Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Skoczyńska

Protokolant: Maria Gąsior

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2017r. w Lublinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w S.

przeciwko M. T.

przy udziale interwenienta ubocznego (...) Ltd. L.̕s

w L. działający przez L.̕ s (...) spółka z o.o. w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  orzeka, że powód ponosi w całości koszty procesu pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów należnych pozwanemu oraz interwenientowi ubocznemu referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt IX GC 489/12

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 15 października 2012 roku powód (...) Spółka Akcyjna w S. domagała się zasądzenia od pozwanego M. T. kwoty 420.027,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że dochodzone roszczenie obejmuje odszkodowanie z tytułu szkody jaką Spółka poniosła w wyniku działań podejmowanych przez pozwanego jako Prezesa Zarządu. Opisane w pozwie działania będące podstawą faktyczną zgłoszonego roszczenia polegały na dokonaniu przez pozwanego obrotu akcjami spółki (...) S.A. z siedzibą w S. (dalej jako (...)) w wyniku, którego powód poniósł szkodę w wysokości 352.800.00 zł. Ustalona wartość szkody wynika z różnicy pomiędzy ceną za jaką powodowa Spółka reprezentowana przez pozwanego jako prezesa zarządu nabyła akcje na podstawie umowy zawartej 4 kwietnia 2012r. z córką pozwanego, a ceną za jaką te akcje powinna nabyć, gdyby pozwany pełniąc funkcję prezesa zarządu działał w interesie powodowej Spółki, a nie w interesie własnym. Nadto pozwany pełniąc funkcję Prezesa Zarządu zawarł ze swoim synem T. T. (1) zatrudnionym w powodowej Spółce porozumienie zmieniające z datą l marca 2012 r. umowę o pracę, w którym zostało dwukrotnie podwyższone (z kwoty 4.000,00 zł do kwoty brutto 8.000,00 zł) wynagrodzenie T. T. (1).

Kolejną umowę zmieniającą umowę o pracę jaką pozwany zawarł w imieniu powoda ze swoim synem T. opatrzył datą 15 października 2011r. wcześniejszą w stosunku do rzeczywistego terminu. Zawarte zostało w jej treści postanowienie zgodnie z którym „w przypadku rozwiązania niniejszej umowy o pracę przez którąkolwiek ze stron pracownikowi należy się jednorazowe odszkodowanie w kwocie stanowiącej równowartość sześciomiesięcznego wynagrodzenia łącznie brutto". O przyznaniu T. T. (1) opisanego przywileju pozostali członkowie Zarządu powzięli wiadomość dopiero w dniu 4 kwietnia 2012 r. Zgodnie z wyliczeniem powodowej Spółki w wyniku podwyższenia przez pozwanego wynagrodzenia T. T. (1) z kwoty 4.000,00 zł do kwoty 8.000,00 zł poniosła ona szkodę w wysokości 19.227,20 zł. Skutkiem wprowadzenia do umowy o pracę z T. T. (1) prawa do odszkodowania oraz zawarcia porozumienia zmieniającego z T. T. (1) Spółka zmuszona była wypłacić T. T. (1) odszkodowanie w wysokości brutto sześciomiesięcznego wynagrodzenia tj. 6 x 8.000,00 zł (48.000,00 zł). Na łączną wartość dochodzonego odszkodowania w kwocie 420.027,20 zł składa się kwota 352.800,00 zł z tytułu straty poniesionej w wyniku transakcji sprzedaży akcji z dnia 4 kwietnia 2012r zawartej z córką pozwanego oraz kwoty 67.227,20 zł z tytułu umów zawartych z synem pozwanego T. T. (1). Podstawę dochodzonego roszczenia stanowił art. 483 k.s.h. W ocenie powodowej spółki bezprawność opisanych w pozwie działań pozwanego wynika z naruszenia art. 377 k.s.h. Pozwany występując w jej imieniu zawarł umowy z członkami swojej rodziny, co kwalifikowało jego działanie jako sprzeczność interesów.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu.

W argumentacji swego stanowiska podniósł brak ważnej uchwała (...) powodowej Spółki wyrażającej wolę dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w stosunku do pozwanego. Zarzucił, że załączona do pozwu uchwała nr 3 z dnia 26 września 2012r. o pociągnięciu do odpowiedzialności cywilnej pozwanego - M. T. jest sprzeczna z treścią porządku obrad, który przewidywał podjęcie uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności cywilnej Prezesa Zarządu (bez wskazywania z nazwiska osoby, której uchwała miała dotyczyć). Powód podniósł nadto, że z uwagi na brak reprezentacji całego kapitału zakładowego, (...) nie było zdolne do podjęcia uchwały nieobjętej porządkiem obrad oraz że głosowanie nad uchwałą odbyło się jawnie, mimo obowiązkowego wymogu tajnego głosowania w sprawach personalnych.

Pozwany podniósł także, że powodowa Spółka może nie być właściwie reprezentowana w toku niniejszego postępowania, gdyż istnieje wątpliwość czy T. T. (1) z chwilą zatrudnienia go na stanowisku pełnomocnika zarządu ds. cen i zakupów strategicznych (stanowisko bezpośrednio podległe Prezesowi Zarządu) nie utracił mandatu członka Rady Nadzorczej powodowej Spółki, a w konsekwencji uchwała Rady Nadzorczej z dnia 5 kwietnia 2012 r. w przedmiocie odwołania z funkcji Prezesa Zarządu M. T. może być nieważna, względnie nieistniejąca.

Okoliczności nabycia przez Spółkę (...) akcji spółki (...) w dniu 4 kwietnia 2012 r. zdaniem pozwanego nie uzasadniają jakichkolwiek roszczeń odszkodowawczych. W uzasadnieniu powyższej oceny wskazał, na brak bezprawności w jego działaniu, gdyż nabywając w imieniu spółki (...) akcje spółki (...) działał na podstawie i w wykonaniu uchwały podjętej w dniu 21 grudnia 2010 r. przez (...) Sp. z o.o. którą udzielona została zgoda na nabycie pozostałych akcji spółki (...). Podkreślił, że warunki nabycia przedmiotowych akcji zostały przy tym pozostawione do ustalenia przez Zarząd, przy czym w Spółce wykształciła się na przestrzeni prawie 10 lat praktyka, zgodnie z którą pozwany, działając w celu nabycia akcji przez powodową Spółkę, samodzielnie załatwiał sprawy dotyczące ich nabycia, w tym samodzielnie prowadził negocjacje,

Zdaniem pozwanego powołany przez powoda art. 377 k.s.h. nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż odnosi się wyłącznie do posiedzeń zarządu, jako sfery wewnętrznej stosunków Spółki, a nie do działań „na zewnątrz" z osobami trzecimi. Zaznaczył, że praktyki jego jednoosobowych decyzji jako prezesa zarządu nigdy nie kwestionowano, a zwłaszcza nie kwestionowano przy nabywaniu akcji (...). Pozwany tytułem przykładu wskazał na fakt nabycia akcji od spółki (...) S.A. zaznaczając, że cena za akcję przy tej transakcji była aż o 12 zł wyższa niż w przypadku kwestionowanej transakcji z dnia 4 kwietnia 2012 r.

Niezależnie od powyższej argumentacji pozwany podniósł zarzut braku wykazania przez powoda faktu poniesienia szkody. W jego ocenie całkowicie nieuzasadnione i stronnicze jest pomijanie przez powodowa Spółkę warunków nabycia akcji spółki (...) od spółki (...) S.A. które odbyło się po cenie 72 zł za jedną akcie i tak jak w przypadku kwestionowanej transakcji dotyczyła znaczącej ilości akcji. Podkreślał, że transakcja z (...) S.A. była ostatnią transakcją jaką powodowa Spółka zawarła przed kwestionowaną umową z dnia 4 kwietnia 2012 r. Zaznaczył przy tym, że spółka (...) S.A. nabyła wcześniej akcje (...) od Skarbu Państwa po cenie 58 zł za każdą akcję co dowodzi, że cenę sprzedaży z dnia 4 kwietnia 2012 r. należy uznać za adekwatną i korzystną dla powodowej Spółki.

W dniu 13 lutego 2014 r. L.,s (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zgłosiła interwencję uboczną po stronie pozwanego wnosząc o oddalenie powództwa. (k.1112-1120)

W uzasadnieniu podniosła, że w czasie, kiedy miało miejsce zdarzenie, pozwany objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzonej polisą wystawioną przez L.'s Syndykat (...). spółkę pod firma (...) Ltd co uzasadniało interes prawny we wstąpieniu do sprawy. W dalszej części uzasadnienia interwenient uboczny podzielił argumenty podniesione przez stronę pozwaną Podkreślił, że fakt nabycia udziałów przez powoda za cenę wyższą niż ta za którą te same udziały nabyła wcześniej A. T. nie przesądza o tym, że powód poniósł szkodę. Zdaniem interwenienta oceniając czy powód, wskutek nabycia akcji od A. T., poniósł szkodę, nie można pomijać kwestii ceny uzgodnionej w umowie oraz wyniku zestawienia jej z umowami sprzedaży zawieranymi z innymi podmiotami. W umowie zawartej pomiędzy spółką (...) S.A. i A. T. w dniu 4 kwietnia 2012 r. cena akcji została uzgodniona jako 60 zł za akcję. Z kolei w umowie sprzedaży z dnia 22 grudnia 2010 r., na mocy której powód nabył akcje spółki (...) od spółki (...) S.A., cenę określono na kwotę 72 zł za akcję. Już tylko z zestawienia tych dwóch transakcji widać, że nabycie akcji od A. T. odbyło się bez jakiejkolwiek szkody dla powoda. Podkreślił, że fakt nabycia akcji od Skarbu Państwa za cenę 58 zł za akcję przez spółkę (...) S.A. poprzedzone było wyceną dla Skarbu Państwa sporządzoną na potrzeby tej transakcji.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez interwenienta nie można dopatrywać się szkody dla powodowej Spółki w skutkach zawarcia przez pozwanego porozumienia zmieniającego umowę o pracę z T. T. (1) z dnia l marca 2012 r. a także wprowadzenia do umowy o pracę postanowienia przewidującego odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Wskazał, że ww. zmiany do umowy o pracę nie odbiegały od zasad stosowanych w spółce względem pracowników zatrudnionych na podobnych (kierowniczych) stanowiskach, pozwany zaś, jako wyłącznie uprawnionych na podstawie § 5.2 Regulaminu Zarządu do zawierania i rozwiązywania umów z pracownikami spółki (...) S.A., mógł takie porozumienie z T. T. (1) zawrzeć. Oznacza to, że zmiany do umowy pracy z T. T. (1) zostały wprowadzone zgodnie z panującymi w spółce standardami warunków zatrudnienia.

W toku postępowania powód popierał powództwo.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowa Spółka powstała na mocy uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 1 marca 2011 r., którą dokonano przekształcenia spółki Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. w spółkę akcyjną działającą pod firmą (...) Spółka Akcyjna w S.. (opis KRS k. 44-51, protokół (...) z 1 marca 2011 r. k.52-63).

Pozwany M. T. był założycielem (...) spółki z o.o. i posiadał 100% udziałów w kapitale zakładowym tej spółki. Od założenia spółki z o.o. w 1989r.jak również po jej przekształceniu w spółkę akcyjną do 5 kwietnia 2013r. pełnił w niej funkcję prezesa zarządu. Aktualnie pozwany jest akcjonariuszem powodowej Spółki posiadającym wspólnie z żoną 480.000 akcji z ogólnej liczby 1.440.000 akcji co stanowi 33,3% kapitału akcyjnego Spółki. Pozostałymi akcjonariuszami jest rodzina Z. I. pełniącego na datę wniesienia pozwu funkcję Prezesa Zarządu w powodowej Spółce oraz spółka (...) S.A., której akcje w 100% należą do rodziny I.. W dniu 24 maja 2013 r. M. T. umową darowizny przeniósł na rzecz swojej żony B. T. własność 80.000 akcji powodowej spółki (umowa darowizny k.1277-1278, księga akcyjna k. 1280, zeznania pozwanego w trybie art. 299 k.p.c. k. 1997 - 1998).

Powódka prowadzi działalność gospodarczą na rynku stali w zakresie produkcji wyrobów i ich sprzedaży. Głównym przedmiotem działalności powodowej Spółki jest produkcja elementów metalowych wykorzystywanych w budownictwie. Spółka sukcesywnie od lat 90 - tych skupywała akcje (...) S.A. z siedzibą w S. w celu przejęcia kontroli nad tą Spółką i zapobieżenia prowadzeniu na bazie jej majątku konkurencyjnej działalności. Wiedza o tym fakcie była powszechna wśród członków zarządu oraz Rady Nadzorczej powódki (zeznania A. L. k. 1165-1166, księga akcji spółki (...) k. 87-109, wyjaśnienia M. T. k.2000, zeznania Z. I. k. 1770)

W dniu 13 października 2008 r. spółka (...) S.A. na mocy transakcji zawartej ze Skarbem Państwa nabyła 42.840 akcji (...) S.A. za kwotę 2.484.720 zł płacąc 58 zł za jedną akcję (bezsporne). Umowa została zawarta w drodze przetargu publicznego i poprzedzała ją wycena majątku spółki (...) zlecona przez Skarb Państwa na potrzeby tej transakcji. Z. I. w spółce (...) S.A. posiada około 93% wszystkich akcji i jest prokurentem tej Spółki (odpis pełny KRS k.597-599, zeznania S. C. k.1392-1395)

M. T. działając jako osoba fizyczna nabył w grudniu 2010 r. 8820 akcji (...) S.A. w S. od spółki (...) S.A. z siedzibą w W. płacąc 20 zł za jedną akcję. Łączna wartość transakcji opiewała na kwotę 176.400 zł (bezsporne)

W dniu 21 grudnia 2010 r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) spółki z o.o., na którym podjęto m.in. uchwałę nr 5 o wyrażeniu zgody na „(…) nabycie przez Spółkę (...) Sp. o.o. wszystkich pozostałych akcji (...) SA. znajdujących się. w posiadaniu osób trzecich na warunkach wynegocjowanych przez Zarząd Spółki (...) sp. z o.o.". Na powyższym zgromadzeniu podjęto również uchwałę nr 4 w sprawie wyrażenia zgody na nabycie 42.840 akcji (...) S.A. od spółki (...) S.A. za łączną cenę 3.084.40 zł tj. płacąc 72 zł za jedną akcję. W wykonaniu uchwały nr 4 powodowa spółka zawarła w dniu 22 grudnia 2010 umowę sprzedaży (...).840 akcji (...) S.A. ze spółką (...) S.A. nabywając je na warunkach określonych w wyżej powołanej uchwale nr 4 (protokół (...) z dnia 21.12.2010 r. k 78-86, umowa sprzedaży akcji powoda ze spółką (...) S.A. k 392-393).

W dniu 20 marca 2012 r. pozwany umową darowizny przeniósł na rzecz swojej córki A. T. własność 8820 akcji zwykłych imiennych serii (...). od numeru (...) do numeru (...) S.A. z siedzibą w S., których wartość ustalono na kwotę 529.200 zł. Pismem z dnia 26 marca 2012 r., które doręczono do spółki 3 kwietnia 2012r. A. T. poinformowała o umowie darowizny spółkę (...) (umowa darowizny k 142-143, pismo A. T. z 26 marca 2012 r. k. 141).

W dniu 26 marca 2012 r. Przewodniczący Rady Nadzorczej powodowej spółki (...) przesłał zawiadomienie o zwołaniu na dzień 5 kwietnia 2012 r. posiedzenia Rady Nadzorczej przewidującego w porządku obrad „Powzięcie uchwały w sprawie zmian w składzie Zarządu”. Dodatkowo w dniu 3 kwietnia 2012 r. członek Rady Nadzorczej T. T. (1) pełniący funkcję Sekretarza Rady Nadzorczej, poinformował wiadomością e-mail cały Zarząd o planowanym posiedzeniu Rady Nadzorczej. Również Przewodniczący Rady Nadzorczej informował poprzez pocztę elektroniczną pełniącego funkcje Prezesa Zarządu M. T. o posiedzeniu Rady Nadzorczej.

W dniu 4 kwietnia 2012 r. M. T., występując w imieniu powodowej spółki jako Prezes zarządu, zawarł umowę sprzedaży akcji, na podstawie której Spółka nabyła od A. T. 8820 akcji zwykłych imiennych spółki (...) o serii (...) o numerach od (...) do (...) każda o wartości nominalnej 10 zł za kwotę 529.200 zł tj. płacąc cenę 59,97 zł za jedną akcję (umowa sprzedaży z 4 kwietnia 2012 r. k 145-146, potwierdzenie przelewu k 147)

W dniu 5 kwietnia 2012 r. M. T. stawił się w siedzibie kancelarii prawnej przy ul. (...) w W. na posiedzeniu Rady Nadzorczej. Na tym posiedzeniu Rady Nadzorczej podjęto uchwałę nr 1 z dnia 5 kwietnia 2012r. w sprawie odwołania M. T. z funkcji Prezesa Zarządu (...) S.A. (zawiadomienie z dnia 26 marca 2012 r. o zwołaniu posiedzenia Rady Nadzorczej k 137-138, e-mail T. T. (1) z 3 kwietnia 2012 r. k 139, protokół posiedzenia RN powoda z 5 kwietnia 2012 r. k. 343-356).

W dniu 27 kwietnia 2012 r. odbyło się posiedzenie Rady Nadzorczej spółki (...) S.A. na którym podjęto m.in. uchwałę nr V powołującą Z. I. na funkcję Prezesa Zarządu powodowej spółki (protokół posiedzenia Rady Nadzorczej (...) S.A. z 27 kwietnia 2012 r. k.357-373).

Na podstawie umowy z dnia 10 lipca 2012 r. powodowa Spółka nabyła 1260 akcji spółki (...) S.A. od spółki (...) S.A. z siedzibą w S. płacąc cenę 27,77 zł za jedną akcję. Łączna wartość transakcji opiewała na kwotę 35.000 zł (umowa sprzedaży akcji k 152-153).

W regulaminie zarządu powodowej spółki w §13 pkt 4 przewidziano, że w razie sprzeczności interesów Spółki z osobistymi interesami członka Zarządu, jego małżonka krewnych i powinowatych do drugiego stopnia członek Zarządu powinien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i żądać zapisania tego w protokole. Ponadto w §5 ust 1 lit g. tegoż regulaminu postanowiono, że nabywanie składników majątku trwałego o wartości równej lub przekraczającej 500.000 zł wymaga uchwały zarządu (regulamin zarządu k.604-608, uchwała Rady Nadzorczej nr 4 z 28 lipca 2011 r. w sprawie uchwalenia regulaminu zarządu k. 609).

Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia (...) syn pozwanego T. T. (1) został powołany na członka Rady Nadzorczej powodowej spółki, zaś w dniu 15 lipca 2011 r. powodowa spółka zawarła z nim umowę o pracę na czas określony do 14 października 2011 r. zatrudniając go na stanowisku specjalisty do spraw cen i zakupów strategicznych z wynagrodzeniem miesięcznym 4000 zł brutto. Umową z dnia 15 października 2010 r. T. T. (1) został zatrudniony na czas nieokreślony na stanowisku pełnomocnika zarządu ds. cen i zakupów strategicznych (protokół (...) sp. z o.o. z 1 marca 2011 r. k.396-407, umowa o pracę z 15 lipca 2011 r. k.394, umowa o pracę z 15 października 2011 r. k.395).

Powodowa spółka reprezentowana przez M. T. jako Prezesa Zarządu, zawarła w dniu 1 marca 2012 r. porozumienie zmieniające umowę o pracę z T. T. (1), w którym podwyższono wynagrodzenie za pracę z kwoty 4000 zł do kwoty 8000 zł. Powyższa zmiana umowy spowodowała wzrost kosztów pracodawcy z tytułu wynagrodzenia oraz składek ZUS z obciążającej powódkę do marca 2012r. kwoty 4.822,80 zł miesięcznie do kwoty 9.629,60 zł miesięcznie po okresie marca 2012r. (umowa o pracę k. 148, porozumienie zmieniające z 1 marca 2012 r. k. 149, potwierdzenie przelewu k 151, karta wynagrodzeń T. T. (1) k. 236, odcinki wypłat k. 237-239,246-248, zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach i składkach k. 240-242)

Wynagrodzenie zasadnicze T. T. (1) za miesiąc marzec 2012 r. zostało wypłacone w niższej wysokości z uwagi na błąd przy przelewach i brak wiedzy nadzorującego sprawy pracownicze członka zarządu J. L. o zawarciu porozumienia zmieniającego wynagrodzenie (zeznania J. L. k.1307)

Pozwany jako Prezes Zarządu powoda pod koniec marca 2012 r. zlecił pracownikowi Spółki (...) sporządzenie nowej umowy o pracę z T. T. (1) z dopisanym do pierwotnej treści umowy z 15 października 2011 r, podpunktem e), w którym zastrzeżono, że w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez którąkolwiek ze stron pracownikowi należy się jednorazowe odszkodowanie w kwocie stanowiącej równowartość sześciomiesięcznego wynagrodzenia brutto. Nowa umowa została opatrzona datą 15 października 2011 r. i podpisana została przez pozwanego oraz T. T. (1). Umowa z dopisanym podpunktem e) stanowiła zmianę warunków dotychczasowej umowy o pracę dokonaną przez M. T. jako Prezesa Zarządu powoda w umowie z T. T. (1) (zeznania A. J. (1) k.1143, umowa o pracę k. 148).

W regulaminie zarządu powodowej spółki (§5 pkt 2) przewidziano, że Prezes zarządu jest upoważniony do samodzielnego zawierania i rozwiązywania stosunku pracy z pracownikami, a także do reprezentowania Spółki i dokonywania wszelkich czynności prawnych wynikających ze stosunku pracy. Kwestie te zostały wyłączone spod rozstrzygnięcia w drodze uchwały zarządu spółki (Regulamin zarządu spółki (...) k. 387-390)

Wynagrodzenie T. T. (1) na stanowisku pełnomocnika zarządu ds. zakupów strategicznych w kwocie 8.000 zł nie było wyższe od wynagrodzeń na porównywalnych stanowiskach w spółce. W spółce (...) członkowie zarządu pełniący jednocześnie funkcję dyrektorów zarabiali około 15.000 zł, główna księgowa w spółce zarabiała ok. 7000 zł, kierownik biura handlowego ok. 6600, dyrektor departamentu sprzedaży ok. 12.000 zł, zaś przedstawiciele handlowi od 4.000 do 9.800 zł, podobnie wynagrodzenie specjalistów ds. sprzedaży wynosiło od 2.000 do 6.800 zł. Syn Z. I. pełniący funkcję wiceprezesa zarządu zarabiał w spółce ok.15.000 zł (zestawianie średnich płac brutto w spółce za okres 01.10.2011-30.04.2012 k.391, zeznania M. T. w trybie art. 299 k.p.c.- k. 1998)

Spółka (...) była firmą rodzinną i normalną praktyką było zatrudniane w niej członków rodzin. W spółce poza zatrudnieniem T. T. (1), w późniejszym czasie wybranego w drodze głosowania grupami na członka rady nadzorczej, zatrudniony również został na stanowisku dyrektora finansowego pełniącego funkcję członka zarządu W. I., zaś Ł. I. jest członkiem Rady Nadzorczej. Obaj ostatnio wymienieni są synami Z. I. (zeznania T. T. (1) k. 1241, częściowo zeznania J. L. k.1309, zeznania Z. I. k.1773, zeznania pozwanego k. 1998). Na podobnej zasadzie, ale na niższych stanowiskach pracowała w spółce także na podstawie umowy o pracę córka A. L. byłego wspólnika spółki z o.o. również byłego wiceprezesa jej zarządu, zaś na podstawie umowy cywilnoprawnej w dziale księgowości pracowała także córka E. F. (zeznania E. F. k. 1240, zeznania J. L. k.1309).

W dniu 9 maja 2012r. powodowa Spółka wypowiedziała T. T. (1) umowę o pracę za miesięcznym okresem wypowiedzenia, który upłynął z dniem 30 czerwca 2012 r. Z tytułu zwolnienia wypłaciła mu w czerwcu 2012r. odszkodowanie w kwocie 45.005,91 zł netto (48000 zł brutto) odpowiadające sześciomiesięcznym wynagrodzeniom w kwocie 8000 zł (wypowiedzenie umowy o pracę k.249,potwierdzenie przelewu k. 245).

Wyrokiem z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie o sygn. akt IV P 304/12 Sąd Rejonowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w punkcie I zasadził od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz T. T. (1) kwotę 8000 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę, w punkcie II oddalił powództwo o odprawę, w punkcie III zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu. Sąd uznając, że zwolnienie było niezgodne z prawem jednocześnie oddalił roszczenie o odprawę m.in. na podstawie art. 8 k.p., gdyż jak wskazał w uzasadnieniu wyroku zasądzenie tego roszczenia stanowiłoby nadużycie prawa. Zajmując powyższe stanowisko sąd pracy miał na uwadze, że T. T. (1) otrzymał już sześciomiesięczne wynagrodzenie z tytułu rozwiązania umowy o pracę, które mimo określenia go mianem odszkodowania stanowiło w istocie odprawę, bowiem przysługiwało T. T. (1) niezależnie od przyczyny rozwiązania umowy o prace, czy też podmiotu który by go wypowiedział (wyrok z uzasadnieniem k.1211-1220)

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2013 r. w sprawie o sygn. akt IV P 303/12 Sąd Rejonowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w punkcie I zasadził od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz M. T. 30.000 zł tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów, w punkcie II oddalił powództwo w pozostałej części, w punkcie III zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu, w punkcie IV wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 12.933,08 zł (wyrok z uzasadnieniem k. 1221-1234). Oba powyższe wyroki są prawomocne (okoliczność bezsporna).

W dniu 26 września 2012 r. na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy (...) Spółki Akcyjnej w S. w głosowaniu jawnym podjęto m.in. uchwałę nr 3 o upoważnieniu zarządu spółki do dochodzenia od M. T. roszczeń o naprawienie szkód wyrządzonych spółce przez M. T. przy sprawowaniu zarządu związanych z zawartą dnia 4 kwietnia 2012 r. przez Spółkę z A. T. umową sprzedaży akcji na podstawie której spółka nabyła od A. T. 8820 akcji zwykłych imiennych o serii (...) o numerach od (...) do (...) S.A. M. T. złożył do powyżej uchwały sprzeciw, a następnie wniósł pozew o stwierdzenie jej nieważności ewentualnie uchylenie do Sądu Okręgowego w Lublinie zarejestrowany pod sygn. akt IX GC 506/12 (protokół (...) powoda z 26 września 2012 r. k. 250-253, pozew k. 454-465).

W dniu 27 listopada 2012 r. na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy (...) spółki akcyjnej w S. podjęto m.in. uchwałę nr 1 o wyrażeniu zgody na dochodzenie roszczeń objętych powództwem spółki (...) S.A. przeciwko M. T. przed Sądem Okręgowym w Lublinie w niniejszej sprawie IX GC 489/12 i dochodzenia przez spółkę od byłego Prezesa zarządu spółki M. T. roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej spółce przy sprawowaniu zarządu spółki oraz zatwierdzono wszelkie czynności wykonane w tym zakresie przez spółkę do dnia 27 listopada 2012 r. M. T. złożył do powyżej uchwały sprzeciw, a także wytoczył powództwo o stwierdzenie jej nieważności ewentualnie uchylenie wnosząc pozew do Sądu Okręgowego w Lublinie (protokół (...) powoda z 27 listopada 2012 r. k.932-941, pozew k. 1011-1021). W obu sprawach Sąd Okręgowy oddalił powództwa . Na chwilę zamknięcia rozprawy orzeczenia sądu I instancji nie były prawomocne.

W dniu 3 czerwca 2013 r. na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu akcjonariuszy powodowej spółki podjęto m.in. uchwałę nr 3 o uchyleniu uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki (...) S.A. z dnia 26 września 2012 r. w sprawie pociągnięcia M. T. do odpowiedzialności odszkodowawczej. Na tym samym zgromadzeniu podjęto również uchwalę nr 4 w przedmiocie uchylenia uchwały nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki (...) S.A. z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie pociągnięcia M. T. do odpowiedzialności odszkodowawczej oraz zatwierdzenia wcześniejszych czynności. Od powyższych uchwał pełnomocnik akcjonariusza (...) S.A. złożył sprzeciw (protokół (...) powoda z 3 czerwca 2013 r. oraz 5 czerwca 2013 r. k.1199-1209).

W dniu 24 stycznia 2012 r. Spółka (...) S.A. zawarła z ubezpieczycielem L.`s umowę ubezpieczenia odpowiedzialności z tytułu zarządzania spółką potwierdzoną polisą nr (...). Ubezpieczenie obejmuje roszczenia z tytułu czynu bezprawnego popełnionego lub rzekomo popełnionego po dacie 24 stycznia 2012 r. skierowane przeciwko członkom kierownictwa spółki w tym członkom zarządu (polisa z warunkami ubezpieczenia k. 418-439, 1122-1123).

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o dowody z dokumentów, znajdujących się w aktach sprawy, których treść nie została zaprzeczona przez żadną ze stron, oraz na podstawie zeznań świadków, które Sąd uznał w przeważającej części za wiarygodne.

Świadek A. T. (k.1138-1140) córka pozwanego zeznawała co do okoliczności otrzymania w drodze darowizny akcji (...) Centrali (...)., z. siedzibą w S. w dniu 20 marca 2012r. oraz ich sprzedaży. Podkreśliła, że odbyło się to z inicjatywy ojca, zaś ona sama nie miała wiedzy, że jej ojciec może zostać odwołany z funkcji członka zarządu. Wskazała, że akt darowizny był konsekwencją sukcesywnego przekazywania jej oraz bratu majątku rodziców oraz że była zmuszona sprzedać akcje, gdyż potrzebowała pieniędzy z uwagi na nagły wyjazd do Francji i otrzymanie tam oferty pracy. W ocenie Sądu wskazane przez świadka intencje zawarcia kwestionowanej transakcji jak również dokonanej darowizny na jej rzecz nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu. Wprawdzie zeznania te są spójne z zeznaniami świadków T. T. (1), B. T. oraz pozwanego w omawianym wyżej zakresie, to zdaniem Sądu nie można ich było inaczej potraktować niż element przyjętego przez stronę pozwaną kierunku obrony, co w świetle niżej dokonanej oceny roszczenia nie stanowiło okoliczności będących jej podstawą.

Świadek M. S. (k. 1140-1142) pełniący w kwietniu 2012 funkcję Prezesa zarządu spółki (...) zeznał, że o darowiźnie akcji dowiedział się na początku kwietnia od M. T., który wręczając mu akt darowizny polecił aby wpisać go do księgi akcyjnej z datą dokonania darowizny. Świadek zeznał następnie, że zmiany dokonane aktem darowizny wpisał do księgi akcyjnej jednakże z datą w jakiej otrzymał powyższy dokument.

Świadek A. J. (2) (k.1142-1146) zatrudniona w powodowej spółce na stanowisku specjalisty ds. personalnych zeznała, że dokument zmieniający wynagrodzenie T. T. (1) datowany na 1 marca 2012 r. został jej doręczony przez M. T. w ostatnim dniu marca 2012 r. lub 1 kwietnia 2012 r. już po wypłacie wynagrodzenia za marzec. Świadek zeznał, że pozwany wziął akta osobowe T. T. (1). Wskazał także, że pierwotna umowa o pracę T. T. (1) została zastąpiona nową umową z dopisanym podpunktem e) zawierającym zastrzeżenie wypłaty 6 miesięcznego wynagrodzenia w przypadku rozwiązania umowy z T. T. (1). Nową umowę o pracę z dopisanym podpunktem e) ale z datą pierwotnej umowy tj. 15 października 2011 r. podpisali pozwany oraz T. T. (1).

Świadek A. L. (k. 1164-1167) pełniący do 2007 roku funkcję wiceprezesa zarządu zeznał, że powodowa spółka sukcesywnie od lat 90 skupywała akcje (...) w celu przejęcia kontroli nad spółką. Zamiar ten był zasadny, gdyż powoda spółka chciała uzyskać dodatkowe pomieszczenia i tereny oraz ewentualnie zapobiec konkurencji na tym samym rynku. Świadek zeznał, że nie było w spółce praktyki aby członkowie zarządu nabywali akcje we własnym imieniu dla siebie jak również by taka ewentualność była rozważana. Decyzje co do zakupu akcji podejmował trzyosobowy zarząd, zaś świadek z pozwanym negocjowali warunki zakupu, które były znane pozostałym członkom zarządu. Zarząd nie podejmował żadnych uchwał w przedmiocie zakupu akcji.

Świadek I. F. (k.1237-1240) pełniąca funkcję wiceprezesa zarządu powodowej spółki do 23 lipca 2010 r. oraz głównej księgowej zeznała, że zakup akcji (...) był podyktowany faktem ochrony przed konkurencją ze strony innych firm również zainteresowanych nabyciem przedmiotowych akcji. Podkreśliła, że umowy o zakup akcji spółki (...) podpisywało zawsze dwóch członków zarządu, zaś ich zakup mógł negocjować jeden z nich. Akcje były zawsze kupowane w imieniu spółki. Świadek zeznała także, że powodowa spółka nie była w stanie zakupić akcji (...) S.A. od Skarbu Państwa ze środków obrotowych, ale miała możliwości uzyskania środków z kredytu bankowego. Zeznała także, że w powodowej spółce zatrudniani byli członkowie rodzin akcjonariuszy lub członków organów spółki w tym córka A. L. oraz córka E. F..

Sąd co do zasady obdarzył wiarą zeznania T. T. (1) (k.1241-1244) będącego członkiem Rady nadzorczej powodowej spółki. Świadek zeznał, że Spółka (...) była firmą rodzinną i normalną praktyką było zatrudniane w niej członków rodzin. Zeznał, że w taki też sposób do zatrudnienia w Spółce zachęcał go jego ojciec M. T., aby w przyszłości mógł przejąć spółkę. Podobnie w spółce zostali zatrudnieni synowie Z. I.. Warunki zatrudnienia w imieniu spółki (...) jak i synowie Z. I. negocjowali ze swoimi ojcami. Świadek zeznał także, że jego ojciec darował siostrze akcje (...) w ramach przepisywania majątku na dzieci jednakże ona zmuszona była je sprzedaż z uwagi na wyjazd. Świadek zeznał także, że po rozwiązaniu z nim umowy o pracę otrzymał odszkodowanie w kwocie 48.000 zł brutto. Świadek zeznał także, że nie spodziewał się odwołania swojego ojca z funkcji Prezesa Zarządu. Myślał, że z funkcji członków zarządu zostaną odwołani inni członkowie zarządu.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka w zakresie stwierdzenia, że już w październiku 2011 r. była zawarta w jego umowie o pracę klauzula o odszkodowaniu w przypadku wypowiedzenia. Zeznania te są sprzeczne z zeznaniami A. J. (1), która będąc specjalistą do spraw personalnych w spółce (...) dokładnie odtworzyła przebieg wydarzeń pod koniec marca i na początku kwietnia 2012 r. zeznając, że M. T. zlecił jej przygotowanie umowy o pracę w tym okresie z dopisanym podpunktem e) zawierającym klauzulę odszkodowawczą w przypadku wypowiedzenia umowy, jednakże umowa ta była opatrzona datą z października 2011 r.

Świadek J. L. (k.1306-1310) zatrudniona od 1 marca 2008 r. do 17 kwietnia 2013 r. na stanowisku dyrektora handlowego, oraz pełniąca w tym okresie funkcję członka zarządu zeznała, że nie miała wiedzy o polityce spółki wobec nabywania akcji (...) S.A., gdyż zajmowała się częścią handlową działalności spółki. Świadek zeznała, że nie widziała o zmianach w umowie o pracę z T. T. (1), dowiedziała się o nich dopiero w kwietniu 2012 r. Świadek zaznaczył, że T. T. (1) miał wyższe wynagrodzenie niż inni pracownicy w firmie, gdyż normalni pracownicy dostawali minimalne wynagrodzenie poza główną księgową i członkami zarządu. Świadek zeznała także, że nie miała wiedzy o zawarciu porozumienia zmieniającego wynagrodzenie T. T. (1), dlatego też przelew w miesiącu marcu 2012 r. był w niższej wysokości.

Świadek B. T. (k.1310-1311) pełniące funkcje członka rady nadzorczej od marca 2011 r. do kwietnia 2012 zeznała, że od dłuższego czasu wraz z mężem przekazywała majątek dzieciom w tym akcji spółki (...) swojej córce. Podkreśliła, że córka sprzedała akcje spółki (...) gdyż wyjeżdżała za granicę i potrzebowała pieniędzy. Zaznaczyła także, że warunki zatrudnienia T. T. (1), czy synów Z. I. nie były przedmiotem dyskusji na radzie nadzorczej, a jedynie omawiany był sam fakt ich zatrudnienia

Świadek S. C. (k.1393-1395) pełniący funkcję Prezesa spółki A. zeznał, że całą wiedzę na temat procesu nabycia akcji spółki (...) od Skarbu Państwa czerpał od Z. I., a jego rola ograniczyła się do złożenia oferty nabycia akcji od Skarbu Państwa. Świadek zeznał także, że na skutek zakupu akcji (...) spółka musiała zaciągać pożyczki na prowadzenie dalszych inwestycji.

Świadek Z. I. (k.1770-1775) pełniący funkcję Prezesa powodowej spółki w okresie od 27 kwietnia 2012 r. do 8 marca 2016 r. zeznał, że spółka dążyła do przejęcia pakietu kontrolnego spółki (...), zaś skupowanie akcji zaczęło się od 1998 r. W jego ocenie M. T. przed 5 kwietnia 2012 r. wiedział, że zostanie odwołany z funkcji Prezesa zarządu, ale miał możliwość objęcia funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej z zachowaniem dotychczasowego uposażenia. Zeznał, że spółka w momencie możliwości zakupu dużego pakietu akcji spółki (...) od Skarbu Państwa nie miała na to środków, gdyż taką informacje przekazał mu Prezes T.. Świadek zeznał, że wówczas podjął decyzje o zakupie tych akcji przez swoją spółkę – (...) S.A. i przetrzymaniu ich do czasu pojawienia się środków w spółce (...) na ich odkup wraz z pokryciem kosztów finansowych transakcji. Końcowo świadek zeznał, że cena akcji w dacie odkupu została ustalona 78 zł. Wskazał, że o umowie zmieniającej warunki pracy T. T. (1) dowiedział się 6 kwietnia 2012 r.

Sąd uznał również za wiarygodne co do zasady wyjaśnienia pozwanego M. T. (k.1996-2004). Wyjaśnił on, iż w spółce zatrudniane były dzieci wspólników i ich małżonkowie. Wskazał, że z jego rodziny zatrudniony był syn T. T. (1) oraz jego żona B. T. jako członek rady nadzorczej. W przypadku A. L. zatrudniona była i jest obecnie jego córka, zaś ze strony rodziny I. Z. I. pełnił funkcję Prezesa Rady Nadzorczej, syn W. I. wiceprezesa zarządu, zaś Ł. I. był członkiem Rady Nadzorczej. Warunku ich zatrudnienia nie były ustalane z Radą Nadzorczą. Wynagrodzenie wiceprezesa zarządu wynosiło 15.000 zł dyrektorzy działu mieli wynagrodzenie na poziomie 10.000 zł brutto. Świadek zeznał, że skupowanie akcji (...) zaczęło się w latach 90 - tych i była to dla powodowej spółki pożądana inwestycja. Pozwany wskazał, że kupując akcje (...) od spółki (...) inwestował w nie jako właściciel mniejszościowy spółki (...) w stan posiadania akcji na wypadek połączenia obu spółek, zmienił jednakże swoje plany inwestycyjne, gdyż z żoną podjęli decyzję o przekazywaniu majątku swoim dzieciom. Pozwany zeznał, że dowiedział się o możliwości swojego odwołania w dniu 4 kwietnia 2012 r. tj. dzień przed odbyciem posiedzenia Rady Nadzorczej. Przyznał, że otrzymał propozycję objęcia funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej w celu zabezpieczenia go finansowo. Sąd podobnie jak przy zeznaniach T. T. (1) nie dał wiary zeznaniom świadka w zakresie w jaki stwierdził, że już w październiku 2011 r. była zawarta w jego umowie o pracę klauzula o odszkodowaniu w przypadku wypowiedzenia. Zeznania te są bowiem sprzeczne z zeznaniami A. J. (1) która będąc specjalistą do spraw personalnych w spółce (...) dokładnie odtworzyła przebieg wydarzeń pod koniec marca i na początku kwietnia 2012 r. zeznając, że M. T. zlecił jej przygotowanie umowy o pracę w tym okresie z dopisanym podpunktem e) zawierającym klauzulę odszkodowawczą w przypadku wypowiedzenia umowy jednakże umowa ta była opatrzona datą z października 2011 r.

Ponadto na zlecenie Sądu w uwzględnieniu wniosku dowodowego powoda H. D. biegły sądowy z dziedziny finanse i rachunkowość złożył w sprawie opinię na okoliczność ustalenia jaką przybliżoną wartość rynkową miały akcje zwykłe imienne serii (...) o numerach od (...) do (...) spółki (...) S.A. w S. w okresie: grudzień 2010 r. i kwiecień 2012 r. (postanowienie Sądu k. 1406, opinia wraz opiniami uzupełniającymi k. 1459-1535, 1703-1707, 1742— (...), (...)- (...)). W opracowanej opinii biegły wskazał, iż w zależności od przyjętej metody wyceny i sposobu prowadzenia działalności gospodarczej szacunkowa cena przedmiotowego pakietu 8820 akcji na dzień 30 kwietnia 2012 mieściła się w wartościach:

⚫

od 374538,14 zł do 429.523,12 zł (z uwzględnieniem korekty biegłego) tj. 48,70 za akcje przy koncepcji prowadzenia działalności opartej w główne mierze na umowach dzierżawy nieruchomości zawartych ze spółka dominującą (...) S.A. szacowanych według metody dochodowej – (...) (k. 1812,1820)

⚫

od 469.395,49 zł do 503.752,54 zł (z uwzględnieniem korekty biegłego) tj. 57,11 za akcje przy koncepcji prowadzenia działalności opartej w głównej mierze na umowach dzierżawy nieruchomości stosowanych wobec kontrahentów nie powiązanych kapitałowo szacowanych według metody dochodowej – (...) (k.1812,1821, 1822);

⚫

518.527,8 tj. 58,79 zł za akcje szacowanych metodą majątkową - skorygowanych aktywów netto przy wartości przedsiębiorstwa na kwotę 7.898.380 zł (k.1813)

Biegły uzasadniając zastosowane metody wyceny miał na względzie, że źródłem korzyści spółki są dochody uzyskiwane z dzierżawy nieruchomości podkreślił, że najbardziej miarodajne byłoby przyjęcie średniej arytmetycznej metody dochodowej i metody majątkowej. Biegły zaznaczył, że prezentowana przez niego wycena ma charakter szacunkowy, stanowiący podstawę do negocjowania ceny (wyjaśnienia biegłego do opinii k. 1703-1707, 1742-1747, 1949-1956).

Sąd mając na uwadze wysoki poziom wiedzy biegłego H. D., potwierdzony wieloletnim rzetelnym wykonywaniem obowiązków biegłego sądowego, podstawy teoretyczne opracowanej opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz wnikliwe odniesienie się do zastrzeżeń zgłoszonych do opinii przez pełnomocników stron uznał, że opinia stanowi wiarygodne źródło wiedzy w zakresie rozstrzygnięcia kwestii spornej jaką było ustalenie szacunkowej ceny rynkowej pakietu akcji spółki (...) na datę objętej sporem transakcji.

W świetle wyżej dokonanych ustaleń faktycznych Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną dochodzonego przez spółkę (...) roszczenia odszkodowawczego stanowił art. 483 k.s.h., zgodnie z którym członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy.

Ponoszenie roszczeń odszkodowawczych na podstawie art. 483 k.s.h. stosownie do treści art. 393 pkt 2 k.s.h. jest uwarunkowane uchwałą walnego zgromadzenia (por. wyr. S.A. w Warszawie z 30.8.2011 r. VI ACa 1273/10, L.). Podjęcie uchwały przez zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie pozwala przypisać spółce wolę uzyskania odszkodowania. Uchwała o dochodzeniu roszczenia odszkodowawczego nosi zatem cechy oświadczenia woli, nie jest więc wyłącznie prawem wewnętrznym spółki. Istnienie decyzji organu właścicielskiego podlega zatem ocenie w ramach badania legitymacji materialnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2012 r., I CSK 635/11). Ponieważ legitymacja należy do merytorycznych przesłanek powództwa jej istnienie jest badane na chwilę zamknięcia rozprawy, tj. wyrokowania (art. 316 § 1 k.p.c.). Nie ma zatem wymogu podjęcia uchwały, o której mowa w art. 393 pkt 2 k.s.h. jeszcze przed wytoczeniem powództwa. Może ona zostać podjęta już po wytoczeniu powództwa, w zasadzie w dowolnym momencie, byleby przed wydaniem wyroku przez sąd I instancji.

Podstawę legitymacji czynnej do wystąpienia z niniejszym powództwem powód wywodzi z uchwały nr 3 z dnia 26 września 2012r. oraz uchwały nr 1 z dnia 27 listopada 2012r., mocą których walne zgromadzenie akcjonariuszy (...) S.A. wyraziło zgodę na dochodzenie objętych pozwem roszczeń od M. T. byłego Prezesa Zarządu z tytułu naprawienia wyrządzonej Spółce szkody. Na chwilę wyrokowania uchwały te nie zostały skutecznie podważone. Sąd przyjął, że stanowiły one podstawą umocowania udzielonego przez Spółkę do dochodzenia roszczeń zgłoszonych w rozpatrywanym pozwie. Spółka dochodząc odszkodowania od pozwanego jako byłego członka jej organu w świetle uregulowania art. 483 k.s.h. winna udowodnić następujące przesłanki tej odpowiedzialności:

1) działania lub zaniechania pozwanego sprzecznego z prawem lub statutem spółki;

2) szkodę poniesioną przez spółkę;

3) istnienie adekwatnego związku przyczynowego, czyli relewantne następstwa przyczynowo skutkowe między działaniem bądź zaniechaniem pozwanego a powstaniem szkody spółki (art. 361 § 1 k.c.).

W aspekcie pierwszej z przesłanek powód w odniesieniu do zakwestionowanych działań pozwanego dokonanych w imieniu Spółki tj. zawartej z córką A. umowy sprzedaży akcji (...) z dnia 4 kwietnia 2012r. oraz zawartego porozumienia zmieniającego z synem T. T. (1) datowanego na dzień 1 marca 2012r. i wprowadzonych zmian do jego umowy o pracę poprzez zawarcie klauzuli odszkodowania, wskazał że bezprawność opisanych w pozwie działań pozwanego wynikała z naruszenia art. 377 k.s.h. (sprzeczność interesów).

Zgodnie z regulacją art. 377 k.s.h. w przypadku sprzeczności interesów spółki z interesami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek zarządu powinien ujawnić sprzeczność interesów i wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw oraz może żądać zaznaczenia tego w protokole.

W odniesieniu do pierwszego z objętych sporem działań pozwanego Sąd uznał, że transakcja zakupu akcji jaką zawarł w imieniu powódki z córką A. T. kwalifikowała się jako działanie naruszające to uregulowanie, a tym samym sprzeczne z prawem. Pozwany powinien powstrzymać się od udziału w tej czynności i ujawnić sprzeczność interesów nawet gdyby miała ona mieć potencjalny charakter. Nakaz zawarty w art. 377 k.s.h o wstrzymanie się od udziału w rozstrzyganiu spraw w okolicznościach określonych w tym przepisie zmierza do zapewnienia bezstronności członka zarządu. Pozwany jako doświadczony piastun, na którym spoczywa nakaz działania ze starannością wynikająca z zawodowego charakteru działalności (art. 483 §2 k.s.h.) w rozpatrywanych okolicznościach – stojąc w obliczu kolizji interesów o jakich mowa w art. 377 k.s.h. powinien był zachować uczciwość i lojalność wobec Spółki i akcjonariuszy i wstrzymać się od uczestnictwa w tej transakcji jako reprezentant Spółki. Dochowanie takiej procedury wyeliminowałoby wszelkie podejrzenia o stronniczość interesów spółki i stawiane obecnie pozwanemu zarzuty. Powstrzymanie się przez pozwanego od podejmowania decyzji pozwoliłoby mu uzyskać pozycję (status) osoby bezstronnej i wiarygodnej w prowadzeniu spraw spółki. W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że nawet sama możliwość kolizji interesów, czy wręcz znikomy stopień tej kolizji powinny przemawiać za zachowaniem się w sposób nakazany w art. 377 k.s.h. Zaniechanie przez pozwanego dopełnienia tego obowiązku pozostaje w kolizji z zasadami współżycia społecznego i uczciwego obrotu. Skutek naruszenia art. 377 k.s.h. nie powodował nieważności transakcji i dokonana przez pozwanego czynność prawna zakupu akcji spółki (...) wiąże Spółkę. Omawiane naruszenie przez pozwanego prawa stanowi jednakże podstawę rozpatrywanych roszczeń odszkodowawczych

Jak wyżej Sąd wskazał dla ustalenia podstawy odpowiedzialności w świetle art. 483 k.s.h. koniecznym było wykazanie przez powoda, że skutkiem sprzecznego z prawem omawianego działania pozwanego spółka poniosła szkodę. W oparciu o wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego w tym w szczególności na podstawie ustaleń opracowanej w niniejszej sprawie opinii biegłego sądowego H. D. Sąd przyjął, że fakt powstania szkody w majątku Spółki nie został udowodniony. Jak wynika z przeprowadzonego na wniosek powoda dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wartości rynkowej akcji (...) na datę kwestionowanej transakcji - kwiecień 2012r., szacunkowa cena pakietu akcji w zależności od przyjętej metody wahała się po uwzględnieniu korekty biegłego od kwoty 429.523,42 zł do kwoty 518.562,69 zł również po skorygowaniu tj. od 42,46 zł do 57.11 zł za akcję według szacunku metodą (...)(dochodowa) oraz przedstawiała wartość w kwocie 58,79 zł za jedną akcję według metody skorygowanych aktywów netto tj. metody majątkowej. Prezentowana przez biegłego wycena miała charakter szacunkowy i określona była w widełkach, co wskazuje na dopuszczalną rozpiętość cenową (k.1952). Cena 59,97 zł jaką Spółka zapłaciła za jedną akcję spółki (...) w kwestionowanej transakcji była zbliżona do wyceny biegłego, a w każdym razie nie odbiegała od niej w sposób rażący. Biegły podkreślał, że cena transakcyjna może odbiegać od jego wyceny, którą określał jako wartość stanowiącą przedmiot negocjacji. Sąd dokonując oceny czy transakcja miała charakter rynkowy bądź nie i czy jej skutkiem jej zawarcia przez pozwanego Spółka poniosła szkodę, miał na względzie że wartość rynkowa szacowanej ceny jednej akcji określona w opinii biegłego na datę IV 2013r. spornej transakcji jest niższa od ceny jaką Spółka zapłaciła w transakcji bezpośrednio ją poprzedzającej, którą zawarła ze spółką (...) S.A. płacąc 72 zł za akcje i porównywalna do ceny 58 zł za akcję w transakcji spółki (...) ze Skarbem Państwa. W świetle powyższych ustaleń nie można w ocenie Sądu było uznać, że umowa jaką zawarł pozwany reprezentując powoda miała nieekwiwalentny charakter i z tego tytułu Spółka poniosła szkodę. Na datę kwestionowanej transakcji wartość jednej akcji (...) zgodnie z opinią biegłego H. D. oscylowała wokół wartości 59,97 zł za jedną akcję tj. ceny jaką zapłaciła Spółka w wykonaniu umowy zawartej z córka pozwanego i jednocześnie była znacząco niższa od ceny zapłaconej za zakupione akcje na rzecz Spółki. A.. Nie można odnieść ceny pakietu akcji z umowy zawartej przez M. T. jako osoby fizycznej ze spółką (...) S.A. do ceny z transakcji z 4 kwietnia 2012r. jak to czyni powódka ustalając wysokość szkody metodą dyferencyjną jako różnicę między ceną zakupu akcji z zakwestionowanej transakcji, a tą jaką Spółka by zapłaciła gdyby pozwany nabyła akcje nie w imieniu własnym lecz na rzecz Spółki. Podkreślić należy, że pozwany zawierał umowę zakupu akcji z (...) S.A. nie będąc związanym uchwałą NZW z dnia 21 grudnia 2010r. Niewątpliwie znane mu były plany gospodarcze Spółki, ale ich sposób realizacji nie miał sformalizowanych zasad. Pozwany wykorzystując okazję zainwestował w zakup akcji (...) własne środki mając na celu zwiększenie stanu posiadania akcji w powodowej spółce w przypadku realizacji planu połączenia tych dwóch podmiotów, bądź uzyskania dodatkowych korzyści przy odsprzedaży akcji powódce. W istocie kwestionowana transakcja realizowała drugi z zakładanych celów inwestycji pozwanego. Godzi się zauważyć, że powodowa Spółka miała świadomość, że pozwany jest właścicielem akcji (...), gdyż jako akcjonariusz był ujawniony w księdze akcyjnej do 3 kwietnia 2012r. Nie bez znaczenia też dla oceny zachowania pozwanego w kontekście zakupu akcji w imieniu własnym ma fakt, iż tego rodzaju transakcja była realizowana przez powiązaną personalnie i kapitałowo z rodziną I. spółkę (...) - akcjonariusza powódki. Odsprzedaż akcji przez tę spółkę na rzecz poprzednika prawnego powódki był w pełni akceptowany przez wspólników, mimo dużej wartości transakcji przy cenie 72 zł za jedną akcję znacznie przekraczającą cenę 58 zł z pochodnej transakcji ze Skarbem Państwa.

Reasumując stwierdzić należy, że w wyniku kwestionowanej transakcji powodowa Spółka stała się właścicielem pakietu 8820 akcji zwykłych imiennych spółki (...). Inwestycja w akcje tej spółki były pożądaną dla powoda z racji posiadanego przez (...) majątku w postaci nieruchomości znajdujących się w pobliskim sąsiedztwie i planów związanymi z zablokowaniem działalności konkurencyjnej na lokalnym rynku. Transakcja realizowała projekt gospodarczy Spółki którego elementem był zakup akcji (...) przewidziany uchwałą z dnia 21 grudnia 2010r. podjętą przez zgromadzenie wspólników poprzednika prawnego. Zatem z punktu widzenia interesów spółki zakwestionowana transakcja nie była dla niej niekorzystna zarówno w aspekcie finansowym jak i długofalowych projektów gospodarczych, co tym samym wyklucza skuteczność powództwa akcjo pro socio.

Fakt udziału pozwanego w czynności dokonanej w warunkach sprzeczności interesów tj. z naruszeniem art. 377 k.s.h., w sytuacji gdy z tego tytułu powodowa spółka nie poniosła szkody nie mógł uzasadniać przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej w świetle art. 483 k.s.h., a jedynie stanowić przyczynę jego odpowiedzialności organizacyjnej wobec spółki (por. w: Bieniak i in., Komentarz KSH, 2014, s. 933, A. Kidyba Komentarz KSH, t. 2, 2011, s. 415, J. Strzępka Komentarz KSH, 2012, s. 965).

W odniesieniu do działań pozwanego podjętych z udziałem syna T. T. (1) odmiennie niż w przypadku pierwszego ocenianego zdarzenia Sąd uznał, że zawarcie porozumienia zmieniającego warunki płacowe oraz wprowadzenie do umowy zapisu o odszkodowaniu nie wyczerpywało przesłanki bezprawności. Zgodnie z omawianym wyżej §5 pkt 2 regulaminem zarządu powodowej Spółki Prezes Zarządu był upoważniony do samodzielnego zawierania i rozwiązywania stosunku pracy z pracownikami, a także do reprezentowania Spółki i dokonywania wszelkich czynności prawnych wynikających ze stosunku pracy i kwestie te zostały wyłączone spod rozstrzygnięcia w drodze uchwały zarządu. Zatem z formalnoprawnego punktu oceny działań pozwanego nie może budzić wątpliwości, że miał on pełne kompetencję do zawierania umów z T. T. (1) jako pracownikiem Spółki. Skuteczność prawna zawieranych umów i porozumień zmieniających była przedmiotem oceny przez Sąd w ramach rozstrzyganych sporów pracowniczych. Sąd uznając postanowienia tych umów za obowiązujące rozstrzygał o roszczeniach pracowniczych T. T. (1).

Sąd Okręgowy dokonując oceny, czy zawarcie przez pozwanego działającego w imieniu powódki umów o pracę w kwestionowanym zakresie prowadziło do sprzeczności interesów w rozumieniu art. 377 k.s.h. miał na względzie ukształtowaną przez stosunki właścicielskie w powodowej Spółce praktykę zatrudniania członków rodzin na kluczowych stanowiskach oraz ich wyboru do organów Spółki. Preferencyjne zatrudniania i wynagrodzenia członków rodzin było przejawem realizacji praw właścicielskich w Spółce z czym łączyła się możliwość kontroli działalności Spółki poprzez osoby obdarzane przez właścicieli zaufaniem. Członkowie zarządu i rady nadzorczej powodowej Spółki tolerowali taką praktykę zawierania umów o pracę z bliskimi traktując ją jako przywilej właścicielski. Od początku funkcjonowania spółki jak również po odwołaniu pozwanego z funkcji prezesa zarządu kontynuowano powyższą praktykę zatrudniania w Spółce członków rodzin na kluczowych stanowiskach i organach spółki . Fakt zatrudnienia syna pozwanego T. T. (1) był niesporny i aprobowany przez pozostałych członków zarządu. Pozwany dokonał zmiany warunków zatrudnienia w ramach posiadanych kompetencji jako prezes zarządu (zgodnie z § 5 ust 2 regulaminu Zarządu Zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą), któremu bezpośrednio podlegało stanowisko T. T. (1). Wysokość ustalonego w porozumieniu zmieniającym wynagrodzenia w kwocie 8000 zł na stanowisku pełnomocnika zarządu ds. cen i zakupów strategicznych nie odbiegała od wynagrodzeń na stanowiskach kierowniczych. W odniesieniu do działania pozwanego polegającego na wprowadzeniu do umowy o pracę zawartej z synem klauzuli wypłaty „odszkodowania” Sąd miał na uwadze że Spółka realizując ten zapis umowy dokonała wypłaty odszkodowania z tytułu zwolnienia z pracy T. T. (1) w wysokości odpowiadającej jego sześciomiesięcznemu wynagrodzeniu. Okoliczność ta miała wpływ na treść rozstrzygnięcia Sądu Pracy, który oddalając roszczenie o odprawę dochodzone przez T. T. (1) przyjął, że wypłata przez pracodawcę odszkodowania w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia spełniła tą samą funkcję co odprawa i zamortyzowała skutki zwolnienia, które jak ustalił Sąd Pracy było niezgodne z prawem. Nie da się zatem wykluczyć, że w przypadku braku klauzuli „odszkodowania” wprowadzonej zakwestionowaną czynnością pozwanego i wydatkowanych na jej podstawie środków na wypłatę odszkodowania Spółka i tak obowiązana byłaby ponieść konsekwencje finansowe bezprawnego zwolnienia z pracy T. T. (1). Niezależnie od prezentowanej oceny Sądu odnośnie braku spełnienia przesłanki bezprawności w przypadku działań pozwanego w kwestach zawieranych umów z synem T., powyższe ustalenia podważają wykazywaną przez powoda szkodę majątkową jako różnicę między aktualnym stanem majątkowym Spółki, a tym jaki by istniał gdyby wprowadzony do treści umowy zapis nie obligował jej do wypłaty odszkodowania.

Z tych wszystkich względów Sąd uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i należało je oddalić

O obowiązku zwrotu przez powoda jako przegrywającego spór kosztów procesu na rzecz pozwanego i interwenienta ubocznego Sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c. pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu (art. 108 §1 k.p.c.).

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji.