Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lutego 2015 roku w S.

sprawy z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G.

przeciwko E. G., S. G.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanych od wyroku Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 27 stycznia 2014 r., sygn. akt I C 393/12

1.  zmienia punkt II. zaskarżonego wyroku w taki sposób, że przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim na rzecz adwokata K. G. (1) kwotę 2.952 (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa) złote wraz z podatkiem VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną pozwanym z urzędu oraz kwotę 200 (dwieście) złotych i 59 (pięćdziesiąt dziewięć) groszy tytułem poniesionych w związku z tym wydatków;

2.  oddala apelacje w pozostałym zakresie;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim na rzecz adwokata K. G. (1) kwotę 1.476 (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych wraz z podatkiem VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną pozwanym z urzędu w postępowaniu apelacyjnym;

4.  odstępuje od obciążania pozwanych kosztami postępowania apelacyjnego poniesionymi przez powódkę.

Uzasadnienie wyroku z dnia 6 lutego 2015 r. :

Powód Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. wniósł o zasądzenie od pozwanych S. G. i E. G. kwoty 32.236,53 zł. wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 21 lipca 2011 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód wskazał, że udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 36 000 zł na podstawie umowy z dnia 16 lipca 2009 r. Zgodnie z umową pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach. Pozwana G. E. poręczyła spłatę pożyczki. Pozwani nie dokonali spłaty pożyczki w umówionych ratach i terminach.

Pozwani wnosili o oddalenie powództwa wskazując, że padli ofiarą oszustwa. Przyznali, że podpisali z powodem umowę pożyczki w celu udzielenia wsparcia J. N., który zobowiązał się spłacać raty pożyczki, jednak zaprzestał to czynić twierdząc, że ma kłopoty finansowe. jednocześnie zadeklarował, że zacznie spłacać raty, kiedy będzie miał taką możliwość. Pozwani podkreślili, że nie mają teraz z nim kontaktu, a jego działanie było zaplanowane i oszukał w ten sposób wiele osób. (k. 13).

Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim zasądził w punkcie I od pozwanych E. G. i S. G. solidarnie na rzecz powoda Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. kwotę 32.236,53 zł wraz z odsetkami ustawowymi poczynając od dnia 21 lipca 2011 roku. W punkcie II nakazał pobrać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim na rzecz pełnomocnika pozwanych adwokata K. G. (1) kwotę 2.400 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną pozwanym z urzędu oraz odstąpił w punkcie III od obciążania pozwanych E. G. i S. G. kosztami procesu.

W dniu 2 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim wydał wyrok uzupełniający, którym uzupełnił wyrok z dnia 27 stycznia 2014 r. w ten sposób, że ponad kwotę zasądzoną pkt I wyroku Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z 27 stycznia 2014 roku zasądził kwotę stanowiącą różnicę między odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od kwoty 32.236,53 zł od dnia 21 lipca 2011 roku, a odsetkami ustawowymi od kwoty 32.236,53 zł od dnia 21 lipca 2011 roku.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach.

W dniu 17 lipca 2009 roku pozwany S. G. zawarł z powodem Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. umowę pożyczki konsumenckiej nr (...). Do zawarcia pożyczki namówiła pozwanego jego siostra M. N., matka J. N.. Pozwany S. G. zawarł łącznie siedem umów kredytowych. Pieniądze uzyskane z pożyczki konsumenckiej pozwany S. G. przekazał J. N.. W zamian za to J. N. przekazał pozwanym 20.000 zł z jednego z zaciągniętych kredytów. Formalności związane z zaciągnięciem pożyczki załatwiał u powoda J. N.. Pożyczka opiewała na kwotę 36.000 zł, zgodnie z umową została udzielona na cel mieszkaniowy. Według harmonogramu spłaty pożyczka miała być spłacana w miesięcznych ratach w kwocie 886,68 zł piątych do 7 dnia każdego miesiąca. Termin płatności ostatniej raty przypadał na dzień 7 lipca 2014 r. Poręczycielem pożyczki została pozwana E. G.. Po wyjściu z placówki powoda pozwany przekazał w gotówce całą kwotę 36.000 zł J. N.. Przy załatwianiu formalności przez pozwanego u powoda był obecny J. N., który rozmawiał z pracownikami banku. J. N. deklarował pozwanym, ze on będzie spłacał raty pożyczki, co czynił do początku 2010 r., a następnie zaprzestał spłaty tłumacząc pozwanym, że ma trudności finansowe.

Pismem z dnia 9 sierpnia 2010 r. powód przesłał pozwanemu ostateczne przesądowe wezwanie do zapłaty. W dniu 18 marca 2011 r. powód wypowiedział pozwanemu S. G. umowę pożyczki. Zaległa kwota na dzień wniesienia pozwu wynosiła 32.236,54 zł.

W Prokuratorze Okręgowej w Szczecinie prowadzone jest dochodzenie w sprawie doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem osób fizycznych zaciągających kredyty w różnych instytucja finansowych, po uprzednim wprowadzeniu ich w błąd, iż kredyty te zostaną spłacone przez osoby trzecie.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne w całości.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w niniejszym postępowaniu oraz z przesłuchania pozwanych i świadka J. N.. Prawdziwość i rzetelność dokumentów nie była kwestionowana przez strony, dlatego też Sąd uznał je za wiarygodne.

W toku postępowania pozwani podnosili, że zawarta między powodem, a S. G. umowa jest nieważna. Powód natomiast wskazywał, że umowa jest ważna. Zdaniem Sądu pozwani nie wskazali żadnych okoliczności, które wskazywałyby na to, ze umowa pożyczki między powodem a pozwanym jest nieważna.

Sąd Rejonowy stwierdził, że zdolność kredytowa pozwanego podlegała ocenie powoda, która z zasady jest oceniana indywidualnie dla każdego pożyczkobiorcy i sam fakt posiadania przez pozwanego innych zobowiązań, czy wysokości jego dochodów nie może sam sobie prowadzić do stwierdzenia, że w chwili zawarcia umowy S. G. nie miał zdolności kredytowej i pożyczka w kwocie 36.000 zł nie mogła mu zostać udzielona bez złamania obowiązujących u powoda procedur. Nie jest również to wystarczające, żeby uznać, że pożyczka została udzielona pozwanym w następstwie zmowy J. N. z pracownikami powoda. Zaprzestanie spłat pożyczki przez J. N. i poczucie krzywdy przez pozwanego nie może świadczyć o oszustwie – podstępie ze strony pracowników banku. Sąd Rejonowy uznał, że pozwany w trybie art. 6 k.c. nie wykazał, iż podstępnie został wprowadzony w błąd przez pracowników banku lub aby pracownicy banku wiedzieli o podstępnym wprowadzeniu w błąd pozwanego przez J. N..

Tym samym pozwany nie wykazał w jaki sposób został oszukany przez pracowników powoda. Sąd I instancji podkreślił, że nie jest istotne, czy pozwani zostali oszukani przez J. N.. S. G. mógł swobodnie dysponować pieniędzmi, które otrzymał od powoda i czy przekazał je J. N., czy też nie, nie ma znaczenia dla oceny zasadności roszczenia powoda. Przed zawarciem umowy pożyczki u powoda pozwany porozumiał się z J. N., że on weźmie pożyczkę na swoje nazwisko, następnie pożyczy mu środki pozyskane z tej pożyczki a on będzie w jego imieniu ją spłacał za co pozwany otrzyma określona kwotę pieniędzy.

Sąd I instancji uznał więc, iż w niniejszej sprawie bezprzedmiotowe były argumenty podnoszone przez pozwanego, z uwagi na jego pełną swobodę w zakresie dysponowania uzyskanymi w drodze pożyczki pieniędzmi. To w jaki sposób pozwany rozporządził otrzymanymi środkami pieniężnymi nie ma wpływu na powstałe zobowiązanie, a tym samym konieczność spłaty zaciągniętej pożyczki, czego świadomy jest sam pozwany.

Sąd Rejonowy rozstrzygając o zasadności powództwa powołał się na art. 353 § 1 k.c., 354 § 1 k.c., art. 476 k.c., art. 477 § 1 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c. Wskazał, że na podstawie art. 720 § 1 k.c. pożyczka może przybrać postać bądź o umowy nieodpłatnej bądź odpłatnej, co też miało miejsce w niniejszej sprawie, albowiem pożyczki udzielane przez Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe są zawsze odpłatne i prócz przepisów Kodeksu Cywilnego reguluje ją również przepisy ustawy Prawo Bankowe i ustawy o kredycie konsumenckim, które jednak w przedmiotowej sprawie nie mają zastosowania. Zauważył, że niewątpliwym jest, że pozwany zawierając umowę pożyczki z powodem, który mu jej udzielił, zobowiązał się do jej zwrotu w sposób i terminie wskazanym w tej umowie. Pozwany składając podpis pod umową stał się jej stroną. Jeżeli zaś pozwany Z. G. nie wykonał ciążącego zobowiązania, to E. G. na podstawie art. 876 § 1 k.c. odpowiada z nim solidarnie przed powodem i powinna zaspokoić roszczenie powoda.

Odnośnie odsetek od kwoty dochodzonej pozwem, Sąd Rejonowy miał na uwadze postanowienia umowy pożyczki oraz porozumienia, z treści którego wynika, iż powód w przypadku wniesienia powództwa może od całości zadłużenia żądać odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu (co w niniejszej sprawie miało miejsce 21 lipca 2011 roku) do dnia zapłaty zgodnie z żądanie powoda.

Na podstawie § 6 pkt 5 w zw. z § 15 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.) zasądzono na rzecz pełnomocnika pozwanych od Skarbu Państwa kwotę 2400 zł wraz z podatkiem VAT tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej uwzględniając stan prawny obowiązujący na dzień wniesienia pozwu 17.01.2011 r. Niezasadnym zdaniem Sądu Rejonowego było żądanie pełnomocnika pozwanych zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego ponad tę wysokość.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania pozwanych kosztami postępowania należnymi powodowi, ponieważ uznał, że pozwani nie są w stanie ponieść tych kosztów. Osiągają oni niewielki dochód, mają wiele zobowiązań. Zdaniem Sądu Rejonowego pozwany z uwagi na jego obecną sytuację życiową nie jest w stanie tych kosztów ponieść.

Apelację od wyroku wnieśli pozwani i zaskarżając wyrok w części, tj. w punktach I i II wnieśli o jego zmianę i oddalenie powództwa w całości oraz przyznanie pełnomocnikowi pozwanych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w kwocie 5.000,59 zł podwyższonej o stawkę podatku od towarów i usług obowiązującą w dniu orzekania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a także o przyznanie pełnomocnikowi pozwanych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, z uwagi na fakt, iż nie zostały one zapłacone w żadnej części.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 70 ust. 1 ustawy Prawo bankowe w zw. z art. 36 ust. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji błędne uznanie, że sam fakt posiadania przez pozwanego innych zobowiązań czy wysokości jego dochodów nie może prowadzić do stwierdzenia, że w chwili zawarcia umowy pozwany nie miał zdolności kredytowej;

2) naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie ich oceny dowolnej, w szczególności zeznań pozwanych oraz statutu powódki z dnia 21 września 2006 r., a w konsekwencji błędnie uznanie, że fakt posiadania przez pozwanego innych zobowiązań czy wysokości jego dochodów nie może sam w sobie prowadzić do stwierdzenia, że w chwili zawarcia umowy pozwany nie miał zdolności kredytowej i pożyczka w kwocie 36.000 zł nie mogła mu zostać udzielona bez złamania obowiązujących u powódki procedur;

3) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji uznanie, że dochodzenie przez powódkę roszczenia objętego pozwem nie jest działaniem sprzecznym z zasadami współżycia społecznego i korzysta z ochrony;

4) naruszenie prawa materialnego, tj. § 2 ust. 3 oraz § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu poprzez ich niezastosowanie, a także błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że pełnomocnikowi pozwanych nie należą się koszty pomocy prawnej udzielonej z urzędu w kwocie przedstawionej przez niego w spisie kosztów z dnia 13 stycznia 2014 r., a w konsekwencji przyznanie pełnomocnikowi pozwanych kwoty 2.400 zł, niepowiększonej o wartość podatku VAT, a także nieuwzględniającej kosztów pomocy prawnej udzielonej drugiemu z pozwanych ani kosztów dojazdów pełnomocnika na rozprawy.

W uzasadnieniu apelacji wskazano, że ustawa Prawo bankowe wyraźnie w art. 70 ust. 1 (na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo- kredytowych stosowanym również do kredytów udzielanych przez te kasy) określa, co należy rozumieć pod pojęciem zdolności kredytowej i od czego jest ona uzależniona. Zgodnie bowiem z tym przepisem, przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Apelujący nie zgodził się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że zdolności kredytowej pozwanego nie wyłączała okoliczność posiadania przez niego w tym samym czasie innych zobowiązań czy wysokość osiąganego przez niego wówczas dochodu. Tylko na tej podstawie powódka mogła ocenić czy pozwany będzie w stanie spłacić udzielaną mu pożyczkę wraz z odsetkami w terminie określonym w umowie. Dojście przez Sąd I instancji do innych wniosków jest jego zdaniem naruszeniem art. 70 ust. 1 ustawy Prawo bankowe w zw. z art. 36 ust. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Apelujący nie podzielił również ocenę Sądu I instancji, że fakt posiadania przez pozwanego innych zobowiązań czy wysokości jego dochodów nie może sam w sobie prowadzić do stwierdzenia, że w chwili zawarcia umowy pozwany nie miał zdolności kredytowej i pożyczka nie mogła mu zostać udzielona bez złamania obowiązujących u powódki procedur. Zdaniem pozwanych wniosek taki jest wynikiem przekroczenia przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, a zatem naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

Przy ustalaniu kosztów postępowania Sąd nie wziął pod uwagę faktu, iż pomoc pełnomocnika pozwanych świadczona była dwóm osobom, w związku z czym stawka wynagrodzenia pełnomocnika powinna zostać przyznana w podwójnej wysokości. Ponadto, zgodnie z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, opłaty sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach. Pomimo tego, że w uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że przyznał pełnomocnikowi pozwanych ww. kwotę 2.400 zł wraz z podatkiem VAT, nie znalazło to odzwierciedlenia w zaskarżonym rozstrzygnięciu. Sąd nie zastosował również przepisu § 19 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują opłatę w wysokości nie wyższej niż 150% stawek minimalnych oraz niezbędne, udokumentowane wydatki adwokata. Pomimo tego, że na rozprawie w dniu 13 stycznia 2014 r. pełnomocnik pozwanych wykazał wydatki, jakie poniósł w związku ze stawiennictwem na przeprowadzonych w toku postępowania rozprawach, Sąd nie uwzględnił ich podczas rozstrzygania w przedmiocie udzielenia pełnomocnikowi kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanych była zasadna, lecz jedynie w części dotyczącej zarzutu niezasądzenia na rzecz pełnomocnika pozwanych z urzędu należnego podatku VAT od jego wynagrodzenia oraz kosztów dojazdów na rozprawę opisanych w piśmie z dnia 13 stycznia 2014 r. i określonych na kwotę 200,59 zł. Mając na uwadze powyższe należało w oparciu o treść art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. zmienić pkt II zaskarżonego orzeczenia i przyznać od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim na rzecz adwokata K. G. (2) kwotę 2952 zł (wraz z podatkiem vat), tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną z urzędu oraz kwotę 200,59 zł tytułem zwrotu wydatków, o których wprost stanowi § 19 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 461).

Nie był słuszny natomiast zarzut apelacji dotyczący zasądzonych kosztów w postaci wynagrodzenia pełnomocnika pozwanych liczonego w wysokości wynagrodzenia jednego adwokata. W uchwale z dnia 30 stycznia 2007 r., III CZP 130/06 (OSNC 2008/1/1) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że wygrywającym proces współuczestnikom, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c., reprezentowanym przez tego samego radcę prawnego, sąd przyznaje zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika. W zasadzie z treści jej uzasadnienia nie wynika wprost by Sąd Najwyższy omawiając to zagadnienie, czynił rozróżnienie między współuczestnictwem materialnym a współuczestnictwem formalnym. Wydaje się, że teza tej uchwały dotyczy współuczestnictwa materialnego, gdyż na tle takiego stanu faktycznego była podejmowana. Przemawia za tym fakt, że we wcześniejszych orzeczeniach Sąd Najwyższy również nie analizował zagadnienia prawnego pod kątem rodzaju współuczestnictwa (por. postanowienie z 12 lipca 1980 r., II CZ 79/80, OSNC 1981/2-3/37, gdzie Sąd ten stwierdził, iż okoliczność, że w tej samej sprawie występują trzej powodowie, którzy ponieśli szkody w tym samym wypadku, reprezentowani przez jednego adwokata, mimo że wystawili odrębne pełnomocnictwa, nie uzasadnia zasądzenia na rzecz każdego z powodów oddzielnie kosztów zastępstwa adwokackiego, (analogiczny pogląd wyrażono w uchwale Składu Siedmiu Sędziów z 20 stycznia 1963 r., III PO 17/63, OSP 1964/10/190). Powyższe rozważania znajdą zastosowanie do wynagrodzenia opisanego w § 19 pkt 2 przytoczonego wyżej rozporządzenia. Zaznaczyć tu należy dodatkowo, iż zgodnie z art. 109 § 2 zd. 2 k.p.c., przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez zawodowego pełnomocnika nakazano branie pod uwagę: niezbędnego nakładu pracy pełnomocnika oraz czynności podjętych przez niego w sprawie, a także charakteru sprawy i wkładu pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, co w realiach niniejszej sprawy nie pozwala na przyjęcia, iż pełnomocnik pozwanych poniósł większy wkład w reprezentowanie dwojga pozwanych, aniżeli wkład w reprezentowanie jednego z nich.

Za niezasadne uznać należy pozostałe zarzuty apelacyjne.

Sąd Okręgowy podziela pogląd prawny wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2014 r. wydany w sprawie VI ACa 945/13, gdzie stwierdzono, iż przepis art. 70 ustawy z 1997 r. - Prawo bankowe kreuje po stronie banku obowiązek weryfikowania zdolności kredytowej, lecz obowiązek ten ma jednak charakter publicznoprawny, zaś jego należyte wykonanie kontrolują organy nadzoru finansowego. Norma ta nie zawiera natomiast żadnego odniesienia do sfery prawa prywatnego. Tym samym udzielenie przez bank kredytu osobie niemającej zdolności kredytowej nie wywołuje żadnych konsekwencji w aspekcie prywatnoprawnym tej umowy, w szczególności zaś nie ma wpływu na jej ważność.

Podobny pogląd został również wyrażony w artykule A. J. pt. „Bankowe umowy kredytowe” Prawo Bankowe 2002.4.53, czy w komentarzu do art. 70 J. M. „Prawo bankowe. Komentarz”, red. F. Z., Z. 2005.

Marginalnie tylko zwrócić należy uwagę na to, iż zgodnie z poglądem wyrażonym w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1997 r. w sprawie II CKN 207/97 zdolność kredytową ma każdy podmiot, którego stan majątkowy oraz bieżąca i przewidywana efektywność gospodarowania zapewnia wypłacalność gwarantującą zwrot kredytu wraz z należnymi odsetkami w ustalonym terminie. W realiach niniejszej sprawy relacje pozwanych z J. N., członkiem rodziny pozwanego, wskazują na to, iż byli oni w pełni świadomi znaczenia propozycji, którą otrzymali od siostrzeńca pozwanego. Sąd w niniejszej sprawie pominął jako spóźniony dowód z dokumentu załączonego do odpowiedni na apelację, tj. oświadczenia sygnowanego nazwiskiem pozwanego o niezaciąganiu zobowiązań finansowych z dnia 16 lipca 2009 r., tym niemniej już tylko zasady doświadczenia życiowego cechujące osobę w sposób przeciętnie dbającą o swoje sprawy wskazywały by na zamiar kredytobiorcy, który w ciągu dwóch dni zaciąga zobowiązania finansowe w kilku placówkach bankowych. Taki sposób postępowania wskazuje na zamiar uniknięcia zarejestrowania informacji o zobowiązaniach w chwili podejmowania starań u poszczególnych podmiotów trudniących się taką działalnością. Za prawdopodobną uznać należy tezę, iż pozwani mieli zdolność do zaciągnięcia od powoda pożyczki dochodzonej w niniejszej sprawie. Uzasadnione wątpliwości może oczywiście wzbudzić to, czy taką zdolność posiadali odnośnie wszystkich pożyczek, z których kwoty przekazali J. N., tym niemniej okoliczność ta nie mogła by prowadził do zniweczenia roszczeń powódki. Dodatkowo, za stan świadomości pozwanych wskazuje podnoszona przez nich okoliczność otrzymania od J. N. kwoty 20 000 zł. Okoliczność ta sprzeciwia się tezie, iż powództwo w niniejszej sprawie stanowi w rozumieniu art. 5 k.c. nadużywanie przez powódkę jej praw podmiotowych. Podkreślenia wymaga, iż pozwani nie wykazali tego, aby pracownicy powódki posiadali wiedzę o ich zobowiązaniach finansowych, a zwłaszcza tego, że otrzymali od pozwanych informację o zaciąganych z „udziałem” J. N. pożyczkach czy kredytach.

Powyższe okoliczności wskazują na to, iż Sąd Rejonowy, wbrew zarzutom apelacji, nie naruszył zasad związanych ze swobodą oceny zaprezentowanego przez strony materiału dowodowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. Ocenę zeznań pozwanych uznać należy za prawidłową i zgodną z podstawowymi zasadami doświadczenia życiowego.

Oddalając apelację w analizowanym tu zakresie Sąd Okręgowy orzekł w trybie art. 385 k.p.c., zaś uznając sytuację materialną i zdrowotną pozwanych za trudną, co wykazano już w chwili wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie adwokata z urzędu, w oparciu o treść art. 102 k.p.c. odstąpiono od obciążania pozwanych kosztami postępowania odwoławczego poniesionymi przez powoda.

Natomiast kierując się brzmieniem § 19 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 1 cytowanego na wstępie rozporządzenia oraz przy uwzględnieniu motywów związanych z rachowaniem tej kwoty, w pkt 3 wyroku przyznano od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim na rzecz adwokata K. G. (1) kwotę 1476 zł wraz z podatkiem vat za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną pozwanym w postępowania apelacyjnym.

SSO Robert Bury SSO Iwona Siuta SSO Zbigniew Ciechanowicz