Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2017 r. w Lublinie

sprawy D. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek apelacji D. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 7 września 2016 r. sygn. akt VII U 760/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję i ustala, że D. B. od dnia(...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnie chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. na rzecz D. B. kwotę 930 (dziewięćset trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Małgorzata Pasek Elżbieta Gawda Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska

III AUa 1315/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 września 2016 r. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie D. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. stwierdzającej, że wnioskodawczyni od dnia(...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnie chorobowemu z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach
i rozważaniach prawnych:

D. B. od dnia(...)figuruje w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...). Przedmiotem działalności jest pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych. Jako adres głównego miejsca wykonywania działalności wskazała miejsce jej zamieszkania, tj. mieszkanie przy ul. (...)
w Ś.. Z tego tytułu ubezpieczona została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia (...). W deklaracjach rozliczeniowych za miesiące listopad i grudzień 2014 roku wnioskodawczyni wskazała podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 4800,00 zł za każdy z tych miesięcy.

W rejestracji działalności pomagał ubezpieczonej jej syn a w prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów - K. P., przyjaciółka ubezpieczonej, posiadająca wykształcenie ekonomiczne. Pomoc polegała na tym, że D. B. samodzielnie dokonywała wpisów w księdze a K. P. sprawdzała ich poprawność.

Po zarejestrowaniu działalności ubezpieczona oczekiwała na informacje dotyczące ofert pracy. Nie podjęła natomiast żadnych czynności związanych z ogłaszaniem działalności. Po dniu (...)ubezpieczona otrzymała, podczas rozmowy telefonicznej, od znajomej K. K. informację o ofercie pracy w Niemczech, która miała polegać na całodobowej opiece nad osobą w podeszłym wieku. W związku z tym D. B. w dniu
21 listopada 2014 roku wyjechała do miejscowości W., położonej
w południowych Niemczech. Korzystała w tym zakresie z usług przewozowych podmiotu działającego pod firmą (...).

Praca polegała na opiece nad M. S.. Ustną umowę w zakresie tej usługi
i jej warunków ubezpieczona zawarła z synową podopiecznej. Opieka miała trwać około 2 miesięcy. Przez pierwsze 3 dni ubezpieczona była przyuczana do wykonywania obowiązków przez dotychczasową opiekunkę, a po ich upływie samodzielnie wykonywała czynności związane z pomocą przy ubieraniu się, myciu, jedzeniu, przyjmowaniu leków. Do obowiązków ubezpieczonej należało również przygotowywanie posiłków. W związku z wykonywaniem wskazanych prac ubezpieczona w zasadzie 24 godziny pozostawała w dyspozycji podopiecznej. W czasie wykonywania pracy skarżąca mieszkała wspólnie z podopieczną. Strony umowy umówiły się na wynagrodzenie 1200 Euro za miesiąc. Nadto miała zapewnione nieodpłatne wyżywienie i zakwaterowanie. Dodatkowo ubezpieczona otrzymywała od synowej podopiecznej pieniądze na zakup jedzenia, z których wydania się rozliczała.

W dniu 15 grudnia 2014 roku podopieczna ubezpieczonej została umieszczona w domu opieki, co spowodowało konieczność powrotu do kraju, który miał miejsce
w dniu 17 grudnia 2014 roku. Za wykonaną pracę otrzymała w dniu wyjazdu wynagrodzenie w wysokości 600 Euro. W czasie sprawowania opieki nad podopieczną ubezpieczona przyjmowała leki uspokajające ze względu na sposób zachowania się podopiecznej, która często nie słuchała jej, budziła się w nocy, krzyczała oraz podejmowała próby ucieczki. W związku z powrotem do kraju ubezpieczona ponownie korzystała z usług przewozowych podmiotu działającego pod firmą (...).

W październiku i grudniu 2005 roku, kwietniu 2006 roku oraz maju 2010 roku ubezpieczona leczyła się (...)
w Ś. przy ul. (...) z rozpoznaniem epizodów depresyjnych.

Od dnia powrotu do kraju, ze względu na pogorszenie się stanu zdrowia psychicznego, ubezpieczona nie podejmowała żadnych czynności związanych z zarejestrowaną działalnością. Po dniu 17 grudnia 2014 roku, z uwagi na załamanie nerwowe i stany lękowe, nie wychodziła z domu i sama wymagała opieki. W tym czasie, tak jak w trakcie pracy w Niemczech, przyjmowała leki uspokajające, które jednak przestały pomagać. W związku z pogarszającym się stanem zdrowia psychicznego ubezpieczona na dzień 23 stycznia 2015 roku zarejestrowała wizytę
u specjalisty psychiatry lek. med. A. H., który rozpoznał zaburzenia depresyjne nawracające.

Poczynając od dnia 23 stycznia 2015 roku wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy i przebywa na zwolnieniu lekarskim. Nie złożyła wniosku o zawieszenie prowadzenia działalności i opłaca składki na ubezpieczenie zdrowotne. W lutym
i marcu 2015 roku kontynuowała leczenie u lek. med. A. H., a od kwietnia 2015 roku podjęła leczenie w (...) w L. przy ul. (...), pozostając pod opieką lekarza psychiatry J. K., który również rozpoznał zaburzenia depresyjne nawracające.

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dowody z dokumentów, których autentyczność w toku procesu nie była kwestionowana przez strony. Nadto Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny w oparciu o zeznania ubezpieczonej oraz świadków K. P. i K. K., którym dał wiarę w zakresie poczynionych ustaleń z uwagi na to, że są one logiczne oraz korelują z treścią dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy i aktach organu rentowego.

Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom ubezpieczonej w zakresie, w jakim twierdziła, że przed zarejestrowaniem działalności dwukrotnie wyjeżdżała do Republiki Federalnej Niemiec w celu sprawowania opieki nad osobami w podeszłym wieku, co miało mieć miejsce w marcu 2014 roku oraz na przełomie czerwca i lipca 2014 roku. Twierdzenia powyższe nie zostały bowiem potwierdzone przez jakiekolwiek dokumenty, z których wynikałyby okoliczności powoływane
w zeznaniach, a wnioskodawczyni wręcz wskazała, że żadnych dowodów na te okoliczności nie posiada.

Świadkowie K. K. i K. P. wiedzieli o wyjazdach skarżącej od niej samej.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Okręgowy nie uwzględnił odwołania, przywołując przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 roku, poz. 963) oraz ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 584 ze zm.).

Sąd Okręgowy zważył, że istota sporu w rozpoznawanej sprawie, biorąc pod uwagę treść zaskarżonej decyzji i odwołania, sprowadza się do oceny czy prowadzona przez ubezpieczoną w związku z wpisem do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej od dnia(...), pozarolnicza działalność gospodarcza, której przedmiotem była pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych, stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Sytuację prawną D. B., jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą należy oceniać na gruncie art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 cyt. ustawy, który stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Zgodnie zaś z przepisem art. 8 ust. 6 pkt 1 cyt. ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

W świetle art. 2 cyt. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przez działalność gospodarczą należy rozumieć zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.

W orzecznictwie wypracowany został katalog cech, determinantów, które muszą zaistnieć w danych okolicznościach faktycznych aby uprawniona była ocena określonej aktywności osoby fizycznej jako działalności gospodarczej stanowiącej tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi. Za definiujące taką działalność uznaje się cechy takie jak profesjonalność, samodzielność, cel zarobkowy, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku (lub zasadzie racjonalnego gospodarowania), trwałość prowadzenia, wykonywanie w sposób zorganizowany i uczestniczenie w obrocie gospodarczym. (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1991 roku, sygn. III CZP 40/91, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 roku, sygn. III CZP 117/91 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2005 roku, sygn. III CZP 88/04)

Zarobkowy charakter działalności stanowi podstawową, konstytutywną cechę działalności gospodarczej. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2013 roku, I UK 604/12) Dana działalność jest zarobkowa, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu ("zarobku") - rozumianego jako nadwyżka przychodów nad nakładami (kosztami) tej działalności. Brak przedmiotowej cechy przesądza, iż w danym przypadku nie można mówić o działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 cyt. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W tym zakresie znaczenie ma też kryterium subiektywne w postaci dążenia danego podmiotu do osiągnięcia zarobku przez wykonywanie określonej działalności. Nie jest więc konieczne faktyczne osiąganie dochodów z danej działalności. Przynoszenie strat przez daną działalność (zarówno przejściowo, jak i w dłuższych okresach) nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej.

Sąd Okręgowy zważył, że brak celu zarobkowego wyraźnie wynika ze wskazania przez ubezpieczoną podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące listopad i grudzień 2014 roku w wysokości 4800,00 złotych za każdy
z tych miesięcy przy jednoczesnym uwzględnieniu wysokości osiąganego przez ubezpieczoną przychodu. Zeznania ubezpieczonej na okoliczność uzasadnienia takiego działania Sąd uznał za niewiarygodne, kwestionując wiarygodność zeznań skarżącej co do jej wyjazdów do pracy w Niemczech w okresie potwierdzającym rejestrację działalności. Tym samym skarżąca deklarując podstawę wymiaru składek nie mogła sugerować się wysokością dochodów osiągniętych przed dniem(...), na co powoływała się w swoich zeznaniach. W takim stanie rzeczy trudno zatem racjonalnie założyć, że takie działanie ubezpieczonej umożliwiło ziszczenie się w ramach jej działalności zasady racjonalnego gospodarowania, przy uwzględnieniu, że oszczędności męża ubezpieczona przeznaczyła na pokrycie należności z tytułu składek, których wysokość wynikała z jej deklaracji. Takie zachowanie w żadnej mierz nie może być uznane za podporządkowane regułom opłacalności i zysku.
W tych warunkach zasadnym jest przyjęcie wniosku o tym, że działanie skarżącej miało wyłącznie na celu wykreowanie podstawy wymiaru składek umożlwiającej osiągnięcie odpowiednio wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych, co do których w realiach sprawy warunki ziściły się po powrocie z pracy w Niemczech.

W ocenie Sądu Okręgowego działania wnioskodawczyni nie miały cech zorganizowania ani ciągłości. Ograniczyły się one do zarejestrowania działalności przy pomocy osób najbliższych. Skarżąca nie czyniła żadnych starań o klientów, nie reklamowała swoich usług. Wyjazd do Niemiec został sprowokowany przez telefon. Nie ziścił się również warunek prowadzenia działalności w sposób trwały. Jak bowiem ustalono ubezpieczona świadczyła usługi w zakresie opieki wyłącznie w okresie od dnia 21 listopada 2014 roku do dnia 17 grudnia 2014 roku i to wykonaniu jednej umowy. Sąd orzekający podzielił pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 16.01.2014 r. (I UK 235/13 LEX), iż ciągłość działalności gospodarczej ma dwa aspekty. Pierwszy to powtarzalność czynności, pozwalająca na odróżnienie działalności gospodarczej od jednostkowej umowy o dzieło lub zlecenia albo umowy o świadczenie usługi, które same w sobie nie składają się jeszcze na działalność gospodarczą, zaś drugi aspekt, wynikający zresztą z pierwszego, to zamiar niekrótkiego prowadzenia działalności gospodarczej. Co prawda Sąd nie stracił z pola widzenia tego, że było to konsekwencją niezdolności do pracy skarżącej, wynikającej ze stanu zdrowia psychicznego, jednakże, co istotne okoliczności sprawy dotyczące deklaracji podstawy wymiaru składek oderwanej od możliwości osiągania dochodu świadczą o tym, że jednorazowa aktywność we wskazanym okresie miała na celu stworzenie okoliczności faktycznego prowadzenia działalności.

W ocenie Sądu Okręgowego, czynności ubezpieczonej dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej były pozorne.

Z tych względów i na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawczyni zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1)  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i odmowę wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom wnioskodawczyni świadków na okoliczność jej wyjazdów do Niemiec w okresie potwierdzającym rejestrację działalności, co doprowadziło do ustalenia, że nie mogła sugerować się wysokością dochodów osiągniętych przed
(...)a tym samym, że jej działalność nie miała charakteru zarobkowego;

2)  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie oraz pominięcie zeznań świadków i ubezpieczonej, z których wynikają wnioski sprzeczne z ustaleniami Sądu a mianowicie, że wnioskodawczyni miała faktyczny zamiar prowadzenia działalności gospodarczej, o czym świadczy fakt wyjazdu za granicę w celu sprawowania opieki nad M. S.;

3)  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie oraz pominięcie zeznań świadków i ubezpieczonej, z których wynikają wnioski sprzeczne z ustaleniami Sądu
a mianowicie, że powodem zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej było nagłe pogorszenie się stanu zdrowia wnioskodawczyni, co było od niej niezależne a co znajduje potwierdzenie w dokumentacji medycznej;

4)  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz odmowę wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom wnioskodawczyni świadków, przez stwierdzenie, że wnioskodawczyni nie podjęła faktycznie prowadzenia działalności gospodarczej, podczas gdy działalność była prowadzona a została zaprzestana ze względu na pogarszający się stan zdrowia psychicznego skarżącej.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania oraz zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu apelacji skarżący przedstawił argumentację na poparcie stawianych zarzutów.

W odpowiedzi na apelację pozwany wnosił o jej oddalenie, podzielając w pełni stanowisko Sądu Okręgowego.

Sąd Apelacyjny uznał za konieczne uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez dopuszczenie dowodu z zeznań wnioskodawczyni na okoliczność prowadzenia przez nią działalności gospodarczej.

Sąd Apelacyjny ustalił, że po zarejestrowaniu działalności tj. po (...)wnioskodawczyni, co do zasady, zamierzała wykonywać działalność na terenie Niemiec, ale podejmowała też próby wykonywania działalności na terenie Polski. Pytała o warunki sprawowania opieki nad osobami starszymi w placówce (...), jednakże z uwagi na niskie stawki i konieczność sprawowania opieki nad kilkoma osobami w ciągu dnia, nie zdecydowała się na wykonywanie czynności opiekuńczych. Czynności takie podjęła na terenie Niemiec, jednakże gdyby pojawiła się „atrakcyjna” oferta pracy w Polsce, to realizowałaby działalność na terenie kraju (zeznania wnioskodawczyni k. 147v).

Sąd Apelacyjny obdarzył wiarą zeznania wnioskodawczyni, gdyż są szczere, spójne, logiczne, korespondują z zeznaniami złożonymi przed Sądem Okręgowym.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni jest uzasadniona. Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że D. B. po zarejestrowaniu działalności gospodarczej, czyli po dniu (...)oczekiwała na informacje dotyczące ofert pracy. Podejmowała też próby wykonywania działalności na terenie Polski, pytając
o warunki sprawowania opieki nad osobami starszymi w placówce(...). Z uwagi na niskie stawki i konieczność sprawowania opieki nad kilkoma osobami w ciągu dnia, nie zdecydowała się na wykonywanie czynności opiekuńczych. W sytuacji gdy nadarzyła się sposobność wykonywania usług na ternie Niemiec, rozpoczęła sprawowanie opieki nad M. S.. Ustną umowę w zakresie tej usługi
i jej warunków zawarła z synową podopiecznej. Opieka miała trwać około 2 miesięcy a w jej ramach wnioskodawczyni pomagała podopiecznej przy ubieraniu się, myciu, spożywaniu posiłków, przyjmowaniu leków. W związku z wykonywaniem powyższych prac, wnioskodawczyni przez 24 godziny na dobę, pozostawała
w dyspozycji podopiecznej, z która wspólnie zamieszkiwała. W związku
z umieszczeniem M. S. w domu opieki, skarżąca wróciła do kraju. Trudne warunki opieki tj. zachowanie się podopiecznej, która często budziła się w nocy, nie słuchała poleceń, krzyczała oraz podejmowała próby ucieczki, spowodowały załamanie stanu zdrowia psychicznego wnioskodawczyni. Od dnia powrotu do kraju, ze względu na zły stan zdrowia, skarżąca nie podejmowała żadnych czynności związanych z zarejestrowaną działalnością. Po dniu 17 grudnia 2014 roku,
z uwagi na załamanie nerwowe i stany lękowe, nie wychodziła z domu i sama wymagała opieki. Od dnia 23 stycznia 2015 roku korzystała ze zwolnienia lekarskiego.

Powyższe fakty, uzupełnione okolicznościami wskazanymi przez skarżącą na rozprawie apelacyjnej, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, jednakże wywiódł z nich nietrafne wnioski.

W ocenie Sądu Apelacyjnego od dnia (...) wnioskodawczyni podjęła działalność gospodarczą w zakresie świadczenia pomocy osobom
w podeszłym wieku i niepełnosprawnym. Na terenie kraju oczekiwała na informacje dotyczące ofert pracy, jak również podejmowała próby wykonywania czynności
w ramach działalności, jednakże nie odpowiadały jej oferowane warunki usług. Była zatem gotowa do podjęcia działalności na terenie Polski. Jak zeznała wnioskodawczyni gdyby pojawiła się satysfakcjonująca ją oferta świadczenia usług opiekuńczych w Polsce, to realizowałaby działalność na terenie kraju. Ostatecznie czynności wchodzące w zakres działalności gospodarczej podjęła na terenie Niemiec.

Zgodnie z treścią art. 2 cyt. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa (…), wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Bez wątpienia cel podjętej przez skarżącą działalności miał charakter zarobkowy. To m.in. niskie stawki wynagrodzeń oferowane w Polsce skłoniły wnioskodawczynię do sprawowania czynności opiekuńczych na terenie Niemiec. Od (...) wnioskodawczyni pozostawała w gotowości do podjęcia działalności gospodarczej, poszukiwała ofert i miała faktyczną możliwość wykonywania działalności. Wyznacznikiem rzeczywistego prowadzenia działalności, nawet mimo braku elementów obiektywnie widocznych, jest gotowość do jej prowadzenia i zamiar prowadzenia działalności. Gotowość do podjęcia czynności w ramach działalności nie stanowi rozpoczęcia jej wykonywania tylko wówczas, gdy nie doprowadziła do faktycznego jej uruchomienia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2005 r., sygn. I UK 80/05, z dnia 23 marca 2006 r., sygn. I UK 220/05, z dnia
18 października 2011 r., sygn. II UK 51/11). W sprawie niniejszej nastąpiło faktyczne uruchomienie działalności poza granicami kraju.

W ocenie Sądu Apelacyjnego świadczenie usług opiekuńczych całodobowo, przez okres ustalony w umowie, jest wykonywaniem działalności gospodarczej. Zrealizowany został cel działalności – uzyskiwanie dochodu, a nadto działalność miała mieć charakter ciągły i zorganizowany. Ciągłość działalności gospodarczej oznacza, stałą a nie sporadyczną aktywność zawodową, która może być realizowań w ramach umów zbliżonych do umowy zlecenia. Wnioskodawczyni zarejestrowała działalność gospodarczą z zamiarem jej stałego prowadzenia i tylko okoliczność niezależna od niej tj. nagłe pogorszenie stanu zdrowia, stanęła na przeszkodzie w dalszym jej kontynuowaniu.

Jak wskazał Sąd Najwyższy przesłanka zarobkowego charakteru działalności zostanie spełniona wtedy, gdy jej prowadzenie przynosi rzeczywisty zysk, ale również wówczas, gdy pomimo jego nieosiągnięcia, przedsiębiorca nastawiony był na uzyskanie dochodu (wyrok z dnia 6 kwietnia 2017 r. II UK 98/16, LEX nr 2307127).

Działalność wnioskodawczyni miała charakter zarobkowy i była nastawiona na zysk,
o czym świadczy fakt poszukiwania przez skarżącą jak najkorzystniejszych ofert. Tym samym, w ocenie Sądu Apelacyjnego, spełnione zostały przesłanki wskazujące na prowadzenie przez skarżącą działalności gospodarczej od(...).

Zasadny okazał się podniesiony w apelacji zarzut naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego
w sprawie i nieprzyjęcie, że wnioskodawczyni miała faktyczny zamiar prowadzenia działalności gospodarczej oraz pominięcie zeznań świadków i ubezpieczonej,
z których wynikają wnioski sprzeczne z ustaleniami Sądu a mianowicie, że powodem zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej było nagłe pogorszenie się stanu zdrowia wnioskodawczyni.

Dodać należy, że zadeklarowana przez wnioskodawczynię podstawa wymiaru składek, która miała być odzwierciedleniem przychodu – 4.800 zł, nie jest wygórowana, zważywszy, że wnioskodawczyni wykonywała działalność na terenie obcego państwa, z dala od rodziny a czynności, które wykonywała wymagały od niej całodobowej gotowości.

Nie można też przyjąć, że cel zarejestrowania działalności sprowadzał się wyłącznie do chęci skorzystania przez skarżącą z zasiłku chorobowego. Stan zdrowia wnioskodawczyni pogorszył się nagle, w grudniu 2014 r., ale skorzystała ze zwolnienia lekarskiego dopiero od 23 stycznia 2015 r. Nie wyrejestrowała do dnia dzisiejszego działalności gospodarczej, co świadczy o zamiarze jej dalszego prowadzenia.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz 12 ust. 1 cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu podlegają osoby, prowadzące pozarolniczą działalność. Objęcie ubezpieczeniem chorobowym ma charakter dobrowolny i następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony – art. 14 ust, 1 cyt. wyżej ustawy.

Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia prawa materialnego tj. art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 cyt. ustawy, gdyż bezpodstawnie przyjął, że wnioskodawczyni nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej.

Dodać należy, że D. B. zarejestrowała działalność gospodarczą na terenie Polski i była gotowa do jej wykonywania, co oznacza, że działalność została rozpoczęta od (...). Tym samym w sprawie niniejszej znajduje zastosowanie ustawodawstwo polskie. Zgodnie bowiem z treścią art. 12 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE L z dnia 30 kwietnia 2004 r.) osoba, która normalnie wykonuje działalność jako osoba pracująca na własny rachunek w Państwie Członkowskim, a która udaje się, by wykonywać podobną działalność w innym Państwie Członkowskim, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego Państwa Członkowskiego, pod warunkiem że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy. Wnioskodawczyni spełniła powyższe warunki, zatem podlega ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu przepisów cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z tych względów i na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd Apelacyjny miał na uwadze treść art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw
i celowej obrony (koszty procesu). Wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi kwotę 1.600 zł tj. miesięczna składka za listopad 2014 r. od podstawy wynoszącej 4.800 zł. Wnioskodawczyni była reprezentowana przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, zatem przysługują jej koszty zastępstwa procesowego jak również koszty sadowe – zwrot opłaty od apelacji w kwocie 30 zł. Stosownie do treści
§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015, poz.1804) stawka minimalna przy wartości przedmiotu sprawy: powyżej 1500 zł do 5000 zł – wynosi 1200 zł. Zgodnie z treścią § 10 ust. 1 pkt 2 cyt. rozporządzenia, stawka minimalna za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym wynosi przed sądem apelacyjnym - 75% stawki minimalnej, zatem stanowi kwotę 900 zł. Łączna kwota kosztów procesu, wraz z opłatą od apelacji, wynosi zatem 930 zł.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.