Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2015 roku w S.

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej w S.

przeciwko U. D.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną U. D. od wyroku Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 5 listopada 2014 roku, sygn. akt I C 404/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej U. D. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej w S. kwotę 600 (sześciuset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 384/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 16 października 2015 roku

Wyrokiem z dnia 5 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim zasądził od pozwanej U. D. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S. (poprzednio (...) Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w S.) kwotę 8 296 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 lipca 2012 roku do dnia zapłaty (pkt I) i orzekł o kosztach procesu zasądzając z tego tytułu od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1 228,45 zł (pkt II).

Sąd Rejonowy ustalił, że postanowieniem Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 28 stycznia 2009 roku (sygn. akt I Ns 1225/07) w przedmiocie działu spadku i podziału majątku wspólnego T. D. zostało przyznane gospodarstwo rolne obejmujące między innymi nieruchomość rolną niezabudowaną, położoną w obrębie S., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...),
o powierzchni 33, (...) hektarów, dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). W postanowieniu tym zasądzono od T. D. na rzecz U. D. kwotę 204 969,70 zł tytułem dopłaty do przysługującego jej udziału w spadku, płatną w dwóch ratach, z czego pierwsza rata w wysokości 100 000 zł płatna w terminie jednego miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności, a druga
w wysokości 104 969,70 zł w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności. Ponadto
w postanowieniu nakazano U. D., aby w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się postanowienia opróżniła i wydała wnioskodawcy T. D. nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego. Powyższe postanowienie uprawomocniło się z dniem 19 października 2009 roku. W terminie roku od uprawomocnienia się tego orzeczenia, to jest do dnia 19 października 2010 roku, U. D. nie wydała T. D. nieruchomości rolnej niezabudowanej położonej
w obrębie S., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), o powierzchni 33, (...) hektarów, dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Bezpośrednio po upływie terminu T. D. i U. D. negocjowali sposób i rzeczywisty termin przekazania nieruchomości, co okazało się jednak bezskuteczne. T. D. obowiązek zapłaty na rzecz U. D., wynikający z powyższego postanowienia z dnia 28 stycznia 2009 roku, wykonał po terminie, w sierpniu 2011 roku.

Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 20 lutego 2011 roku T. D. uznając, że jest posiadaczem nieruchomości rolnej niezabudowanej położonej w obrębie S., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), o powierzchni 33, (...) hektarów, dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w S. warunkową umowę sprzedaży, na mocy której sprzedał kupującemu powyższą nieruchomość, pod warunkiem, że Skarb Państwa – Agencja Nieruchomości Rolnych w W. Oddział w S. nie skorzysta z przysługującego jej prawa pierwokupu. T. D. zobowiązał się wydać kupującemu przedmiot umowy w dniu zawarcia umowy przeniesienia własności nieruchomości, jeżeli w tym terminie nastąpi zapłata całej ceny określonej na kwotę określonej na kwotę 340 000 zł. Przeniesienie własności nieruchomości nastąpiło z dniem
10 marca 2011 roku.

W dniu 9 maja 2011 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w S. udzieliła T. D. pełnomocnictwa do reprezentowania jej przed właściwymi organami administracji państwowej i samorządowej odnośnie dokonywania wszelkich czynności formalno – prawnych związanych z wyżej wskazaną nieruchomością. T. D. zgodził się również wykonywać prace rolne na nieruchomości na rzecz nowego właściciela. W związku z przyjętym na siebie zobowiązaniem T. D. rozpoczął odchwaszczanie gruntu, czego jednak nie ukończył, ponieważ w międzyczasie, w okresie od maja 2011 roku do lipca 2011 roku, U. D., zaorała pole. Z tytułu prowadzenia upraw rolnych U. D. zostały
w 2011 roku przyznane dopłaty unijne. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w S. również ubiegała się o przyznanie dopłat z tytułu prowadzenia upraw rolnych na przedmiotowym gruncie za 2011 rok. Decyzją Kierownika Biura Powiatowego Agencji restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nr (...)-2012- (...) z dnia 18 maja 2012 roku odmówiono jej przyznania dopłat za rok 2011
i nałożono sankcję w kwocie 22 908,78 zł. Podobnie decyzją nr (...) z dnia 28 maja 2012 roku odmówiono jej przyznania pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania. W uzasadnieniu obu decyzji wskazano, że producent rolny nie uprawdopodobnił stanu posiadania i użytkowania przedmiotowej nieruchomości i nie uprawdopodobnił kosztów na utrzymanie działki rolnej w dobrej kulturze rolnej, ponieważ nie wykonał w tym czasie żadnych zabiegów agrotechnicznych na nieruchomości, zaś prace polowe na gruncie wykonywane były jedynie przez U. D..

Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że pismem z dnia 8 września 2011 roku T. D. złożył wniosek o wszczęcie egzekucji w zakresie obowiązku wydania nieruchomości wskazanych w wyżej przywołanym postanowieniu Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim, w tym nieruchomości rolnej niezabudowanej położonej w obrębie S., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), o powierzchni 33, (...) hektarów, dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Postępowanie egzekucyjne prowadzone było przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim M. O. pod sygn. akt KM 2954/11. T. D. wszedł w posiadanie nieruchomości w dniu
22 października 2011 roku. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w S. pismem z dnia 11 lipca 2012 roku, doręczonym U. D. w dniu 18 lipca 2012 roku, wezwała ją do zapłaty kwoty 14 061 zł z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości.

Zgodnie z ustaleniami Sądu Rejonowego wartość czynszu z tytułu korzystania
z nieruchomości rolnej niezabudowanej położonej w obrębie S., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), o powierzchni 33, (...) hektarów, dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) w okresie od 10 marca 2011 roku do 21 października 2011 roku wynosi 13 610 zł, a wartość czynszu z tytułu korzystania z tej nieruchomości w okresie od
10 lutego 2011 roku do 21 października 2011 roku wynosi 15 580 zł.

Przy tak ustalonym stanie faktycznych Sąd Rejonowy uznał powództwo oparte na przepisach art. 224 – 225 kc za uzasadnione zaznaczając, że powód pierwotnie wniósł
o zasądzenie od pozwanej kwoty 14 061 zł, po czym na rozprawie w dniu 27 stycznia
2014 roku cofnął pozew ponad kwotę 8 296 zł, w następstwie czego postanowieniem z dnia 27 stycznia 2014 roku postępowanie zostało umorzone ponad wskazaną przez powoda kwotę 8 296 zł.

Na wstępie Sąd Rejonowy wskazał, że poza sporem pozostawała w niniejszej sprawie okoliczność, że na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 28 stycznia 2009 roku w sprawie o sygn. akt I Ns 1225/07 pozwana zobowiązana była wydać T. D. między innymi nieruchomość rolną niezabudowaną położoną w obrębie S., oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr (...), o powierzchni 33, (...) hektarów, dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...)
w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia, to jest od dnia
19 października 2009 roku, że T. D. obowiązany był zgodnie z powyższym postanowieniem do zapłaty na rzecz pozwanej kwoty 204 969,70 zł oraz że obowiązek ten został wykonany przez T. D. z opóźnieniem. Sporna była natomiast kwestia przeniesienia własności nieruchomości na powoda, ponieważ pozwana zaprzeczała w tym zakresie twierdzeniom strony przeciwnej. Zdaniem Sądu Rejonowego powód wykazał, że nabył od T. D. opisywaną nieruchomość w dniu 10 marca 2011 roku, albowiem przedstawił na tę okoliczność dokumenty w postaci aktów notarialnych. Pozwana przyznała natomiast, że w 2011 roku, po dniu 10 marca 2011 roku, prowadziła na opisywanym gruncie prace rolne oraz że z tytułu uprawy na tejże nieruchomości pobrała dotacje z funduszy unijnych. W związku z tym Sąd Rejonowy uznał, że U. D. sprawowała nad przedmiotową nieruchomością władztwo w okresie od 10 marca 2011 roku, kiedy grunt ten stał się własnością powoda do dnia 21 października 2011 roku, kiedy został on zajęty na skutek prowadzenia egzekucji komorniczej w sprawie KM 2954/11 i że w konsekwencji korzystała z cudzego gruntu we wskazanym okresie. Sąd Rejonowy zaznaczył, że
w okolicznościach sprawy nie ma znaczenia czy T. D. zrealizował terminowo obowiązek zapłaty na rzecz pozwanej nałożony postanowieniem z dnia 28 stycznia
2009 roku w sprawie o sygn. akt I Ns 1225/07, czy uczynił to z opóźnieniem. Obowiązek wydania przez pozwaną spornej nieruchomości w terminie roku od uprawomocnienia się postanowienia nie był bowiem uwarunkowany dokonaniem przez T. D. zapłaty wskazanej w postanowieniu kwoty. Podzielając dominujący w judykaturze pogląd, według którego posiadaczem w złej wierze jest ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności nie przysługuje jemu, lecz innej osobie Sąd Rejonowy uznał, że pozwana po dniu 9 października 2010 roku była posiadaczem w złej wierze, albowiem korzystała
z przedmiotowej nieruchomość prowadząc na niej prace rolne pomimo tego, że znała treść postanowienia Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 28 stycznia 2009 roku
i miała świadomość, że nieruchomość ta została przyznana tym postanowieniem T. D.. Zaznaczył przy tym, że motywy, którymi kierowała się pozwana wykonując te prace, czyli – jak wynika z jej zeznań – obawa o utratę prawa do dopłat unijnych – jest
w okolicznościach sprawy bez znaczenia. Podobnie za pozbawioną znaczenia Sąd Rejonowy uznał okoliczność czy U. D. posiadała wiedzę o tym, że T. D. sprzedał grunt powodowi. Istotne bowiem było zdaniem Sądu Rejonowego to, że pozwana użytkowała przedmiotową nieruchomość w okresie kiedy nie była już jej właścicielem mając tego świadomość. W związku z tym Sąd Rejonowy uznał, że powód uprawniony jest do żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z należącej do niego nieruchomości, które za okres od 10 marca 2011 roku do 21 października 2011 roku wynosi 13 610 zł. Wskazał przy tym, że przy ustalaniu należnego powodowi wynagrodzenia miał na względzie wnioski zawarte w opinii biegłego P. A., która została uznana za wiarygodną oraz nie była w żaden sposób kwestionowana przez strony.

O odsetkach ustawowych Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 par. 1 kc. Wyjaśnił przy tym, że powód wezwał pozwaną do zapłaty należności z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości pismem z dnia 11 lipca 2012 roku, odebranym przez U. D. w dniu 18 lipca 2012 roku. Termin zapłaty został wyznaczony na dzień 25 lipca
2012 roku. Od następnego dnia pozwana pozostawała zatem w zwłoce ze spełnieniem świadczenia na rzecz powoda. Stąd też Sąd Rejonowy zasądził odsetki ustawowe od kwoty 8 296 zł od dnia 26 lipca 2012 roku, o czym orzekł w pkt I wyroku.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł w pkt II wyroku na podstawie art. 98 par. 1
i 3 kpc, natomiast w punkcie III i IV wyroku orzekł – na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych –
o nieuiszczonych kosztach sądowych w kwocie 230,42 zł mając na uwadze, iż powód wygrał sprawę w 59 %, a pozwana w 41 %.

Od powyższego wyroku apelację wniosła pozwana podnosząc zarzut obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 kpc w zw. z art. 207 par. 6 kpc poprzez błędne niezastosowanie w sprawie oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mających wpływ na jego treść, polegającego na przyjęciu, iż pozwana w sposób bezumowny korzystała z nieruchomości powoda.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisów prawa procesowego, to jest
art. 233 kpc, skutkującego błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mających wpływ na jego treść polegającym na przyjęciu, iż pozwana w sposób bezumowny korzystała z nieruchomości stwierdzić należy, że Sąd I Instancji dokonał prawidłowej oceny zebranego materiału dowodowego, a swoje stanowisko należycie uzasadnił. Nie dopatrując się uchybień w rozumowaniu Sądu Rejonowego Sąd Okręgowy
w pełni podziela dokonane przezeń ustalenia faktyczne i uznaje je za własne. Również dokonana przez Sąd I instancji ocena zgromadzonego materiału dowodowego zasługuje na aprobatę Sądu Odwoławczego. W ramach instancyjnej kontroli zaskarżonego orzeczenia nie sposób dopatrzyć się w postępowaniu Sądu Rejonowego przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, czy też jakichkolwiek innych uchybień prawa materialnego czy procesowego.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pozwana w okresie od 20 listopada 2010 roku nie legitymowała się żadnym uprawnieniem do władania nieruchomością w postaci nieruchomości rolnej niezabudowanej, położonej w obrębie S., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka numer (...) o powierzchni 33, (...) hektarów, dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Słusznie Sąd Rejonowy uznał, że okoliczność ta nie może budzić wątpliwości w świetle postanowienia Sądu Rejonowego Stargardzie Szczecińskim z dnia 28 stycznia 2009 roku, wydanego w sprawie I Ns 1225/07, w którym w punkcie IV ppkt 1 na wyłączną własność T. D. przyznano gospodarstwo rolne obejmujące m.in. powyższą nieruchomość, a w punkcie VI nakazano U. D., aby w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się postanowienia opróżniła i wydała T. D. w stanie wolnym od osób i rzeczy nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolne, w tym m.in. powyższą nieruchomość. Powyższe postanowienie uprawomocniło się z dniem 19 listopada 2009 roku. Do dnia 19 listopada 2010 roku pozwana nie wydała T. D. przedmiotowej nieruchomości.
Z protokołu z dnia 21 października 2011 roku znajdującego się w aktach Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim M. O. o sygn. akt 2954/11 (k. 53) wprost wynika, że dopiero w tym właśnie dniu zostały dokonane czynności egzekucyjne polegające na wydaniu wierzycielowi tej konkretnej nieruchomości.

Podkreślenia wymaga, że w punkcie VI powołanego postanowienia wprost określone zostało komu i w jakim terminie U. D. ma wydać nieruchomość. Z obowiązku tego się nie wywiązała, co sama przyznała będąc przesłuchiwaną w charakterze strony
(k. 139) wskazując, że gospodarstwo rolne zajmowała do października 2011 roku, czyli do czasu swojej z niego wyprowadzki. Jeszcze w lipcu 2011 roku pozwana – jak wynika z jej zeznań – wykonała na działce nr (...) prace polowe. Co prawda pozwana zeznała, że gospodarstwo rolne opuściła w dniu 2 lub 3 października 2011 roku, kiedy to wyprowadziła się z budynku usytuowanego na wchodzącej w skład tego gospodarstwa działce numer (...) położonej w C., dla której Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), to jednak należy zwrócić uwagę na to, że z zeznań pozwanej wprost wynika, że nikomu nie wydała kluczy od mieszkania. Nieruchomość stanowiąca działkę rolną zabudowaną numer 282, jak wynika z protokołu Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim M. O. o sygn. akt 2954/11(k. 58), została wydana wierzycielowi w stanie wolnym od osób i rzeczy dopiero w dniu 22 października 2011 roku. Skoro pozwana faktycznie władała nieruchomością rolną niezabudowaną, położoną w obrębie S., oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka numer (...), to co do zasady miała obowiązek wynagrodzenia za korzystanie z niej, przy czym w okresie do dnia 9 marca 2011 roku T. D., a od dnia 10 marca 2011 roku nowemu właścicielowi – powódce. Znajduje to uzasadnienie
w treści art. 225 kc w zw. z art. 224 § 2 kc. Pozwana, jak już wskazano, znała treść prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia
28 stycznia 2009 roku, które jednoznacznie rozstrzygało zagadnienie prawa własności do przedmiotowej nieruchomości na rzecz T. D.. Skoro tak, to w sposób oczywisty od dnia 20 listopada 2010 roku władając nieruchomością pozostawała już w złej wierze. Zaznaczyć przy tym należy, że pozwana w żaden sposób nie wykazała, by w spornym okresie przysługiwał jej jakikolwiek tytuł prawny do nieruchomości stanowiącej działkę nr (...).

Podnoszona przez pozwaną okoliczność, że o zmianie osoby właściciela dowiedziała się dopiero od komornika sądowego, gdyż wcześniej ani T. D., ani powódka jej
o tym nie zawiadomili jest bez znaczenia. Termin do wydania nieruchomości T. D. upłynął bowiem pozwanej w dniu 19 listopada 2010 roku, a zatem na długo przed nabyciem nieruchomości przez powódkę. Podobnie bez znaczenia, na co słusznie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, pozostaje okoliczność, że T. D. nie wykonał w terminie swojego obowiązku uiszczenia na rzecz U. D. kwoty zasądzonej w pkt V postanowienia Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 28 stycznia 2009 roku tytułem dopłaty, albowiem nałożony na U. D. obowiązek wydania T. D. nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego nie był w żaden sposób uwarunkowany uprzednim uiszczeniem na jej rzecz przez T. D. kwoty zasądzonej tytułem dopłaty. Z kolei powódka wezwała pozwaną do zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości pismem z dnia 11 lipca 2012 roku odebranym przez pozwaną w dniu 18 lipca 2012 roku w termie do dnia 25 lipca 2012 roku. Stąd też słusznie Sąd Rejonowy uznał, że od dnia 26 lipca 2012 roku pozwana pozostaje
w opóźnieniu w zapłacie.

W dalszej kolejności wskazać należy, że w par. 5 umowy sprzedaży nieruchomości
z dnia 10 marca 2011 roku istotnie wskazano, na co zwracał uwagę apelujący, że wydanie przedmiotu umowy w posiadanie strony kupującej nastąpiło w dniu zawarcia umowy. Okoliczność ta nie znajduje jednak potwierdzenia w ustalonym stanie faktycznym. Nieruchomość została bowiem wydana wierzycielowi dopiero w dniu 21 października
2011 roku w toku postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie tytułu wykonawczego wydanego w sprawie I Ns 1225/07, co powódka konsekwentnie podnosiła
w toku całego postępowania oraz co jasno wynika z zebranego materiału dowodowego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 207 par. 6 kpc stwierdzić należy, że jest on pozbawiony podstaw.

Jakkolwiek strona powodowa co do zasady winna powołać wszystkie dowody na poparcie swych twierdzeń już w pozwie lub piśmie przygotowawczym, do którego złożenia została zobowiązana zarządzeniem z dnia 8 marca 2013 roku, to jednak należy mieć na uwadze, że sąd pomija spóźnione dowody dopiero po dokonaniu oceny, czy nie występuje chociażby jedna z okoliczności wyłączających to pominięcie określonych w art. 207
par. 6 kpc. Sąd nie może zatem spóźnionego dowodu pominąć, jeżeli strona powodowa uprawdopodobni, że nie zgłosiła go w pozwie lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki
w rozpoznawaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Ocena sądu, że występuje choćby jedna z tych przyczyn, wyłącza zastosowanie rygoru pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów. Tym różni się zatem system dyskrecjonalnej władzy sędziego od systemu prekluzji, że o granicach czasowych gromadzenia materiału procesowego decyduje sąd, a nie ustawa wyraźnie ten termin określająca.

Sąd Rejonowy dopuszczając dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości nie naruszył powołanego przepisu.

Wskazać należy, że powód powołał dowód z opinii biegłego w piśmie z dnia
27 października 2013 roku, a zatem przed rozprawą wyznaczoną na dzień 6 listopada
2013 roku. Rozprawa ta została odroczona do dnia 27 stycznia 2014 roku, przy czym nastąpiło to z innych przyczyn niż powołanie przez powoda dowodu z opinii biegłego.
W postanowieniu z dnia 25 lutego 2014 roku termin do sporządzenia opinii został wyznaczony biegłemu na 2 miesiące. Uwzględniając stan postępowania istniejący
w momencie zgłoszenia przez powoda wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego oraz biorąc pod uwagę fakt, że wyznaczany biegłemu termin na sporządzenie opinii
w podobnych sprawach wynosi przeciętne od czterech do ośmiu tygodni, stwierdzić należy, że dopuszczenie przez Sąd spóźnionego dowodu z opinii biegłego na rozprawie w dniu
6 listopada 2013 roku nie spowodowałoby zwłoki w postępowaniu, skoro termin kolejnej rozprawy został wyznaczony na dzień przypadający niemal za trzy miesiące. Już na rozprawie w dniu 6 listopada 2013 roku istniały zatem podstawy do uwzględnienia spóźnionego dowodu.

W sytuacji, w której pominięcie dowodu z opinii biegłego na rozprawie w dniu
6 listopada 2013 roku było niezasadne, fakt późniejszego dopuszczenia tego dowodu przez sąd postanowieniem z dnia 25 lutego 2014 roku oraz przekroczenie przez biegłego terminu wyznaczonego na sporządzenie opinii nie może obciążać powoda, który wniosek dowodowy zgłosił w czasie, w którym jego uwzględnienie nie spowodowałoby, przy terminowym sporządzeniu opinii przez biegłego i przy – jak to miało miejsce w niniejszej sprawie – niekwestionowaniu opinii przez żadną ze stron – zwłoki w rozpoznaniu sprawy rozumianej jako wydłużenie czasu postępowania w stosunku do tego, ile by ono trwało w sytuacji,
w której materiał ten zostałby pominięty.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do wyniku sprawy
w drugiej instancji na podstawie art. 98 par. 1 i 3 w związku z art. 99 w związku z art. 109 par. 2 kpc. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 600 zł składa się wynagrodzenie pełnomocnika powódki ustalone, przy uwzględnieniu wartości przedmiotu zaskarżenia, na podstawie par. 6 pkt 4 w związku z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.