Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 11 stycznia 2017 roku

Sąd ustalił, co następuje:

D. L. od dnia 16.08.2006r. był prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością działającą pod firmą (...) Sp. z o.o. a następnie od dnia 09.09.2013r. pod firmą (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. pod adresem przy ul. (...), wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...).

Dowód: odpis pełny z rejestru przedsiębiorców (k. 5-7)

Spółka, będąc płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 38 oraz art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych była zobowiązana do wpłacania na rachunek Urzędu Skarbowego W.-U. pobranych zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń pracowników oraz osób wykonujących usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w terminach do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę. Od stycznia 2013 roku do grudnia 2015 roku spółka z wyżej opisanego tytułu pobierała od zatrudnionych pracowników zaliczki na podatek dochodowy.

Dowód: kopie deklaracji (k. 8-12, 39-39v)

Z uwagi na problemy finansowe spółki żadna z pobranych zaliczek na podatek dochodowy za poszczególne miesiące w wyżej wskazanym okresie nie została wpłacona w terminie określonym w art. 38 oraz art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę. Suma niewpłaconych w terminie zaliczek wyniosła 205.215,00 złotych.

Dowód: lista zaległości (k. 31, 35, 63, 65, 96, 119), wyjaśnienia D. L. (k. 33v, k. 109-110), zeznania B. S. (k. 123)

Spółka (...) Sp. z o.o. (następnie działająca pod firmą (...) Sp. z o.o.) nie wyznaczyła w trybie art. 31 Ordynacji podatkowej osoby, do której obowiązków należałoby obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot.

Dowód: informacja (k. 13)

Oskarżony D. L., począwszy od 29.10.2014r. dokonywał wpłat na rachunek Urzędu Skarbowego (...)tytułem spłaty zaległych zaliczek na podatek dochodowy za poszczególne miesiące. Łączna suma pobranych i niewpłaconych przez płatnika zaliczek na podatek dochodowy na dzień 11.01.2017r. wyniosła 83.487,60 złotych należności głównej.

Dowód: lista zaległości (k. 119), kopie wpłat (k. 20-22, 32, 40, 55-58, 64), wyjaśnienia D. L. (k. 33v, k. 109-110), zeznania B. S. (k. 123)

Przesłuchiwany w toku postępowania przygotowawczego D. L. początkowo odmówił składania wyjaśnień (k. 17v). Ponownie przesłuchiwany (k. 33v) oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że przyczyna braku płatności wynikała z bardzo trudnej sytuacji finansowej spółki i w żadnym wypadku nie wynikała z jego złej woli. Przyczyny te były obiektywne i nie zależały od oskarżonego. D. L. oświadczył również, że spłaci całość zadłużenia. Przesłuchiwany po raz kolejny w postępowaniu przygotowawczym (k. 48v) D. L. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Jednocześnie oświadczył, że spłacił większość zadłużenia z 2013 roku.

Przesłuchiwany w na rozprawie głównej oskarżony D. L. (k. 109-110) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz wyjaśnił, że starał się płacić i wypłacił wszystkie wynagrodzenia, natomiast w ostatnich latach brakowało pieniędzy na podatki, szczególnie na PIT. Ponieważ firma nie miała na zapłacenie tych podatków, oskarżony regulował zobowiązania z tego tytułu własnymi pieniędzmi. Oskarżonemu udało się spłacić około 110 tys. złotych oraz 15 tys. odsetek. Oskarżony prosił US o umorzenie odsetek, ale to nie wchodziło w rachubę. Do spłaty pozostało około 90 tys. złotych. Nadto oskarżony D. L. wyjaśnił co do okoliczności prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej i podejmowanych w tym zakresie przez siebie czynności.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego D. L. w przeważającej ich części. Mianowicie treść wyjaśnień oskarżonego, odnosząca się do okoliczności zarzucanego mu czynu nie wzbudziła żadnych wątpliwości Sądu co do swojej wiarygodności. Oskarżony potwierdził w nich, iż pełnił funkcję prezesa zarządu spółki, która, będąc płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, pobierała zaliczki na PIT i nie dokonywała w terminie ustawowym wpłat na rachunek Urzędu Skarbowego. Okoliczności te w toku całego postępowania pozostawały bezsporne i znajdują swoje pełne potwierdzenie w pozostałym ujawnionym materiale dowodowym, tj. w zeznaniach świadka B. S. (k. 123) oraz dokumentacji w postaci kopii deklaracji (k. 8-12, 39-39v) oraz list zaległości (k. 31, 35, 63, 65, 96, 119). Nie budzą wątpliwości w ocenie Sądu także wyjaśnienia oskarżonego co do okoliczności dokonywanych przez niego spłat, które to również w pełni korespondują z wyżej wskazanym materiałem dowodowym. Sąd nie dopatrzył się w ujawnionym materiale dowodowym takich dowodów, które podważyłyby wiarygodność wyjaśnień D. L. co do przyczyn niedokonywania w terminie wpłat tytułem pobranych zaliczek na podatek dochodowy, tj. złej kondycji finansowej spółki.

Sąd nie podzielił jednak przekonania oskarżonego w zakresie nieprzestępczego charakteru jego działania, skutkującego nieprzyznaniem się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu, które to działanie w ocenie Sądu na gruncie ustalonych okoliczności faktycznych wyczerpuje znamiona czynu z art. 77 § 1 k.k.s. w zw. z art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. Przyczyny, dla których Sąd nie podzielił stanowiska oskarżonego, przedstawione zostaną szczegółowo przy ocenie wypełnienia przez niego znamion przypisanego mu czynu zabronionego i nie ma potrzeby przytaczania ich w tym miejscu.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka B. S. (k. 123). Świadek ta zajmowała się księgowością (...) Sp. z o.o. i zeznała co do okoliczności rozliczeń z Urzędem Skarbowym, sytuacji finansowej spółki oraz działań oskarżonego związanych ze spłatą zaległych należności publicznoprawnych. Zeznania tego świadka korespondują bowiem z całym ujawnionym w sprawie materiale dowodowym, w tym w szczególności z wyjaśnieniami oskarżonego D. L..

Zastrzeżeń Sądu nie wzbudziły pozostałe dowody dokumentarne ujawnione na rozprawie głównej. Dowody te nie dały w ocenie Sądu jakichkolwiek podstaw, by kwestionować je pod względem wiarygodności i fachowości, zostały sporządzone zgodnie z odpowiednimi przepisami, przez powołane do tego instytucje bądź funkcjonariuszy i korzystają z domniemania autentyczności oraz prawdziwości zawartych w nich oświadczeń, zaś strony nie kwestionowały ich autentyczności.

Sąd zważył, co następuje:

Przestępstwa stypizowanego w art. 77 § 2 k.k.s. dopuszcza się płatnik lub inkasent, który pobranego podatku nie wpłaca w terminie na rzecz właściwego organu, przy czym kwota niewpłaconego podatku jest małej wartości. Wypełnieniem znamion deliktu podatkowego określonego w art. 77 k.k.s. będzie zarówno wpłacenie pobranego podatku po terminie, jak i zaniechanie w ogóle wpłacenia pobranego podatku. Z przepisu tego odpowiadał będzie płatnik lub inkasent także wówczas, gdy (obojętnie czy w terminie, czy po terminie) wpłaca tylko część pobranego podatku ( L. Wilk, Komentarz do art. 77 k.k.s., Legalis 2017).

W przedmiotowej sprawie ujawniony materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że (...) Sp. z o.o. (następnie od dnia 09.09.2013r. działająca pod firmą (...) Sp. z o.o.), będąc płatnikiem podatku dochodowego, nie dokonała w ustawowym terminie wpłaty na rachunek US żadnej z pobranych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres od stycznia 2013 roku do grudnia 2015 roku, których suma wyniosła łącznie 205.215,00 złotych. Sąd podzielił przy tym stanowisko wielokrotnie wyrażone w judykaturze, iż „pobranie” przez płatnika kwot zobowiązania podatkowego nie musi polegać na fizycznym przejęciu od podatnika określonej kwoty. Przez „pobranie”, bowiem należy rozumieć także czynność techniczną polegającą na potrąceniu, czyli np. wypłaceniu pracownikowi wynagrodzenia po odliczeniu uprzednio obliczonej zaliczki, tj. tzw. wynagrodzenia netto. Jednocześnie bez znaczenia dla odpowiedzialności karnej płatnika jest, czy posiada on środki finansowe na odprowadzenie pobranego (czyli de facto „papierkowo” potrąconego) podatku dochodowego, na bieżącą produkcję, wypłatę wynagrodzenia dla pracowników czy też spłatę zobowiązań wobec kontrahentów ( L. Wilk, Komentarz do art. 77 k.k.s., Legalis 2017).

Zgodnie z art. 9 § 3 k.k.s. za przestępstwa lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.

Jak wynika z informacji z k. 13, (...) Sp. z o.o. nie złożyła informacji, kto zgodnie z art. 31 Ordynacji podatkowej jest odpowiedzialny za obliczanie i pobieranie oraz terminowe wpłacanie podatków. Wobec braku takiej osoby, mając na uwadze treść art. 201 § 1 k.s.h., osobą prowadzącą sprawy spółki i odpowiedzialną za wywiązywanie się z obowiązku płatnika podatku dochodowego w okresie od stycznia 2013 r. do grudnia 2015 r. był prezes zarządu (...) Sp. z o.o., tj. oskarżony D. L..

Sąd uznał, że oskarżony D. L. działał umyślnie z zamiarem ewentualnym, bowiem wziął pod uwagę, iż oskarżony, dokonując wypłat świadczeń, od których należało pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, miał z racji pełnionej funkcji wiedzę o sytuacji finansowej spółki i tym samym godził się na to, że może zabraknąć środków pieniężnych na terminową wpłatę należnych zaliczek na rachunek Urzędu Skarbowego.

Stwierdzając winę D. L., Sąd uznał jednocześnie, że zachodzą wszystkie przesłanki warunkowego umorzenia postępowania, które to w okolicznościach przedmiotowej sprawy będzie właściwą formą reakcji prawnokarnej na czyn oskarżonego.

Jak wskazano we wcześniejszym wywodzie ustalone okoliczności faktyczne sprawy nie budzą żadnych wątpliwości, znajdując swoje jednoznaczne potwierdzenie w całym materiale dowodowym. Sąd wziął przy tym pod uwagę treść wyjaśnień oskarżonego, który mimo nieprzyznania się do winy, nakreślił - w sposób zgodny z pozostałymi dowodami -okoliczności popełnienia czynu.

Oceniając stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, Sąd uznał, że nie są one znaczne. Przyczyną braku wpłaty należnych zaliczek była zła kondycja finansowa spółki. I o ile brak środków pieniężnych na wpłaty pobranych zaliczek nie może stanowić o wyłączeniu odpowiedzialności karnoskarbowej za niedokonanie tych wpłat, o tyle w ocenie Sądu stanowi okoliczność zmniejszającą stopień winy oskarżonego. Jednocześnie Sąd wziął pod uwagę, że oskarżony D. L. sukcesywnie spłaca zaległości z tytułu niewpłaconych zaliczek i na dzień wyrokowania zaległość ta zmniejszyła się z kwoty 205.215,00 złotych do kwoty 83.487,60 złotych należności głównej.

Oskarżony D. L. nie był karany za przestępstwo umyślne (informacja o karalności, k. 95). Co prawda w stosunku do oskarżonego toczyło się postępowanie karne w sprawie o sygn. akt III K 962/13, jednak wyrokiem z dnia 21.11.2014r. postępowanie to warunkowo umorzono. Zdaniem Sądu właściwości i warunki osobiste oskarżonego oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, iż pomimo umorzenia postępowania oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego. Pozytywną prognozę kryminologiczną potwierdza okoliczność, iż oskarżony D. L. spłaca sukcesywnie zaległości publicznoprawne wobec Skarbu Państwa.

Jednocześnie Sąd, działając na podstawie art. 41 § 2 k.k.s., zobowiązał oskarżonego do spłaty dotychczas nieuiszczonej kwoty 83.487,60 złotych tytułem uszczuplonej należności publicznoprawnej wraz z odsetkami, ustalając 6 miesięczny termin na realizację tego obowiązku od danie uprawomocnienia się orzeczenia.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonego, zobowiązanego do uiszczenia należności publicznoprawnej, Sąd zwolnił go od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.