Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 1392/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Bednarek - Moraś

Sędziowie:

SO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

SO Sławomir Krajewski

Protokolant:

st. sekr. sąd. Dorota J. Szlachta

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 maja 2015 roku w S.

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.

przeciwko D. M.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin Prawobrzeże i Zachód w S. z dnia 29 października 2014 roku, sygn. akt III C 561/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II. w taki sposób, że zasądza od powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. na rzecz pozwanego D. M. kwotę 197 (stu dziewięćdziesięciu siedmiu) złotych tytułem kosztów procesu;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 90 (dziewięćdziesięciu) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Uzasadnienie wyroku z dnia 28 maja 2015 r.:

Powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. zażądała zasądzenia od pozwanego D. M., będącego komornikiem sądowym, na swoją rzecz kwoty 720 złotych wraz z odsetkami, tytułem zapłaty za udzielenie pisemnych informacji odnośnie do 16 dłużników (po 45 zł każda).

Pozwany D. M. wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc, że powódka nie wykazała wysokości opłat za udzielenie informacji.

Wyrokiem z dnia 29 października 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie oparto o następujące ustalenia faktyczne:

Zarządzeniem wewnętrznym nr 40 z dnia 20 czerwca 2013 roku zarząd powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. ustalił wysokość uiszczanej przez komorników sądowych opłat za udostępnienie informacji na 45 złotych za udostępnienie informacji w formie pisemnej oraz 35 złotych za udostępnienie informacji w formie innej niż pisemna – pod warunkiem, że komornik sądowy wnosi o udostępnienie informacji w formie innej niż pisemna.

Pismem z dnia 8 lipca 2013 roku pozwany Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie wezwał powódkę Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w S. o udzielanie informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 17 lipca 2013 roku powódka udzieliła informacji co do osoby, której przysługuje prawo do tego lokalu, księdze wieczystej, zaległościach z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, osobach zamieszkujących w tym lokalu oraz egzekucji z tego prawa. Pismem z dnia 19 sierpnia 2013 roku pozwany zawiadomił powódkę o wszczęciu egzekucji z tego lokalu i wezwał ją do poinformowania go czy do przedmiotowego lokalu roszczą sobie prawa inne osoby niż dłużnik oraz czy inne osoby są współwłaścicielami zajętego prawa. Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 roku powódka udzieliła odpowiedzi na to pismo. Dnia 17 lipca 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji. Dnia 27 sierpnia 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 22 sierpnia 2013 roku pozwany zawiadomił powódkę o wszczęciu egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) i wezwał ją do poinformowania go czy do przedmiotowego lokalu roszczą sobie prawa inne osoby niż dłużnik oraz czy inne osoby są współwłaścicielami zajętego prawa. Pismem z dnia 30 sierpnia 2013 roku powódka udzieliła odpowiedzi na to pismo. Dnia 30 sierpnia 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 23 sierpnia 2013 roku pozwany wezwał powódkę o udzielanie informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 30 sierpnia 2013 roku powódka poinformowała pozwanego, że dłużnik nie posiada tytułu prawnego do tego lokalu. Dnia 30 sierpnia 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 30 sierpnia 2013 roku pozwany zawiadomił powódkę o wszczęciu egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w S. przy ul. (...) i wezwał ją do poinformowania go czy do przedmiotowego lokalu roszczą sobie prawa inne osoby niż dłużnik oraz czy inne osoby są współwłaścicielami zajętego prawa. Pismem z dnia 9 września 2013 roku powódka udzieliła odpowiedzi na to pismo. Dnia 9 września 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 28 sierpnia 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 9 września 2013 roku powódka udzieliła informacji co do osoby, której przysługuje prawo do tego lokalu, księdze wieczystej, zaległościach z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, osobach zamieszkujących w tym lokalu oraz egzekucji z tego prawa. Dnia 9 września 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 4 września 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 13 września 2013 roku powódka udzieliła informacji co do osoby, której przysługuje prawo do tego lokalu, księdze wieczystej, zaległościach z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, osobach zamieszkujących w tym lokalu oraz egzekucji z tego prawa. Dnia 13 września 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 20 września 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 7 października 2013 roku powódka udzieliła informacji co do osoby, której przysługuje prawo do tego lokalu, księdze wieczystej, zaległościach z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, osobach zamieszkujących w tym lokalu oraz egzekucji z tego prawa. Dnia 7 października 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 7 października 2013 roku pozwany zawiadomił powódkę o wszczęciu egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) i wezwał ją do poinformowania go czy do przedmiotowego lokalu roszczą sobie prawa inne osoby niż dłużnik oraz czy inne osoby są współwłaścicielami zajętego prawa. Pismem z dnia 14 października 2013 roku powódka udzieliła odpowiedzi na to pismo.

Pismem z dnia 1 października roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 7 października 2013 roku powódka udzieliła informacji co do osoby, której przysługuje prawo do tego lokalu, księdze wieczystej, zaległościach z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości egzekucji z tego prawa. Dnia 14 października 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 4 listopada 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 12 listopada 2013 roku powódka udzieliła poinformowała pozwanego o tym, że dłużnikowi nie przysługuje prawo do tego lokalu. Dnia 12 listopada 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 29 listopada 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 9 grudnia 2013 roku powódka poinformowała pozwanego, że dłużnikowi nie przysługuje prawo do tego lokalu. Dnia 9 grudnia 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 5 grudnia 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 16 grudnia 2013 roku powódka udzieliła informacji co do osoby, której przysługuje prawo do tego lokalu, księdze wieczystej, zaległościach z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, osobach zamieszkujących w tym lokalu oraz egzekucji z tego prawa. Dnia 16 grudnia 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 23 grudnia 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 3 stycznia 2014 roku powódka poinformowała pozwanego, że dłużnikowi nie przysługuje prawo do tego lokalu. Dnia 3 stycznia 2014 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 20 grudnia 2013 roku pozwany wezwał powódkę do udzielenia informacji dotyczącej lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 7 stycznia 2014 roku powódka udzieliła informacji co do osoby, której przysługuje prawo do tego lokalu, księdze wieczystej, zaległościach z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, osobach zamieszkujących w tym lokalu oraz egzekucji z tego prawa. Dnia 7 stycznia 2014 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Pismem z dnia 9 stycznia 2014 roku pozwany zawiadomił powódkę o wszczęciu egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) i wezwał ją do poinformowania go czy do przedmiotowego lokalu roszczą sobie prawa inne osoby niż dłużnik oraz czy inne osoby są współwłaścicielami zajętego prawa. Pismem z dnia 24 stycznia 2014 roku powódka udzieliła odpowiedzi na to pismo. Dnia 24 stycznia 2014 roku powódka wystawiła notę obciążeniową, w której stwierdziła zobowiązanie pozwanego w wysokości 45 złotych z tytułu udzielenia informacji.

Postanowieniami z dnia 3 września 2013 roku, 5 września 2013 roku, 6 września 2013 roku, 19 września 2013 roku, 21 października 2013 roku, 20 listopada 2013 roku, 19 grudnia 2013 roku, 2 stycznia 2014 roku, 9 stycznia 2014 roku oraz 16 stycznia 2014 roku pozwany odmówił zapłaty kwot wynikających z not obciążeniowych.

Pismem z dnia 4 lutego 2014 roku powódka wezwała pozwanego do uiszczenia kwoty 720 złotych tytułem opłat za udzielenie informacji w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. W odpowiedzi na to wezwanie pozwany odmówił spełnienia świadczenia.

Oceniając taj ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy wskazał, iż chociaż żądanie powódki zostało oparte na dyspozycji wynikającej z art. 2 ust. 5 i 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2011 roku, nr 231, poz. 1376 ze zm.), zgodnie z którym podmioty i organy tam wymienione są obowiązane na pisemne żądanie komornika udzielić mu informacji niezbędnych do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz wykonania innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadań, w szczególności dotyczące stanu majątkowego dłużnika oraz umożliwiających identyfikację składników jego majątku. Przepis art. 762 Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio. Opłatę za udzielenie informacji komornik uiszcza po jej udzieleniu, na wezwanie podmiotu udzielającego informacji – to powództwo nie było zasadne.

W ocenie Sądu I instancji pomimo wykazania roszczenia co do zasady, powódka winna była wykazać także jego wysokość, lecz tego nie uczyniła.

Sąd dostrzegł, że nie obowiązuje żadna norma prawna ustalająca wysokość opłaty za udzielenie informacji przez organy spółdzielni. To oznacza, że powódka winna była wykazać, że żądanie opłaty w dochodzonej pozwem wysokości, było uzasadnione. Swoje roszczenie powódka oparła na zarządzeniu wewnętrznym nr 40 z dnia 20 czerwca 2013 roku. Sąd uznał, że zarządzenie takie może odnosić skutek jedynie wobec członków spółdzielni, lecz nie wobec innych osób. W ocenie Sądu powódka nie przedstawiła żadnego innego dowodu, wskazującego na zasadność ponoszenia opłaty przez komornika w żądanej wysokości. Odniesienie się do ustanowionej § 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 stycznia 2003 r., w sprawie wysokości opłaty pobieranej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych za udzielenie informacji komornikom sądowym oraz trybu jej pobierania (Dz. U. Nr 8, poz. 95 ze zm.), czy też § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2008 r. w sprawie wysokości opłaty uiszczanej na rachunek organu podatkowego za udostępnienie informacji komornikom sądowym oraz trybu jej pobierania i sposobu uiszczania (Dz. U. Nr 237, poz. 1664 ze zm.) nie było również miarodajne, gdyż dotyczą konkretnych adresatów.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosła powódka skarżąc go w całości i orzeczeniu zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 2 ust. 5 i 9 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2011 r., nr 231, poz. 1376 ze zm., dalej: u.k.s.e.) przez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że z przepisów tych wynika obowiązek dowodzenia przez powódkę wysokości opłat pobieranych przez nią za udzielenie informacji komornikowi, a nie jedynie ustalenia tych opłat w oparciu o sporządzoną przez powódkę kalkulację,

2. naruszenie przepisów postępowania, tj.:

a) art. 233 § 1 w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez uznanie, że zarządzenie nr 40 z dnia 20 czerwca 2013 r. nie stanowi dowodu na wysokość roszczenia przysługującego powódce oraz że opłata ustalona przez powódkę w ww. zarządzeniu nie mogła odnosić skutku wobec pozwanego,

b) z ostrożności procesowej - art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt. 2) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (dalej: Rozporządzenie) poprzez zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kwoty 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, podczas gdy z ww. przepisów wynika, iż w niniejszej sprawie koszty te powinny wynosić 197 zł.

Mając na uwadze powyższe zarzuty wnoszę o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 720 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty:

a) 45,00 zł - od dnia 30.07.2013 r. do dnia zapłaty,

b) 45,00 zł - od dnia 07.09.2013 r. do dnia zapłaty,

c) 45,00 zł - od dnia 10.09.2013 r. do dnia zapłaty,

d) 45,00 zł - od dnia 10.09.2013 r. do dnia zapłaty,

e) 45,00 zł - od dnia 20.09.2013 r. do dnia zapłaty,

f) 45,00 zł - od dnia 20.09.2013 r. do dnia zapłaty,

g) 45,00 zł - od dnia 26.09.2013 r. do dnia zapłaty,

h) 45,00 zł - od dnia 22.10.2013 r. do dnia zapłaty,

i) 45,00 zł - od dnia 25.10.2013 r. do dnia zapłaty,

j) 45,00 zł - od dnia 25.10.2013 r. do dnia zapłaty,

k) 45,00 zł - od dnia 24.11.2013 r. do dnia zapłaty,

l) 45,00 zł - od dnia 20.11.2013 r. do dnia zapłaty,

m) 45,00 zł - od dnia 31.12.2013 r. do dnia zapłaty,

n) 45,00 zł - od dnia 14.01.2014 r. do dnia zapłaty,

o) 45,00 zł - od dnia 17.01.2014 r. do dnia zapłaty,

p) 45,00 zł - od dnia 04.02.2014 r. do dnia zapłaty,

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I oraz II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Pozwany zażądał oddalenia apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki była zasadna jedynie w części dotyczącej kosztów postępowania przed Sądem I instancji. Koszty procesu nie były właściwie wyliczone, co też wynika z treści uzasadnienia Sądu Rejonowego, który podał również właściwe podstawy prawne i ich wysokość. Wynagrodzenia pełnomocnika pozwanej, przy wartości przedmiotu sporu 720 złotych, winny wynieść 180 złotych, a nie jak błędnie określono w sentencji zaskarżonego orzeczenia 600 złotych.

W pozostałej części apelacja nie była zasadna.

Przede wszystkim Sąd Okręgowy podziela opinię powódki, iż w niniejszej sprawie zachodzi dopuszczalność drogi sądowej w rozumieniu art. 1 k.p.c. i nie zachodzi sytuacji powagi rzeczy osądzonej.

Zwrócić należy uwagę na to, iż z załączonych do pozwu kopii postanowień pozwanego Komornika wynika, iż odmówił on zapłaty za należności wynikające z not obciążeniowych wystawionych przez powodową Spółdzielnię, a związanych z wynagrodzeniem za udzielenie informacji w toku postępowań egzekucyjnych. Postanowienia te nie zostały zaskarżone, a zatem stały się prawomocne i jednocześnie wiążące Komornika. Komornik nie był jednak stroną tego postępowania, gdyż jedynie rozliczał wydatki postępowania egzekucyjnego obciążające dłużników

Skupiając się na zarzutach merytorycznych apelującej wskazać należy, iż zgodnie z przepisem art. 2 ust. 5 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (u.k.s.e.), organy administracji publicznej, urzędy skarbowe, organy rentowe, o których mowa w art. 476 § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, podmioty prowadzące działalność maklerską, organy spółdzielni mieszkaniowych, zarządy wspólnot mieszkaniowych, inne podmioty zarządzające mieszkaniami i lokalami użytkowymi, jak również inne instytucje są obowiązane na pisemne żądanie komornika udzielić mu informacji niezbędnych do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego, wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz wykonania innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadań, w szczególności dotyczące stanu majątkowego dłużnika oraz umożliwiających identyfikację składników jego majątku.

Dalej wskazać należy, iż postępowanie egzekucyjne, podobnie jak sądowe, czy administracyjne, wymaga poniesienia określonych kosztów, do których należą m.in. wydatki, czyli rozchody środków pieniężnych, których musi dokonać komornik na zakup określonych dóbr i usług w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym. Zgodnie natomiast z art. 39 ust. 1 u.k.s.e. komornik ma prawo do zwrotu poniesionych w toku egzekucji wydatków. Uprawnienie to odnosi się jednak tylko do wydatków wyczerpująco wymienionych w przepisie. Zwrotowi podlegają wydatki w wysokości określonej przepisami prawa lub rzeczywiście poniesionej, potwierdzonej dokumentami, np. fakturami, umowami.

Z kolei przepis art. 39 ust. 2 pkt 7 u.k.s.e. stanowi, że wydatkami, o których mowa w ust. 1 są także koszty uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia. Komornikowi przysługuje prawo do zwrotu wydatków na pokrycie opłaty, które w myśl art. 2 ust. 9 uiszcza za udzielenie informacji, o których mowa w art. 2 ust. 5 u.k.s.e.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż przedmiotowa opłata jest również wydatkiem, co czyni zarzuty opisane w pkt 1 oraz 2a apelacji niezasadnymi, gdyż tak opisana opłata winna posiadać cechę weryfikowalności.

Co do tej kwestii wyróżnić należy dwie sytuacje. Pierwszą, gdy opłata jest ustalona przepisami prawa. Wówczas musi być przyznana w wysokości określonej przez konkretny przepis. Drugą, gdy opłata nie wynika z przepisu prawa. Wtedy powinna być przyznana w kwocie rzeczywiście poniesionej (udokumentowanej np. umową, fakturą, rachunkiem). Skoro zaś musi być to wartość rzeczywista, to wysokość tej opłaty jako wydatku podlega weryfikacji przez komornika, następnie ewentualnie w trybie skargi na jego czynność.

Do przypadków, w których naliczanie opłat za udzielenie komornikowi sądowemu informacji wynika z przepisów prawa bezwzględnie obowiązujących, należy zaliczyć art. 299 § 7 z ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2008 r. w sprawie wysokości opłaty uiszczanej na rachunek organu podatkowego za udostępnienie informacji komornikom sądowym oraz trybu jej pobierania i sposobu uiszczania (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2008 r.) – powyższe dotyczy organów podatkowych. W przypadku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - z ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - art. 50 ust. 10 ustawy (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.) w zw. z przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 stycznia 2003r. w sprawie wysokości opłaty pobieranej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych za udzielenie informacji komornikom sądowym oraz trybu jej pobierania (Dz. U. z dnia 24 stycznia 2003 r.). Regulacje te dotyczą szeroko rozumianej administracji państwowej, którą z pewnością działalność spółdzielcza nie jest.

W przypadku spółdzielni mieszkaniowych (w ustawach Prawo spółdzielczym, czy też o spółdzielniach mieszkaniowych) brak przepisów, które jak w przypadku Prawa bankowego regulowałyby kwestię opłat. Jednakże nie można tracić z pola widzenia tych przepisów dotyczących spółdzielni, z których wynika, iż prowadzą one działalność na zasadach rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści członkom spółdzielni (art. 1 i 67 ustawy Prawo spółdzielcze z 16.09.1982 (Dz. U. 2013.1443).

Skoro jednak „zarządzenia wewnętrzne” Zarządu Spółdzielni nie mogą stanowić powszechnie obowiązujących aktów prawa, to wystawione na tej podstawie faktury mogą być traktowane jako dokumenty zawierające zgłoszenie wydatku, który komornik pokrywa na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 7 u.k.s.e. Jeżeli tak to wysokość tego wydatku podlega weryfikacji.

Dodać przy tym należy, iż przytoczona tu regulacja dotycząca wydatków powstałych w toku postępowania egzekucyjnego wykazuje podobieństwo funkcjonalne z treścią art. 251 zd. 2 k.p.c., z którego wynika, iż osoba trzecia ma prawo żądać zwrotu wydatków połączonych z przedstawieniem dokumentu.

Skoro istotą wydatków jest ich konieczność i celowość, to uznać należy iż żądane ich zapłaty powinno zawierać dane umożliwiające ich weryfikację pod kontem wystąpienia tych przesłanek. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 20 listopada 2013 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w sprawie o sygn. akt III AUz 162/13 wyraził pogląd, iż zażądanie przez sąd - w toku postępowania dowodowego w sprawie - od osoby fizycznej lub prawnej albo od właściwego organu państwowego przedstawienia dokumentu lub udzielenia informacji jest działaniem w zakresie wymiaru sprawiedliwości i nie stanowi zlecenia, które mogłoby uzasadniać roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za udzielenie tej informacji. Sąd Apelacyjny wskazał, jednocześnie, iż w analizowanej sprawie jedynym wydatkiem związanym z przedłożeniem dokumentu były koszty wysyłki pocztą w wysokości 9,50 zł. Pozostałe koszty stanowią w istocie wynagrodzenie, co do którego brak jest podstaw prawnych, aby sformułować roszczenie z tego tytułu na podstawie art. 251 k.p.c. Skarżący nie wykazał, aby poniósł odrębne koszty związane wyłącznie z wykonywaniem przez jego pracowników czynności wynikających z konieczności realizacji żądania sądu oraz, że kosztów tych nie poniósłby gdyby nie żądnie sądu.

W niniejszej sprawie powódka nie uzasadniła in concreto sposobu wyliczenia kwoty 45 zł., tytułem opłaty za udzielenie każdej z informacji. Przy czym jasne jest, co do zasady, iż powódka ponosiła koszty wysyłki informacji przekazanych komornikowi oraz jej pracownik musiał poświęcić czas na sporządzenie pism z żądanymi informacjami. W niniejszej sprawie powódka nie podała jakie poniosła koszty związane z doręczeniem komornikowi żądanej informacji, zaś stwierdzenie, iż „czas poświęcony przez pracownika powódki na wykonanie wezwania od Komornika jest bowiem nie mniejszy niż 1 roboczogodzina” (strona piąta pozwu), w zakresie wartość nakładu jakim jest praca ludzka nie wyjaśnia wartości tego nakładu.

Mając powyższe na uwadze w oparciu o treści art. 386 § 1 k.p.c. zaskarżony wyrok należało zmienić w sposób na wstępie wskazany, zaś w pozostałej części apelację oddalić.

Powódka, co do zasady, przegrała postępowanie apelacyjne zatem stosownie do treści art. 98 § 1 k.p.c. winna zwrócić pozwanemu koszty wynagrodzenia jego pełnomocnika, które ustalono w minimalnej stawce, tj. na kwotę 90 zł.

SSO Sławomir Krajewski SSO Agnieszka Bednarek – Moraś SSO Zbigniew Ciechanowicz