Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych,

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia SO Bogusław Łój

Sędzia SO Rafał Skrzypczak

Sędzia SO Hanna Rawska

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2017 r. w Zielonej Górze

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko M. S.

o zapłatę

w przedmiocie zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 24.10.2017r., (...),

postanawia:

1. zmienić punkt II zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kwoty 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

2. oddalić zażalenie w pozostałym zakresie;

3. koszty postępowania za postępowanie zażaleniowe wzajemnie znieść.

SSO Hanna Rawska SSO Bogusław Łój SSO Rafał Skrzypczak

sygn. akt IV Pz 38/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 24.10.2017 r., (...), Sąd Rejonowy w Zielonej Górze, (...) umorzył postępowanie z powództwa K. K. przeciwko M. S. o zapłatę (pkt I) oraz nie obciążył powoda kosztami procesu (pkt II). Orzeczenie w punkcie I oparto na art. 203 § 4 k.p.c. i art. 469 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c., stwierdzając, że powód cofnął pozew ze skutkiem prawnym. O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 102 k.p.c., wskazując, że powód wzywał pozwanego do polubownego załatwienia sprawy, ale ten zbył wezwanie milczeniem, zatem można zakładać, iż przy prezentowanym stanowisku powód pozwu by nie wywiódł.

W zażaleniu na powyższe postanowienie pozwany zaskarżył punkt II postanowienia, zarzucając:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 102 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie zaistniał wypadek szczególnie uzasadniony, pozwalający Sądowi I instancji odstąpić od obciążenia powoda kosztami postępowania, gdy Sąd winien zastosować art. 98 § 1 k.p.c. i zasądzić koszty postępowania od powoda na rzecz pozwanego;

2. błąd w ustaleniach stanu faktycznego mający wpływ na treść orzeczenia poprzez przyjęcie, że pozwany zbył wezwanie powoda do polubownego załatwienia sprawy milczeniem, w sytuacji gdy pozwany prowadził rozmowy telefoniczne z powodem w celu polubownego załatwienia sprawy.

W oparciu o powyższe zarzuty, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia o kosztach postępowania poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa adwokackiego w kwocie 900,00 zł, a także zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu znalazło się rozwinięcie powyższych zarzutów.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o oddalenie zażalenia w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa w postępowaniu zażaleniowym według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód stanął na stanowisku, że Sąd I instancji prawidłowo zastosował i zinterpretował przepis art. 102 k.p.c. Powód zaprzeczył, by pozwany prowadził rozmowy z powodem w celu polubownego załatwienia sprawy; pozwany zadzwonił już po wytoczeniu powództwa. Rozmowa nie toczyła się w sprawie polubownego rozwiązania problemu. Z daleko idącej ostrożności procesowej powód podniósł, że Sąd I instancji zastosował niewłaściwą stawkę tytułem kosztów zastępstwa w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie okazało się zasadne w części.

Jest ono zasadne co do istoty, natomiast jedynie częściowo zasługiwało na uwzględnienie w zakresie wysokości żądanej kwoty tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego.

Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Wypadki szczególnie uzasadnione zachodzą wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności (wyrok SA w Białymstoku z dnia 07.06.2017 r., sygn. akt I ACa 24/17, LEX nr 2326549).

Ustawodawca nie sformułował katalogu takich przypadków. Podejmując w orzecznictwie próby jego przykładowego określenia, wymienia się wypadki związane z przebiegiem postępowania, charakterem dochodzonego roszczenia, jego znaczeniem dla strony, przedawnieniem roszczenia oraz subiektywnym przekonaniem o zasadności roszczenia wspartym na obiektywnych podstawach (wyrok SA w Lublinie z dnia 25.05.2017 r., sygn. akt III AUa 1290/16, LEX nr 2304354).

Zdaniem Sądu Okręgowego, już samo wyrażenie „w wypadkach szczególnie uzasadnionych” świadczy o tym, że stosując instytucję z art. 102 k.p.c., sąd orzekający nie powinien ograniczyć się do lakonicznej wzmianki o przesłance jego zastosowania (w niniejszej sprawie: brak reakcji pozwanego na próbę polubownego załatwienia sprawy), lecz wyjaśnić, jakie to szczególne względy w danym stanie faktycznym przemawiają za odstępstwem od reguły odpowiedzialności za wynik procesu.

Sam fakt odmowy zawarcia ugody przez stronę wygrywającą, czy też braku reakcji na wezwanie, nie należy do takich przypadków. Brak ugody – choć jest ona pożądana ze względu na ekonomikę procesową – nie może skutkować swojego rodzaju karą dla strony, w postaci obciążenia kosztami.

Ponadto powód motywował wycofanie pozwu wyjazdem za granicę i podjęciem pracy. Wbrew uzasadnieniu Sądu Rejonowego nie jest więc tak, że gdyby powód zapoznał się wcześniej ze stanowiskiem pozwanego, to zrezygnowałby z wniesienia pozwu.

Powód zdecydował się na wniesienie powództwa, ponosząc ryzyko niekorzystnego wyniku sprawy. Doszło po stronie pozwanego do zaangażowania profesjonalnego pełnomocnika i sporządzenia odpowiedzi na pozew. Nie ma żadnych okoliczności świadczących o tym, że zasądzenie kosztów na rzecz strony wygrywającej naruszałoby poczucie słuszności i sprawiedliwości.

Sąd Okręgowy uznał więc za stosowne zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie II i przyznać pozwanemu koszty zastępstwa procesowego.

Biorąc powyższe uwagę, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. art. 397 § 2 k.p.c., orzeczono jak w punkcie I sentencji postanowienia, o kosztach orzekając zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

W pozostałym zakresie (pkt II) zażalenie oddalono zgodnie z art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

Zgodnie bowiem z odpowiednio stosowaną na gruncie ww. rozporządzenia uchwałą 7 sędziów SN z dnia 24 lutego 2011 r., I PZP 6/10 (OSNP 2011, nr 21-22, poz. 268, LEX nr 707475), mającą moc zasady prawnej, podstawę zasądzenia przez sąd opłaty za czynności radcy prawnego w sprawie o odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów prawa (art. 56 § 1 k.p. w zw. z art. 58 k.p.) stanowi stawka minimalna określona w § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, a nie stawka określona w § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Sąd Najwyższy wskazał w uzasadnieniu tej uchwały na konieczność odmówienia przez sądy stosowania § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 461 z późn. zm.) z racji niezgodności tego przepisu, na gruncie postępowań o odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów prawa (art. 56 § 1 k.p. w zw. z art. 58 k.p.), z przepisami rangi ustawowej, a to art. 16 ust. 3 prawa o adwokaturze, przy czym zasada ta odpowiednio stosuje się do § 9 ust. 1 pkt 2 niniejszego rozporządzenia (Partyk A., Partyk T., Rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2017).

O kosztach procesu w postępowaniu zażaleniowym (pkt III) orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.

SSO Hanna Rawska SSO Bogusław Łój SSO Rafał Skrzypczak