Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

E. G. został oskarżony o to, że w dniu 2 maja 2017 roku o godzinie 7:45 w ruchu lądowym w miejscowości M., pow. (...), woj. (...) jechał jako kierujący samochodem osobowym marki T. o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości z wynikiem 0,26 mg/l zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu

tj. o czyn z art. 178a § 1 kk.

Na etapie postępowania przygotowawczego oskarżony wyraził zgodę na wydanie wyroku skazującego na posiedzeniu bez przeprowadzenia rozprawy i orzeczenie uzgodnionych z nim kar i środków karnych w postaci:

1) samoistnej grzywny w wysokości 90 stawek dziennych po 10 zł każda;

2) świadczenia pieniężnego w wysokości 5 000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

3) zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;

4) obciążenia go kosztami postępowania (wniosek, k. 19).

Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem z dnia 12 czerwca 2017 roku w sprawie II K 292/17 uznał oskarżonego E. G. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art.178a§1 kk wymierzył mu karę 90 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 10 złotych, na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego na okres 3 lat, na podstawie art. 63§4 kk na poczet orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 2 maja 2017 roku, na podstawie art. 43a§2 kk orzekł od oskarżonego E. G. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 5000 zł oraz wymierzył oskarżonemu 90 złotych opłaty i zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 złotych tytułem zwrotu poniesionych w sprawie wydatków.

Apelację od powyższego wyroku w całości na korzyść oskarżonego E. G. na postawie art. 425 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 444 kpk wniósł jego obrońca.

Apelacja wywiedziona z podstawy art. 438 pkt 2 kpk zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisów postępowania karnego, mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia tj.:

- art. 343§7 kpk. w zw. z art.335§1 kpk, polegającą na uwzględnieniu wniosku prokuratora o skazanie oskarżonego bez przeprowadzenia rozprawy, mimo iż okoliczności popełnienia czynu budziły poważne wątpliwości, w tym dotyczące kwalifikacji prawnej czynu, gdyż w grę może wchodzić wykroczenie z art. 87 kw, a nie przestępstwo zagrożone dużą wyższą karą. W ocenie obrońcy oskarżonego Sąd Rejonowy nie ustalił, o której godzinie oskarżony prowadził samochód, a mogło mieć to wpływ na wynik zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu. Wedle obrońcy z zeznań zarówno świadków, jak i oskarżonego wynika jedynie, że o godzinie 7:45 oskarżony siedział za kierownicą samochodu, który stał w rowie, a więc w tym czasie nie kierował pojazdem. Kolejno pełnomocnik podniósł, że okoliczności dotyczące zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu przez oskarżonego, w ocenie pełnomocnika, są niejednoznaczne, ponieważ pierwsze badania z godziny 8:01 i 8:18 wskazują na tendencje wzrostową zawartości alkoholu w organizmie oskarżonego, natomiast następne badania przeprowadzone o godzinie 9:22, 9:56 i 10:30 tendencje spadkową.

W konkluzji apelujący wniósł o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W przypadku nie uwzględnienia przez Sąd powyższego zarzutu skarżący na podstawie art. 438 pkt 1 kpk podniósł zarzut naruszenia prawa materialnego tj.:

- art. 66 § 1 kk poprzez jego niezastosowanie i nie umorzenie warunkowo postępowania karnego wobec oskarżonego, w sytuacji, gdy wina i społeczna szkodliwość czynu nie były znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budziły wątpliwości, sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne i jest osobą młodą, pracującą, uczącą się, to pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Wobec powyższego obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie II Wydział Karny przez odmienne orzeczenie i warunkowe umorzenie postępowania karnego na okres próby dwóch lat, orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie mchu lądowego na okres jednego roku.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 6 października 2017 roku obrońca oskarżonego podtrzymał apelację i oświadczył, że nie stawił się na posiedzenie, na którym chciał cofnąć zgodę oskarżonego na dobrowolne poddanie się karze z uwagi na dwukrotną zmianę sali sądowej, na której odbywało się posiedzenie.

Prokurator wnosił o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 433 §1 kpk Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów, uwzględniając treść art. 447§1–3 kpk, a w zakresie szerszym w wypadku wskazanych w art. 435, art. 439 §1, art. 440 i art. 455 kpk.

Należy wiec przyjąć, że obowiązkiem każdego skarżącego jest wskazanie wszystkich zaistniałych w sprawie uchybień w środku odwoławczym, pod rygorem utraty prawa do ich późniejszego podniesienia np. na rozprawie apelacyjnej. Przepis art. 447 § 5 kpk w niniejszej sprawie wyklucza jednak możliwość podniesienia w apelacji zarzutów z art. 438 pkt 3 i 4 kpk, a wiec dotyczących błędu w ustaleniach faktycznych służących za podstawę orzeczenia oraz niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka. Oznacza to, że podstawą apelacji od wyroków wydawanych w trybie art. 335 kpk może być zarzut oparty na naruszeniu prawa materialnego i procesowego (art. 438 pkt 1 i 2 kpk). Niezależnie od powyższego, wyrok wydany w trybie konsensualnym można zaskarżyć w wypadku zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej na podstawie art. 439 § 1 kpk, jednakże takiego uchybienia Sąd odwoławczy nie stwierdził w niniejszej sprawie.

Przy czym wyłącznie w art. 447 § 5 kpk dopuszczalność postawienia w apelacji zarzutów określonych w art. 438 pkt. 3 i 4 kpk należy też powiązać z uprawnieniem w sporządzeniu pisemnego uzasadnienia wyroku wydanego w trybie konsensualnym. Zatem w wypadku złożenia wniosku o jego sporządzenie Sąd I instancji może ograniczyć zakres uzasadnienia do wyjaśnienia podstaw prawnej (art. 424 § 3 kpk). W takim wypadku nie sporządza uzasadnienia do ustaleń faktycznych, oceny dowodów, wymiaru kary i innych środków reakcji karnej, skoro zgodnie z art. 447 § 5 kpk postawienie zarzutu określonego w art. 438 pkt 3 i 4 kpk jest niedopuszczalne (patrz komentarz do art. 447 kpk pod red. Skorupka 2017 Legalis). Jednak zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, Sąd rozpoznający wniosek z art. 335 kpk nie jest zwolniony z obowiązku przeprowadzenia kompleksowej kontroli poprawności przedstawionych w nim uzgodnień i to zarówno pod względem zgodności ujawnionych dowodów z ustaleniami faktycznymi, jak i prawidłowości zaproponowanej kwalifikacji prawnej, a także wymiaru kary, środków karnych i wszelkich innych uzgodnionych rozstrzygnięć. Obowiązek taki wynika z treści art. 343 § 7 kpk. W razie powstania jakichkolwiek wątpliwości zobowiązany jest do skierowania sprawy na rozprawę i wyjaśnienie ich w trybie procesowym na zasadach ogólnych (patrz wyrok SN z 25 listopada 2015 r w sprawie III KK 419/15 Prok I Pr 2016 nr 2 poz 10).

Chodzi tu oczywiście o to, że orzekając w trybie art. 343 kpk w zw. z art. 335 kpk Sąd jest zobligowany do zbadania wniosku Prokuratora zarówno pod względem formalnym, jak i merytorycznym. Kontrola Sądu powinna obejmować, poza oceną okoliczności popełnienia przestępstwa, także kwestie zgodności propozycji zawartych we wniosku z przepisami obowiązującego prawa materialnego i procesowego. Przedmiotem oceny winna być w szczególności kwestia zgodności treść złożonego wniosku z obowiązującym prawem, również w tym zakresie, w którym określa on rodzaj koniecznych do zastosowania środków karnych. Niezgodność wniosku z treścią tych norm i przez to jego wadliwość skutkuje niemożnością jego uwzględnienia, a tym samym koniecznością (stosownie do treści art. 343 §7 kpk) rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych, chyba że na posiedzeniu, na którym wniosek ten jest przez Sąd rozpatrywany (art. 339 §1 pkt 3 kpk w zw. z art. 335 kpk), bądź jeszcze wcześniej, prokurator za zgodą oskarżonego dokona takiej modyfikacji wniosku, która będzie jego nieprawidłowość konwalidowania. Obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości swobodnego kształtowania przez Sad rodzaju i rozmiaru represji karnej stosowanej w związku z orzekaniem w trybie określonym w art. 343 kpk. W tej sytuacji, gdy w ocenie Sądu warunki wskazane we wniosku prokuratora o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy nie zasługuje na aprobatę lub wręcz nie odpowiadają, nie jest bowiem dopuszczalne ich samodzielne modyfikowanie, a obowiązkiem Sądu wynikającym z treści przywołanego art. 343 § 7 kpk jest skierowanie sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych ( patrz wyrok SN z dnia 20 lutego 2013 r. w sprawie VKK 343/12 Legalis www sn.pl , Prok i Pr 2013 nr 5 poz 3, KZS 2013 nr 5 poz 27).

Odnosząc powyższe rozważania do przedmiotowej sprawy, nie można podzielić zarzutu obrońcy oskarżonego podnoszącego, że Sąd I instancji niesłusznie uwzględnił wniosek prokuratora wniesiony na podstawie art. 335§ 1 kpk, gdyż w przedmiotowej sprawie występowały okoliczności budzące poważne wątpliwości, które dawały podstawy do rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych.

Po pierwsze należy podkreślić, że oskarżony E. G. nie kwestionował swojego sprawstwa. Oskarżony bezpośrednio po zdarzeniu, które miało miejsce 2 maja 2017 roku, w protokole badań trzeźwości urządzeniem elektronicznym, przeprowadzonych po zdarzeniu drogowym, przyznał, że o godzinie 7:40, dnia 2 maja 2017 roku prowadził pojazd mechaniczny oraz, że dzień wcześniej ok godz. 18 spożywał alkohol w postaci 2 litrów piwa(k.2). Następnie podczas przesłuchania w charakterze podejrzanego oskarżony oświadczył, że przyznaje się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Oskarżony zeznał, że w dniu 1 maja 2017 roku spożywał alkohol w ilości 2 litrów piwa i 200 mln wódki po czym, następnego dnia o godzinie 7:45 prowadził samochód marki T., w którym znajdował się pasażer J. T.. Zgodnie z wyjaśnieniami oskarżonego podczas jazdy prawdopodobnie zasnął, co spowodowało, że zjechał do przydrożnego rowu. Tym bardziej, że wyjaśnienia oskarżonego znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadka J. T..

Zatem okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości. Są one bowiem oparte na zgodnych depozycjach zarówno samego oskarżonego, jak i również pasażera samochodu, który oskarżony prowadził oraz znajdują potwierdzenie w badaniach stanu trzeźwości oskarżonego E. G., które zostały przeprowadzone przez funkcjonariuszy Policji o godzinie 8:01 oraz 8:18. Tym bardziej, że badanie to wykazało zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu odpowiednio 0,26 mg/c i 28 mg/c (k.2).

Nie można uwzględnić zatem zarzutu obrońcy oskarżonego, który wskazuje, że Sąd Rejonowy nie ustalił, o której godzinie E. G. prowadził samochód. Sam oskarżony potwierdził bowiem, że bezpośrednio przed wypadkiem, około 7:40-7:45 kierował przedmiotowym pojazdem. Natomiast okoliczność, że oficer dyżurny otrzymał informację o zdarzeniu drogowym z udziałem oskarżonego dopiero o godzinie 7:45 może świadczyć jedynie o tym, że miało ono miejsce ok godziny 7:40, co w żaden sposób nie wpływa na bezsporne okoliczności popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu. Wątpliwości nie budzi również fakt, że podczas kierowania pojazdem mechanicznym E. G. znajdował się w stanie nietrzeźwości, co potwierdzają przeprowadzone ok. 20 min później badania alkomatem oraz wyjaśnienia samego oskarżonego, że prawdopodobnie zasnął on za kierownicą prowadząc pojazd i zjechał do przydrożnego rowu. Z kolei badania przeprowadzone po doprowadzeniu oskarżonego na Komendę Powiatową w B. miały na celu jedynie sprawdzenie, stanu trzeźwości oskarżonego i ustalenie, czy oskarżony może być przesłuchany w charakterze podejrzanego(k.4). Sama okoliczność, że tendencja zawartości alkoholu w organizmie podczas tych badań oskarżonego była spadkowa, była spowodowana rozpoczętym procesem eliminacji alkoholu z organizmu E. G.. Zatem dane z tego badania nie dają podstaw do podważania ustaleń faktycznych dotyczących prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości przez oskarżonego w dniu 2 maja 2017 roku o godzinie 7:40.

Nie zasługuje również na uwzględnienie ewentualny zarzut obrońcy oskarżonego, który w apelacji podnosił, że wina oraz społeczna szkodliwość czynu nie była znaczna. Oskarżony bowiem kierując pojazdem był całkowicie świadom, że znajduje się w stanie nietrzeźwości. Potwierdzają to jego wyjaśnienia, gdzie przyznał, że dzień wcześniej w godzinach wieczornych spożywał alkohol. Co więcej, oskarżony podał, że prawdopodobnie zasnął za kierownicą pojazdu i zjechał do przydrożnego rowu. Tym bardziej, że przewoził pasażera J. T.. Okoliczności te nie dają żadnych podstaw do uznania, że stopień zawinienia oraz społeczna szkodliwość czynu oskarżonego nie były znaczne. Brak jest zatem podstaw do zastosowania w stosunku do oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego.

W dalszej kolejności należało odnieść się do oświadczenia obrońcy oskarżonego, który na rozprawie apelacyjnej w dniu 6 października 2017 roku oświadczył, że nie stawił się na posiedzeniu, na którym chciał cofnąć zgodę oskarżonego na dobrowolne poddanie się karze, z uwagi na dwukrotną zmianę sali sądowej, na której odbywało się posiedzenie. Bowiem zgodnie z notatką urzędową, sporządzoną na polecenie Sędziego sprawozdawcy w dniu 9 października 2017 roku (k.67), strony zostały prawidłowo zawiadomione o terminie posiedzenia w dniu 12 czerwca 2017 roku, które odbyło się, zgodnie z zawiadomieniem w pokoju nr (...). W dniu posiedzenia przed salą nr 207, widniała wprawdzie informacja, że sprawy wyterminowane w dniu 12 czerwca 2017 roku na rozprawy odbędą się piętro niżej, jednakże nie było informacji, o zmianie pokoju w sprawach wyznaczonych na posiedzenia. W związku z czym posiedzenie w przedmiotowej sprawie, wbrew sugestii oskarżonego, odbyło się zgodnie z wyznaczonym terminem zawartym w zawiadomieniu, w pokoju posiedzeń w sali nr 207. Brak jest zatem podstaw do uznania, iż doszło do naruszenia prawa do obrony oskarżonego określonego w art. 6 kpk z przyczyn leżących po stronie zarówno jego obrońcy z wyboru, jak i Sądu I instancji.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie przepisów wskazanych w części dyspozytywnej wyroku

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, jako słuszny i odpowiadający prawu.