Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2017 roku

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie V Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący – SSR Anna Ziembińska

Protokolant - stażysta P. P.

Przy udziale oskarżyciela publicznego – S. Z.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2017 roku sprawy

J. L. s. J. i B., ur. (...) w W.

obwinionego o to, że:

w dniu 06 marca 2017r. ok. godz. 10.40 w W. w siedzibie Straży Miejskiej przy ul. (...), będąc prezesem firmy (...) Sp. z o.o., która była właścicielem samochodu marki T. o nr rej. (...), wbrew obowiązkowi na żądanie Straży Miejskiej nie wskazał komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w dniu 08 stycznia 2017r. ok. godz. 20:50

tj. za wykroczenie z art. 96 § 3 KW w związku z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym Dz. U. Nr 108 poz. 908 z późn zm.

I.  obwinionego J. L. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 96 § 3 kw wymierza mu karę 300 (trzystu) złotych grzywny,

II.  zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30 ( trzydzieści) złotych tytułem opłaty oraz kwotę 100 (stu) złotych tytułem kosztów postępowania.

Sygn. akt V W 1398/17

UZASADNIENIE

Na podstawie zgromadzonego i ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 stycznia 2017 r. ok. godz. 20:50 przy ul. (...) w W. Straż Miejska (...) W. ujawniła wykroczenie polegające na postoju pojazdu na skrzyżowaniu, popełnione przez kierującego pojazdem marki T. o nr rej. (...), tj. czyn z art. 97 kw.

Z uwagi na powyższe, Straż Miejska wezwała właściciela pojazdu firmę (...) sp. z o.o., do wskazania kierującego pojazdem lub użytkownika pojazdu w wymienionym wyżej dniu. Wezwanie zostało odebrane przez obwinionego J. L. w dniu 30.01.2017 r. Następnie w dniu 02.02.2017 r. obwiniony jako Prezes Zarządu spółki nadał pismo w którym nie wskazał, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania w wyżej wymienionym dniu. Kolejnym pismem Straż Miejska ponownie wezwała J. L. do wskazania kierującego pojazdem lub użytkownika pojazdu, które obwiniony odebrał osobiście w dniu 06.03.2017 r. i na które nie udzielił odpowiedzi.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

1.  notatki urzędowej - k. 1

2.  zdjęć - k. 2

3.  wezwań - k. 3, 6

4.  potwierdzeń odbioru - k. 4, 7

5.  pisma obwinionego - k. 5

Obwiniony J. L. nie stawił się na rozprawie i nie złożył wyjaśnień. Natomiast w piśmie przesłanym do Straży Miejskiej w dniu 02.02.2017 r., oświadczył, że w wyniku podjętych działań wyjaśniających uznano, że pojazd T. o nr rej. (...) został użyty wbrew woli właściciela - nie można wykluczyć przestępstwa jego krótkotrwałego zaboru. W związku z powyższym spółka nie miała możliwości udzielić odpowiedzi na zadane pytanie (k. 5).

Sąd zważył, co następuje:

Uwzględniając przeprowadzone i ujawnione w sprawie dowody, Sąd uznał, iż potwierdziły one ponad wszelką wątpliwość sprawstwo i winę J. L. w odniesieniu do przypisanego mu czynu.

Sąd dał wiarę oświadczeniu obwinionego w części, w której potwierdził on, iż reprezentowana przez niego spółka jest współwłaścicielem pojazdu. Fakt otrzymania wezwania i nie udzielenia nań odpowiedzi został z kolei potwierdzony ujawnionymi w toku przewodu sądowego dokumentami.

Sąd odmówił przyznania waloru wiarygodności oświadczeniu, że pojazd został użyty wbrew woli właściciela, a wręcz mogło dojść do popełnienia przestępstwa. Takie twierdzenie stanowi w ocenie Sądu jedynie linię obrony przyjętą przez obwinionego w celu uniknięcia ukarania za popełnione wykroczenie. Obwiniony nie przedstawił bowiem żadnego dokumentu z które wynikałoby, że spółka złożyła zawiadomienie o popełnionym na jej szkodę czynie zabronionym związanym z użytkowaniem samochodu T. w dniu 8 stycznia 2017 roku.

Przeprowadzone na rozprawie głównej dowody w postaci dokumentów, ze względu na swój charakter i rzeczowy walor, nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności oraz faktu na którego okoliczność zostały sporządzone oraz ze względu na okoliczności, które same stwierdzały. Sąd nie znalazł powodów, które podważałyby ich wiarygodność. W związku z powyższym uczynił je podstawą dokonanych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych.

Na wstępie należy podkreślić, że w niniejszym postępowaniu niewątpliwe jest, iż w dniu 8 stycznia 2017 r. ok. godz. 20:50 przy ul. (...) w W. ujawnione zostało wykroczenie drogowe polegające na postoju na skrzyżowaniu przez kierującego pojazdem marki T. o nr rej. (...), tj. czyn z art. 97 kw. Potwierdziły to zebrane w sprawie dowody w postaci notatki urzędowej /k. 1 / oraz zdjęć /k. 2/ .

Nie ulega również wątpliwości, iż reprezentujący właściciela pojazdu marki T. o nr rej. (...), tj. obwiniony, został skutecznie wezwany przez Straż Miejską (...) W. do wskazania kierującego pojazdem lub użytkownika pojazdu w wymienionym wyżej dniu – drugie wezwanie doręczono osobiście obwinionemu w dniu 6 marca 2017 roku.

Zgodnie z art. 96 § 3 kw, karze grzywny podlega ten, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Wykroczenie określone w art. 96 § 3 kw ma na celu m.in. ustalenie kierującego pojazdem w razie popełnienia przestępstwa lub popełnienia wykroczenia z udziałem tego pojazdu. Przepis ten odnosi się wprost do obowiązku wynikającego z art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec.

Obwinionemu nie przysługiwało tzw. prawo „do milczenia”, bowiem jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30.11.2004 r. (sygn. I KZP 26/04, OSNKW 2004/11-12/102) odpowiednie stosowanie - z mocy art. 41 § 1 kpw. - w postępowaniu w sprawach o wykroczenia przepisu art. 183 § 1 kpk, w jego brzmieniu ustalonym przez ustawę z dnia 10.01.2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 17, poz. 155), nie oznacza, aby osoba przesłuchiwana w charakterze świadka (składająca oświadczenie dowodowe w tym charakterze) w sprawie o wykroczenie mogła uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli jej udzielenie mogłoby narazić osobę dla niej najbliższą na odpowiedzialność tylko za wykroczenie. Podkreślić należy, że obwiniony został wezwany do udzielenia informacji na podstawie ustawy i miał prawny obowiązek czynności tej dopełnić.

W ocenie Sądu udzielenie odpowiedzi wymijającej – tak jak w niniejszej sprawie, bądź też zasłanianie się niepamięcią, może być uznane za przejaw zachowania sprawczego z art. 96 § 3 kw (podobnie postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt VIII Kz 444/12). Niewskazaniem osoby, której powierzony został pojazd do kierowania lub używania poprzez udzielenie odpowiedzi negatywnej będzie bowiem zarówno niewskazanie tej osoby, jak i stwierdzenie zobowiązanego, że nie wie on, w czyjej dyspozycji pozostawał pojazd w czasie zdarzenia (R.A. S., Wykroczenia drogowe. Komentarz, W. K. 2011). W zakresie sprawstwa obwinionego należy również zauważyć, iż sposób jego postępowania w istocie miał na celu uniknięcie odpowiedzialności (lub uchronienie innej osoby) za popełnione wykroczenie drogowe. Należy tu zwrócić uwagę na cztery podstawowe okoliczności. Po pierwsze, pisemna odpowiedź obwinionego opierała się m.in. na uzurpowanym uprawnieniu do odmowy wskazania kierowcy pojazdu, co omówiono powyżej – obwiniony nie odniósł się do meritum wezwania. Po drugie konstruując pisemną odpowiedź, próbował bardziej znaleźć punkt zaczepienia do zniechęcenia organów postępowania wyjaśniającego do dalszego zajmowania się sprawą niż miał na celu wypełnienie ciążącego na nim z mocy ustawy obowiązku. Po trzecie obwiniony jest osobą dorosłą i poczytalną: nic przekonującego nie wskazuje, aby mógł mieć jakikolwiek problem z przyporządkowaniem pojazdu do właściwej osoby – jeśli natomiast było tak jak twierdzi w piśmie z dnia 2.02.2017 r. powinien na tę okoliczność przedłożyć stosowne dokumenty. Po czwarte, oba wezwania doręczono obwinionemu w czasie nieodległym od zdarzenia, eliminując tym samym niekorzystny w tym aspekcie upływ czasu.

Podkreślić wypada również, iż żądanie wskazania pochodzić winno od uprawnionego organu. Zgodnie ze znowelizowanym w 2010 r. art. 17 § 3 kpw i art. 129 ustawy Prawo o ruchu drogowym, straże miejskie posiadają uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach dotyczących art. 96 § 3 kw. Mogą one zatem żądać od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania, komu powierzyli pojazd do kierowania lub używania w określonym czasie. Stanowisko to jest zgodne również z orzecznictwem Sądu Najwyższego - w uchwale 7 sędziów – zasada prawna z dnia 30 września 2014 r. (sygn. akt I KZP 16/14, OSNKW 2014/11/80), wskazano, iż „Na podstawie przepisu art. 17 § 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r., poz. 395 z późn. zm.), w brzmieniu po nowelizacji ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 225, poz. 1466), straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń”.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu należało uznać obwinionego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, albowiem jego zachowanie wyczerpuje znamiona wykroczenia przewidzianego w art. 96 § 3 kw. W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości w zakresie winy J. L., która została udowodniona.

Dokonując wymiaru kary Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary z art. 33 kw., Sąd brał zatem pod uwagę stopień społecznej szkodliwości czynu i cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do obwinionego. Sąd wziął również pod uwagę rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem, stopień winy i zachowanie obwinionego.

Wykroczenie wskazane w art. 96 § 3 kw zagrożone jest karą grzywny. Orzeczona wobec obwinionego kara grzywny w wysokości 300 zł zdaniem Sądu jest odpowiednia do stopnia społecznej szkodliwości czynu obwinionego i stopnia jego zawinienia, a także będzie stanowić dolegliwość o charakterze represyjno - wychowawczym, zapobiegającym w przyszłości ponownemu łamaniu przez obwinionego porządku prawnego. Sąd jest zdania, iż poprzez orzeczenie względem obwinionego kary grzywny, zrealizowane zostaną tak cele prewencji indywidualnej, która ma na celu przede wszystkim powstrzymanie sprawcy od tego typu zachowań w przyszłości, jak i prewencji generalnej, której zadaniem jest kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa i utwierdzanie jego prawidłowych postaw wobec prawa. Dodać należy, iż w sytuacji, gdy maksymalna sankcja karna za wykroczenie z art. 96 § 3 kw wynosi w zw. z art. 24 § 1 kw 5.000 zł grzywny, kara 300 zł grzywny nie może być uznana za karę zbyt surową. Należy też pamiętać, że wymierzanie kary jeszcze łagodniejszej byłoby swoistym premiowaniem osób, które przyjmują „taktykę” nie reagowania (lub odmawiania odpowiedzi) na wezwania uprawnionych organów w związku z czynnościami w sprawach o wykroczenia drogowe (których często są rzeczywistymi sprawcami), w odróżnieniu od osób, które na te wezwania reagują, ponosząc odpowiedzialność za wykroczenie lub wskazując właściwe osoby.

Sąd zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w wysokości po 100 zł i wymierzył opłatę w wysokości po 30 zł na podstawie art. 118 § 1 kpw w zw. z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia i art. 119 kpw w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych.