Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2017 r. w Warszawie

sprawy D. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania D. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 10 maja 2017 r. znak:(...)

oddala odwołanie

UZASADNIENIE

W dniu 7 czerwca 2017r. D. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z dnia 10 maja 2017r.
znak: (...). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wniósł o zaliczenie okresu nauki w Technikum po (...) Szkole (...)w W. w okresie
od 1 września 1974r. do czerwca 1977r., załączył również zeznania świadków, którzy uczęszczali z nim do szkoły (odwołanie k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 26 czerwca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pełnomocnik organu rentowego wyjaśnił, że przyczyną odmowy przyznania odwołującemu wcześniejszej emerytury była okoliczność nieudowodnienia posiadania 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Odnosząc się do treści odwołania pełnomocnik organu rentowego wskazał, że okres nauki w szkole zawodowej nie stanowi ani okresu składkowego, ani nieskładkowego, wobec czego
nie podlega uwzględnieniu przy ustaleniu prawa do wcześniejszej emerytury (odpowiedź
na odwołanie k. 12 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. S. urodził się w dniu (...) w W.. W okresie
od 1 września 1971r. do 12 czerwca 1974r. uczęszczał do przyzakładowej szkoły zawodowej należącej do Zespołu Szkół Zawodowych nr (...), działającej przy Zakładach (...) S.A. w W.. W tym też okresie odwołujący uczęszczał na praktyki zawodowe do ww. zakładu pracy w charakterze ucznia w zawodzie – ślusarza-trasera. Nauka odbywała się w trybie: 2 dni nauki w szkole, 3 dni praktyk w zakładzie pracy (świadectwo pracy k. 13 a.r., zeznania D. S. k. 29-30 a.s.).

Po zakończeniu nauki w szkole zawodowej, od 1 września 1974r. D. S. zaczął uczęszczać do Technikum(...) działającego w ramach Zespołu Szkół Zawodowych nr (...). Nauka w Technikum trwała 3 lata, skupiała się głównie
na zajęciach w szkole, które trwały do 8 godzin. W pierwszej klasie Technikum uczniowie,
w tym odwołujący, uczęszczali na praktyki produkcyjne w (...) w W., w drugiej klasie odbywali praktyki biurowe w tym samym zakładzie. W trzeciej klasie uczniowie nie mieli żadnych praktyk, gdyż przygotowywali się do matury. Po zdaniu matury, ukończeniu nauki i uzyskaniu tytułu technika mechanika o specjalności budowy maszyn odwołujący podjął z dniem 20 czerwca 1977r. zatrudnienie w (...) w W. (świadectwa szkolne
k. 11-12 a.r., pisemne zeznania świadków i oświadczenie odwołującego k. 3-5 a.s., zeznania świadków Z. S. k. 29 a.s. i Z. P. k. 29 a.s., zeznania odwołującego
k. 9-30 a.s.).

W dniu 20 marca 2017r. D. S. zgłosił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddziału w W. z wniosek o przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Po rozpoznaniu wniosku organ rentowy wydał w dniu 10 maja 2017r. decyzję znak: (...)na podstawie której odmówił przyznania mu prawa
do wnioskowanego świadczenia emerytalnego, wskazując, że na dzień 1 stycznia 1999r.
nie udowodnił posiadania stażu pracy w wysokości 25 lat (wniosek o emeryturę
z załącznikami k. 1 i nast. a.r., decyzja ZUS z 10.05.2017r. k. 43 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty załączone
do akt rentowych i przedłożone przez odwołującego w toku postępowania, a także
na podstawie zeznań świadków i odwołującego. Treść zebranych w sprawie dowodów była
ze sobą spójna, zbieżna, nie budziła zastrzeżeń i nie była kwestionowana przez strony postępowania, toteż Sąd dał wiarę wymienionym wyżej dowodom w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie D. S. było niezasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył możliwości przyznania odwołującemu prawa
do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Do uzyskania powyższego świadczenia konieczne jest spełnienie przesłanek określonych w art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 1383). Zgodnie z treścią ww. przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. w dniu 1 stycznia 1999r., osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn, oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy, wynoszący 25 lat dla mężczyzn.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia
do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Listę prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przewidziano
w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 nr 8 poz. 43). Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1)  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia),

2)  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia, oraz

3)  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W niniejszej sprawie było bezsporne, że D. S. osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat z dniem 28 listopada 2016r., nie był członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego, a ponadto udowodnił posiadanie okres pracy w warunkach szczególnych
w wymiarze przekraczającym 15 lat. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował jednak przesłankę ogólnego stażu pracy odwołującego, wskazując, że udowodnił jedynie
24 lata, 3 miesiące i 9 dni sumy okresów składkowych i nieskładkowych zamiast wymaganych do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury 25 lat stażu pracy.

D. S. odwołując się od skarżonej decyzji organu rentowego wniósł
o uwzględnienie okresu nauki w Technikum (...)działającego w ramach Zespołu Szkół Zawodowych nr (...) w W. od 1 września 1974r. do 1 czerwca 1977r. Takiej możliwości w niniejszej sprawie jednak nie było. O ile bezspornym był fakt,
że odwołujący w powyższym okresie uczęszczał do szkoły średniej, na co wskazują zeznania świadków i przedłożone przez odwołującego świadectwa szkolne, o tyle należy podkreślić,
że ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie traktuje okresu nauki w szkole średniej jako okresu podlegającego uwzględnieniu przy obliczaniu stażu pracy na potrzeby ustalenia, czy dana osoba spełnia przesłanki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Okres ten nie został wymieniony ani
w art. 6 ustawy emerytalnej, dotyczącym okresów składkowych, ani w art. 7 tej ustawy, określającym okresy nieskładkowe, ani też w innych przepisach ustawy emerytalnej,
które określają, jakie okresy mogą podlegać zaliczeniu do stażu pracy jako okresy uzupełniające. Powyższe prowadzi do wniosku, że okres nauki w szkole średniej jest obojętny z perspektywy ustalenia prawa do wcześniejszej emerytury. Niemożność zaliczenia tego okresu do któregokolwiek z rodzajów okresów, jakie ustawa przewiduje, oznacza,
że wskazywany przez odwołującego okres nie może być uwzględniony przy ustalaniu jego prawa do wcześniejszej emerytury zgodnie z jego żądaniem, niezależnie od tego,
że odwołujący kontynuował edukację w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych.

Ewentualne zaliczenie okresu nauki odwołującego w Technikum na przełomie lat 1974-1977 mogłoby mieć miejsce w przypadku podjęcia przez odwołującego zatrudnienia w trakcie uczęszczania do szkoły średniej w charakterze pracownika młodocianego. Taką możliwość przewiduje art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym jako okres składkowy traktuje się okres zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 r. Odwołujący,
jako osoba urodzona w dniu (...), na początku roku szkolnego 1974 był wciąż osobą młodocianą, wobec czego podjęcie przez niego zatrudnienia w rozumieniu
ww. przepisu ustawy emerytalnej mogłoby stanowić podstawę do rozważań, czy ten potencjalny okres zatrudnienia mógłby zostać uwzględniony przy obliczaniu jego stażu pracy. W tym kontekście wskazać należy na ugruntowany w doktrynie i judykaturze pogląd, zgodnie z którym dla wykazania, że dany okres stanowi okres składkowy, o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej wymaganym jest przedstawienie dokumentów potwierdzających fakt zatrudnienia przez zakład pracy w celu przyuczenia do zawodu na podstawie indywidualnej umowy o pracę i wymogu tego nie może zastąpić powoływanie się wyłącznie na okoliczność nauki w zasadniczej szkole zawodowej dla pracujących niezależnie od tego,
iż wśród wymienionych w świadectwie ukończenia przez ubezpieczonego zasadniczej szkoły przedmiotów podano także praktyczną naukę zawodu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego
w Katowicach z dnia 28 marca 2013 r., III AUa 1362/12). Ówcześnie obowiązujące przepisy wymagały bowiem, aby pomiędzy młodocianym pracownikiem, a pracodawcą została zawarta umowa o pracę lub też umowa w celu przygotowania zawodowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15 kwietnia 2015 r. III AUa 1966/14). Już więc choćby na tej podstawie można było więc stwierdzić, że w przypadku odwołującego taka okoliczność nie miała miejsca, gdyż w toku procesu nie wykazywał, aby rozpoczynając edukację w szkole średniej podjął zatrudnienie jako pracownik młodociany. Z przedłożonych przez odwołującego dokumentów nie wynika, aby w trakcie nauki podejmował jakiekolwiek formy zatrudnienia w ramach edukacji w szkole średniej. Co więcej, również żaden
z przesłuchanych w sprawie świadków, będących absolwentami Technikum (...)nie wskazywał na jakąkolwiek formę zatrudnienia młodocianych
w ramach szkolenia zawodowego odbywającego się w szkole średniej. Tak świadkowie,
jak i odwołujący wskazywali natomiast, że nauka w Technikum sprowadzała się w większości do zajęć teoretycznych. Uczniowie technikum mieli praktyki zawodowe w klasie pierwszej
i drugiej, jednak miały one charakter praktyk zawodowych organizowanych przez szkołę,
a nie odbywających się na podstawie zatrudnienia młodocianych, a ponadto odbywały się one rzadziej, niż w przypadku nauki odwołującego w szkole zawodowej. Stąd też w ocenie Sądu nie było podstaw do zaliczenia spornego okresu nauki odwołującego jako okresu składkowego w myśl art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej, gdyż odwołujący wówczas nie pracował, a jego edukacja skupiała się w zdecydowanej większości na teoretycznej nauce zawodu.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy nie dopatrzył się nieprawidłowości w skarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy zasadnie nie zaliczył okresu nauki odwołującego w szkole średniej, gdyż nie podlegał on kwalifikacji jako którykolwiek
z okresów wymienionych w ustawie emerytalnej. Niemożność uwzględnienia powyższego okresu przy obliczaniu stażu pracy odwołującego oraz fakt niekwestionowania przez niego skarżonej decyzji organu rentowego w pozostałym zakresie prowadził więc do wniosku,
że ustalony przez organ rentowy łączny staż pracy odwołującego był prawidłowy,
to zaś oznacza, że nie spełnił on przesłanek do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury. W konsekwencji odwołanie D. S. podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł
w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

SSO Zbigniew Szczuka

Zarządzenie: (...)

(...)