Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Włodarczyk

Protokolant: Karolina Żerdzińska - Wydmuch

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2016 roku w Częstochowie na rozprawie

sprawy z powództwa A. O. (1)

przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę i ustalenie

orzeka:

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. O. (1) kwotę 121.314,81 zł ( sto dwadzieścia jeden tysięcy trzysta czternaście złotych osiemdziesiąt jeden groszy ) z ustawowymi odsetkami od kwoty 56201,60 zł ( pięćdziesiąt sześć tysięcy dwieście jeden złotych sześćdziesiąt groszy ) liczonymi od dnia 16.08.2012r do dnia 22 grudnia 2014r w wysokości 13% w stosunku rocznym, od dnia 23 grudnia 2014r do dnia 31 grudnia 2015r w wysokości 8% w stosunku rocznym, od dnia 1 stycznia 2016r z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 7 % w stosunku rocznym i kolejnymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty i od kwoty 65.113,21 zł ( sześćdziesiąt pięć tysięcy sto trzynaście złotych dwadzieścia jeden groszy ) od dnia 10.06.2015r do dnia 31 grudnia 2015r w wysokości 8% w stosunku rocznym, od dnia 1 stycznia 2016r z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 7 % w stosunku rocznym i kolejnymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

2.  ustala odpowiedzialność pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. za mogące się ujawnić w przyszłości skutki wypadku, któremu uległa powódka A. O. (1) w dniu 16 stycznia 2007r;

3.  umarza postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 279,67 zł ( dwieście siedemdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt siedem groszy );

4.  oddala powództwo w pozostałej części;

5.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki A. O. (1) kwotę 3617 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu;

6.  nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Częstochowie kwotę 9563,13 zł ( dziewięć tysięcy pięćset sześćdziesiąt trzy złote trzynaście groszy ) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygnatura akt I C 372/14

UZASADNIENIE

Powódka A. O. (1) , w pozwie z dnia 7.08.2012r ( doręczonym pozwanemu w dniu 18.01.2013r ), wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 7.09.2007r do dnia zapłaty, kwoty 7767,84 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia z ustawowymi odsetkami od dnia 15.03.2012r do dnia zapłaty, ustalenia, że pozwany ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące wystąpić w przyszłości skutki wypadku z dnia 16.01.2007r oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 16.01.2007r doszło do wypadku drogowego, którego sprawca B. M. kierowała pojazdem ubezpieczonym w zakresie OC u pozwanego. W wyniku wypadku powódka doznała licznych obrażeń ciała, w tym twarzy. Powódka od chwili wypadku nadal leczy się i podlega rekonwalescencji. Najpoważniejsze konsekwencje wypadku dotyczyły uszkodzenia i koniecznej rekonstrukcji dróg łzowych, a także pozostania na jej twarzy blizn na skutek ran ciętych. Rekonstrukcja dróg łzowych nie zakończyła się. Za zabieg wykonany w (...) klinice (...) rodzice powódki zapłacili 4.250 zł. Blizny twarzy wymagały leczenia laserem, a także stosowania wielu maści. Doznane obrażenia ciała, szczególnie pozostałe po wypadku blizny, wyrządziły powódce krzywdę. Odczuwała i odczuwa nadal ból, cierpienie. Wstydzi się swego wyglądu, stara się go maskować. Nieraz jest przygnębiona, wpada w złość z tej przyczyny. Nie może uczestniczyć w zajęciach sportowych, ma ograniczony kontakt z rówieśnikami. Wszystkie te okoliczności sprawiają, że żądana kwota 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia jest odpowiednia.

Na żądaną kwotę 7767,84 zł odszkodowania składa się koszt zabiegu w klinice (...) w wysokości 4.250 zł. Zabieg był ten konieczny ponieważ poprzednio wykonana rekonstrukcja kanalika łzowego w ramach NFZ nie powiodła się. Ponadto w skład żądanej kwoty wchodzą koszty dojazdów na zabiegi i leczenie. Chodzi o 34 wyjazdy do (...) w M., 24 wyjazdy do Poradni Matki i Dziecka w C., 14 wyjazdów do Poradni Okulistycznej O., 4 wyjazdy do Kliniki w B.. Powódka odjęła od żądanej kwoty 792,59 zł, którą pozwany jej zapłacił z tytułu kosztów leczenia.

Pozwany w ramach likwidacji szkody wypłacił powódce łącznie 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia, oraz 671,52 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i 792,59 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu.

W piśmie z dnia 11.08.2014r powódka zmieniła żądanie wnosząc dodatkowo o zasądzenie tytułem zadośćuczynienia kwoty 30.000 zł z ustawowymi odsetkami od 11.08.2014r, oraz dodatkowo z tytułu odszkodowania za koszty leczenia kwoty 5.113,21 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11.08.2014r. Wskazała, że zmiana powództwo wynika z poniesienia dodatkowych kosztów leczenia, oraz odczuwanej do chwili obecnej krzywdy. -k. 186-193. Pismo to sąd doręczył pozwanemu w dniu 26.05.2015r-k. 288, wobec czego powódka zażądała zasądzenia odsetek ustawowych od zmienionego żądania od dnia 26.05.2015r.

W piśmie z dnia 19.05.2015r powódka zmieniła żądanie wnosząc o dodatkowe zasądzenie od pozwanego kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 19.05.2015r-k. 274-275. Pismo to Sąd doręczył pozwanemu w dniu 26.05.2015r-k. 287.

Po raz ostatni do zmiany powództwa doszło w piśmie z dnia 11.04.2016r-k. 353, jednak pełnomocnik powódki, przed doręczeniem tego pisma przez Sąd pozwanemu, cofnął roszczenie w tym zakresie –k. 365.

Pozwany Towarzystwo (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych. Pozwany przyznał fakt wypadku, doznania przez powódkę obrażeń ciała, oraz udzielania ochrony ubezpieczeniowej w zakresie OC sprawcy wypadku. Wyraził jednak pogląd, że wypłacona powódce kwota 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia w pełni kompensuje doznaną przez nią krzywdę. Co do kosztów leczenia pozwany wskazał, że powódka nie udowodniła aby zabieg w Ośrodku (...) miał związek z wypadkiem z 2007r, ponadto nie wykazała, że nie można było go przeprowadzić w ramach NFZ. Jeśli rzeczywiście leczenie oka w chwili obecnej jest konieczne, to wynika z błędów lekarzy, którzy leczyli wcześniej powódkę, więc pozwany nie ponosi z tego tytułu odpowiedzialności, dlatego nie jest zasadne żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. Pozwana nie dowiodła także ani zasady, ani wysokości kosztów dojazdu. Gdyby w tej części powództwo uwzględniano, to należałoby wpierw ustalić czy powódka mogła korzystać z komunikacji publicznej, a jeśli nie, to koszty dojazdu powinny być wyliczone wg stawki 4 zł za litr paliwa ze zużyciem średnim 6 litrów benzyny na 100 km.

Odnosząc się do zmian powództwa, pozwany nie uznał nowych roszczeń, wnosząc o ich oddalenie. Stwierdził, że opinię w zakresie okulistyki powinien wydawać instytut medyczny. Oświadczył, że nie uznaje kosztów prywatnego leczenia, skoro powódka mogła korzystać z leczenia w ramach NFZ. Wyraził pogląd, że skoro blizny nie można usunąć to zbędne jest stosowanie laseroterapii i medykamentów.

1.  Ustalenia faktyczne.

W sprawie niesporne było to, że powódka uległa w dniu 16.01.2007r wypadkowi drogowemu, który spowodowała B. M., za co została prawomocnie skazana wyrokiem Sądu Rejonowego w C. z dnia 9.01.2008r,w sprawie XI K 1212/07.

( dowód: akta sprawy XI K 1212/07-k. 1-7, 20-22, 41-42, 52-54, 70-71 )

W sprawie niesporne było także, to, że pozwany udzielał ochrony ubezpieczeniowej posiadaczowi pojazdu, który spowodował wypadek. Szkodę do pozwanego zgłoszono w dniu 10.04.2007r, żądając jedynie zadośćuczynienia w kwocie 15.000 zł. W dniu 4.05.2007r zażądano także zwrotu kosztów leczenia powódki, nie wskazując ich wysokości. Pozwany w dniu 17.05.2007r podjął decyzję o wypłacie zadośćuczynienia w kwocie 3.000 zł. W dniu 10.09.2007r pozwany podjął decyzję o wypłacie dodatkowo 12.000 zł zadośćuczynienia i 671,52 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, a pośród nich kosztów dojazdów. Przy czym koszty dojazdów obliczano przyjmując średnie zużycie paliwa na 8,5 l na 100 km, oraz cenę litra paliwa na 4,20 zł. w dniu 24.07.2009r pozwany podjął decyzję o wypłacie dodatkowego odszkodowania w wysokości 454,96 zł, z czego koszty przejazdu to 145,66 zł. W dniu 28.06.2011r przyznano powódce odszkodowanie z tytułu kosztów dojazdu w kwocie 44,40 zł. W dniu 12.03.2012r podjęto jeszcze jedną decyzję co do wypłaty odszkodowania za zakupione leki w kwocie 127,28 zł. Po raz pierwszy powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty dochodzonej pierwotnie pozwem czyli 50.000 zł zadośćuczynienia i 7.929,10 zł tytułem odszkodowania w dniu 16.07.2012r.

( dowód: dokumenty z kat szkodowych w załączeniu ).

Powódka w wyniku wypadku doznała licznych ran skóry w okolicach oka , oderwania powieki dolnej od wiązadła przyśrodkowego , uszkodzenia kanalika łzowego. Z tego powodu przebywała po wypadku od 16.01.2007r do 22.01.2007 w Szpitalu specjalistycznym nr 1 w B. na Oddziale Okulistyki Klinicznej. Przeszła tam zabieg operacyjny. Już od 2007r powódka podjęła stałe leczenie w Ośrodku (...) w K.. Leczenie było spowodowane powracającymi stanami zapalnymi oka lewego, ropieniem, niedrożnością kanalika łzowego tego oka. Z tego względy konieczne było wykonanie ponownej rekonstrukcji dróg łzowych oka lewego w dniu 22.01.2012r, oraz plastyki dolnej powieki oka lewego w 2014r. W 2015r zakwalifikowano powódkę do ponownej rekonstrukcji kanalika łzowego oka lewego, w celu udrożnienia go.

( dowód: dokumentacja leczenia oka lewego –k. 14-21, 27- 36, 47-49, 79, 106-109, 316-317 )

Równolegle u powódki od 2007r rozpoczęto leczenie blizn pozostałych po ranach ciętych twarzy, po lewej stronie. Leczenie polegało na cyklicznych zabiegach laserem oraz masażach.

( dowód: dokumentacja leczenia blizn –k. 37-46, 102-104, 213-216, 261 )

Wygląd oka lewego powódki i blizn na twarzy obrazują zdjęcia.

( dowód: dokumentacja fotograficzna –k. 157, 290 )

W 2007r powódka dwukrotnie korzystała z pomocy lekarza psychiatry. Powodem były odczuwane przez nią stany niepokoju, płaczliwość, lęk przed jazdą samochodem , niepokój w nocy . Po raz trzeci z pomocy psychiatrycznej skorzystała w 2012r.

( dowód: dokumentacja lekarska –k. 98-99, 224 )

Leczenie powódki wymagało jej dowożenia na zabiegi. W 2007r w szpitalu w B., u dermatologa, w celu naświetlania laserem, u chirurga i okulisty odbyto 24 wizyty dojeżdżając z miejsca zamieszkania powódki samochodem. W M. w związku z leczeniem blizn odbyto w 2007r 34 wizyty. W K. w 2007r były to 3 wizyty i w (...) wizyty. W 2012r powódka 3 razy była wożona do K., 9 razy do C., raz do Ś..

( dowód: zestawienie wizyt w 2007r –k. 50-53, zestawienie wizyt w 2012r –k. 199 )

Powódka przedłożyła dowody zapłaty za usługi medyczne i lekarstwa związane z leczeniem urazów powypadkowych. Leki związane z urazem oka i bliznami kosztowały: 35 zł, 40,47 zł, 57,80 zł, 63,98 zł, 27,37 zł, 33zł, 36,40 zł, 36,50 zł, 57,80 zł, 19,89 zł, Okulistyczne usługi medyczne (...) kosztowały -150 zł, 150 zł, 2000 zł ( plastyka dolnej powieki lewego oka ), 150 zł, 150 zł, 150 zł, 150 zł, 150 zł, 150 zł, 150 zł, 4250 zł ( rekonstrukcja kanalika łzowego ), 150 zł, 150 zł, 250 zł, 150zł . Zabiegi laseroterapii kosztowały : 150 zł, 300 zł, 300 zł, 300 zł, 300 zł, zaś konsultacja medyczna w zakresie leczenia blizn 200 zł.

( dowód: rachunki, faktury- k. 194-198, 200-212, 221-223, 225-226, 262 )

Biegły z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii D. K. (1) stwierdził w swej opinii, że powódka w wyniku wypadku doznała stłuczenia głowy, rany powieki dolnej oka lewego z uszkodzeniem kanalika łzowego, wielomiejscowych ran ciętych głowy i twarzy , rany ciętej palca lewej ręki. Biegły określił trwały uszczerbek na zdrowiu powódki na 11%, na który składają się : 10 % z powodu ran twarzy i głowy, 1 % z powodu rany palca. Trwały uszczerbek na zdrowiu jest efektem widocznych blizn. Po wypadku leczenie powódki polegało na opracowaniu chirurgicznym ran twarzy i głowy, rekonstrukcji przewodu łzowego lewego oraz zabiegach laserowych na przewodach łzowych. Leczenie to odbywało się na okulistycznym oddziale szpitalnym, w poradniach okulistycznej, dermatologicznej i chirurgicznej oraz zdrowia psychicznego. Blizny na twarzy leczono zabiegami laserowymi w poradniach rehabilitacyjnych i ośrodku A- (...) – Serwis. Powódka nadal leczy blizny kremami i maściami. Leczenie skutków wypadku trwało do 2012r. Natężenie dolegliwości bólowych biegły określił na duże przez 2 dni, średnie do 3 tygodni, lekkie do 8 tygodni. Rokowania na przyszłość są dobre, stan zdrowia powódki obecnie jest także dobry.

( dowód: opinia biegłego D. K. –k. 121-124 )

Biegły z dziedziny okulistyki – E. L., w sporządzonej opinii stwierdziła, że powódka w wyniku wypadku doznała trwałego uszkodzenia kanalika łzowego oka lewego, które nie rokuje poprawy w przyszłości. Poza licznymi ranami skóry powódka doznała także oderwania od więzadła powieki dolnej oka lewego, co wraz z uszkodzeniem kanalika łzowego, powoduje nawracające zapalenia spojówek oka lewego, przekrwienie i zadrażnienie spojówek, , przez co oko lewe jest stale zaczerwienione i łzawiące. Powieka dolna zaś jest pogrubiała i zniekształcona, co jest powodem niedomykalności. Leczenie powódki polegało na zaopatrzeniu chirurgicznym uszkodzonego kanalika łzowego i założeniu rurki intubacyjnej na 9 miesięcy. Dalsze leczenie odbywało się w Ośrodku (...) i polegało między innymi na ponownej rekonstrukcji kanalika łzowego i więzadła przyśrodkowego z plastyką powieki – 22.01.2012r, oraz zabiegu operacyjnym powieki dolnej oka lewego – 8.02.2014r. Leczenie powódki nie zostało zakończone i trwa nadal. Największe dolegliwości bólowe u powódki istniały bezpośrednio po urazie. Obecnie towarzyszą nawracającym zapaleniom spojówek, łzawieniu, pieczeniu oczu. U powódki jest widoczne zgrubienie powieki dolnej, odstawanie kanalika łzowego. Występuje niedrożność kanalika łzowego. Trwały uszczerbek na zdrowiu powódki to 30%, na który składają się : blizna na lewym policzku – 10%, zaburzenia drożności łzowej oka lewego – 10%, przewlekłe zapalenia spojówek – 10%. U powódki mogą ujawnić się w przyszłości negatywne następstwa wypadku w konsekwencji braku drożności kanalika łzowego, co powoduje cykliczne stany zapalne, które mogą doprowadzić do bakteryjnego owrzodzenia rogówki i całkowitej utraty widzenia w oku lewym. Powódka nadal wymaga opieki medycznej. Biegła stwierdziła, że zabieg przeprowadzony u powódki w 2007r został wykonany prawidłowo, zgodnie ze sztuką medyczną. Konieczność przeprowadzenia zabiegu w 2012r wynikała więc nie z nieprawidłowości zabiegu z 2007r, tylko z faktu, że zmniejszyła się drożność kanalika co sprawiło, że drugi zabieg był konieczny.

( dowód: opinia biegłego E.L.-k. 163- 172, 323-325 ).

Biegły sądowy z dziedziny psychologii W. J. stwierdził, że w wyniku wypadku u powódki powstały zaburzenia związane z reakcją na ciężki stres, co powodowało trudności adaptacyjne, lęki - między innymi przed jazdą samochodem. Zaburzenia te mogły występować nie dłużej niż do 2012r. Blizny po wypadku sprawiły, że powódka ma zaniżony zakres oceny własnej, akceptacji swojego wyglądu, wstydzi się, krępuje się wychodzić z domu, opuszcza w czasie pogorszenia stanu zdrowia lekcje, nie chce by ją widzieli rówieśnicy.

( dowód: opinia biegłego W. J. –k. 180-184, 276-277 )

Biegły z dziedziny chirurgii plastycznej J. J. stwierdził , że u powódki w wyniku wypadku są widoczne 3 blizny o charakterze szpecącym. Na czole o długości 0,5 cm, na bruździe nosowo – wargowej o długości 0,8 cm, na twarzy po stronie lewej o długości 8 cm. Wg biegłego można kontynuować leczenie powódki, szczególnie laseroterapię, w celu poprawy wyglądu okolic objętych bliznami. Wg biegłego blizn nie uda się usunąć. L. może być kontynuowana w ramach NFZ lub placówkach prywatnych.

( dowód: opinia biegłego J. J. –k. 250- 253, 267 )

Matka powódki chce aby u córki przeprowadzono ponowną rekonstrukcję kanalika łzowego oka lewego. Ma ona poprawić stan oka, gdzie cyklicznie pojawiają się stany zapalne. Powódka ma mieć także kontynuowane leczenie blizny, bowiem jest szansa na to by stała się mniej widoczna. Blizny w czasie wykonywania zabiegów wykluczają by powódka ćwiczyła na wf, korzystała z basenu, wychodziła na słońce. Blizna krępuje córkę, wstydzi się swego wyglądu. Wybór placówek, w których leczenia nie refunduje NFZ wynikał z tego, że matce powódki chodziło o to by nie czekać na zabiegi, by leczenie odbywało się szybko. Zakładała także, że w ramach NFZ świadczenia są gorszej jakości.

( dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej powódki A. O. (2) –k. 365- 367 )

2.  Ocena dowodów.

Jak już wyżej wskazywano, w sprawie niesporny był fakt doznania przez powódkę obrażeń w wypadku, fakt, kto był sprawcą wypadku, oraz fakt odpowiedzialności pozwanego z tytułu umowy OC za skutki tego wypadku. Przyznanie tych okoliczności nie budzi wątpliwości, ponieważ w istocie te okoliczności faktyczne zostały udowodnione dokumentami urzędowymi i prywatnymi znajdującymi się w aktach sprawy XI K 1212/07 –k.

1-7, 20-22, 41-42, 52-54, 70-71, oraz dokumentami znajdującymi się w aktach szkodowych. Sąd dał więc wiarę tym dowodom. Warto podkreślić, że w aktach szkodowych znajdują się w zasadzie wszystkie te rachunki i faktury, które powódka załączyła do niniejszej sprawy. Zatem pozwana wiedziała o wysokości i rodzaju ponoszonych wydatków, choć jest też prawdą, że do 16.07.2012r powódka nigdy nie wskazała wysokości swych żądań z tytułu odszkodowania, a wysokość zadośćuczynienia ograniczyła do 15.000 zł.

Sąd dał wiarę w całości dokumentacji dotyczącej leczenia oka powódki k. 14-21, 27- 36, 47-49, 79, 106-109, 316-317. Wiarygodność tej dokumentacji, jak i zakres doznanych przez powódkę obrażeń, długotrwałość procesu leczenia, fakt jego nie zakończenia potwierdza także opinia biegłego z dziedziny okulistyki E. L.- k. 163- 172, 323-325, której Sąd dał wiarę w całości. Opinia ta jest rzetelna, oparta na analizie dokumentacji medycznej, oraz badaniu przedmiotowym. Biegła wskazała jakie czynności badawcze przeprowadziła, logicznie przedstawiła wnioski, które z nich wywiodła. Strona powodowa nie zgłaszała zarzutów do opinii, natomiast pozwana wskazywała, że opinie powinien wydać instytut, a nie biegły będący osobą fizyczną. Sąd nie podzielił tego poglądu. Pozwany nie przedstawił żadnych zarzutów do treści opinii biegłego okulisty, kwestionował jedynie sam wybór osoby biegłego, jednak nie podnosząc żadnych okoliczności z zakresu wyłączenia biegłego. Strona ma prawo wskazywać propozycje wyboru biegłego – art. 279 kpc. Jednak Sąd nie jest związany tymi propozycjami. Biegły E. L. wskazała, że zabieg operacyjny oka lewego przeprowadzony w 2007r był wykonany prawidłowo, zgodnie ze sztuką medyczną. Zatem nie jest zasadny zarzut pozwanego, jakoby kolejny zabieg wykonany w 2012r był wynikiem błędu lekarzy z roku 2007. Oznacza to, że leczenie powódki w zakresie oka lewego po 2007r pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem, tak samo jak zabieg rekonstrukcji kanalika łzowego z roku 2012 i plastyka dolnej powieki oka lewego z roku 2014. Biegła potwierdziła zarazem, że od 2007r z uwagi na charakter doznanego urazu, powódka cyklicznie przechodzi zapalenia spojówek, kanalik łzowy nie jest w pełni drożny, stany zapalne- które są tego konsekwencją powodują, że może w przyszłości dojść do bakteryjnego owrzodzenia rogówki i nawet w skrajnym wypadku do utraty wzroku w tym oku. To zaś uzasadnia tezę biegłego, że leczenie oka lewego nie jest zakończone i powódka musi nadal je kontynuować. Zasadne były więc zabiegi i proces leczenia, który odbywał się w Ośrodku (...). Skoro zaś proces leczenia nie zakończył się, więc i mogą ujawnić się w przyszłości dalsze negatywne dla zdrowia powódki konsekwencje wypadku, którego doznała. Fakt ten potwierdza także cytowana już dokumentacja medyczna z O., z której wynika, że w 2015r zakwalifikowano powódkę do ponownej rekonstrukcji kanalika łzowego oka lewego, w celu ponownego udrożnienia go. Co do stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu, to sąd uwzględnił z opinii biegłego uszczerbek w wysokości 20%- czyli zaburzenia drożności łzowej oka lewego – 10%, przewlekłe zapalenia spojówek – 10%. Uszczerbek na zdrowiu w postaci blizny na policzku został bowiem uwzględniony w opinii biegłego chirurga.

Sąd dał także w całości wiarę dokumentacji leczenia blizn u powódki k. 37-46, 102-104, 213-216, 261. Wiarygodność tej dokumentacji potwierdza opinia biegłego D. K. (1) –k. 121-124, której sąd dał wiarę w całości. Opinia ta nie była przez strony kwestionowana . Biegły podobnie jak biegły okulista oparł swe ustalenia na analizie dokumentacji medycznej, cytując ją w opinii, oraz badaniu przedmiotowym. Przedstawił logiczne wnioski wynikające z tej dokumentacji i badania, oparte na jego wiedzy i doświadczeniu zawodowym. Z opinii wynika, że proces leczenia w zakresie chirurgicznym zakończył się do 2012r. Wg biegłego rokowania są dobre i nie ma podstaw do założenia, że mogą w przyszłości ujawnić się dalsze konsekwencje wypadku. Trwałym śladem wypadku są blizny, które w sumie spowodowały trwały uszczerbek na zdrowiu w 11%. Biegły potwierdził zasadność leczenia blizn i prowadzonej w tym zakresie rehabilitacji. Opinia ta więc potwierdza w pełni dokumentację medyczną złożoną przez powódkę, jak i potrzebę zabiegów laserowych i masaży.

Sąd dał także w całości wiarę opinii biegłego chirurga plastyka J. J. –k. 250-253, 267. Strony po jej uzupełnieniu nie kwestionowały opinii. Biegły przede wszystkim dokonał oceny charakteru blizn, wskazując, że 3 umieszczone na twarzy i głowie mają charakter szpecący. Największa, znajdująca się na lewym policzku ma 8 cm długości i jest wyraźnie widoczna. Biegły wykluczył możliwość usunięcia blizn, natomiast potwierdził w opinii, że laseroterapia może poprawić wygląd okolic blizn, a więc powinna być kontynuowana. Opinia ta więc koreluje z opinią biegłego D. K.. Biegły zarazem wskazał, że leczenie blizn mogło odbywać się w placówkach mających kontrakty z NFZ, jak i placówkach nie mających takich kontraktów.

Faktyczny wygląd twarzy powódki i szpecących ją blizn widać zresztą na zdjęciach –k. 157, 290.

Sąd dał także wiarę dokumentacji lekarskiej leczenia psychiatrycznego powódki –k. 98-99, 224. Wiarygodność tej dokumentacji potwierdza opinia biegłego W. J. –k. 180-184, 276-277, której sąd dał w całości wiarę. Opinia po jej uzupełnieniu nie była kwestionowana przez strony. Biegły po zapoznaniu się z dokumentacją i badaniu powódki stwierdził, że po wypadku u powódki wystąpiły zaburzenia związane z reakcją na ciężki stres. Miały postać lęków, niepokoju, złych snów. Na chwilę obecną konsekwencje emocjonalne wypadku w zasadzie dotyczą jednej kwestii, a mianowicie niskiej samooceny powódki. Powódka wstydzi się swego wyglądu, blizn, unika kontaktów z rówieśnikami gdy jej wygląd się pogarsza. Ten proces niestety jest u niej utrwalony.

Przedstawione wyżej opinie lekarskie wraz z dokumentacją potwierdzają zestawienia wizyt związanych z leczeniem, które złożyła powódka- k. 50-53, 199. Wbrew twierdzeniom pozwanego fakty wskazane w tych dokumentach prywatnych zostały przez powódkę wykazane właśnie dokumentacją leczenia, która potwierdza fakt wykonywania zabiegów i wizyt w M., C., B., K., Ś. co potwierdziły opinie lekarskie oparte w części także na tej dokumentacji. Nikt nie może wymagać od powódki aby co do każdej wizyty składała fakturę czy paragon za paliwo. Od 2007r powódka informowała pozwanego ( choć bez wskazania kwoty roszczenia ), że ponosi wydatki związane z dojazdami, nawet pozwany w części z tego tytułu wypłacił jej odszkodowanie. Zatem stanowisko zajęte w tej sprawie finalnie, jest co do zasady sprzeczne z tym stanowiskiem, które przyjął pozwany w postępowaniu likwidacyjnym, gdzie obliczał należność powódki z tego tytułu przy założeniu spalania na 8,5 litra na 100 km i ceny litra paliwa 4,20 zł.

Wreszcie Sąd dał w pełni wiarę dowodom w postaci faktur i rachunków, które wskazują na ceny jakie powódka płaciła za leki, oraz zabiegi okulistyczne i laseroterapię i masaże k. 194-198, 200-212, 221-223, 225-226, 262. Pozwany w istocie nie zaprzeczał tym dokumentom, twierdząc, że powódka mogła leczyć się w ramach NFZ, do tego Sąd odniesienie się w dalszej części uzasadnienia. Co do faktur z aptek to trzeba podkreślić, że na każdej wskazano preparaty służące do leczenia oczu i blizn, zatem trudno racjonalnie zakładać, że były przeznaczone dla kogoś innego niż powódka, lub że powódka kupowała je nie z potrzeby tylko dla zbytku.

Sąd dał także w całości wiarę zeznaniom przedstawicielki ustawowej powódki A. O. (2) –k.365-367, bowiem zostały one co do procesu leczenia powódki i odczuwanych przez nią cierpień potwierdzone powołaną już dokumentacją medyczną i opiniami biegłych. A. O. (2) logicznie i przekonująco uzasadniła dlaczego korzystała z pomocy prywatnych gabinetów i placówek lekarskich.

3.  Ocena prawna.

A.  Zadośćuczynienie

Tytułem zadośćuczynienia powódka w postępowaniu likwidacyjnym uzyskała 15.000 zł , a w tym postępowaniu żądała kwoty 110.000 zł , taką też kwotę zasądzono od pozwanego na rzecz powódki. Ustalając odpowiednią sumę zadośćuczynienia, która rekompensowałaby krzywdę należy pamiętać, że zadośćuczynienie musi spełniać funkcję kompensacyjną, zatem musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, nie będącą jednakże wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy. Przyjmuje się, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być „odpowiednia”. Nie ulega wątpliwości, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje rozmiar doznanej krzywdy, zadośćuczynienie ma bowiem na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień nie tylko fizycznych, ale i psychicznych. Nie dający się ściśle wymierzyć charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia zależy od oceny sądu. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione jednak do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Zauważyć należy, iż w orzecznictwie sądowym wypracowane są także kryteria ustalania zadośćuczynienia przyznawanego na podstawie art. 445 k.c. Przyjmuje się, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być „odpowiednia”. Na gruncie art. 445 k.c. nie ulega wątpliwości, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje rozmiar doznanej krzywdy, zadośćuczynienie ma bowiem na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień nie tylko fizycznych, ale i psychicznych. Nie dający się ściśle wymierzyć charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia zależy od oceny sądu. Ocena ta powinna uwzględniać całokształt okoliczności sprawy, nie wyłączając takich czynników, jak np. wiek poszkodowanego oraz postawa sprawcy. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione jednak do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy trzeba zatem wziąć pod rozwagę całokształt okoliczności, w tym rodzaj doznanych przez poszkodowanego obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, kalectwo i jego stopień, oszpecenie, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich oraz inne czynniki podobnej natury. Zadośćuczynienie powinno spełniać funkcję kompensacyjną. Poziom życia poszkodowanego nie może być natomiast zaliczany do czynników, które wyznaczają rozmiar doznanej krzywdy i wpływają na wysokość zadośćuczynienia. Suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna zatem wynagrodzić poszkodowanemu doznane przez niego cierpienia fizyczne i psychiczne i ułatwić przezwyciężanie ujemnych przeżyć. Nie oznacza to jednak, że formą złagodzenia doznanej krzywdy musi być nabywanie dóbr konsumpcyjnych o wartości odpowiadającej poziomowi życia poszkodowanego. Takie pojmowanie funkcji kompensacyjnej prowadziłoby do różnicowania krzywdy, a tym samym wysokości zadośćuczynienia zależnie od stopy życiowej poszkodowanego. Godziłoby to w zasadę równości wobec prawa, a także w powszechne poczucie sprawiedliwości. (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2010r. z uzasadnieniem, II CSK 94/10, LEX nr 672673 oraz przytoczone tam liczne orzecznictwo).

W niniejszej sprawie Sąd ustalił , że należne powódce zadośćuczynienie to kwota 125.000 zł, a skoro wypłacono jej już 15.000 zł, to zasądzono żądaną kwotę 110.000 zł. Brano pod uwagę fakt, iż powódka w chwili wypadku miała 8 lat. Od chwili wypadku stale jest leczona. Intensywne leczenie po wypadku zakończyło się jeszcze w 2007r. Ale od tamtej pory powódka stale przechodzi cykliczne zapalenia spojówek. Z tego powodu ( niedrożność kanalika łzowego i nie domykanie powieki ), musiała przejść po 2007r dwa zabiegi operacyjne i oczekuje ją co najmniej 1 kolejny. Powódka ma świadomość, że leczenie oka będzie musiało być dalej kontynuowane, że być może zawsze będzie odczuwała ból przy stanach zapalnych oka. Nie można także wykluczyć pogorszenia stanu zdrowia, nawet połączonego z utratą wzroku. Świadomość tak daleko idących konsekwencji u osoby młodej, jest trudna do zaakceptowania, budzi sprzeciw, bunt, lub wycofanie. Powódka nie może korzystać z radości życia tak jak inne dzieci. Musi przechodzić kolejne zabiegi i wizyty lekarskie. Opuszcza lekcje. Powódka ma też poczucie krzywdy wynikające z trwałego oszpecenia jej twarzy. Jest młodą dziewczyną, dla której ten aspekt estetyczny ma olbrzymie znaczenie. Zmniejsza jej powodzenie u płci przeciwnej, wywołuje stałe i utrwalone poczucie wstydu, wycofania. Oszpecenia twarzy nie da się naprawić, można jedynie poprawiać jej wygląd, co rodzi konieczność przechodzenia serii zabiegów, co znów angażuje czas, który powódka mogłaby spożytkować- gdyby była zdrowa, w inny sposób. Powódka w sumie doznała uszczerbku na zdrowiu w wysokości 31 %. Doznawane i doznane przez powódkę cierpienia fizyczne i psychiczne powinno skompensować zadośćuczynienie w zasądzonej kwocie, która w ocenie sądu, z uwagi na wskazane okoliczności, nie jest nadmierna.

W zakresie zadośćuczynienia orzeczono na podstawie art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1 kc.

B.  Koszty leczenia ( zabiegi lekarskie, konsultacje i porady, leki ).

Pozwany zgodnie z art. 444 § 1 kc, ponosi odpowiedzialność za wszelkie koszty wynikające z uszkodzeń ciała i rozstroju zdrowia, którego powódka doznała w wyniku wypadku. Koszty te obejmują także koszty leczenia . Powódka w zakresie leczenia oka i blizn korzystała z prywatnych gabinetów lekarskich. Szczególnie chodzi tu o Ośrodek (...). Za zabieg rekonstrukcji kanalika łzowego zapłaciła tam 4250 zł, zaś za plastykę powieki w 2014r – 2000 zł. To najważniejsze składniki kosztów leczenia. Pozwany zarzucał, że powódka mogła leczyć się w ramach NFZ, co do leczenia blizn, pozwany wręcz stwierdził, że było zbędne, skoro nie da się ich wyeliminować. Zapewne pozwanemu chodziło o naruszenie zasady minimalizacji szkody, którą powinien kierować się poszkodowany w wypadku. Sąd nie podzielił tego stanowiska. Sąd powołuje się tutaj na stanowisko wyrażone przez SA w W. w wyroku z dnia 28.05.2015r, VI ACa 1301/14, gdzie w uzasadnieniu orzeczenia m.in. stwierdzono : „z zeznań powodów wynika expressis (k-153, k-185), iż próbowali oni skorzystać z publicznej służby zdrowia, jednakże terminy były odlegle, kilkutygodniowe, co przy charakterze doznanych przez nich obrażeń (utrudniających, a wręcz uniemożliwiających poruszanie) uzasadniało skorzystanie z prywatnych konsultacji i badań lekarskich. Należy podnieść przy tym, że były to, jak wynika z dołączonych i powołanych przez Sąd faktur i rachunków, kilkakrotne konsultacje lekarskie oraz podstawowe badania diagnostyczne, a w przypadku powódki ponadto koszt ortezy i minimalnej ilości zabiegów rehabilitacyjnych, gdyż na większą ilość, jak zeznała - nie było jej stać wobec braku funduszy (transkrypcja zeznań-k. 260). Jest oczywiste, że właśnie celem zdiagnozowania powstałych problemów zdrowotnych, uzyskania niezbędnej wiedzy co do sposobu ich leczenia i odwrócenia możliwości dalszych negatywnych implikacji powodowie byli zmuszeni takich konsultacji zasięgnąć. W tej sytuacji powoływanie biegłego na okoliczność konieczności poniesienia tego typu elementarnych wydatków na leczenie "prywatne" było zbędne, zaś naprawienie szkody w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. obejmuje właśnie wszelkie poniesione z tego tytułu koszty. Zarzut naruszenia zatem art. 361 § 1 k.c. należało uznać zatem za chybiony. Należy zauważyć przy tym, że przepis art. 444 § 1 k.c. nie nakłada na poszkodowanego obowiązku wykazywania, iż nie mógł skorzystać z państwowej służby zdrowia, tym bardziej, iż niestety wbrew teoretycznym rozważaniom pozwanego, zawartym w uzasadnieniu apelacji, dostępność publicznej służby zdrowia bywa ograniczona właśnie długimi terminami oczekiwania na wizyty bądź badania lekarskie, która to wiedza ma charakter powszechny i notoryjny, a znalazła potwierdzenie w doświadczeniach powodów. Wysokość poniesionych przez nich kosztów wynika w pełni ze złożonych do sprawy i powołanych przez Sąd rachunków i faktur, nie była zresztą jako taka kwestionowana. Należy dodatkowo przypomnieć, iż właśnie na wypadek takich okoliczności zawierane jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej sprawców szkody, które w żaden sposób nie jest ograniczone przedmiotowo (wobec istnienia NFZ) w zakresie ponoszonych przez ofiary wypadków kosztów leczenia, a wręcz przeciwnie winno umożliwić im sprawną refundację poniesionych, na skutek nieszczęśliwego zdarzenia, wydatków”.

Sąd zacytowany pogląd przyjmuje za własny. Matka powódki zeznając także wskazywała, że korzystanie z prywatnej służby zdrowia wynikało z chęci jak najszybszego udzielenia córce pomocy, a także troski by pomoc ta była jak najwyższej jakości. Trzeba pamiętać, że tuż po wypadku powódce udzielono pomocy w publicznej służbie zdrowia. Słuchana informacyjnie matka powódki wskazywała, że już wówczas polecano jej prywatny ośrodek dr. P. J., jako najlepsze miejsce gdzie można leczyć oko córki. Matka powódki znając realia funkcjonowania publicznej służby zdrowia , kierując się troską o dziecko, wybierała te placówki medyczne, które w jej ocenie świadczyły usługi na najwyższym poziomie, oraz bez oczekiwania w kolejkach na termin usługi. Powódka nie przeczyła, że mogła poddać się zabiegom w publicznych placówkach, tyle tylko, że na pewno nie tak szybko jak w palcówkach prywatnych. Matka powódki kierowała się po prostu zasadą, że zdrowie nie może czekać. Subiektywnie była niezadowolona z pracy publicznej służby zdrowia, uważała, że zabieg na oku lewym w 2007r był wykonany źle ( wykluczył to biegły w tej sprawie ). Reasumując , sąd ocenił, że zarzuty pozwanego w tym zakresie są niezasadne. To samo dotyczy laseroterapii w leczeniu blizn. Zabiegi te wykonywano także prywatnie. Tyle tylko, że trzeba pamiętać, że powódka chodziła do szkoły. Jej matka zabiegi umawiała popołudniami, by dziecko nie traciło szkoły, taką możliwość miała w placówkach prywatnych. Jak zeznała, wracała do domu z córką ok. 17-tej, właśnie po takich zabiegach.

Łącznie z tytułu kosztów leczenia w omawianym zakresie zasądzono- 4250 zł – koszt rekonstrukcji kanalika łzowego w 2012r ( tylko tej kwoty z tego tytułu żądano w pozwie pierwotnie ), oraz 4658,21 zł w zakresie kosztów leczenia, o które powódka wnosiła zmieniając roszczenie w piśmie z dnia 11.08.2014r. Do tego pisma załączyła powódka faktury i rachunki ( 332,74 zł , 35 zł, 150 zł , 2000 zł, 150 zł , 4 razy po 150 zł, 40 zł i 47 gr, 57 zł i 80 gr, 63 zł i 98 gr, 27 zł i 37 gr, 33 zł, 36 zł i 40 gr, 36 zł i 50 gr, 150 zł, 1200 zł, 57 zł 80 gr, 19 zł 89 gr, 4 razy po 150 zł i dodatkowo z 2011r 150 zł, 250 zł , 150 zł). W sumie więc zasądzono z tego tytułu 8.908,21 zł.

Orzeczono w tym zakresie na podstawie art. 444§ 1 kc.

C. Wydatki związane z dojazdami na zabiegi i konsultacje lekarskie.

Nie ulega wątpliwości, że art. 444 § 1 kc, wśród kosztów wynikających z doznanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia , uwzględnia także koszty dojazdów na zabiegi medyczne i konsultacje. Pozwany w tym zakresie, nie kwestionując, że takie wyjazdy miały miejsce ( to wynika zresztą z dokumentacji medycznej i opinii biegłych ), zarazem wyraził pogląd, że powódka powinna poruszać się komunikacją publiczną. Sąd tego poglądu nie podziela. Zasada minimalizacji szkody, nie oznacza, że posiadacz pojazdu mechanicznego, samochodu, będąc poszkodowanym w wypadku , do lekarza będzie jeździł autobusem, aby odpowiedzialny za szkodę zapłacił niższe odszkodowanie. Matka powódki woziła ją samochodem na zabiegi i konsultacje, aby jak najbardziej skrócić czas podróży, ograniczyć zmęczenie, zapewnić jak największy komfort. To rzeczy oczywiste i nawet w postępowaniu likwidacyjnym w części wydatki z tego tytułu zaspokojono. Jeszcze bardziej zdumiewa stanowisko pozwanego co do ewentualnego wyliczenia tych kosztów. Pozwany w odpowiedzi na pozew wskazał, że gdyby do tego doszło to litr paliwa powinien być szacowany na 4 zł, a zużycie paliwa na 6 litrów na 100 km. Tyle tylko, że w postępowaniu likwidacyjnym pozwany przyjmował 8,5 litra na 100 km i cenę litra na 4,20 zł.

Sąd zweryfikował wyliczenia powódki w tym zakresie, przyjmując do wyliczeń jako zasadę średnie zużycie paliwa na 100 km- 8,5 litra ( tak ja to czynił pozwany likwidując szkodę ), a cenę litra paliwa na 5 zł. Trzeba pamiętać, że tanie paliwo to krótki okres roku 2016 i drugiej połowy 2015. Wcześniej ceny paliwa się zmieniały, raz schodząc poniżej 5 zł, raz przekraczając tę wartość. Sąd przyjął do wyliczenia taką kwotę, bowiem wydaje się być najbardziej zbliżona do średniej ceny na przestrzeni ostatnich lat.

Zweryfikowano także odległości podawane przez powódkę na podstawie informacji z G..map. Odległość z miejsca zamieszkania powódki L. do K. to 87 km, do C. – 17 km, do (...) km, do (...) km, do Ś. – 96 km. Koszty przejazdów będące przedmiotem żądania w tej sprawie to : w pozwie- 16 wizyt w K., 24 wizyty w C., 4 wizyty w B., 34 wizyty w M.. Po zmianie powództwa 11.08.2014r, powódka zażądała jeszcze odszkodowania za koszty wizyt : 4 w K., 9 w C., 1 w Ś.. W sumie liczba wizyt to : w (...) razy, w (...) razy, w (...) razy, we (...) razy, w (...) raz. Przejechane kilometry to w sumie do K. – 3480 km ( przed zmianą powództwa 2784 km ), do C. 1122 km ( przed zmianą powództwa 816 km ), do B. 720 km, do M. – 272 km, do Ś. – 192 km. W każdym wypadku odległość liczono w obie strony.

Zmieniając powództwo 11.08.2014r powódka zażądała kosztów dojazdu w kwocie 455 zł. Przejechane kilometry to (...). Daje to koszt paliwa 507,45 zł. Sąd zasądził więc całą żądaną przez powódkę kwotę 455 zł.

Przejechane kilometry , wskazywane pierwotnie w żądaniu pozwu ( przed zmianą ) to (...). Koszt paliwa w takiej sytuacji to 1951,60 zł.

W sumie więc tytułu zwrotu kosztów paliwa zasądzono 2406,60 zł.

W omawianym zakresie orzeczono na podstawie art. 444§ 1 kc.

D.  Odsetki

Co do żądania zgłoszonego w pozwie pierwotnie to uwzględniono je w całości co do zadośćuczynienia ( 50.000 zł ), oraz w części co do odszkodowania 6.201,60 zł ( 4250 zł zabieg rekonstrukcji kanalika i 1951,60 zł koszty przejazdów ). Od kwoty 56201,60 zł zasądzono ustawowe odsetki od dnia 16.08.2012 r. Z akt szkodowych wynika bowiem, że powódka zgłosiła to roszczenie u pozwanego 16.07.2012r. Zasadą jest, że zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455§1 k.c.). Od tej chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481§1 k.c.). Zasada ta doznaje wyjątków, które wynikają jedynie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010r. z uzasadnieniem, II CSK 434/09, LEX nr 602683; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2009r., V CSK 370/08, LEX nr 584212; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005r. z uzasadnieniem, I CK 7/05, LEX nr 153254; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2007r., I CSK 433/06, LEX nr 274209).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) (Dz.U. z 2003r., nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Jedynie w sytuacji, gdy wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Od dnia 16.08.2012r pozwany był więc w opóźnieniu z zapłatą tego roszczenia.

Od pozostałej kwoty 65.113,21 zł ustawowe odsetki zasądzono od 10.06.2015r. Pisma zmieniające żądania, zawierające zmienione roszczenia, zostały doręczone pozwanemu 26.05.2015r. Sąd przyjął, że pozwany powinien mieć dodatkowy 14 dniowy termin do oceny zasadności nowo zgłoszonych roszczeń i po tym terminie popadł w opóźnienie co do ich realizacji. Dlatego odsetki zasądzono od 10.06.2015r.

W omawianym zakresie orzeczono na podstawie cytowanych wyżej przepisów, oraz na podstawie art. 481 § 1 i § 2 kc.

W pozostałej części powództwo oddalono w zakresie żądania zapłaty odszkodowania, umarzając jedynie postępowanie co do żądania zapłaty kwoty 279,67 zł 9 pkt 3 sentencji ), bowiem w tym zakresie, przed skutecznym doręczeniem pisma pozwanemu przez sąd, powódka cofnęła pozew w tej części. Orzeczono w tym zakresie na podstawie art. 355 § 1 kpc.

E.  Ustalenie odpowiedzialności na przyszłość.

Opinia biegłego okulisty przesądziła o zasadności żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku, które mogą ujawnić się w przyszłości. Z opinii tej wynika bowiem, że leczenie powódki nie zostało zakończone, może jej stan zdrowia ulec pogorszeniu, włącznie nawet z utratą wzroku. Nie można więc wykluczyć, że mogą pojawić się w przyszłości dalsze skutki wypadku, aktualnie nie uwzględnione, bo jeszcze nie wystąpiły. Obawa ta ma charakter realny, a nie hipotetyczny. Planowany jest w najbliższej przyszłości zabieg rekonstrukcji kanalika łzowego, nie ma pewności czy on zakończy leczenie oka powódki.

W omawianym zakresie orzeczono na podstawie art. 189 kpc.

2.  Koszty procesu.

Powódka uległa swemu roszczeniu tylko w nieznacznej części. Żądała łącznie zapłaty kwoty 122.888,05 zł, a zasądzono na jej rzecz 121,314,81 zł. w tym stanie rzeczy sąd nałożył na pozwanego w całości obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz powódki kwocie 3617 zł ( koszty zastępstwa procesowego – 3600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł.

Orzeczono na podstawie art. 100 kpc.

Na rzecz Skarbu Państwa nakazano pobrać od pozwanego kwotę 9565,13 zł , na którą składają się opłata od pozwu i wydatki związane z opiniami biegłych – kwoty cząstkowe to : 6145 zł, 141,32 zł, 2634,81 zł, 180 zł, 62 zł, 400 zł.

Orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r o kosztach sądowych w sprawach cywilnych , Dz.U. 2014, 1025 tekst jednolity.