Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lutego 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił J. T. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał przyczyną wydania decyzji odmownej było to, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie wykazał co najmniej 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze gdyż świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach zostało wystawione przez Archiwum (...) Sp. z o.o. w Ż. a nie przez zakład pracy. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 5 miesięcy i 29 dni. Nie uwzględniono wnioskodawcy jako pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 1.09.1971 r. do 31.12.1979 r. oraz od 03.12.1980 r. do 28.02.1989r. oraz od 28.09.1992 r. do 30.04.1996r. w Zakładach (...) w Z..

J. T. decyzję organu rentowego uznał za krzywdzącą i złożył odwołanie. W uzasadnieniu wskazał, że nie jest prawdą, iż nie otrzymał od zakładu pracy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach jednakże charakter jego pracy mogą poświadczyć świadkowie, o których przesłuchanie wniósł przed Sądem.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie nie zaliczenia okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w Z. do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych i jednocześnie wniósł o przeprowadzenie dowodu z akt osobowych wnioskodawcy oraz nie oponował co do przesłuchania świadków.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – J. T. urodził się w dniu (...) Odwołujący w dniu 23 czerwca 2016 r. złożył wniosek o emeryturę (bezsporne).

Wnioskodawca – J. T. nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego . W toku postępowania przed organem rentowym odwołujący wykazał jako bezsporny ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 5 miesięcy i 29 dni, a w tym 25 lat,10 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 7 miesięcy i 11 dni okresów nieskładkowych ( bezsporne, a nadto decyzja z dnia 24.02.2017 r. – k. 61 akt ZUS).

Wnioskodawca – J. T. w okresach od 1.09.1971 r. do 31.12.1979 r. oraz od 03.12.1980 r. do 28.02.1989r. oraz od 28.09.1992 r. do 30.04.1996r. zatrudniony był w Zakładach (...) w Z.. W czasie tego zatrudnienia pracował jako tokarz i ślusarz przy obróbce materiałów żeliwnych, stalowych z mosiądzu i brązu z plastiku. Była to prac a w pełnym wymiarze czasu pracy, pracownicy dostawali posiłki regeneracyjne, mleko, były też okresy, że wypłacano dodatki za prace w szczególnych warunkach nazwany na kartach wynagrodzeń jako dodatek zdrowotny. Z procesu produkcyjnego gdzie wytwarzano produkty toksyczne i żrące dostarczano elementy urządzeń i aparatów do naprawy nie wyczyszczone z kwasów i toksyn, które były naprawiane przez wnioskodawcę i świadków. Niektórzy pracownicy otrzymali świadectwa pracy ze wskazaniem pracy w szczególnych warunkach na takim samym stanowisku jak wnioskodawca wystawione przez Zakład Pracy ( zeznania świadków J. G. k.39 , 4min, 04 sek. –protokołu, M. K. k.39, 9 min. 49 sek. e-protokołu, M. W. k.39 14 min. 41 sek. e-protokołu , zeznania wnioskodawcy w charakterze strony k.40, 21 min.05 sek. e-protokołu, oryginały akt osobowych i kart wynagrodzeń k 59, k.50-58, świadectwo pracy ze wskazaniem prac w szczególnych warunkach wystawione przez zakład pracy dla świadka M. K. k.46, świadectwo pracy ze wskazaniem prac w szczególnych warunkach wystawione przez zakład pracy dla świadka J. G. k.36-37).

Dodatki za pracę w szczególnych warunkach były doprecyzowane w Zarządzeniu Wewnętrznym nr 16 Prezesa Zarządu (...) B. „ w Z. i obejmowało stanowisko wnioskodawcy ( zarządzenie k. 30-35).

J. T. w okresach od 1.09.1971 r. do 31.12.1979 r. oraz od 03.12.1980 r. do 28.02.1989r. oraz od 28.09.1992 r. do 30.04.1996r. zatrudniony był w Zakładach (...) w Z.. W czasie tego zatrudnienia pracował jako tokarz i ślusarz przy obróbce materiałów żeliwnych, stalowych z mosiądzu i brązu z plastiku oraz naprawianiu urządzeń i aparatów po produktach toksycznych i żrących a więc stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace jako operator maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych ( np. tokarz , frezer) wymienione w dziale III poz.23 poz.8 ( tokarz) oraz w dziale IV poz. 39 pkt 8 ( ślusarz) załącznika nr 1 wykaz A do zarządzenia nr 4 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego /Dz.Urz. MG nr 4, poz. 7 .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentów, jak i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz świadków.

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę. Zeznania świadków – osób nie zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie pracowników tego samego zakładu w tym samym czasie co wnioskodawca, nie budzą wątpliwości przy ocenie ich wiarygodności, nie są wzajemnie ze sobą ani z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów, wzajemnie ze sobą korespondują.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył, co następuje :

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 27 w/w ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat (dla mężczyzn), oraz mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat (dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 w/w ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok SN z 15.11. 2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do wieku – ukończył 60 rok życia oraz lat okresów składkowych i nieskładkowych. W ocenie Sądu wnioskodawca spełnia również warunek co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych, tj. posiada 19 lat, 11 miesięcy i 29 dni pracy jako tokarz i ślusarz przy obróbce materiałów żeliwnych, stalowych z mosiądzu i brązu z plastiku oraz naprawianiu urządzeń i aparatów po produktach toksycznych i żrących a więc stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace jako operator maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych ( np. tokarz , frezer) wymienione w dziale III poz.23 poz.8 ( tokarz) oraz w dziale IV poz. 39 pkt 8 ( ślusarz) załącznika nr 1 wykaz A do zarządzenia nr 4 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Stosownie do § 2 ust. 1 okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl § 2 ust. 2 okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.

Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma jednak zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód dokumentów, z zeznań świadków i wnioskodawcy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, że skarżący nie udowodnił okresu pracy 15 lat w warunkach szczególnych, gdyż świadectwo pracy wnioskodawcy nie spełnia wymagań wskazanych w powyższym rozporządzeniu.

W ocenie Sądu wnioskodawca pomimo nieposiadania świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wykazał w przedmiotowym postępowaniu, że wykonywał przez okres zatrudnienia w (...) w Z. jako tokarz i ślusarz przy obróbce materiałów żeliwnych, stalowych z mosiądzu i brązu z plastiku oraz naprawianiu urządzeń i aparatów po produktach toksycznych i żrących a więc stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace jako operator maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie wnioskodawca w sposób niewątpliwy wykazał przed Sądem, że przepracował ponad 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Organ rentowy wskazał na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach przez wnioskodawcę. Oczywiście brak odpowiedniego świadectwa pracy jest uchybieniem formalnym, ale Sąd bada rzeczywisty stan sprawy. Zdaniem Sądu zasadnym jest przyjęcie, że pomimo braku powyższego dokumentu J. T. wykazał, że faktycznie wykonywał prace w szczególnych warunkach.

O dacie przyznania prawa do emerytury Sąd orzekł na podstawie art. 129 Ustawy, przyznając prawo do świadczenia od pierwszego dnia miesiąca, w którym wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2016 roku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego.