Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Gerke

SSO Hanna Bartkowiak (spr.)

SSO Sławomir Jęksa

Protokolant: st. sekr. sąd. Aleksandra Langocz

przy udziale J. D. Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r.

sprawy P. K. (1)

oskarżonego z art. 178a § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Pile z dnia 23 czerwca 2017 r., sygn. akt II K 116/17 oraz zażalenia prokuratora na zawarte w tym wyroku orzeczenie o kosztach

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) w opisie czynu zamiast zapisu, że czyn miał miejsce na drodze publicznej przyjmuje, że oskarżony kierował pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym – w strefie zamieszkania;

b) na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk w zw. z art. 67 § 1 kk warunkowo umarza postępowanie karne w stosunku do P. K. (1) o czyn z art. 178a § 1 kk na okres 2 (dwóch) lat tytułem próby;

c) na podstawie art. 67 § 3 kk w zw. z art. 39 pkt 3 kk orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 (jednego) roku, na podstawie art. 63 § 3 kk zaliczając na jego poczet okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 12 grudnia 2016 r.;

d) na podstawie art. 67 § 3 kk w zw. z art. 39 pkt 7 kk orzeka wobec oskarżonego świadczenie pieniężne w wysokości 2 000 (dwa tysiące) zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

e) uchyla punkt 2 i 3;

f) w miejsce orzeczenia z punktu 4, zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania w łącznej kwocie 100 zł.

2. W pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

3. Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów procesu za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł oraz wymierza mu opłatę za obie instancje w kwocie 100 zł.

S. J. P. H. B.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Pile, wyrokiem z dnia 23 czerwca 2017 r. wydanym w postępowaniu o sygn. akt II K 116/17, uznał oskarżonego P. K. (1) za winnego tego, że w dniu 12 grudnia 2016 r. o godzinie 16:40, na drodze publicznej w miejscowości D., powiat (...), województwo (...), kierował pojazdem mechanicznym marki F. (...) o nr rejestracyjnym (...), będąc w stanie nietrzeźwości (wynik badania alkosensorem I – 0,51 mg/l, II – 0,53 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu),tj. przestępstwa z art. 178a § 1 kk i za to na podstawie przywołanego przepisu wymierzył mu karę 50 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 zł.

Na podstawie art. 42 § 1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat, na poczet którego zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od 12 grudnia 2016 r.

Na podstawie art. 43a § 2 kk Sąd zobowiązał oskarżonego do spełnienia świadczenia pieniężnego w wysokości 5 000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych (k. 60-60v).

Powyższy wyrok zaskarżyli: oskarżony w całości wnosząc apelację oraz oskarżyciel publiczny na niekorzyść podsądnego, składając zażalenie na zawarte w wyroku orzeczenie o kosztach postępowania.

Apelujący P. K. (1) wskazał, że Sąd Rejonowy nie zbadał zbyt wnikliwie i nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności przemawiających za zastosowaniem warunkowego umorzenia postępowania, a także nie wyjaśnił gdzie oskarżony został zatrzymany.

Podnosząc tak, apelujący wniósł o zmianę wyroku i orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania, z odstąpieniem od nałożenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych lub ewentualnym orzeczeniem o zakazie prowadzenia pojazdów w wysokości nie większej niż rok lub o uchylenie zapadłego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, celem przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego i ustalenia gdzie – w jakim miejscu doszło do zatrzymania oskarżonego, która to okoliczność w przedmiotowej sprawie ma znaczenie dla ustalenia stopnia społecznej szkodliwości czynu i winy (k. 83-84).

Prokurator w zażaleniu podniósł zaś zarzut obrazy przepisu postępowania karnego, tj. art. 624 § 1 kpk poprzez zwolnienie oskarżonego od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania.

Wskazując w ten sposób prokurator wniósł o zmianę orzeczenia w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od oskarżonego kosztów sądowych oraz wymierzenie mu opłaty (k. 63-64).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarówno apelacja oskarżonego, jak i zażalenie oskarżyciela publicznego okazały się zasadne i doprowadziły do zmiany zaskarżonego orzeczenia.

W pierwszej kolejności Sąd odwoławczy podnosi, iż podsądny w zasadzie nie kwestionował poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych oraz zastosowanej do przypisanego oskarżonemu czynu kwalifikacji prawnej. Zauważyć należy, iż orzeczenie co do winy i sprawstwa oskarżonego wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Analiza ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy znajduje pełne odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424 § 1 i 2 kpk, co w pełni pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.

Także Sąd Okręgowy nie dostrzegł podstaw do ingerencji w zaskarżony wyrok poza zakres zaskarżenia (brak przesłanek z art. 439 kpk i art. 440 kpk) i dlatego też swoje rozważania ograniczył do zarzutów wniesionych środków odwoławczych.

Oskarżony, choć jak wskazano wyżej nie zaprzeczał swemu sprawstwu co do popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk, podniósł jednak w apelacji jedną kwestię dotyczącą ustaleń faktycznych, a mianowicie tą, że Sąd I instancji nie wyjaśnił wnikliwie gdzie oskarżony został zatrzymany i uniemożliwił oskarżonemu podjęcie próby wyjaśnienia tego. Oskarżony dodał, że wyjechał samochodem spod garaży gdzie wcześniej naprawiał samochód żony i przejechał kilkanaście metrów drogą osiedlową w kierunku piaszczystej drogi, na którą wjechał i po przejechaniu kilku metrów został zatrzymany przez patrol Policji.

Odnosząc się do powyższej kwestii Sąd Okręgowy wyjaśnia, że dla określenia miejsca zdarzenia nie miało decydującego znaczenia gdzie został on zatrzymany przez funkcjonariuszy Policji, lecz miejsce popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk. Zgodnie zaś z art. 6 § 2 kk czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić. Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, iż przestępstwo z art. 178a § 1 kk zostaje popełnione w miejscu, w którym sprawca znajdując się w stanie nietrzeźwości kieruje pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym. Oskarżony nie kwestionował relacji funkcjonariusza Policji, zgodnie z którą poruszał się on pojazdem mechanicznym po drodze znajdującej się w „strefie zamieszkania”, wręcz sam to przyznał w swojej apelacji. Sąd odwoławczy w trakcie rozpatrywania omawianej kwestii posiłkował się aplikacją G. V., potwierdzając jedynie, że droga przy garażach w miejscowości D., przy bloku nr 35, po której poruszał się P. K. (1) znajduje się w „strefie zamieszkania”. W konsekwencji Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że oskarżony popełnił przestępstwo z art. 178a § 1 kk w „strefie zamieszkania”. Natomiast w zaskarżonym wyroku Sąd Rejonowy przyjął zarówno w opisie czynu przypisanego podsądnemu, jak i w treści uzasadnienia wyroku, że oskarżony kierował samochodem w stanie nietrzeźwości na drodze publicznej. W tym miejscu należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2222) drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie tej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. Przepis art. 2 wspomnianej ustawy stanowi, że drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie: 1) drogi krajowe; 2) drogi wojewódzkie; 3) drogi powiatowe, 4) drogi gminne. Natomiast definicję „strefy zamieszkania” określa art. 2 pkt 16 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1260), wskazując, że jest to obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, na którym obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi. Z powyższego wynika zatem, że droga znajdująca się w „strefie zamieszkania” może być drogą publiczną w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, ale nie musi nią być. W przedmiotowej sprawie nie były czynione żadne ustalenia odnośnie tego, czy droga po której oskarżony jechał jako kierujący pojazdem mechanicznym, miała status drogi publicznej. Niemiej jednak należy pamiętać, że dla wyczerpania znamion przestępstwa z art. 178a § 1 kk nie jest konieczne aby sprawca czynu poruszał się po drodze publicznej. Musi natomiast być spełniony wymóg poruszania się pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości – „w ruchu lądowym”. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2017 r., „przewidziane w art. 178a § 1 kk kryterium „ruchu lądowego” należy wiązać nie tyle z formalnym statusem konkretnej drogi, czy też określonego miejsca, lecz z faktyczną dostępnością i rzeczywistym jego wykorzystaniem dla ruchu pojazdów i innych uczestników” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2017 r., III KK 472/16, Legalis nr 1587073). Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe rozważania i popierając stanowisko wyrażone w zacytowanym orzeczeniu, nie miał wątpliwości, że znamię przestępstwa z art. 178a § 1 kk poruszania się przez oskarżonego pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym zostało wyczerpane. Z uwagi na niepewność przyjętego przez Sąd I instancji ustalenia, że miejsce popełnienia czynu stanowiło drogę publiczną, a z drugiej strony jednoznaczne wykazanie, że oskarżony kierował pojazdem mechanicznym w strefie zamieszkania, co stanowiło wyczerpanie znamion występku z art. 178a § 1 kk, należało odpowiednio zmodyfikować opis czynu. W związku z powyższym Sąd Okręgowy przyjął, iż oskarżony kierował pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym i w tym zakresie zmienił opis czynu przypisanego P. K. (1) (pkt 1 a) wyroku).

Kolejnym i zarazem głównym zarzutem wynikającym z treści apelacji oskarżonego jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na nieuznaniu przez Sąd Rejonowy, że zostały spełnione przesłanki do zastosowania wobec podsądnego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Aby możliwe było rozważenie przez sąd rozpoznający sprawę możliwości warunkowego umorzenia postępowania muszą zostać spełnione łącznie wszystkie przesłanki uregulowane w przepisach art. 66 § 1 i 2 kk. Przesłanki zostają spełnione, gdy: 1) wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, 2) okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości, 3) sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne, 4) postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa, 5) czyn, którego dopuścił się sprawca jest zagrożony karą nieprzekraczająca 5 lat pozbawienia wolności.

Oskarżony w apelacji podnosił szereg okoliczności, które jego zdaniem przemawiały za zastosowaniem instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego, bo wpływające na obniżony stopień społecznej szkodliwości czynu i winy. Miałyby to być: niewielka odległość jaką oskarżony pokonał swoim samochodem od garażu do piaszczystej drogi, na której został zatrzymany przez Policję, motywacja podsądnego odnośnie kierowania pojazdem, a mianowicie chęć sprawdzenia jego sprawności po dokonywanej dzień wcześniej naprawie, skierowanie się na piaszczystą drogę leśną znajdującą się za garażami, a nie na drogę asfaltową, a także niedużą ilość alkoholu w wydychanym powietrzu.

Sąd odwoławczy rozpatrując omawiane w tym miejscu okoliczności nie znalazł podstaw, aby kwestionować ich prawdziwość. Nawet funkcjonariusz Policji dokonujący zatrzymania P. K. (1) zeznał, że w trakcie zatrzymania oskarżony mówił, że wyjechał jedynie na jazdę próbną po naprawie auta. Brak też było podstaw aby zakwestionować twierdzenie oskarżonego, że zamierzał jedynie odbyć krótką trasę, wybierając w tym celu mało uczęszczany odcinek drogi. Stopień nietrzeźwości kierującego wynikał natomiast z badań urządzeniem alcosensor i kształtował się on w granicach 0,5 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, zatem jednokrotnie przekraczał próg nietrzeźwości. W konsekwencji po przeanalizowaniu wszystkich okoliczności zdarzenia z udziałem podsądnego Sąd II instancji doszedł do wniosku, że wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, zostały spełnione omawiane powyżej przesłanki umożliwiające zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania karnego. Należało bowiem uznać, że wina i społeczna szkodliwość czynu podsądnego nie były znaczne w porównaniu z sytuacją kiedy sprawca znajdując się stanie wyższej aniżeli P. K. (1) nietrzeźwości wsiada do pojazdu mechanicznego z zamiarem przejechania znacznej odległości i w celu dotarcia w wyznaczone miejsce jedzie drogą asfaltową, na której panuje większy ruch aniżeli na osiedlowej drodze, którą poruszał się oskarżony. Podsądny wyjechał samochodem jedynie na jazdę próbną i świadomie skierował się na piaszczystą drogę boczną zlokalizowaną za garażami, nie jechał on w kierunku drogi asfaltowej, która jest bardziej ruchliwa. Ponadto pokonał on bardzo niewielką odległość, a zawartość alkoholu w organizmie kierującego, choć zawsze naganna, nie była na znacząco wysokim poziomie. Wszystkie te okoliczności wpłynęły na ocenę Sądu Okręgowego, że wina P. K. (1) oraz społeczna szkodliwość popełnionego przez niego czynu nie były znaczne.

Wskazać jednocześnie należy, że także druga przesłanka zastosowania warunkowego umorzenia postępowania została spełniona, gdyż okoliczności popełnienia czynu nie budziły żadnych wątpliwości, wynikały one bezpośrednio z materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonego, zeznań P. K. (2) oraz dokumentów. Sąd Okręgowy, podobnie jak Sąd Rejonowy, nie miał więc wątpliwości, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona czynu z art. 178a § 1 k.k.

Ponadto, co wynika z karty karnej, oskarżony nigdy nie był karany za żadne przestępstwo, w tym umyślne, a więc i trzecia przesłanka została spełniona.

Sąd odwoławczy stanął też na stanowisku, że postawa P. K. (1), jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że będzie on przestrzegał porządku prawnego i nie popełni kolejnego przestępstwa. Podsądny utrzymuje samodzielnie swoją rodzinę (żonę i 3 dzieci), pracuje zarobkowo, z jego postawy wynika, że żałuje swojego czynu i odczuł już negatywne konsekwencje popełnionego przez siebie przestępstwa, gdyż z uwagi na zatrzymanie prawa jazdy ma duże trudności z dojazdami do miejsca pracy i ponosi dodatkowe, związane z tym koszty.

Także ostatnia przesłanka zastosowania omawianej instytucji została spełniona, gdyż przestępstwo z art. 178a § 1 kk jest zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, zatem górna granica kary przewidzianej za ten występek nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności.

W ocenie Sądu Okręgowego czyn oskarżonego miał charakter incydentalny, jednorazowy i wyjątkowy, a zastosowanie wobec niego warunkowego umorzenia postępowania stanowi wystarczającą reakcję wymiaru sprawiedliwości, która będzie należycie oddziaływać na sprawcę. Trzeba przy tym zaznaczyć, że Sąd odwoławczy ma świadomość jak często, wręcz nagminnie, łamany jest przepis art. 178a § 1 kk, co niewątpliwie wymaga stanowczych ukarań za tego rodzaju przestępstwa. Jednocześnie jednak nie można w ogóle przekreślać możliwości łagodniejszego potraktowania nietrzeźwego kierowcy i skorzystania z instytucji warunkowego umorzenia postępowania, pamiętając o zasadzie indywidualizacji odpowiedzialności karnej z art. 21 § 1 kk. Sąd odwoławczy stoi na stanowisku, że w uzasadnionych przypadkach, można osiągnąć cel postępowania karnego, w tym nauczyć sprawcę poszanowania i respektowania ustalonego porządku prawnego mimo braku jego skazania, stosując wybrane środki karne, co w ocenie tutejszego Sądu miało miejsce w niniejszej sprawie.

W tym momencie wskazać jeszcze trzeba na niedopuszczalny zabieg Sądu Rejonowego, tj. przyjęcie w uzasadnieniu wyroku, że na niekorzyść oskarżonego działał fakt, iż w toku postępowania sądowego oskarżony zmieniał stanowisko odnośnie swojej winy. Jest oczywistym na gruncie obowiązującej procedury karnej, że zmiana oświadczeń oskarżonego w procesie karnym, co do przyznania się do popełnienia przestępstwa, nie może być kwalifikowana jako okoliczność dla niego obciążająca. Może mieć ona jedynie wpływ na ocenę złożonych przez niego wyjaśnień pod kątem ich wiarygodności.

W konsekwencji omówionych wyżej ustaleń Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk w zw. z art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył postępowanie karne w stosunku do P. K. (1) o czyn z art. 178a § 1 kk na okres 2 lat tytułem próby (pkt 1 b) wyroku).

Zdaniem Sądu odwoławczego, okres próby w tak ukształtowanym wymiarze będzie czasem wystarczającym dla uznania, że oskarżony pomimo umorzenia wobec niego postępowania karnego, będzie przestrzegał porządku prawnego, a zwłaszcza, że nie dopuści się ponownie jego naruszenia.

Dla uwypuklenia negatywnej oceny czynu P. K. Sąd Okręgowy na podstawie art. 67 § 3 kk w zw. z art. 39 pkt 3 kpk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 roku, na podstawie art. 63 § 3 kk zaliczając na jego poczet okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 12 grudnia 2016 r. (pkt 1 c) wyroku). Ponadto na podstawie art. 67 § 3 kk w zw. z art. 39 pkt 7 kk Sąd II instancji orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne w wysokości 2 000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (pkt 1 d) wyroku).

Przepis art. 67 § 3 kk przewiduje fakultatywną możliwość orzeczenia przy warunkowym umorzeniu postępowania m.in. zakazu prowadzenia pojazdów, czy też świadczenia pieniężnego. Sąd odwoławczy stanął na stanowisku, że koniecznym dla unaocznienia P. K. (1) naganności zachowania jakiego dopuścił się w dniu 12 grudnia 2016 r. jest orzeczenie wobec niego zarówno zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 roku, jak i orzeczenie świadczenia pieniężnego w kwocie 2 000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Wysokość świadczenia pieniężnego oraz okres orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych został dostosowany do stopnia społecznej szkodliwości czynu jakiego dopuścił się podsądny. Zdaniem Sądu odwoławczego roczny okres nieposiadania uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi, przy uwzględnieniu jego wcześniejszego wykorzystywania przez oskarżonego do dojazdów do pracy, stanowi dla podsądnego odpowiednio odczuwalną dolegliwość jako skutek nieodpowiedzialnej postawy jako kierowcy w dniu 12 grudnia 2016 r. Natomiast świadczenie pieniężne to innego rodzaju forma oddziaływania na sprawcę przestępstwa, a dotykająca jego sfery finansowej. Wyznaczona oskarżonemu kwota – 2 000 złotych, ma również za zadanie uzmysłowić sprawcy, że popełnił przestępstwo i zniechęcić go do tego typu naruszeń prawa w przyszłości.

Na podstawie art. 437 § 2 kpk, wobec warunkowego umorzenia postępowania karnego w stosunku do oskarżonego i zastosowanych środków karnych, Sąd Okręgowy uchylił punkt 2 i 3 zaskarżanego wyroku tj. w zakresie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej związanych ze skazaniem (pkt 1 e) wyroku).

Przechodząc do zażalenia prokuratora wniesionego w zakresie orzeczenia o kosztach należy podać, że skarżący wskazał na naruszenie przez Sąd Rejonowy przepisu postępowania, a mianowicie art. 624 § 1 kpk poprzez zwolnienie oskarżonego od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania, czyli kosztów sądowych oraz nie wymierzenie mu opłaty, pomimo wszelkich podstaw ku temu, aby uznać zasądzenie od niego kosztów postępowania za zasadne. Sąd Okręgowy, po zmianie wyroku i warunkowym umorzeniu postępowania wobec oskarżonego P. K. (1), uznał ten zarzut oskarżyciela publicznego za trafny.

Zgodnie z art. 627 kpk zasadą jest, że w przypadku wyroku skazującego od oskarżonego zasądza się koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa. Wyjątkiem od tej zasady jest możliwość zwolnienia oskarżonego od konieczności ponoszenia kosztów sądowych przewidziana w treści art. 624 § 1 kpk, która ma miejsce w wypadku uznania, że uiszczenie kosztów sądowych przez oskarżonego byłoby zbyt uciążliwe dla niego ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności. Prawdą jest, że Sąd Rejonowy w treści uzasadnienia wyroku umotywował swoją decyzję odnośnie zwolnienia P. K. (1) od konieczności ponoszenia kosztów sądowych, co wiązało się w dużej mierze z konsekwencjami nałożonymi przy skazaniu z orzeczeniem zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat. Jednakże sytuacja uległa zmianie, skoro sam oskarżony w trakcie rozprawy apelacyjnej w dniu 30 listopada 2017 r. oświadczył, że jest gotów zapłacić koszty, byleby odzyskać prawo jazdy. Składając takie oświadczenie oskarżony stanął na stanowisku, że jest w stanie pokryć koszty sądowe powstałe w związku z prowadzonym przeciwko niemu postępowaniem karnym, w czym pomocne mu będzie uprawnienie do kierowania pojazdami mechanicznymi. Sąd Okręgowy nie miał powodów aby podważać stanowisko oskarżonego i w związku z tym, że oskarżony z dniem 12 grudnia 2017 r. może ubiegać się o zwrócenie mu prawa jazdy, w konsekwencji zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce orzeczenia z punktu 4 zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania w łącznej kwocie 100 zł (pkt 1 f) wyroku). Na wysokość zasądzonych kosztów składały się opłaty z tytułu doręczenia korespondencji (2 x 20 zł) oraz koszty uzyskania karty karnej oskarżonego (2 x 30 zł) poniesione w trakcie postępowania przygotowawczego, jak i pierwszoinstancyjnego. Podstawę prawna tego rozstrzygnięcia stanowiły zaś art. 629 kpk w zw. z art. 627 kpk, wedle których na osobie wobec której warunkowo umorzono postępowanie ciąży obowiązek uiszczenia kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa.

W pozostałym zakresie Sąd odwoławczy nie znajdując podstaw do ingerencji w zaskarżone orzeczenie utrzymał je w mocy (pkt 2 wyroku).

W pkt 3 Sąd Okręgowy orzekł o kosztach postępowania odwoławczego. Na podstawie art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 629 kpk zasądził od P. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów procesu za postępowanie odwoławcze w wysokości 20 zł, tytułem zryczałtowanej opłaty za doręczenie wezwań i innych pism. Kwota ta wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013r., poz. 663 ze zm.). Z kolei, na podstawie art. 10 w zw. z art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 ze zm.) została oskarżonemu wymierzona opłata za obie instancje określona uznaniowo w wysokości 100 zł. Opłatę w razie warunkowego umorzenia postępowania określa się w granicach od 60 zł do 100 zł. Zdaniem Sądu odwoławczego oskarżony dysponuje środkami pieniężnymi, które pozwolą mu na uiszczenie kwoty 100 zł, tym bardziej, że jest to jedna opłata wymierzona za obie instancje.

S. J. P. H. B.