Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Tomasz Sobieraj

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2016 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. P.

przeciwko J. J.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 3 marca 2016 roku, sygn. akt I C 1139/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej J. J. na rzecz powódki E. P. kwotę 600 [sześciuset] złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Sędzia Sądu Okręgowego Tomasz Sobieraj

Sygn. akt II Ca 955/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 marca 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie:

- w punkcie I zasądził od pozwanej J. J. na rzecz powódki E. P. kwotę 2.800 złotych;

- w punkcie II zasądził od pozwanej J. J. na rzecz powódki E. P. kwotę 652,63 złotych tytułem kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy powołał się na następujące ustalenia i rozważania prawne:

Powódka E. P. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie opieki na osobami starszymi na terenie Niemiec oraz agencję pośrednictwa pracy. W dniu 8 lutego 2013 roku E. P. zawarła z J. J. umowę o szkolenie zawodowe pod nazwą „Opiekunka osoby starszej 2 językiem niemieckim”. Umowa przewidywała, że szkolenie zostanie zrealizowane w okresie od 21 lutego 2013 r, do 25 kwietnia 2013 roku obejmując 200 godzin zajęć w trzech modułach.. Szkolenie miało zostać zakończone egzaminem, po którego złożeniu kursant miał otrzymać stosowne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia. Odpłatność za udział w szkoleniu została w umowie określona na 2 800 złotych plus podatek VAT, nie wskazując jednak terminu, do którego opłata ma zostać wniesiona. Jednocześnie strony przewidziały możliwość obniżenia wysokości tejże opłaty do 1 złotych brutto w razie wybrania uczestnika szkolenia przez klienta niemieckiego i spełnienia warunków przewidziany w § 5 umowy. Warunkami tymi było między innymi otrzymanie pozytywnych ocen ze wszystkich modułów szkolenia; otrzymanie pozytywnej opinii prowadzącego szkolenie z ankiety badającej zachowania społeczne w zawodzie opiekunki osoby starszej wypełnionej w trakcie szkolenia; podpisania na okres 2 miesięcy w terminie 7 dni od ukończenia szkolenia umowy przedwstępnej o świadczenie usług opiekuńczych i gotowości do wyjazdu od dnia podpisania umowy, z której formularzem uczestnik został zapoznany przy zawieraniu umowy szkolenie; faktycznego świadczenia usług opieki na rzecz klientów szkolącego przez okres łącznie 12 miesięcy (365 dni) w ciągu 24 miesięcy który może być podzielony na krótsze okresy. W dniu 18 lutego 2013 roku strony zawarły aneks do ww. umowy w którym zmianie uległ termin szkolenia od dnia 12 marca 2013 roku do dnia 15 maja 2013 roku J. J. przystąpiła do szkolenia zorganizowanego przez powódkę uczestnicząc w zajęciach. Szkolenie zostało zakończone egzaminem. Wobec ukończenia szkolenia przez pozwaną powódka wystawiła jej stosowne zaświadczenie. E. P. z przyczyn ekonomicznych była zmuszona do zakończenia działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa pracy w drugiej połowie 2013 roku. Wynikało to ze zmiany interpretacji przepisów przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zakresie wystawiania opiekunom zaświadczeń na druku A 1, co czyniło kierowanie do płacy nieopłacalnym. Pismem z dnia 4 lipca 2013 roku A (...) poinformowała rodzinę osoby którą J. J. się opiekowała, że z uwagi na to, że jej firma partnerska DORADCA E. P. dokonuje obecnie zmiany istniejącej struktury organizacyjnej firmy, ich opiekunka kontynuować będzie zatrudnienie w firmie A (...) Firma A (...) była firmą stanowiącą konkurencję pozwanej, powódki nie wiązała żadna umowa z A (...) i nie otrzymała od niej żadnego wynagrodzenia. J. J. spełniła wszystkie warunki niezbędne do uzyskania obniżenia opłaty za szkolenie za wyjątkiem przepracowania określonego czasu u klienta niemieckiego, z powodu zmiany interpretacji przepisów przez ZUS. J. J. pracowała w miejscu pracy wskazanym przez powódkę pół roku. Pismem z dnia 4 października 2013 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 2 800 złotych tytułem uregulowania opłaty za szkolenie.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne .Sąd zakwalifikował łącząca strony umowę jako umowę o świadczenie usług (art. 750 k.c.), do której odpowiednio stosuje się przepisy o zleceniu (734 k.c. i nast). Sąd Rejonowy przyjął, że J. J. nie spełniła warunku obniżenia opłaty określonego w § 5 e tj. nie świadczyła faktycznie usług opieki na rzecz powódki przez okres łącznie 12 miesięcy, a niespełnienie tego warunku było następstwem okoliczności leżących po stronie E. P.. W tym zakresie Sąd przywołał treść art. 93 § 1 Kodeksu cywilnego, wskazując iż przyjęcie fikcji ziszczenia się warunku wymaga łącznego zajścia następujących okoliczności: nieziszczenie się warunku musi być następstwem działania lub zaniechania strony, której zależy na nieziszczeniu, przeszkodzenie w ziszczeniu się warunku musi nastąpić w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Sąd Rejonowy wskazał, że zachowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego to, najogólniej rzecz biorąc, zachowanie kwalifikowane negatywnie na gruncie dominujących w społeczeństwie ocen aksjologicznych. Sąd Rejonowy podał, że jakkolwiek uznanie danej zasady współżycia społecznego za w tym, czy w innym sensie ważną czy wiążącą nie jest sprawą pozbawioną wątpliwości, bez ryzyka błędu można powtórzyć za jednolitym stanowiskiem nauki, że naruszenie tych zasad jest zdarzeniem w tym sensie obiektywnym, że niezależnym od okoliczności związanych z podmiotem dopuszczającym się ich naruszenia (zwłaszcza zaś od tego, czy akceptuje on daną zasadę współżycia społecznego czy nie; tak trafnie m.in. A. Janiak, w: Kidyba, Komentarz KC, t. I, 2012, s. 592). Sąd Rejonowy przyjął, że w badanej sprawie warunek o jaki mowa nie ziścił się w związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej przez E. P., tym niemniej pozwana nie wykazała iżby owo pozostawało w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Postepowanie dowodowe wykazało, iż zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej było związane ze zmianą w interpretacji przepisów przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zakresie wystawiania opiekunom zaświadczeń na druku A1, co czyniło kierowanie ich do pracy nieopłacalnym. W rezultacie o zaprzestaniu je prowadzenia zadecydowały względy ekonomiczne. Zdaniem sadu pozwana nie wykazała by podstawy były inne a także by miały na celu pokrzywdzenie kursantów działających w dobrej wierze. O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. przyjmując jako początkową datę ich naliczenia, upływ terminu wskazanego w skierowanym do pozwanej wezwaniu. O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona pozwana zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie:

a)  przepisów postępowania - art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego polegająca na błędnym przejęciu, iż: pozwana nie spełniła wymogów do obniżenia odpłatności szkolenia do kwoty 1 złotych brutto, w działaniach powódki nie stwierdzono, iż są one sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, przyczyną niespełnienia wymogu przepracowania określonego czasu przez pozwaną była zmiana interpretacji przepisów przez ZUS;

b)  prawa materialnego- art. 93 § 1 k.c. przez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że działania powódki nie były sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

c)  prawa materialnego- art. 65 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że dopuszczalnym jest oparcie się o dosłowne brzmienie umowy w miejsce zbadania zgodnego zamiaru stron i celu umowy;

d)  prawa materialnego- art. 481 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i zasądzenie odsetek za opóźnienie w sytuacji, gdy powódka żądała zasądzenia roszczenia z odsetkami ustawowymi.

Apelująca podniosła, iż pomiędzy stronami zostało ustalone, iż w przypadku spełnienia warunków z § 5 umowy i podjęcia zatrudnienia odpłatność za szkolenie wynosić będzie 1 złotych. Taka była woła stron, gdyż tylko na takiej zasadzie pozwana zgodziła się podpisać umowę. Po ukończeniu kursu pozwana otrzymała zaświadczenie o ukończonym szkoleniu, w wymaganym terminie wyraziła wolę podpisania z firmą powódki umowy przedwstępnej na świadczenie usług opiekuńczych na rzecz osób starszych w Niemczech w ciągu 7 dni od dnia zakończenia szkolenia. Została nadto wybrana przez klienta niemieckiego i w czerwcu 2013roku wyjechała do Niemiec. W lipcu 2013 roku pozwana otrzymała od niemieckiej rodziny pismo o przekazaniu jej przez powódkę innej firmy, którą była firma A (...). Powódka ani nikt z jej pracowników nie informował pozwanej o rzekomo dokonywanych zmianach organizacyjnych firmy powódki i że pozwana będzie kontynuować zatrudnienie w innej firmie. Skoro powódka zawarła z pozwaną umowę na świadczenie usług opiekuńczych na rzecz klientów w Niemczech to winna poinformować pozwaną o zmianach w tej umowie. Zdaniem apelującej działanie powódki było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Powódka jako strona umowy, która zawarła z pozwaną umowę o świadczenie usług nie kontaktowała się z pozwaną. Nigdy nie wyjaśniła przyczyn, dla których przekazała pozwaną do innej firmy. Tym samym jednostronnie zerwała łączącą ją umowę z pozwaną. Również z dokumentu z dnia 4 lipca 2013roku wynika, iż powódka i A (...) są firmami partnerskimi a powódka dokonuje zmian struktury organizacyjnej swojej firmy. Podana przyczyna przekazania pozwanej do innej firmy nie była prawdziwa, gdyż powódka podjęła decyzję o likwidacji działalności gospodarczej. Również o tym fakcie nie informowała pozwanej. To pozwana sama kontaktowała się biurem powódki. W biurze potwierdzono, iż zostaje na tych samych zasadach. Po powrocie do Polski pozwana próbowała skontaktować się z powódką jednak działalność został zlikwidowana. Takie działanie powódki nie można uznać za zgodne z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Apelująca podniosła, iż podstawę do zastosowania normy art. 93 k.c. nie jest konieczne zawinione działanie strony, ale również działania obiektywnie oceniane jako nielojalne mogą stanowić podstawę jej zastosowania. Zachowania powódki, wedle apelującej nie było właściwe, gdyż obowiązkiem powódki było osobiste poinformowanie pozwanej o zmianie umowy. Pozwana pomimo braku kontaktu z powódką kontynuowała zatrudnienie będąc przekonana, iż po powrocie do Polski będzie mogła nadal świadczyć usługi na rzecz powódki. Jednak nie było to możliwe, gdyż dowiedział się o likwidacji firmy powódki. Nadto, zapisy umowy wymagały by wszelkie jej zmiany dokonywane były w formie pisemnej. W ocenie pozwanej, nie mogła świadczyć usług na rzecz powódki, nie z powodu zmiany interpretacji przepisów przez ZUS, ale z uwagi na likwidacje działalności przez powódkę. Apelująca dodała, iż ewentualną podstawę zasadzenia odsetek winien stanowić przepis art. 359 § 2 k.c. a nie jak przyjął sąd art. 481 § 1 k.c. Nadto sąd zasądzając odsetki nie uwzględnił zmiany przepisów jaka miała miejsce od 1 stycznia 2016roku

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przechodząc do oceny zasadności zgłoszonego przez powódkę w tym postępowaniu roszczenia Sąd Odwoławczy przyjął nade wszystko, iż umowę zawartą przez strony należy zakwalifikować jako umowę o świadczenie usług, stypizowaną w art. 750 k.c. W świetle tego przepisu, do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Należy mieć na uwadze, iż zlecenie jest z zasady odpłatne, dlatego też w braku odmiennych ustaleń stron umowy, przyjmującemu zlecenie co do zasady należy się za jego wykonanie wynagrodzenie (art. 735 § 1 k.c.). Przy czym wedle art. 744 k.c., w razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.

Powódka w toku tego postępowania domagała się od pozwanej zapłaty kwoty 2.800 złotych, wskazując iż nie otrzymała od pozwanej zapłaty należności wynikającej z umowy szkoleniowej zawartej w dniu 8 lutego 2013 roku ( vide: umowa z dnia 8.02.2013 roku, k. 25-26; Aneks z dn. 8.02.2013 roku, k. 30). Pozwana kwestionowała ten obowiązek podnosząc, iż spełniła przesłanki zwalniające ją z opłaty za szkolenie.

Mając na uwadze zaprezentowane wyżej stanowiska procesowe stron oraz dokonując analizy charakteru zgłoszonego przez powódkę roszczenia, stwierdzić należało że okoliczność, wykonania przez powódkę świadczenia objętego umową a polegającego na przeprowadzeniu szkolenia, nie budziła w świetle naprowadzonych przez powódkę dowodów żadnych wątpliwości. Nie kwestionowała tego także strona pozwana.

Treścią zobowiązania strony pozwanej była zapłata na rzecz powódki kosztów szkolenia określonych na kwotę 2.800 złotych ( § 7 ust. 1 umowy). Istotnym jest to, że strony w umowie przewidziały możliwość obniżenia opłaty za szkolenie do kwoty 1 złoty brutto w przypadku kumulatywnego spełnienia przesłanek określonych w § 5 umowy oraz wybrania uczestnika przez klienta niemieckiego tj:

a)  złożenia oświadczenia w dniu podpisania umowy szkoleniowej, iż po zakończeniu szkolenia wyraża wolę zawarcia umowy przedwstępnej z Ośrodkiem o świadczenie usług opiekuńczych na rzecz osób starczych w Niemczech dla klientów Ośrodka w okresie 7 dni od zakończenia szkolenia; Uczestnik jest zobowiązany do samodzielnego zgłoszenia się do Ośrodka w celu podpisania umowy;

b)  otrzymania pozytywnych ocen z każdego modułów szkolenia;

c)  otrzymania pozytywnej opinii Ośrodka z ankiety badającej zachowania społeczne w zawodzie opiekuna osoby starszej, wypełnionej podczas trwania szkolenia;

d)  podpisania na okres 2 miesięcy - w terminie 7 dni od dnia zakończenia szkolenia umowy przedwstępnej o świadczenie usług opiekuńczych i gotowości do wyjazdu od dnia podpisania umowy, której treścią jest poszukiwanie przez Ośrodek klienta zainteresowanego świadczeniem w/w/ usług przez uczestnika szkolenia;

e)  faktycznego świadczenia usług opieki na rzecz klientów Ośrodka przez okres łącznie 12 miesięcy ( 365 dni) w ciągu 24 miesięcy, który może być podzielony na krótsze okresy.

Przy takim skonstruowaniu zobowiązań stron, nie ulega wątpliwości, iż zapis § 7 ust. 2 odnoszący się do kwestii obniżenia opłaty nie może być wykładany w sposób kategoryczny tj. obligatoryjnego obniżenia opłaty za szkolenie w sytuacji kumulatywnego ziszczenia się przesłanek wskazanych w § 5 umowy. Użyty w treści § 7 ust. 2 zwrot „ może”, nakazuje bowiem przyjąć, że spełnienie przesłanek z § 5 nie prowadzi niejako do automatycznego obniżenia opłaty z tytułu kosztów szkolenia z kwoty 2.800 złotych do kwoty 1 złoty, gdyż kwestia ta dalej pozostawiona została ocenie przeprowadzającego szkolenie.

W procesie wykładni oświadczeń woli złożonych w formie pisemnej zasadnicze znaczenie należy nadać językowym regułom znaczeniowym, tym niemniej odwołanie się do reguł językowych, ze względu na brzmienie art. 65 § 2 k.c., nie może stanowić wyłącznej podstawy ustalenia sensu złożonych przez strony oświadczeń woli. W świetle art. 65 § 2 k.c. wykładnia umowy wymaga bowiem analizy zgodnego zamiaru stron i celu umowy, którą należy dokonywać z uwzględnieniem całego kontekstu oświadczeń badanych w aspekcie treści, jak i okoliczności w których zostały one złożone (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2009, sygn. akt IV CSK 558/08; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 roku, sygn. akt II CK 104/02, LEX nr 602215; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2008 roku, sygn. akt V CSK 174/08, LEX nr 477605; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2005 roku, sygn. akt IV CK 448/04, LEX nr 177235). Oznacza to zatem, że sąd, kierując się wynikającymi z art. 65 k.c. dyrektywami wykładni umowy, powinien brać pod uwagę nie tylko postanowienia spornego fragmentu umowy, lecz również uwzględniać inne związane z nim postanowienia umowy, a nawet kontekst faktyczny, w którym projekt umowy sporządzono, jak również kontekst w którym umowę zawierano (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2004 roku, sygn. akt IV CK 582/03; LEX nr 188466; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.04.2012 roku, sygn. akt IV CSK 569/12). Przedstawione powyżej reguły wykładni oświadczeń woli wyrażonych w formie pisemnej oznaczają, że wykładni podlega rzeczywisty zamiar i wola stron w dacie złożenia kwestionowanych oświadczeń woli, a nie to, jak strony rozumiały oświadczenia czy interpretowały je później, na skutek zmiany okoliczności, a w szczególności wskutek powstania między nimi konfliktu.

W kontekście powyższych uwag, należało mieć na uwadze fakt, że mocą zawartej powyżej umowy strony przewidziały „ możliwość” obniżenia opłaty za szkolenie, przy czym skorzystanie z tego uprawnienia zostało uzależnione od woli podmiotu organizującego i przeprowadzającego przedmiotowe szkolenie- czyli powódki. Powyższe implikuje wniosek, że nawet przy założeniu że pozwana uczyniła zadość wszystkim wymaganiom uprawniającym do obniżenia kosztów szkolenia i tak w ostateczności decyzja ta należała do strony powodowej. Akta sprawy i stanowisko procesowe powódki nie wskazują, iżby tego rodzaju oświadczenie zostało przez nią złożone. Niezależnie od powyższego, w świetle łączącej strony umowy, zaistnienie podstaw do takiego zwolnienia winna wykazać strona pozwana ( 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.)

Sąd Okręgowy, poddając analizie materiał dowodowy załączony do akt sprawy stwierdził, iż nie wynika z niego, iżby pozwana spełniła warunek o jakim mowa w § 5 lit b – tj. uzyskała pozytywną ocenę z każdego z modułów szkolenia. W tym miejscu zwrócenia uwagi wymaga, iż przedmiotowe szkolenie składało się z trzech modułów, a mianowicie:

a)  modułu I - obejmującego zajęcia teoretyczne i warsztatowe odbywające się w sali wykładowej określonej w harmonogramie szkolenia z zakresu specyfiki pracy, pierwszej pomocy, pielęgnacji i higieny, zaspokajania potrzeb osób starszych ( § 1 lit a)

b)  modułu II - obejmującego szkolenie z zakresu praktycznej nauki zawodu opiekuna osoby starszej ( § 1 lit b);

c)  modułu III - obejmującego szkolenie z podstaw języka niemieckiego z uwzględnieniem słownictwa stosowanego w zawodzie opiekun osoby starszej ( § 1 lit c);

Wedle, przywołanego powyżej § 5 lit b jedynie pozytywna ocena z każdego z wyżej wymienionych modułów była równoznaczna ze spełnieniem przewidzianego w tym paragrafie warunku. Z kolei, oceną pozytywną w rozumieniu zawartej przez strony umowy było uzyskanie oceny co najmniej dostatecznej, co wynika wprost z zapisu § 2 ust. 6 umowy, w którym wskazano - „ podczas szkolenia stosowana będzie następująca skala ocen: 5 (bardzo dobry), 4 (dobra), 3 (dostateczna), 2 (niedostateczna). Za ocenę pozytywną uznaje się każdą ocenę od dostatecznej wzwyż”. Jednocześnie, w § 2 ust. 5 przewidziano, że uczestnik, który otrzyma ocenę niedostateczną z egzaminu ustnego lub pisemnego z modułu III może w terminie 2 dni od dnia egzaminu złożyć wniosek o przystąpienie do egzaminu poprawkowego w zastrzeżeniem, że decyzja o jego przeprowadzeniu należy do Ośrodka. W przypadku wyrażenia zgody na przeprowadzenie egzaminu poprawkowego uczestnik jest zobowiązany do wniesienia opłaty w wysokości 100 złotych na rachunek bankowy w kasie Ośrodka najpóźniej w dniu egzaminu poprawkowego. Termin egzaminu poprawkowego może być wyznaczony maksymalnie w okresie 3 tygodni od złożenia wniosku.

Z załączonego do akt niniejszej sprawy dowodu w postaci „zaświadczenia o ukończeniu szkolenia”, wystawionego w dniu 14 maja 2013 roku przez Ośrodek (...), wynika iż pozwana ukończyła szkolenie organizowane w okresie 12 marca 2013 roku do dnia 14 maja 2013 roku, uzyskując ocenę dobrą z modułu I oraz II oraz niedostateczną z modułu III. Powyższe koresponduje z protokołem egzaminu końcowego z modułu III, w treści którego wskazano, że z części pisemnej oraz ustnej egzaminu z języka niemieckiego pozwana uzyskała ocenę niedostateczną, co dało tożsamy wynik końcowy (vide k. 33). W aktach sprawy nie znajduje się żaden dowód wskazujący na podejście do egzaminu poprawkowego i uzyskanie wyniku pozytywnego z modułu III. W rezultacie, brak oceny pozytywnej z tego modułu, przesądził o nieziszczeniu się przesłanki z § 5 lit b umowy, co z kolei implikowało konieczność uiszczenia przez pozwaną pełnej opłaty za szkolenie.

Poza tym, faktem bezspornym jest, że nie ziścił się warunek w postaci świadczenia przez pozwaną usług opieki nad osobami starszymi przez 12 miesięcy, w okresie 24 miesięcy od zawarcia umowy przedwstępnej. Jakkolwiek, ten stan rzeczy powstał w związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej przez powódkę, to oceniając tą relację nie sposób było dostrzec przesłanek pozwalających na akceptację tezy, iż takie działanie powódki miało na celu uzyskanie od pozwanej zwrotu kosztów szkolenia. Argumentacja Sądu Rejonowego jest słuszna a zarzut naruszenia art. 93 § 1 k.c. chybiony.

Należy bowiem zauważyć, iż w świetle powołanej regulacji zachowanie strony, zachowanie strony umowy, której zależy na nieziszczeniu się warunku i która przeszkodzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego ziszczeniu się warunku- musi być działaniem ukierunkowanym na wywołanie tego skutku (vide uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 2006 roku w sprawie V CSK 86/05).

Powódka nie miała wpływu na zmianę interpretacji przepisów przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dotyczących delegowania pracowników poza granice kraju. Wobec odmowy wystawienia druku A1 przez ZUS nie mogła skierować pracowników do wykonywania usług opiekuna na terenie Niemiec, albowiem jego brak skutkował odmową zatrudnienia. Te okoliczności ostatecznie zadecydowały o tym, że podjęła decyzję o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, która z uwagi na powyższe nie mogła być wykonywana zgodnie z dotychczasowym profilem działalności, co w dalszej kolejności miało także wpływ na sytuacje ekonomiczną powódki. Argumentem przemawiającym za tym, że działanie powódki nie było ukierunkowane na doprowadzenie do nieziszczenia się warunku umownego, świadczy fakt podjęcia rozmów m.in. z firma A (...), pod skrzydłami której pozwana miała możliwość kontynuowania zatrudnienia. O powyższym fakcie pozwana została poinformowana w piśmie z dnia 4 lipca 2013 roku (vide k. 45). Ponadto, treść zeznań złożonych przez pozwaną na rozprawie w dniu 29 października 2015 roku, wskazuje że po jego otrzymaniu skontaktowała się telefonicznie z firma powódki, która potwierdziła, że praca będzie wykonywana na takich samych warunkach jak dotychczas („ja wtedy sama dzwoniłam do biura firmy, gdzie usłyszałam że zostaję na takich samych warunkach jak były”). Jednocześnie, zeznania pozwanej wskazują iż ze stworzonej dlań możliwości nie skorzystała. Pozwana po upływie pół roku wróciła do Polski i od tamtej pory nie wykonuje pracy w charakterze opiekuna (vide protokół rozprawy z dnia 29 października 2015 roku Ja skończyłam szkolenie i pojechałam do pracy do Niemiec, gdzie przepracowałam pół roku, bo babcia zmarła. Wróciłam do Polski i skończyłam działalność”(…) Ja nie pracuję do tej pory. Firma (...) nie miała na S. nic do zaoferowania”).

Nietrafny okazał się zarzut naruszenia art. 481 § 1 k.c. Zgłoszone przez powódkę roszczenie odsetkowe ma swoje uzasadnienie w normie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. W związku z niewskazaniem w umowie terminu płatności opłaty za szkolenie, pozwana była obowiązana uiścić wskazaną kwotę na wezwanie powódki, co też nastąpiło w piśmie doręczonym pozwanej w dniu 10 października 2013 roku ( vide k. 35). Ustawą z dnia 9 października 2015 roku - o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.1830) wprowadzono na grunt kodeksu cywilnego rozróżnienie na "odsetki" i o nich jest mowa w art. 359 k.c.( odsetki kapitałowe) oraz "odsetki za opóźnienie", których dotyczy art. 481 k.c. Zmieniono zasady ustalania wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie- art. 481 k.c.( art. 2 pkt 2 ustawy). Według zmienionego § 2 art. 481 k.c. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie jest równa stopie referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, zaś maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie w stosunku rocznym nie może przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (art. 481 § 2 1 k.c.). Powyższa zmiana weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku (art. 57 ustawy zmieniającej), natomiast według przepisu art. 56 ustawy zmieniającej do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Jeśli zatem okres opóźnienia rozpoczął się przed 1 stycznia 2016 roku, za czas do 31 grudnia 2015 roku należą się odsetki ustawowe na podstawie wówczas obowiązującego art. 359 § 2 i 3 k.c. oraz wydanego na podstawie § 3 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości odsetek ustawowych, natomiast od 1 stycznia 2016 roku – odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 § 2 k.c. w nowym brzmieniu. Powódka dochodził odsetek ustawowych, które były odsetkami za opóźnienie w rozumieniu 481 k.c., bowiem wynikały z nieterminowego spełnienia świadczenia przez pozwaną. Sąd Rejonowy w sentencji orzeczenia, zastosował nowa nomenklaturę bowiem zasądził dochodzoną pozwem kwotę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2013 roku, co nie stanowi o żadnej wadliwości zapadłego orzeczenia. W rezultacie, za okres od dnia 11 października 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku (tj. dnia poprzedzającego wejście w życie ustawy zmieniającej) nie zachodziła konieczność uwidaczniania w sentencji postanowienia, że odsetki (do dnia 31 grudnia 2015 roku) winny być zasądzone według reguł wynikających z dotychczasowego brzmienia art. 481 § 2 k.c., zaś od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 481 § 2, 2 ¹ k.c., gdyż wynika to z przepisów prawa. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż orzeczenie Sądu Rejonowego jest prawidłowe zaś apelacja jako nieuzasadniona na mocy art. 385 k.p.c. podlega oddaleniu, o czym orzeczono, jak w punkcie 1. sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. sentencji wyroku. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Cytowany przepis wyraża podstawową zasadę rozstrzygania o kosztach postępowania - odpowiedzialności za jego wynik. Mając powyższe unormowanie na względzie Sąd Okręgowy wskazuje, iż w rozpatrywanej sprawie apelacja pozwanej okazała się w całości niezasadna, a więc to ona jest w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. stroną przegrywającą sprawę w postępowaniu apelacyjnym. Zatem wobec zgłoszonego przez powódkę żądania zwrotu kosztów tego postępowania, to pozwana winna zwrócić jej przedmiotowe koszty. Koszty postępowania apelacyjnego pozwanej wyniosły 600 złotych, a stanowi je w tej wysokości wynagrodzenie adwokata reprezentującego tę stronę, które przy uwzględnieniu wartości przedmiotu zaskarżenia i wysokości stawki minimalnej, zostało ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1800).

Sędzia Sądu Okręgowego Tomasz Sobieraj