Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 11 października 2016 r. odmówił G. D. prawa do przyznania rekompensaty i zmiany wysokości świadczenia, powołując się na treść art. 21 ust.2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.965 ze zm.), zgodnie z którym rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Organ rentowy wskazał, że ubezpieczonej nie przysługuje rekompensata bowiem, decyzją z dnia 27 czerwca 2008 roku została jej przyznana emerytura wcześniejsza na podstawie art. 29 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, a jej wypłatę podjęto decyzją z dnia 13 lutego 2009 roku od dnia 1 stycznia 2009 roku.

(decyzja – plik II akt ZUS, k.100-101)

Powyższą decyzję zaskarżyła G. D., wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jej rekompensaty. W uzasadnieniu odwołania podała, iż spełnia wszystkie warunki do uzyskania rekompensaty na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, czego organ rentowy nie wziął pod uwagę wydając zaskarżoną decyzję.

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona G. D. urodziła się (...).

(bezsporne)

W dniu 15 maja 2008 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę.

( wniosek – k.1-5 plik III akt ZUS)

Decyzją z dnia 27 czerwca 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał wnioskodawczyni emeryturę od dnia 1 maja 2008 roku. Emerytura została przyznana na podstawie art.29 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wypłata emerytury została zawieszona, gdyż ubezpieczona kontynuowała zatrudnienie.

(decyzja – k.65/66 plik III akt ZUS)

W dniu 12 stycznia 2009 roku ubezpieczona złożyła wniosek o podjęcie wypłaty emerytury.

(wniosek – k.69/70 plik III akt ZUS)

Decyzją z dnia 13 lutego 2009 roku organ rentowy wznowił wypłatę emerytury ubezpieczonej od dnia 1 stycznia 2009 roku, tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia
4 września 2008 roku.

(decyzja – k.71/71 plik III akt ZUS)

W dniu 17 marca 2009 roku ubezpieczona złożyła wniosek o ustalenie nowego wymiaru świadczenia, załączając zaświadczenie o zatrudnieniu.

(wniosek – k.77/78 plik III akt ZUS)

Decyzją z dnia 7 kwietnia 2009 roku organ przeliczył emeryturę wnioskodawczyni od dnia 1 marca 2009 roku, tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

(decyzja – k.87/88 plik III akt ZUS)

Kolejnymi decyzjami z dnia 13 kwietnia 2010 roku, 8 kwietnia 2011 roku organ rentowy przeliczał emeryturę wnioskodawczyni po rozpoznaniu jej wniosków o zmianę stażu pracy i podstawy wymiaru.

(decyzje – k.109/110, 133-134 plik III akt ZUS)

Decyzją z dnia 10 października 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował ubezpieczoną o wstrzymaniu wypłaty emerytury z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia.

(decyzja – k.135/136 plik III akt ZUS)

W dniu 9 marca 2012 roku ubezpieczona złożyła wniosek o ponowne ustalenie stażu i ponowne ustalenie podstawy wymiaru świadczenia.

(decyzja – k.143/144 plik III akt ZUS)

Decyzją z dnia 20 marca 2012 roku organ rentowy poinformował ubezpieczoną, iż przelicza emeryturę, jednakże podlega ona aktualnie zawieszeniu z uwagi na kontynuacje zatrudnienia.

(decyzja – k.157/158 plik III akt ZUS)

Kolejnymi decyzjami z dnia 19 marca 2013 roku, 27 lutego 2014 roku, 9 lutego 2015 roku, 10 lutego 2016 roku, 19 września 2016 roku organ rentowy przeliczał emeryturę ubezpieczonej po rozpoznaniu jej wniosków o doliczenie nieuwzględnionych dotychczas okresów składkowych i nieskładkowych oraz składek zaewidencjonowanych na koncie.

(decyzja – k.48/49, 54/55,62/63, 90/91, 100/101, 108/109 plik III akt ZUS)

Decyzją z dnia 2 maja 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 kwietnia 2012 roku przyznała G. D. emeryturę od dnia 1 kwietnia 2012 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek na podstawie art.24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie wskazano, że wypłata emerytury podlega zawieszeniu, gdyż kontynuuje zatrudnienie.

(decyzja – k.20/21 plik II akt ZUS)

Kolejnymi decyzjami z dnia 19 marca 2013 roku, 7 maja 2014 roku, 9 lutego 2015 roku, 10 lutego 2016 roku organ rentowy przeliczał emeryturę ubezpieczonej na jej wniosek.

(decyzje – k.50/51, 62/63 68/69, 72/73 plik II akt ZUS)

W dniu 11 października 2016 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie jej rekompensaty za pracę w szczególnym charakterze.

(wniosek – k.96/97plik II akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 10 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 11 października 2016 r. odmówił G. D. prawa do przyznania rekompensaty i zmiany wysokości świadczenia, powołując się na treść art. 21 ust.2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.965 ze zm.), zgodnie z którym rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Organ rentowy wskazał, że ubezpieczonej nie przysługuje rekompensata bowiem, decyzją z dnia 27 czerwca 2008 roku została jej przyznana emerytura wcześniejsza na podstawie art. 29 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, a jej wypłatę podjęto decyzją z dnia 13 lutego 2009 roku od dnia 1 stycznia 2009 roku.

(decyzja – plik II akt ZUS, k.100-101)

Powyższy stan faktyczny jest bezsporny między stronami. Istotne w sprawie okoliczności zostały ustalone na podstawie dowodów z dokumentów, których strony nie kwestionowały.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Rekompensata, zgodnie z definicją legalną zawartą w art.2 punkt 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz. 664 ze zm.), jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Warunki przyznania prawa do rekompensaty określone zostały w art.21 powołanej ustawy o emeryturach pomostowych.

Prawo do rekompensaty przysługuje ubezpieczonym, którzy:

1)  utracili możliwość przejścia na emeryturę w związku z wygaśnięciem po dniu
31 grudnia 2008 roku (w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu
31 grudnia 1948 roku a przed dniem 1 stycznia 1969 roku) podstawy prawnej, umożliwiającej uzyskanie wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,

2)  nie spełniają warunków do uzyskania emerytury pomostowej,

3)  legitymują się co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS ,

4)  nie uzyskali prawa do emerytury według zasad określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ustalenie prawa do rekompensaty następuje przy rozpoznaniu wniosku o emeryturę, bowiem rekompensata, zgodnie z treścią art.23 ust.2 ww. ustawy o emeryturach pomostowych jest przyznawana w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w art.173 i art.174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Rekompensata zwiększa zatem wartość kapitału początkowego ubezpieczonego i tym samym daje możliwości odpowiedniego zwiększenia podstawy wymiaru emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Skoro rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art.173 ww. ustawy o emeryturach i rentach kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, za których były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 roku, to rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki (emerytury w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku). Zatem warunek sformułowany w art.21 ust.2 ww. ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych obliczonej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Jedynie więc nabycie prawa do wcześniejszej emerytury stanowi przesłankę negatywną przyznania prawa do rekompensaty.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i retach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz.887 z późn. zm.) - ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 ust. 2 i 3, mogą przejść na emeryturę: 1) kobieta - po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma, co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy albo jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż decyzją z dnia
27 czerwca 2008 roku G. D. nabyła prawo do emerytury na podstawie art. 29 usta. 1 pkt.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS od dnia 1 maja 2008 roku.

Tym samym wobec jednoznacznej treści art.21 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych nie przysługuje jej rekompensata.

R. legis ustanowienia przez ustawodawcę instytucji rekompensaty było dążenie do wyrównania szkody, spowodowanej wejściem w życie ustawy o emeryturach pomostowych, poniesionej przez osoby legitymujące się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych, a nie spełniające innych warunków do przyznania im wcześniejszej emerytury do dnia 1 stycznia 2009 roku i jednocześnie nie spełniające warunków do przyznania im emerytury pomostowej po tej dacie. Do powstania prawa do rekompensaty koniecznym więc jest by ubezpieczony poniósł szkodę, poprzez utratę możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z FUS, wskutek odebrania mu tego przywileju przez ustawodawcę.

Tak jak wyżej wskazano, Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia
27 czerwca 2008 roku przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od dnia 1 maja 2008 roku – na podstawie art. 29 ust. 1 pkt.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Tym samym uzyskała ona prawo do emerytury w obniżonym wieku i nie sposób stwierdzić, że poniosła szkodę poprzez odebranie jej możliwości uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze z dniem 1 stycznia 2009 roku, skoro w tej dacie miała przyznane prawo do emerytury.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonej.

A.L.