Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2017 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy K. K.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

na skutek odwołania K. K.

od decyzji z dnia 21 marca 2016 roku nr (...). (...) (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że uznaje odwołującą się K. K. za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim z przyczyn niepełnosprawności oznaczonym symbolem 11-I okresowo do października 2019 roku, datując powstanie niepełnosprawności od października 2015 roku.

UZASADNIENIE

W dniu 5 maja 2016 roku (data prezentaty) odwołująca się K. K. wniosła odwołanie od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 21 marca 2016 roku, nr (...). (...) (...) uchylające orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 22 stycznia 2016 roku, nr (...) i nie zaliczające odwołującej się do grona osób niepełnosprawnych. Odwołująca się wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zaliczenie jej do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym lub ewentualnie lekkim (odwołanie k. 2).

W uzasadnieniu wskazała, iż chorobą, z którą zmaga się na co dzień powoduje bardzo dotkliwe dolegliwości, które w sposób istotny ograniczają sprawność organizmu odwołującej się, powodując obniżenie zdolności do wykonywania podstawowych czynności życiowych. Nie można jednoznacznie wykluczyć, iż odwołująca kwalifikuje się do uznania ją za osobę niepełnosprawną, bowiem jest jeszcze na etapie nauki i trudno przewidzieć jak jej organizm będzie reagował w przyszłości. Wstanie zdrowia odwołującej się nie jest możliwe zatrudnienie na otwartym rynku pracy, cierpi bowiem na chorobę śmiertelną mielofibrozę (włóknienie szpiku kostnego), pozostaje pod opieką lekarza ortopedy, który stwierdził chorobę współistniejącą S.. Skarżąca leczona jest również przez lekarza neurologa z powodu częstych i nasilających się bólów migrenowych. Ciągłe zmęczenie, bóle mięśni i kości, senność powodują częste opuszczanie zajęć w szkole oraz kłopoty z koncentracją. Zasadnym jest zatem zmiana zaskarżonego orzeczenia poprzez zakwalifikowanie odwołującej się do grona osób niepełnosprawnych w stopniu co najmniej lekkim (odwołanie k. 2-5).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 19 maja 2016 roku Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu wskazał, iż w przedmiotowej sprawie nastąpiło rażące naruszenie prawa, bowiem stan zdrowia odwołującej się nie uzasadnia zaliczenia jej do lekkiego stopnia niepełnosprawności. (...) nie znalazł podstaw do zmiany orzeczenia Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W.. Organ rentowy na podstawie dokumentacji medycznej, badania osoby zainteresowanej przez lekarza przewodniczącego składu orzekającego oraz oceny sporządzonej przez pedagoga ustalił, iż stan zdrowia odwołującej się nie kwalifikuje jej do zaliczenia do osób niepełnosprawnych (odpowiedź na odwołanie k. 7).

Pismem z dnia 18 maja 2017 roku odwołująca się wniosła o uznanie jej za niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym i przyznanie dodatkowych uprawnień, takich jak korzystanie z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie oraz przyznanie jej karty parkingowej, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (pismo k. 76).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca się od września 2015 roku pozostają pod opieką lekarską specjalistyczną hematologiczną z powodu mielofibrozy. Ponadto w 2010 roku stwierdzono u niej chorobę S. od 2010 roku. Skarżąca miewa okresowe dolegliwości bólowe kręgosłupa piersiowego, ból nie promieniuje do kończyn dolnych. Jest leczona neurologicznie z powodu nieprawidłowego badania EEG. Odwołująca skarży się na osłabienie, szybkie meczenie się, dolegliwości bólowe głowy i kręgosłupa oraz częste infekcje pęcherza i górnych dróg oddechowych (dokumentacja medyczna akta rentowe).

Orzeczeniem z dnia 22 stycznia 2016 roku, nr (...) Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. zaliczył odwołującą się do lekkiego stopnia niepełnosprawności do dnia 22 stycznia (...) z symbolem przyczyny niepełnosprawności 11-I. ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 31 grudnia 2015 roku (orzeczenie akta rentowe).

Od ww. orzeczenia w dniu 15 lutego 2016 roku odwołująca się wniosła odwołanie do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W.. Wniosła o zmianę orzeczenia poprzez ustalenie, iż jest osobą niepełnosprawną w stopniu co najmniej umiarkowanym (odwołanie akta rentowe).

Orzeczeniem z dnia 21 marca 2016 roku, nr (...). (...) (...) Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. uchylił zaskarżone orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. w całości i nie zaliczył odwołującej się do grona osób niepełnosprawnych. W uzasadnieniu (...) wskazał, iż błędne ustalenie przez Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności podstawy prawnej orzeczenia, jak i jego sentencji i wadliwe dokonanie oceny stanu faktycznego, na podstawie którego stronie przyznano stopień niepełnosprawności lekki, nie znajduje potwierdzenia w dokumentacji medycznej, co jest oczywistym naruszeniem prawa. Schorzenia udokumentowane w toku postępowania, ocena stanu zdrowia, zgromadzona dokumentacja medyczna oraz przeprowadzone badania i wywiady nie dają podstaw do uznania odwołującej się za osobę niepełnosprawną (orzeczenie k. 1 akt rentowych).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach niniejszej sprawy, aktach rentowych oraz na podstawie opinii sądowo-lekarskich znajdujących się w aktach sprawy.

Autentyczności i treści ww. dokumentów nie kwestionowała żadna ze stron, toteż Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jako częściowo zasadne zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zasady ustalania niepełnosprawności oraz kwalifikowania osób do poszczególnych stopni niepełnosprawności reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2011 roku, nr 127, poz. 721 ze zm.).

Natomiast szczegółowe zasady określające procedurę ustalania stopnia niepełnosprawności reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 roku w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 1110 ze zm.).

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ww. ustawy do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Natomiast do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji (art. 4 ust. 1 ww. ustawy).

Natomiast przesłanki przyznania osobie niepełnosprawnej karty parkingowej określają przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.). Zgodnie z art. 8 ust. 3a pkt 1 ww. ustawy, kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 4 ww. ustawy kartę parkingową osobie, o której mowa w ust. 3a pkt 1 i 2, wydaje, za opłatą i po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, przewodniczący powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.), na podstawie wydanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności:

1) orzeczenia o niepełnosprawności,

2) orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,

3) orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień

- wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Wskazanie dotyczy osób zaliczonym do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).

W związku z faktem, iż rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie wymagało wiedzy specjalnej, Sąd biorąc pod uwagę treść przytoczonych powyżej aktów prawnych przeprowadził dowody z opinii biegłych sądowych lekarzy ortopedy-traumatologa, neurologa oraz hematologa.

Postanowieniem z dnia 1 czerwca 2016 roku Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy ortopedy-traumatologa oraz neurologa w celu ustalenia czy odwołująca się jest osobą niepełnosprawną, a jeżeli tak to do jakiego stopnia niepełnosprawności zalicza się znacznego, umiarkowanego czy lekkiego oraz czy naruszenie sprawności organizmu jest trwałe czy okresowe, na jaki czas i kiedy powstało, istnieje wskazanie do odpowiedniego zatrudnienia, szkolenia (w tym specjalistycznego), zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej, uczestnictwa w terapii zajęciowej, czy istnieje konieczność zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie, czy istnieje konieczność korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, czy istnieje konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz czy odwołująca się spełnia przesłanki uzasadniające przyznanie jej karty parkingowej, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (postanowienie k. 9).

W opinii z dnia 12 lipca 2016 roku biegły lekarz neurolog w badaniu przedmiotowym stwierdził brak odruchów kolanowych i skokowych obustronnie, bez objawów korzeniowych i z odcinka szyjnego i z lędźwiowego, brak objawów móżdżkowych. W ocenie biegłego na podstawie przesłanek wyłącznie neurologicznych za właściwe należy uznać orzeczenie Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. kwalifikujące odwołującą się jako niepełnosprawną w stopniu lekkim na okres 5 lat. Niedokończona pozostaje diagnostyka w kierunku mielofibrozy – rzadkiego poważnego schorzenia hematologicznego. W tym schorzeniu mogą wystąpić powikłania jakie stwierdzono w dotychczasowym diagnozowaniu choroby pod kątem neurologicznym. Zdaniem biegłego badana wymaga oceny biegłego hematologa. Biegły uznał odwołującą się za niepełnosprawną stopniu lekkim do dnia 21 stycznia 2021 roku, bez zastosowania punktów dotyczących tzw. wskazań (opinia k. 21).

W opinii z dnia 17 października 2016 roku biegły lekarz ortopeda – traumatolog rozpoznał u odwołującej się okresowe dolegliwości bólowe kręgosłupa piersiowego w przebiegu choroby S. bez objawów rozciągowych i niedowładów oraz mielofibrozę. W ocenie biegłego choroba S. jest schorzeniem powszechnie występującym. Może powodować okresowo dolegliwości bólowe kręgosłupa, jednak nie powoduje niezdolności do pracy zarobkowej i ograniczeń w życiu rodzinnym i towarzyskim. Do odwołującej się nie mają zastosowania punkty dotyczące tzw. wskazań. Po przeanalizowaniu stanu zdrowia skarżącej i po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną biegły zgodził się z orzeczeniem Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 21 marca 2016 roku, w którym nie stwierdzono podstaw do przyznania stopnia niepełnosprawności (opinia k. 39).

Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2016 roku Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza hematologa w celu ustalenia czy odwołująca się jest osobą niepełnosprawną, a jeżeli tak to do jakiego stopnia niepełnosprawności zalicza się znacznego, umiarkowanego czy lekkiego oraz czy naruszenie sprawności organizmu jest trwałe czy okresowe, na jaki czas i kiedy powstało, czy istnieje konieczność zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie, czy istnieje konieczność korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz czy odwołująca się spełnia przesłanki uzasadniające przyznanie jej karty parkingowej, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (postanowienie k. 51).

W opinii z dnia 23 lutego 2017 roku biegły lekarz specjalista w zakresie chorób wewnętrznych i hematologii rozpoznał u odwołującej się mielofibrozę w fazie policytemicznej oraz zaburzenia depresyjne uwarunkowane sytuacyjnie. W ocenie biegłego skarżąca z powodu schorzeń układu krwiotwórczego mielofibrozy w fazie policytemicznej spełnia kryteria uznania jej za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim. Jako początek powstania niepełnosprawności należy przyjąć datę rozpoznania choroby układu krwionośnego, czyli październik 2015 roku. niepełnosprawność w stopniu lekkim należy określić jako czasową na okres do 2019 roku, zaś symbol przyczyny niepełnosprawności to 11-I. Zdaniem biegłego nie można zgodzić się z decyzją Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. co do braku niepełnosprawności. U badanej rozpoznano chorobę nowotworową układu krwiotwórczego: mielofibrozę. M. jest zaliczana do tzw. przewlekłych nowotworów mieloproliferacyjnych. Jest to schorzenie w większości przypadków dotyczące osób w wieku powyżej 50 roku życia. Rozpoznanie choroby w wieku poniżej 30 roku życia stanowi niecałe 3% zachorowań. U skarżącej należy ocenić indeks prognostyczny choroby jako niski, czyli średni czas przeżycia wynosi 14 lat. Rozpoznanie choroby nowotworowej powoduje upośledzenie sprawności organizmu pod postacią głównie zaburzeń odporności. Wskazanie przewidywanego okresu trwania niepełnosprawności należy ocenić jako czasowe do października 2019 roku. ponadto biegły wskazał, iż do odwołującej się nie mają zastosowania punkty dotyczące tzw. wskazań (opinia k. 63-65).

W odpowiedzi na ww. opinię, pismem z dnia 22 maja 2017 roku Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. wskazał, iż biegły hematolog podał w opinii dane medyczne dotyczące mielofibrozy, uwzględniając jedynie teoretyczną wiedzę na temat choroby, z prawdopodobnym jej przebiegiem. Ponadto ocena stanu zdrowia nie jest jedynym wyznacznikiem niepełnosprawności, bowiem orzecznictwo o niepełnosprawności uwzględnia zarówno fizyczne, psychiczne, jak i społeczne aspekty funkcjonowania człowieka (pismo k. 77).

W opinii uzupełniającej z dnia 16 czerwca 2017 roku biegły hematolog w całości podtrzymał swoją opinię z dnia 23 lutego 2017 roku. Biegły wskazał, iż w przypadku osoby chorującej na przewlekłą chorobę nowotworową, do jakiej zalicza się mielofibroza. Pomimo braku ewidentnych odchyleń w badaniu przedmiotowym istnieją przeciwwskazania do wykonywania pewnych zawodów. Tym samym odwołująca się mimo braku odchyleń w przedmiotowym badaniu spełnia warunki uznania jej za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim. W przypadku schorzeń układu krwiotwórczego u większości chorych nie stwierdza się odchyleń w badaniu przedmiotowym, o aktywności choroby pośrednio świadczą objawy ogólne, do których w przypadku mielofibrozy zalicza się osłabienie, uczucie zmęczenia, częste infekcje czy dolegliwości bólowe ze strony mięśni (opinia uzupełniająca k. 84-85).

Zdaniem Sądu wszystkie przedstawione opinie były zgodne z wymogami art. 285 k.p.c., tj. zawierały uzasadnienie i były wyczerpujące. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że integralnymi elementami treści każdej prawidłowo sporządzonej opinii są: sprawozdanie z dokonanych czynności i spostrzeżeń, odpowiedzi na postawione biegłemu pytania, udzielone w sposób kategoryczny, jego wnioski oraz uzasadnienie pozwalające na sprawdzenie przez sąd logicznego toku rozumowania biegłego ( vide wyrok SN z dnia 15 czerwca 1970 r., I CR 224/70, LEX nr 6750; postanowienie SN z dnia 20 listopada 1973 r., I CR 646/73, LEX nr 7340, wyrok SN z dnia 7 grudnia 2011 r., II CSK 141/11, LEX nr 1110969). Opinie biegłych powołanych w przedmiotowej sprawie były logiczne, spójne, nie budziły zdaniem Sądu wątpliwości z punktu widzenia metodologii, poprawności, rzetelności i prawidłowości rozumowania. Były jasne, wyczerpujące i wewnętrznie niesprzeczne. W niniejszej sprawie brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania zasadności przedmiotowych opinii. Biegli wydali opinię po przeprowadzeniu badania odwołującej się. Znali przebieg jej leczenia, zapoznali się z dokumentacją medyczną.

W szczególności biegły lekarz hematolog wskazał, iż mielofibroza – choroba, na którą cierpi odwołująca się jest chorobą nowotworową, która powoduje obniżenie sprawności organizmu. W ocenie Sądu biegły w sposób wyczerpujący ocenił stan zdrowia odwołującej się i wskazał, że skarżącą należy uznać za niepełnosprawną w stopniu lekkim. Również biegły lekarz neurolog wskazał na niepełnosprawność odwołującej się w stopniu lekkim. Różnica w ustaleniach biegłych polegała na określeniu daty trwania niepełnosprawności – biegły neurolog ocenił datę ustania niepełnosprawności na dzień 22 stycznia 2021 roku, natomiast biegły hematolog na październik 2019 roku. W ocenie Sądu zasadnym było uwzględnienie w tym zakresie ustaleń biegłego hematologa z uwagi na dominujące u odwołującej się schorzenie hematologiczne.

Ponadto odwołująca się wnosiła o przyznanie jej poszczególnych punktów z tzw. wskazań. Jednak żaden z biegłych nie stwierdził, iż w przypadku skarżącej zachodzi konieczność zastosowania jakiegokolwiek punktu orzeczenia dotyczącego tzw. wskazań. Na marginesie należy zauważyć, iż brak jest podstaw do odmowy wiarygodności ustaleniom opinii biegłego ortopedy-trauamtologa, pomimo, iż nie kwalifikowała odwołującej się do osób niepełnosprawnych z przyczyn ortopedycznych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że uznał odwołującą się za niepełnosprawną w stopniu lekkim z przyczyn niepełnosprawności oznaczonych symbolem 11-I okresowo do października 2019 roku, datując powstanie niepełnosprawności od października 2015 roku.