Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jerzy Zalasiński

po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2017r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania T. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 5 lipca 2016 r. (Nr (...) )

w sprawie T. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o należności z tytułu składek

I.  oddala odwołanie;

II.  odstępuje od obciążania ubezpieczonego T. W. kosztami zastępstwa procesowego na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S..

Sygn. akt IV U 768/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 lipca 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 154 kpa w zw. z art. 83 ust. 6 i art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016r. poz. 963), stwierdził, że T. W. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji, tj. 5.07.2016r., wyniosło łącznie 6.147,94 zł, w tym z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 03/2006 do 07/2013 w kwocie należności głównej 2.645,87 zł i odsetkami za zwłokę – 1.401 zł; składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 08/2007 do 07/2013 w kwocie należności głównej – 1.325 zł i odsetkami za zwłokę – 373 zł; składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 03/2007 do 06/2013 w kwocie należności głównej – 293,07 zł i odsetkami za zwłokę w kwocie 110 zł. W uzasadnieniu wskazano, że T. W., prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą, dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od 1.01.1999r. do 31.07.2013r. Z tego też tytułu był zobowiązany do terminowego przekazywania do ZUS deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych, a także powinien obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Płatnik składek nie wywiązywał się z obowiązku terminowego regulowania należności z tytułu składek, co skutkowało wszczęciem z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek, a następnie wydaniem stosownej decyzji.

Odwołanie od w/w decyzji złożył T. W.. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 5.06.2006r. otrzymał upomnienie do uregulowania składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za miesiące 01-04/2006 w łącznej wysokości 2.506,85 zł, którą to kwotę uregulował w dniu 8.06.2006r. W dniu 19.09.2012r. na jego prośbę uzyskał zaświadczenie o nieposiadaniu zaległości w opłacaniu składek na dzień 19.09.2012r. Po otrzymaniu tego dokumentu pozostawał w przekonaniu, że nie zalega ze składkami, bowiem dokument ten jest informacją sporządzoną na blankiecie ścisłego zarachowania z zachowaniem procedury obowiązującej w ZUS, opublikowanej na oficjalnej stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołujący się zwrócił uwagę, że organ rentowy jest obowiązany do stosowania przepisów kpa, w tym art. 217 § 2 pkt 2, który nakazuje organowi wydanie zaświadczenia na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie odpowiednie co do treści i faktów, o które chodzi petentowi. Ponadto wskazano, że ZUS prowadzi ewidencję składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i fundusz pracy, a co za tym idzie uzyskanie przez niego takiego zaświadczenia potwierdziło brak zaległości na koncie płatnika składek (odwołanie k. 1-2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powołano się na argumentację i przepisy prawa zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 6-8 a.s.).

Sąd ustalił, co następuje:

T. W. prowadził działalność gospodarczą w okresie od 31.12.1998r. do 31.07.2013r. Z tego tytułu dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od 1.01.1999r. do 31.07.2013r. T. W. nie wywiązywał się z obowiązku terminowego regulowania należności z tytułu składek. W związku z powyższym organ rentowy podejmował działania mające na celu wyegzekwowanie nieopłaconych należności składkowych, kierując do ubezpieczonego upomnienia z 4.11.2005r. wzywające do uregulowania należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 06/2004 do 09/2005 i z dnia 5.06.2006r. wzywające do uregulowania należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od 01/2006 do 04/2006. Po otrzymaniu w/w upomnienia z dnia 5.06.2006r. T. W. dokonał w dniu 8.06.2006r. wpłaty w kwocie 2.545 zł, która została oznaczona na druku wpłaty jako składka na ubezpieczenia społeczne za miesiąc 12/2005. Na dzień dokonania tej wpłaty składka za (...) była już opłacona przez ubezpieczonego w całości, dlatego też przedmiotowa wpłata została rozliczona na poczet należności o najwcześniejszym terminie wymagalności, tj. na zaległości w miesiącach od sierpnia 2005r. do kwietnia 2006r.

W dniu 19.09.2012r. organ rentowy wystawił T. W. na jego wniosek zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek, w którym wskazano, że wnioskodawca zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy nie posiada zaległości według stanu na dzień 19.09.2012r.

Na przełomie lutego i marca 2016r. organ rentowy wszczął z urzędu postępowanie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek za okres od 02/2006 do 07/2013. Zaskarżoną decyzją z dnia 5 lipca 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że T. W. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji, tj. 5.07.2016r., wyniosło łącznie 6.147,94 zł, w tym z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 03/2006 do 07/2013 w kwocie należności głównej 2.645,87 zł i odsetkami za zwłokę – 1.401 zł; składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 08/2007 do 07/2013 w kwocie należności głównej – 1.325 zł i odsetkami za zwłokę – 373 zł; składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 03/2007 do 06/2013 w kwocie należności głównej – 293,07 zł i odsetkami za zwłokę w kwocie 110 zł.

T. W. potwierdził, że faktycznie ma zaległości w opłacaniu składek, jednak uważa, że zaległości powstały od 2013r. i tylko to zadłużenie potwierdził (protokół rozprawy k. 14-14v a.s. i k. 33 a.s.).

Zaległości T. W. z tytułu składek ubezpieczeniowych za okresy wymienione w decyzji z dnia 5 lipca 2016r. wynoszą: 2.645,87 zł z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, 1.325 zł z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne oraz 293,07 zł z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Razem zadłużenie na dzień wydania zaskarżonej decyzji wynosi 4.263,94 zł bez należnych odsetek za zwłokę (opinia biegłej z zakresu księgowości, k. 20-22 a.s.).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie T. W. nie zasługiwało na uwzględnienie.

T. W. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność obowiązkowo podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z mocy art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016r. poz. 963). Stosownie do treści art. 46 ust. 1 i ust. 2 w/w ustawy płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczeniowych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy, a także przekazywać bezpośrednio do wskazanej przez Zakład jednostki organizacyjnej deklarację rozliczeniową oraz imienne raporty miesięczne. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 w/w ustawy płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie, przy czym płatnik składek, który opłaca składki wyłącznie za siebie, przysyła jedynie deklarację rozliczeniową.

Zaskarżoną decyzją z dnia 5 lipca 2016r. organ rentowy określił wysokość zadłużenia T. W. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 03/2006 do 07/2013 w kwocie należności głównej 2.645,87 zł i odsetkami za zwłokę – 1.401 zł; składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 08/2007 do 07/2013 w kwocie należności głównej – 1.325 zł i odsetkami za zwłokę – 373 zł; składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 03/2007 do 06/2013 w kwocie należności głównej – 293,07 zł i odsetkami za zwłokę w kwocie 110 zł. Na potwierdzenie zaległości organ rentowy przedstawił wydruki z konta płatnika składek, na podstawie których ustalono niedopłaty. Wydruki te za okres od 1 stycznia 1999r. do lipca 2013r. wykazują naliczenia składek, dokonane wpłaty oraz zaliczenie dokonanych wpłat na poszczególne rodzaje składek. Wpłata dokonana przez ubezpieczonego w kwocie 2.545 zł w dniu 8 czerwca 2006r. została zaliczona na zaległości FUS w miesiącach od sierpnia 2005r. do kwietnia 2006r. Wpłata ta została przez T. W. na druku wpłaty oznaczona jako składka na ubezpieczenia społeczne za miesiąc 12/2005, jednak na dzień dokonania tej wpłaty składka za (...) była już opłacona w całości. Wobec tego organ rentowy prawidłowo dokonał rozliczenia tej wpłaty na poczet należności o najwcześniejszym terminie wymagalności zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Odwołujący się potwierdził, że faktycznie ma zaległości z tytułu składek, bowiem jego firma miała trudności i nie był w stanie uiszczać należności. Niemniej jednak w jego ocenie zaległości dotyczą tylko roku 2013, nie posiada zaś zaległości za okres przed 19.09.2012r., powołując się w tym zakresie na zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek wydane przez ZUS.

Celem rozstrzygnięcia spornej kwestii posiadania przez T. W. zaległości z tytułu składek za okresy wymienione w decyzji z dnia 5 lipca 2016r. oraz ich wysokości, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłej ds. księgowości. W sporządzonej opinii biegła przyjęła, że załączone do akt ZUS zestawienia rozliczeń należności płatnika zawierają wszystkie wpłaty dokonane przez ubezpieczonego, a zaległości w opłatach składek wymagalnych (nieprzedawnionych) wg dowodów ZUS wynoszą: 2.645,87 zł z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, 1.325 zł z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz 293,07 zł z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Razem zadłużenie na dzień wydania zaskarżonej decyzji wynosi 4.263,94 zł bez należnych odsetek za zwłokę. Żadna ze stron nie kwestionowała w/w opinii biegłej, którą Sąd ocenił jako spójną, logiczną i należycie uzasadnioną. Poza wpłatami ujętymi w wykazach sporządzonych przez organ rentowy, odwołujący się nie przedstawił żadnych innych dowodów wpłat, które potwierdzałyby, że uregulował wszystkie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne powstałe przed 2013r. W ocenie Sądu zaskarżona decyzja jest zatem prawidłowa.

Dokonując oceny mocy prawnej zaświadczenia z ZUS stwierdzającego brak zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia, należy wskazać, że takie zaświadczenie, o którym mowa w art. 217 kpa, nie stanowi oświadczenia zwalniającego z długu. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 lipca 2008r., I UK 6/08 (Legalis nr 174005) zwrócił uwagę, że zobowiązania składkowe powstają z mocy ustawy i mają charakter publicznoprawny. Wola organu rentowego nie ma wpływu na zobowiązania składkowe. Zaświadczenie jedynie potwierdza określone fakty lub stan prawny, co nie znaczy, iż po jego wydaniu nie jest możliwa zmiana stanowiska albo inne rozstrzygnięcie decyzją i wyrokiem o sytuacji prawnej lub faktycznej ujętej pierwotnie w zaświadczeniu. Zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek ma jedynie potwierdzać stan rzeczy na podstawie posiadanych przez organ rentowy danych. Wraz z ich zmianą zaświadczenie staje się nieaktualne i może być wydane nowe, odpowiadające aktualnemu stanowi prawnemu lub aktualnym faktom. Nie jest ono decyzją, lecz przejawem wiedzy organu rentowego i nie rozstrzyga żadnej kwestii (sprawy) co do jej istoty. Nie tworzy, nie uchyla i nie zmienia istniejących stosunków prawnych. Możliwe jest zatem ponowne wydanie zaświadczenia w tej samej sprawie bez uprzedniego korygowania czy unieważnienia pierwotnie wydanego zaświadczenia. Postępowanie o wydanie zaświadczenia nie stanowi rozstrzygnięcia sprawy, nie poprzedza go żadne postępowanie, co najwyżej postępowanie wyjaśniające (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 16 lipca 2013r., III AUa 9/13, Legalis nr 736506; wyrok SA w Krakowie z dnia 30 stycznia 2013r. III AUa 1089/12, LEX nr 1280369). Zaświadczenie to nie ma takiego znaczenia, jakie próbuje mu przypisać odwołujący się, iż ostatecznie poświadcza na przyszłość, że brak jest zaległości w opłacaniu składek, co później nie może być już weryfikowane. Jeśli bowiem dojdzie do zmiany okoliczności lub ujawnienia danych odnośnie zaległości na koncie płatnika, z których wynika, że zaległości takie istnieją, to zaświadczenie staje się nieaktualne. Taka też sytuacja miała miejsce w przypadku odwołującego się.

W konsekwencji należało uznać, że T. W. nie wykazał, że sporne składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres przed 2013r. zostały przez niego uregulowane w całości. Należy bowiem zwrócić uwagę, że zarówno przeprowadzone przez organ rentowy postępowanie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek wszczęte w 2016r., jak i postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie dały podstawy do stwierdzenia, że odwołujący się posiada zaległości z tytułu składek ubezpieczeniowych w wysokościach określonych w zaskarżonej decyzji z dnia 5 lipca 2016r. Okoliczność ta została potwierdzona przez biegłą z zakresu księgowości w sporządzonej na zlecenie Sądu opinii, której płatnik składek nie kwestionował. T. W. nie przedstawił żadnego wniosku dowodowego potwierdzającego, że sporne składki za okres przed 2013r. zostały przez niego uiszczone, a ograniczył się jedynie do twierdzeń o niewiarygodności danych posiadanych przez organ rentowy. Odwołujący się potwierdził, że zalega ze składkami za 2013 rok.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, odwołanie podlegało oddaleniu.

Sąd odstąpił od obciążania ubezpieczonego T. W. kosztami zastępstwa procesowego na podstawie art. 102 kpc wobec jego trudnej sytuacji finansowej, związanej również z posiadanymi zaległościami z tytułu nieopłaconych składek. Ponadto Sąd miał na uwadze także okoliczność, że odwołujący się pozostawał w błędnym przekonaniu, co do braku zadłużenia w stosunku do ZUS z tytułu składek za okres przed 19.09.2012r., gdyż otrzymał zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek wydane przez organ rentowy.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.