 krio, w którym mowa jest o rozliczeniu na wniosek nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny oraz z urzędu z majątku wspólnego na majątek osobisty.

Wnioskodawca twierdził, że jego rodzice darowali mu w trakcie trwania małżeństwa 55.000 USD, z czego sfinansowano zakup niezabudowanej nieruchomości gruntowej w S. i wybudowano na niej dom. Nieruchomość została nabyta do majątku wspólnego, w skutek czego domagał się rozliczenia tegoż nakładu.

W ocenie Sąd wnioskodawca nie wykazał w sposób dostateczny otrzymania i przeznaczenia rzekomej darowizny. Po pierwsze należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 890 § 1 k.c., oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Wnioskodawca nie załączył umowy w przepisanej formie. Po drugie, nie wykazał też, aby darowizna została faktycznie wykonana. Brak w aktach sprawy dowodów na otrzymanie przez uczestnika od K. J. (1) wspomnianej kwoty. Złożone do akt dowody przelewu środków z rachunku rzekomego darczyńcy na rachunek jego żony nie dowodzą uczynienia darowizny. Nieznane jest również przeznaczenie środków. Z drugiej strony w toku postępowania wielokrotnie uczestnicy oraz świadkowie mówili o zamiarze powrotu rodziców wnioskodawcy z USA do Polski. Na równie z możliwością uczynienia darowizny rozpatrywać należy również możliwość gromadzenia przez K. J. (1) środków służących osiedleniu się w Polsce. Druga teza jawi się tym bardziej prawdopodobnie, że uczestniczka zgodziła się na zamieszkiwanie teściów w domu w S. do czasu, gdy nie znajdą innego mieszkania (w 2007 r. nie ponosiłaby kosztów zakupu i montażu instalacji CO w całym domu skoro miałaby „oddać” dom do dyspozycji rodzicom wnioskodawcy, tym bardziej, że dysponowali oni własnymi środkami finansowymi).

W konsekwencji uznać należało, że teściowe uczestniczki mieli fundusze na zakup nieruchomości i nie darowali ich wnioskodawcy. Potwierdzają to zeznania matki wnioskodawcy, która wskazywała, że były to środki dla nich, a wydatki które czynili na nieruchomości w S. także były dla nich. Zresztą rachunki przedłożone przez wnioskodawcę to rachunki wystawione na K. J. (1) – ojca wnioskodawcy.

Odnosząc się do złożonych w sprawie zeznań Sąd w pełni dał wiarę uczestniczce, albowiem jej zeznania jawiły się jako spontaniczne, prawdziwe i szczere. Uczestniczka w złożonych wyjaśnieniach zamierzała dać pełny obraz zaistniałych w sprawie faktów. Na poparcie swoich twierdzeń przedkładała uporządkowaną, przejrzystą i czytelną dokumentację. Jej zeznania nie były pozbawione emocji, niemniej uczestniczka zeznawała w sposób opanowany. Jej zeznania znajdowały dodatkowo potwierdzenie w zeznaniach świadka (TEŚCIOWEJ) zwłaszcza na okoliczność braku otrzymania darowizn od teściów na zakup niezabudowanej nieruchomości gruntowej w S. oraz w zakresie uzyskiwanych przez uczestniczkę dochodów. Na tę z kolei okoliczność uczestniczka przedłożyła kopie PIT-ów. Jej starania w zakresie zdobywania lepszej pracy potwierdził też sam wnioskodawca, podkreślając jej pracowitość, pedantyczność i zapał do pracy. To zaś umożliwiało ustalenie, że uczestnicy w dacie nabycia niezabudowanej nieruchomości gruntowej w S. dysponowali oszczędnościami umożliwiającymi sfinansowanie inwestycji.

Znamienne jest zdaniem Sądu, że w okresie kiedy na jaw wyszły długi i zdrady małżeńskie wnioskodawcy (początek roku 2005) na budowie nie było dokonywanych żadnych prac. Ten okres „zawieszenia” spowodowany zapewne „niepewnością” uczestniczki co do dalszego wspólnego życia, zakończył się dopiero w 2007 r., gdy strony wyprowadziły się do W.. W tym czasie w domu w S. dopiero zamieszkali rodzice wnioskodawcy, a wydatki na dom – instalacja CO – i tak ponosiła uczestniczka. Przez rok 2006 w domu w S. nie były wykonywane żadne prace, mimo że jak twierdzi wnioskodawca rodzice mieli zamieszkać w S., a wrócili do Polski w czerwcu 2006 r.

Rozważając kwestię czynienia pozostałych nakładów na nieruchomość w S. przez wnioskodawcę należy podkreślić, że ten nie posiadał żadnych dowodów umożliwiających potwierdzenie swoich twierdzeń, co zostało opisane wyżej.

Dla porządku wymienić tu należy rachunki na ojca wnioskodawcy, który czynił wydatki „pod swoim nazwiskiem” na dom w S., brak istotnych dochodów wnioskodawcy, który po zamknięciu swojej działalności gospodarczej w postaci pralni (...) nie wykazał, by był zatrudniony i świadczył pracę w dłuższych okresach, a ta przynosiłaby realne możliwości ponoszenia kosztów budowy/wykończenia domu.

Dodatkowo wskazać należy, że wnioskodawca przekazał swój udział w nieruchomości w S. na rzecz ojca określając jej wartość na kwotę 250.000 zł, zaś od uczestniczki domaga się ponad 320.000 zł od uczestniczki. Poddaje to dodatkowo w wątpliwość chęć „sprawiedliwego” rozliczenia się z uczestniczką. Podobnie jak „nagłe” dążenie do uregulowania stanu prawnego nieruchomości po zażądaniu wyprowadzenia się z niej rodziców wnioskodawcy przez uczestniczkę w grudniu 2012 r. i wyrażenie przez nią chęci sprzedaży tej nieruchomości i podzieleniu się pieniędzmi

Z tych wszystkich względów Sąd nie znalazł podstaw do ustalenia jakichkolwiek nakładów z majątku osobistego wnioskodawcy na majątek wspólny stron czy to w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej czy też po jej ustaniu umową z dnia 12 września 2005 r.

Niewątpliwie zaś uczestniczka wykazała nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci poniesienia kosztów zakupu i montażu instalacji CO za kwotę 19.300 zł we wrześniu i październiku 2007 r.

Mając zatem na uwadze powyższe rozważania oraz poczynione w sprawie ustalenia, na zasadzie art. 212 § 1 i 2 k.c., Sąd postanowił przyznać ruchomości wnioskodawcy o wartości 2.900.

Uczestniczce przyznano udział w nieruchomość opisanej w pkt I. 7 o wartości 250.000 zł.

Zgodnie z art. 567 § 3 k.p.c., 688 k.p.c. i 618 k.p.c. zw. z art. 212 § 1 k.c., dokonując podziału majątku wspólnego Sąd orzeka w przedmiocie dopłaty na rzecz jednego z małżonków przez drugiego małżonka. Stosownie zaś do treści art. 212 § 2 k.c., rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. W konsekwencji w przedmiotowej sprawie rozliczenia miały charakter spłaty, ale też rozliczeń stosownie do treści art. 45 krio z tytułu nakładów i to zarówno z majątku wspólnego na majątki osobiste jak i z majątków osobistych na majątek wspólny (po ustaniu wspólności).

Sąd dokonując stosownych wyliczeń skompensował należne uczestnikom kwoty w następujący sposób:

Wartość majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej (ruchomości, nieruchomości) wynosiła 252.900 zł. Przy czym wskazać należy, że połowa udziału w nieruchomości w S. została bez zgody uczestniczki przekazana przez wnioskodawcę na rzecz jego ojca. Dlatego też Sąd uznał, że wartość udziału w nieruchomości, która jest własnością uczestniczki nie będzie podlegała dalszym rozliczeniom.

W związku z powyższym, wnioskodawca powinien dopłacić uczestniczce kwotę 1.450 zł.

Sąd obowiązany był także rozliczyć nakłady z majątku osobistego uczestniczki w kwocie 19.300 zł (połowa to 9.650 zł)

Dokonując w tym względzie wzajemnych rozliczeń należało zasądzić od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwotę 11.100 zł. (1.450 zł + 9.640 zł).

Sąd uznając, że powyższa kwota nie jest znaczna wskazał, że winna ona zostać zapłacona w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 520 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. uznając, że wnioskodawca w sposób nieuczciwy rozliczył się z uczestniczką z majątku wspólnego, darując „swój” udział ojcu i jeszcze domagając się spłaty nakładów od uczestniczki. Nie można bowiem uznać, że w sposób rzeczywisty chciał podzielić się ruchomościami wymienionymi we wniosku, które po pierwsze od lat znajdowały się w jego rękach, a ponadto nie stanowią w zasadzie żadnej wartości, na co sam wskazywał R. J.., domagając się we wniosku by przyznać je uczestniczce.

Zachowanie wnioskodawcy po rozstaniu z uczestniczką, „załatwianie zapisów w dzienniku budowy”, „prostowanie” dokumentacji budowlanej by uzyskać pozwolenia na zamieszkanie i inne dokumenty, a następnie darowanie udziału w nieruchomości ojcu uznać należy zdaniem Sądu za „planowe” i „skrupulatne” wyzbywanie się majątku, tak by uczestniczka miała związane ręce, i nie mogła domagać się sprzedaży nieruchomości i podziału tego składnika.

W tym względzie wskazać należy na opinię biegłej, która potwierdzała, że zapisy w dzienniku budowy z dużym prawdopodobnieństwem zostały sporządzone w jednym czasie jednorodnym środkiem kryjącym, mimo rozbieżności w datach. Takie też zeznania złożył świadek F. P., po odebraniu przyrzeczenia na rozprawie w dniu 708-709v.

Tym samym uznając, że interesy stron były w niniejszym postępowaniu całkowicie sprzeczne, a postawa wnioskodawcy naganna, należało w całości obciążyć go kosztami postępowania.

SSR Joanna Bieńkowska-Kolarz