Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2017 r. w Warszawie

sprawy K. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania K. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 29 lipca 2016 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

K. N. w dniu 17 sierpnia 2016 r. za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. złożyła odwołanie do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych od decyzji ww. organu rentowego z dnia 29 lipca 2016 r., nr: (...) stwierdzającej, że jako osoba prowadząca działalność gospodarczą nie podlegała ubezpieczeniom społecznym
od dnia 28 kwietnia 2016 r. W uzasadnieniu odwołująca wskazała, że w okresie od listopada 1999 r. do dnia 27 kwietnia 2016 r. regularnie odprowadzała składki na ubezpieczenia społeczne po uzyskaniu odpowiednich kwalifikacji i doświadczenia oraz podjęła próbę samodzielnego rozpoczęcia działalności w przedmiocie zarządzania nieruchomościami. Wówczas wraz z rozpoczęciem działalności gospodarczej zgłosiła się do odpowiednich organów, wpłaciła składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i na dobrowolne chorobowe oraz podjęła działa w celu rozwinięcia działalności poprzez przygotowanie ofert do kontrahentów oraz zwarciem umowy o współpracę ( k. 2-6 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 26 sierpnia 2016 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Oddział wskazał, że odwołująca nie przedstawiła wiarygodnych dokumentów mogących potwierdzić faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej. W ocenie organu rentowego zgłoszenie do ubezpieczeń z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, a następnie
po upływie 7 dni od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia złożenie wniosku o wypłatę zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, miało na celu wyłącznie uzyskanie świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa. Przedstawione wyżej okoliczności, zdaniem organu rentowego dały podstawy do stwierdzenia, iż zgłoszenie do ubezpieczeń miało charakter pozorny w rozumieniu art. 83 k.c. Wobec powyższego, organ rentowy decyzją z dnia 29 lipca 2016 r. stwierdził, że odwołująca nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca działalność gospodarczą od dnia 28 kwietnia 2016 r.
( k. 7-9 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W związku z koniecznością ustalenia okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. pismem z dnia 6 lipca 2016 r. zawiadomił odwołującą o wszczęciu postępowania na podstawie art. 61 § 1 i § 4 k.p.a.
w związku z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zmierzającego do ustalenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przez odwołującą. Jednocześnie organ rentowy wezwał ubezpieczoną do udzielenia informacji i przesłania dokumentacji świadczącej o wykonywaniu przez nią działalności gospodarczej ( k. 3-5 akt ZUS) .

Odwołująca od dnia 27 kwietnia 2016 r. rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą (...) ( okoliczność bezsporna).

Ubezpieczona legitymowała się Świadectwem licencji zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomościami o nr (...) wydanej z ramienia Ministra Infrastruktury
( k. 10 akt ZUS).

Ubezpieczona przedłożyła ofertę zarządzania nieruchomością komercyjną swojej firmy. Odwołująca zaoferowała swoją pomoc poprzez wykonywanie czynności w zakresie reprezentacji, obsługi prawnej, obsługi eksploatacyjnej, obsługi technicznej, obsługi finansowej i administracji ( k. 11-13 i 18-21 akt ZUS).

Odwołująca przedłożyła także zawartą umowę z firmą (...) z siedzibą w W. o świadczenie usług z dnia 28 kwietnia 2016 r. Aczkolwiek rzeczona umowa została pismem z dnia 4 maja 2016 r. przesunięta wejściem
w życie na czas nieokreślony ze względu na sytuację rodzinną ubezpieczonej, na co wyraziła druga strona zgodę pismem z dnia 4 maja 2016 r. Przedmiot umowy obejmowało wykonywanie usługi kompleksowego sprzątania pomieszczeń biurowych zlokalizowanych
w budynku w W. przy ulicy (...) oraz wykonywanie usługi polegającej na zarządzaniu/administrowaniu wynajętą powierzchnią biurową ( k. 14-17 akt ZUS).

Po upływie 7 dni od zgłoszenia do ubezpieczeń z tytułu wykonywania działalności gospodarczej, tj. od dnia 4 maja 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r. odwołująca wniosła roszczenie o wypłatę zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, a od dnia 1 lipca 2016 r. wystąpiła zaś z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego ( okoliczność bezsporna).

W oparciu o powyższe ustalenia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W. wydał decyzję z dnia 29 lipca 2016 r., nr: (...), zgodnie z którą
na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 2, art. 68 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych, art 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
z dnia 2 lipca 2004 r. oraz w myśl art. 83 § 1 k.c. stwierdził, że K. N. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnie chorobowemu
od dnia 28 kwietnia 2016 r. W zaskarżonej decyzji organ rentowy wskazał, że w toku prowadzonego postępowania, odwołująca nie przedstawiła żadnych dokumentów mogących potwierdzić faktyczne prowadzenie zgłoszonej działalności gospodarczej. Zdaniem organu rentowego ubezpieczona nie uzyskała żadnego przychodu, a także nie wystawiła żadnego rachunku, nie dokonywała wpłat zaliczek na podatek oraz nie dokonywała wpisów
w ewidencji przychodów. W ocenie Oddziału zgłoszenie odwołującej do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej było czynnością pozorną
w rozumieniu art. 83 § 1 k.c., a tym samym nieważną ( k. 24-27 a. s.).

Odwołująca ukończyła studia wyższe oraz studia podyplomowe na kierunku zarządzanie ( zeznania odwołującej – k. 61-62 a. s.).

Warunkiem zapewnienia zysków z prowadzonej działalności gospodarczej przez odwołującą jest pozyskanie odpowiednich kontraktów oraz zatrudnienie innych pracowników, w sytuacji gdy nie może ona obsługiwać profilu działalności. W aktach sprawy brak jest dokumentów wskazujących, iż na datę zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych możliwe było uzyskanie przez ubezpieczoną miesięcznego wynagrodzenia na poziomie 250% prognozowanego, przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 13 grudnia 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych za 2016 r. ( k. 29-34 a. s.)

Z ewidencji przychodów wynika, że odwołująca osiągnęła przychód w wysokości: 5148,00 złotych za wrzesień 2016 r., 12168,00 złotych za październik 2016 r., 11536,00 złotych za listopad 2016 r. oraz 11930,00 złotych za grudzień 2016 r. ( k. 48 a. s.).

Odwołująca wykonała dwa przelewy do Urzędu Skarbowego tytułem PIT-28 opiewające na kwoty 1423,00 złotych w dniu 18 listopada 2016 r. oraz 1685,00 złotych
w dniu 16 grudnia 2016 r. ( k. 52-53 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt rentowych, akt sądowych, opinii biegłego sądowego i w części przesłuchania odwołującej. Sąd wskazuje, że co prawda uznał za wiarygodne dokumenty złożone przez odwołującą, jednak tylko w zakresie na potrzeby uwiarygodnienia prowadzenia działalności gospodarczej. Wyżej wymienione dokumenty nie potwierdzają w żadnej mierze wykonywania czynności przez ubezpieczoną, ponieważ nie zostały poparte dowodami osobowymi w postaci zeznań świadków i odpowiednimi dokumentami, które potwierdziły faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o jej zarobkowy charakter. Odnosząc się do zeznań odwołującej, Sąd również nie dał wiary
w zakresie prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. Zdaniem Sądu zeznania odwołującej złożone w charakterze strony okazały się nieprzekonywające w zestawieniu
ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Sąd uznał, że nie można przyjąć, iż czynności podejmowane przez odwołującą w ramach prowadzenia działalności gospodarczej były faktyczne i rzeczywiste, zatem niewystarczające są dla objęcia K. N. ubezpieczeniem społecznym. Sąd uznał również wnioski wynikające z treści opinii biegłego sądowego za przekonywujące, logiczne i rzetelne. Biegły co prawda wskazał,
że ubezpieczona miała szanse zapewnić poziom dochodów dla osiągania odpowiedniego wynagrodzenia, jednakże podejmowane przez nią działania nie wskazywała na wypełnienie celu, jakim jest min. zarobkowy charakter działalności.

W związku z powyższym, Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy
za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. N. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 29 lipca 2016 r., nr: (...) jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Spornym w niniejszej sprawie było ustalenie, czy w okresie od dnia 28 kwietnia
2016 r. odwołująca podlegała ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2016 r., poz. 963 j.t.) zwanej dalej ,,ustawą’’, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem
art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi, przy czym
za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się:

1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów
o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,

2) twórcę i artystę,

3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów
o podatku dochodowym od osób fizycznych,

4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

W świetle art. 12 ust. 1 ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym, a zatem również osoby prowadzące pozarolniczą działalność, skoro ustawodawca nie wymienił tej kategorii ubezpieczonych w ust. 2 i 3. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą obejmowane są także ubezpieczeniem chorobowym, lecz na ich wniosek (art. 11 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ( Dz. U. z 2015 r. poz. 874 j.t.) , działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie
i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. W myśl art. 4 ww. ustawy przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Definiując działalność gospodarczą, wskazuje się na pewne jej cechy,
tj. zarobkowy charakter, ekonomiczną klasyfikację, zawodowy charakter oraz sposób jej wykonywania w sposób zorganizowany i ciągły.

Sąd doszedł do przekonania, że decyzja wydana przez organ rentowy odnosząca się
do wyłączenia odwołującej z ubezpieczeń społecznych, w tym dobrowolnego chorobowego była prawidłowa i została wydana w majestacie prawa. Jednocześnie zdaniem Sądu stanowisko wyrażone na etapie postępowania wyjaśniającego przez organ rentowy znalazło potwierdzenie w oparciu o przeprowadzone postępowanie sądowe. W ocenie Sądu działalność gospodarcza prowadzona przez odwołującą nie miała celu zarobkowego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, ,,obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika każdorazowo z faktycznego prowadzenia tej działalności. Tym samym do powstania obowiązku ubezpieczenia wymagane jest rzeczywiste wykonywanie działalności zarobkowej, realizowanej w sposób zorganizowany i ciągły. Rozpoczęcie działalności gospodarczej polega na podjęciu w celu zarobkowym działań określonych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z tym, że zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności.’’ ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 6 czerwca 2013 r., sygn. akt III AUa 1928/12) W ocenie Sądu domniemanie faktyczne oparte na przedłożonej dokumentacji zostało obalone w niniejszej sprawie.

Sąd oddalając odwołanie miał na uwadze okoliczność, iż na odwołującej spoczywał ciężar udowodnienia faktycznego wykonywania działalności gospodarczej, wobec zaprezentowanego logicznego rozumowania przez organ rentowego w zaskarżonej decyzji po zakończeniu postępowania wyjaśniającego. Odwołująca co prawda w toku postępowania sądowego złożyła dokumentację w postaci ewidencji przychodów za okres od września
do grudnia 2016 r. Tym niemniej w ocenie Sądu odwołująca nie przekonała w sposób dostateczny, co do swoich intencji. Inicjatywa dowodowa w przypadku odwołania od decyzji organu rentowego należy do strony inicjującej postępowanie sądowej. Strona odwołująca musi uwiarygodnić swoje stanowisku za pomocą odpowiednich dokumentów oraz powinna posiłkować się zeznaniami świadków, aby Sąd mógł mieć możliwość operowania materiałem dowodowym. W przedmiotowej sprawie sporządzona została opinia przez biegłego sądowego wskazująca, iż pomimo pozytywnej przyszłościowej perspektywy odnośnie prowadzenia działalności, brak jest odniesienia do spornego okresu w przedłożonej dokumentacji, które urealniałyby uzyskiwanie miesięcznego wynagrodzenia na poziomie wskazanym przez ubezpieczoną. Ponadto odwołująca nie wnosiła o przeprowadzenie dowodu z zeznań jakichkolwiek świadków, którzy mogliby przedstawić swoją wersję wydarzeń odnoszącą się do spornych okoliczności. W związku z tym Sąd uznał treść wynikającą z dokumentacji za niewiarygodną.

Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczona nie spełniła w głównej mierze przesłanki determinującej prowadzenie działalności gospodarczej, jaką jest bezspornie jej zarobkowy charakter, który oznacza, że celem jej podjęcia jest osiągnięcie zysku. Zysk
z kolei należy definiować jako nadwyżkę przychodów nad stratami. Zdaniem Sądu jest oczywistym, że założenie działalności gospodarczej niekiedy wiąże się z kilkumiesięcznym oczekiwaniem na większy zysk z uwagi na potrzebę rozpowszechnienia jej zakresu usług. Jednak w niniejszym postępowaniu ubezpieczona w żadnej mierze nie udowodniła, że jej celem było osiągnięcie możliwie największego zysku. Po pierwsze, odwołująca nie przedstawiła żadnego dokumentu, który dowodziłby podjęcia starania w aspekcie pozyskania klientów. Prowadzenie działalności gospodarczej obejmuje nie tylko faktyczne jej wykonywanie w celu zarobkowym czynności należących do jej zakresu.
Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, aby odwołująca umieściła ogłoszenia czy wyprodukowała ulotki reklamujące jej działalność gospodarczą. Sąd zgodnie
z posiadanym doświadczeniem życiowym doszedł do przekonania, że osiągnięcie zysku
w oparciu o podpisanie umowy z jedną czy też dwoma firmami jest nierealne. Zdaniem Sądu odwołująca opierając prowadzenie działalności gospodarczej na dotychczasowych działaniach, nie mogłaby wygenerować odpowiednich przychodów, aby pokryć wydatki obejmujące kwotę zadeklarowaną w piśmie skierowanym do organu rentowego. Rozpoczęcie działalności gospodarczej powinno być działaniem przemyślanym
i konsekwentnym. W ocenie Sądu w spornym okresie czasu, ubezpieczona mogła się rzetelnie przygotować do prowadzenia działalności gospodarczej poprzez podjęcie odpowiednich działań mających na celu w pierwszej kolejności pozyskanie jak największej liczby klientów. Dokumenty przedstawione w niniejszej sprawie nie potwierdzają wyżej opisanych działań, dlatego też Sąd uznał, że cel zarobkowy działalności gospodarczej nie został zrealizowany, a odwołująca dokonała czynności będącej przedmiotem niniejszego postępowania z premedytacją dla celu wyłudzenia świadczenia, co wiązało się bezpośrednio z naruszeniem przepisu art. 58 § 2 k.c.

Reasumując, zdaniem Sądu na podstawie poczynionych ustaleń, należy stwierdzić,
że działalność gospodarcza prowadzona przez ubezpieczoną nie spełniła cech, od których zależy możliwość objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniom społecznym. Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.