Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 stycznia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSO Joanna Składowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z wniosku M. F.

z udziałem A. F. (1) i C. F.

o dział spadku i zniesienie współwłasności

na skutek apelacji uczestnika postępowania C. F.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 5 września 2017 roku, sygnatura akt I Ns 1214/12

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Sieradzu pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I Ca 513/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie z wniosku M. F. z udziałem C. F., A. F. (1), A. F. (2) i J. A. oddalił wniosek o dział spadku po W. F. i zniesienie współwłasności (pkt 1) oraz ustalił, że każdy z zainteresowanych ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt 2).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

W dniu 10 marca 1973 r. wydano akt własności ziemi stwierdzający, że W. F., syn M. i M. i jego żona H. F. (1) z domu J., córka J.
K. stali się z mocy samego prawa właścicielami nieruchomości oznaczonych
w ewidencji gruntów wsi Z. nr (...), o powierzchni 0,9830 ha.

W 1981 roku pomiędzy W. i H. małżonkami F. nastąpiła rozbieżność zdań odnośnie tego komu jako następcy przekazać gospodarstwo rolne.

H. F. (2) jako następcę wskazywała wnuka A. F. (2), a W. F. wskazywał syna C. F..

W dniu 28 maja 1981 r. Prezydent Miasta S. wydał decyzję nr (...)
w przedmiocie odmowy zawarcia umowy przekazania gospodarstwa rolnego na rzecz A. F. (2) i C. F.. W uzasadnieniu wskazano, że gospodarstwo może być przekazane tylko jednemu następcy.

W piśmie z dnia 13 marca 1982 r. skierowanym do Urzędu Miejskiego w S. H. F. (2) wyraziła wolę przekazania gospodarstwa rolnego synowi A. F. (1). Natomiast w lutym 1982 roku W. F. zażądał sporządzenia umowy przekazania gospodarstwa rolnego na rzecz syna C. F..

Postępowanie w przedmiocie wniosku H. F. (2) zawieszono do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy z wniosku W. F..

Decyzją z dnia 06 marca 1982 r. odmówiono zawarcia umowy przekazania gospodarstwa rolnego na rzecz C. F.. Decyzję tę Wojewoda (...) utrzymał
w mocy w wyniku rozpoznania od niej odwołania złożonego przez W. F.
i C. F.. Skargę C. F. i W. F. wywiedzioną od decyzji Wojewody (...) Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wyrokiem
z dnia 19 października 1982 r. sygn. II SA 1223/82.

W dniu 30 grudnia 1982 r. przed Prezydentem Miasta S. doszło do zawarcia umowy przekazania własności i posiadania gospodarstwa rolnego pomiędzy H. F. (2) jako rolnikiem oraz A. F. (1) jako następcą. Przedmiotem przekazania było gospodarstwo rolne (...) małżonków F., w skład którego wchodziły działki objęte opisanym wyżej aktem własności ziemi. Gospodarstwo rolne (...)
i W. małżonków F. miało powierzchnię około 0,9 ha i nie było gospodarstwem wysokoprodukcyjnym.

W. F. utrzymywał się z pracy w gospodarstwie rolnym oraz prac dorywczych wykonywanych u sąsiadów. W. F. uległ wypadkowi w związku
z czym od 1960 roku pozostawał na rencie inwalidzkiej.

W dacie przekazania gospodarstwa rolnego (...) pozostawał w związku małżeńskim ze S. F.. Żona A. F. (1) zmarła około pięciu lat temu
i pozostawiła po sobie dwoje dzieci: J. A. i A. F. (2).

W późniejszym czasie H. F. (2) złożyła pozew o unieważnienie opisanej umowy przekazania gospodarstwa rolnego. Sąd Rejonowy w Sieradzu wyrokiem z dnia
01 października 1985 r. sygn. C 420/85 to powództwo oddalił. H. F. (2) zmarła
w sierpniu 1988 roku.

Nieruchomość rolna objęta opisanym aktem własności ziemi objęta była scaleniem.
Po scaleniu, a przed zawarciem umowy przekazania gospodarstwa rolnego, nieruchomość składała się z dwóch działek gruntu nr (...) o powierzchni 0,93 ha. Działka numer
(...) uległa podziałowi w związku z przejęciem jej części na rzecz Skarbu Państwa
i przeznaczeniu jej pod trasę szybkiego ruchu S8. Przy dotychczasowych właścicielach pozostały powstałe w wyniku podziału działki nr (...) o łącznej powierzchni 0,4045 ha. Dla działek nr (...) nie ma urządzonej księgi wieczystej ani zbioru dokumentów.

Postanowieniem z dnia 17 października 1984 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I Ns 1111/84 Sąd Rejonowy w Sieradzu stwierdził, że spadek po W. F. zmarłym 20 czerwca 1984 r. w S., ostatnim stałym miejscu zamieszkania, na mocy testamentu z dnia 01 sierpnia 1981 r. otwartego i ogłoszonego w Państwowym Biurze Notarialnym w sprawie Ns 70/84 nabyli wraz z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym synowie spadkodawcy C. F. i M. F. po połowie.

Postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2016 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt
I Ns 146/13 Sąd Rejonowy w Sieradzu oddalił wniosek A. F. (2) o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie prawa własności nieruchomości położonej w S., oznaczonej
w ewidencji gruntów nr działek (...).

Postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2016 r. wydanym w sprawie I Ca 301/16 Sąd Okręgowy w Sieradzu zmienił opisane postanowienie Sądu Rejonowego w Sieradzu w całości na następujące „1. stwierdzić, że A. F. (2), syn A. i S. nabył z mocy prawa przez zasiedzenie z dniem 01 stycznia 2013 r. własność niezabudowanej nieruchomości rolnej, położonej w obrębie 21 miasta S., gmina S., powiat (...), województwo (...), oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...)
o powierzchni 0,3554 ha oraz numerem (...) o powierzchni 0,0491 ha” 2. oddalić wniosek
w pozostałej części”.

Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie na podstawie zeznań zainteresowanych oraz dokumentów. Ostatecznie Sąd nie oparł się na dowodach z zeznań świadków z uwagi na ustalenie braku składników majątkowych wchodzących do masy spadkowej po W. F.. Z tych samych względów odstąpiono od dalszego prowadzenia postępowania dowodowego zwłaszcza w zakresie ustalenia wartości składników majątkowych zgłoszonych do działu spadku oraz zasięgnięcia opinii biegłego rolnika co do dopuszczalności podziału fizycznego nieruchomości z punktu widzenia zasad prawidłowej gospodarki rolnej.

Sąd, powołując się na art. 922 § 1 k.c. art. 1037 § 1 k.c., art. 684 k.p.c. , art. 680 § 2 k.p.c. , art. 688 k.p.c. art. 622 k.p.c. oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego z tym związane stwierdził, że wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu, w przedmiotowej sprawie składnikiem majątku, jaki w ocenie zainteresowanych wchodzić miał w skład spadku po zmarłym W. F. było gospodarstwo rolne, składające się z nieruchomości rolnych opisanych szczegółowo wyżej. Powyższe gospodarstwo rolne miało zostać wadliwie nabyte – wedle twierdzeń wnioskodawcy i uczestnika C. F. – przez A. F. (1) na podstawie zawartej w dniu 30 grudnia 1982 r. w trybie ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin umowy przekazania własności gospodarstwa rolnego.

W ocenie Sądu Rejonowego przy braku jednoczesnej zgody współmałżonków W. i H. F. (2) na przekazanie gospodarstwa rolnego następcy w pierwszej kolejności należało ocenić ważność powyższej umowy, a to z uwagi na objęcie jej przedmiotem składników majątkowych, które miały wejść w skład masy spadkowej po zmarłym W. F..

Według Sądu, do umowy przekazania gospodarstwa rolnego, zawartej w trybie ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach
dla rolników i ich rodzin, mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o kodeksu rodzinnego i opiekuńczego , jednakże z wyjątkami wynikającymi z przepisów powyższej ustawy.

Sąd powołał się również na postanowienie SN z dnia 15 maja 1981 r. (III CRN 73/81, OSNC 1982/1/12, Lex 2690), gdzie wskazano, że umowa przekazania przez jednego tylko
z małżonków następcy gospodarstwa rolnego, objętego małżeńską wspólnością ustawową, sporządzona przez naczelnika gminy w trybie art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. Nr 32, poz. 140), przenosi na następcę własność tego gospodarstwa także
w razie braku zgody drugiego małżonka, jeżeli zachodzi jedna z trzech przesłanek uchylających – w myśl art. 44 tej ustawy – wymaganie zgody tego małżonka.

W tych warunkach Sąd stwierdził, że w sprawie – jak wynika to zarówno z zeznań zainteresowanych, jak i akt postępowania w przedmiocie przekazania gospodarstwa rolnego następcy – W. F. miał ustalone prawo do renty inwalidzkiej od 1960 roku,
a z całą pewnością miał je w dacie przekazania gospodarstwa rolnego (...). Ponadto, praca w gospodarstwie rolnym nie stanowiła dla W. F. głównego źródła utrzymania, a samo gospodarstwo rolne nie wykazywało wysokiego poziomu produkcji rolnej, co wynika z opinii biegłego złożonej do akt postępowania o przekazanie gospodarstwa rolnego, jak również z zeznań zainteresowanych.

Tym samym, zdaniem Sadu, skuteczność przeniesienia przez H. F. (2) własności przedmiotowego gospodarstwa rolnego na rzecz następcy A. F. (1) była niezależna od zgody drugiego z małżonków, czyli W. F.. Podkreślono także, że powództwo H. F. (2) o unieważnienie umowy przekazania gospodarstwa rolnego zostało oddalone.

Według Sądu, znaczenie także dla ustalenia właściwego kręgu uczestników postępowania – z uwagi na wskazanie w treści umowy jako nabywcy jedynie A. F. (1) – miało ustalenie charakteru prawnego umowy o przekazaniu gospodarstwa rolnego
w odniesieniu do art. 33 pkt 2 k.r.o. Sąd, podzielając stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z 28 listopada 2012 r. (III CZP 68/12, LEX nr 1230048 doszedł do wniosku,
że w tej sytuacji zasadnym było wezwanie do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania następców prawnych S. F., tj. A. F. (2) i J. A..

Mając na uwadze, że umowa przekazania gospodarstwa rolnego obejmująca prawo własności do działek objętych uprzednio aktem własności ziemi nr (...) zostało w całości przekazane A. F. (1) ważnie i skutecznie, jak również to, że prawo własności
do działek nr (...) zostało nabyte przez zasiedzenie przez A. F. (2) – Sąd oddalił wniosek z uwagi na brak składników wchodzących w skład masy spadkowej po W. F..

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. uznając, iż każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Apelację od powyższego orzeczenia złożyli wnioskodawca M. F. i uczestnik C. F., którzy wnieśli o jego zmianę poprzez dokonanie działu spadku i zniesienie współwłasności w ten sposób by działkę (...) przyznać im na współwłasność w częściach po ½ bez żadnych dopłat, a A. F. (1) przyznać na własność działki (...)
z uwagi na treść postanowienia Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 17 sierpnia 2016 roku
w sprawie I Ca 301/16 w której to sprawie Sąd Okręgowy uznał, że doszło do ich zasiedzenia przez A. F. (1). Skarżący odwołując się do treści uzasadnienia Sądu Okręgowego w Sieradzu wydanego w sprawie I Ca 301/16 wskazali, że nie doszło do ważnego przeniesienia praw na rzecz A. F. (1) na podstawie umowy zawartej pomiędzy nim a matką H. F. (2) dotyczącej przekazania własności gospodarstwa rolnego i Sąd Rejonowy rozpoznający sprawę o dział spadku winien to orzeczenie honorować.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 207 roku Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie I Ns 1214/12 odrzucił apelację wnioskodawcy M. F. jako spóźnioną, gdyż nie składał on wniosku o sporządzenie uzasadnienia. Wniosek o uzasadnienie złożył jedynie uczestnik C. F.. Postanowienie to jest prawomocne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika M. F. jest usprawiedliwiona i skutkuje uchyleniem zaskarżonego postanowienia oraz przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Porządkując argumentację należy w pierwszej kolejności wskazać, iż Sąd Rejonowy prawidłowo zwrócił uwagę na uregulowanie wynikające z treści art. 44 ustawy z dnia
27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników
i ich rodzin, zgodnie z którym przekazanie następcy lub Państwu gospodarstwa rolnego objętego wspólnością ustawową nie wymagało zgody małżonka, który miał prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej na podstawie ustawy lub innych przepisów albo dla którego praca w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania, bądź też gospodarstwo rolne wykazywało niski poziom produkcji rolnej w rozumieniu przepisów szczególnych.

Sąd Okręgowy ma świadomość, iż przepis ten wprowadzał rozwiązanie unikalne,
o charakterze wyjątkowym, ponieważ wyłączał działanie ogólnej zasady zawartej
w art. 36 § 2 k.r.o., zgodnie z którą do dokonania przez jednego z małżonków czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem wspólnym, w tym także do czynności, której przedmiotem jest zbycie własności nieruchomości wchodzącej w skład majątku objętego wspólnością ustawową, potrzebna jest zgoda drugiego małżonka, wyrażona
w formie wymaganej dla danej czynności prawnej, a więc ograniczał prawo małżonka do dysponowania swym majątkiem, stanowiąc odstępstwo od zasady nemo plus iuris. Znamiennym jest również fakt, że do ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 268) nie przeniesiono już odpowiednika art. 44 ustawy z dnia 27 października 1977 r.

Jednakże - w ocenie Sądu Okręgowego w składzie rozpoznającym apelację -
w oparciu o sam zapis ustawowy bez możliwości wykazania odpowiednimi dokumentami spełnienia warunków do istnienia których przepis się odnosi nie można zasadnie wywodzić, że H. F. (2) skutecznie przeniosła własność całego gospodarstwa na swojego syna A. F. (1), w szczególności w odniesieniu do działki (...), która aktualnie wyczerpuje całość majątku spadkowego, objętego żądaniem działu.

Nie do zaakceptowania jest wniosek Sądu Rejonowego, iż wystarczającym jest oparcie się na zeznaniach zainteresowanych jako dowodu potwierdzającego to, że W. F. miał ustalone prawo do renty inwalidzkiej od 1960 roku, czy też wzmiankach o tym fakcie w treści pism składanych przez H. F. (2), czy samego W. F., zawartych w aktach postępowania w przedmiocie przekazania gospodarstwa rolnego wybranemu przez nich następcy na osobę, którego drugi z nich nie wyrażał zgody. Także odwołanie się do opinii biegłego z 30 września 1981 roku - wydanej w sprawie I Ns 575/81 Sądu Rejonowego w Sieradzu odnoszącej się do oszacowania wartości działki nr (...)
o powierzchni 0,81 ha, będącej współwłasnością w ½ części małżonków W.
i H. F. (2) oraz ich syna C. F. - w oparciu o odrębny akt własności ziemi, wydany przez Naczelnika Gminy S. w dniu 3 czerwca 1975 roku numer (...) oraz wypowiedzenia się co do możliwości jej wyłączenia z obszaru ich gospodarstw rolnych przy zachowaniu warunków niezbędnych do racjonalnej gospodarki rolnej zawierającej wniosek, iż „zarówno gospodarstwo małżonków F., jak i gospodarstwo (...) nie należą do wysokoprodukcyjnych, więc nic się złego się nie stanie w sensie produkcyjnym jeżeli gospodarstwo (...) pomniejszy się o 0,40 ha” (koperta zawierająca plik luźnych dokumentów na k. 181 akt) - nie jest wystarczającym argumentem z uwagi na wynikający z art. 6268 § 2 k.p.c. ograniczony zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym, który nie pozwala na prowadzenie jakichkolwiek własnych dowodów
i czynienie ustaleń odnoszących się do istnienia podstaw wpisu prawa własności innego niż dokument.

Wobec tego, że umowa o przekazaniu przez H. F. (2) gospodarstwa rolnego (...) z 30 grudnia 1982 roku nie wskazuje, iż zawierana jest w trybie art. 44, ani nie przesądza poprzez odwołanie się do treści zaświadczeń właściwych organów, potwierdzających istnienie jednej z przesłanek, które w myśl art. 44 ustawy czyniłyby bezprzedmiotowym wymaganie uzyskania zgody W. F., jako drugiego małżonka, a art. 27 i 34 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 6 lipca 1982 roku
( t.j. z 2001 r. Nr 124 , poz. 1361 z późn. zm.) - zawierają wymaganie, aby następstwo
w prawach osoby, której przysługuje własność nieruchomości wykazane zostało odpowiednimi dokumentami, nie można poprzestać na kontestacji Sądu Rejonowego,
iż powyższe okoliczności zostały wykazane w inny, opisany przez ten Sąd sposób, co uprawniałoby do uznania, iż H. F. (2) skutecznie przeniosła własność całego gospodarstwa na syna A. F. (1) pomimo wyraźnego sprzeciwu jej męża.

Dla nieruchomości objętej żądaniem działu spadku nie ma założonej księgi wieczystej a zatem stan niepewności co do skuteczności umowy w wypadku przekazania gospodarstwa rolnego następcy przez jednego tylko małżonka, bez zgody drugiego, mógł zostać usunięty tylko poprzez potwierdzenie drugiego małżonka z podpisem notarialnie poświadczonym albo poprzez przedłożenie dokumentu urzędowego w postaci zaświadczenia właściwego organu, stwierdzające istnienie jednej z przesłanek przewidzianych w art. 44 ustawy, co czyniłoby zbędnym wymaganie zgody drugiego małżonka lub jego potwierdzenia.

Takie dokumenty się jednak nie zachowały i w okolicznościach tej sprawy sąd pierwszej instancji nimi nie dysponował, a ich brak uniemożliwia A. F. (1) jakiekolwiek umowne rozporządzenie prawem własności do działki (...), jak i założenie dla niej księgi wieczystej, ponieważ nie jest on w stanie wykazać odpowiednimi dokumentami następstwa prawnego po obojgu rodzicach - jako współwłaścicielach nieruchomości objętej aktem własności ziemi.

Przyjęta przez Sąd Rejonowy koncepcja rozstrzygnięcia sprawy w sposób formalny wyłącza działkę (...) z jakiegokolwiek obrotu prawnego za wyjątkiem możliwości rozporządzenia nią na wypadek śmierci. O niemożności dalszego przeniesienia własności nieruchomości - uzyskanej na podstawie umowy zawartej w dniu 30 grudnia 1982 roku
z H. A. F. przekonał się już w 1993 roku podczas czynności przekazywania synowi A. i córce J. całego gospodarstwa rolnego aktem notarialnym Rep. A (...) z 12 sierpnia 1993 roku, gdyż wówczas notariusz wyjaśnił mu, że nie może skutecznie przenieść na syna tej ziemi (umowa k. 39-40 akt I Ns 1214/12 Sądu Rejonowego w Sieradzu).

W ocenie Sądu Okręgowego wynik każdego postępowania sądowego powinien prowadzić do takiego ukształtowania sytuacji prawnej uczestniczących w nim osób, aby
w sposób właściwy zabezpieczał ich prawa i nie generował dalszych problemów, których po wyczerpaniu toku instancji nie będzie można już konwalidować.

W kontekście powyższego należało przyjąć, że H. F. (2) nie przeniosła na A. F. (1) umową zawartą w dniu 30 grudnia 1982 roku żadnych praw do nieruchomości nią objętych, stanowiących majątek objęty małżeńską wspólnością majątkową w jakiej pozostawała ze swoim mężem W. F., ponieważ nie zostało wykazane odpowiednimi dokumentami urzędowymi ziszczenie się przesłanek z art. 44 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin, a w sytuacji w której przed wejściem w życie przepisów ustawy
z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1691) ustawodawca dzielił czynności zarządu majątkiem wspólnym małżonków na czynności zwykłego zarządu i czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu – do dokonania przez małżonka czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu (polegającej na wyzbyciu się nieruchomości poprzez przekazanie jej innej osobie) potrzebna była zgoda drugiego małżonka wyrażona w formie wymaganej dla danej czynności prawnej ( art. 36 § 2 zd. drugie k.r.o. przed zm.). W sytuacji braku takiej zgody zawarta umowa stawała się bezskuteczną.

Podsumowując, uznanie przez Sąd Rejonowy, iż nie istnieje majątek spadkowy objęty uprzednio aktem własności ziemi nr (...), ponieważ działki (...)//(...) zostały nabyte przez zasiedzenie przez A. F. (1) a działka (...) została mu ważnie i skutecznie przekazana jest błędne w odniesieniu do działki (...).

Działka (...) wchodzi w skład masy spadkowej zarówno po W. F.
w zakresie udziału jaki mu przysługiwał w majątku wspólnym, jak i wchodzi w skład masy spadkowej po H. F. (2) także w zakresie udziału jaki jej przysługiwał w majątku wspólnym, ponieważ nie przeniosła ona na syna A. F. (1) żadnych praw.

W takiej sytuacji faktycznej i prawnej Sąd pierwszej instancji przedwcześnie wyłączył uczestnikom możliwość prowadzenia sprawy o dział spadku co doprowadziło
do nierozpoznania istoty sprawy. Według orzeczenia Sądu Najwyższego z 16 lipca 1998 r.,
I CKN 804/97 ( LexPolonica nr 1610019) nierozpoznanie istoty sprawy oznacza nierozpoznanie merytoryczne zgłoszonych w sprawie roszczeń.

Powyższe w dalszym toku postepowania skutkuje koniecznością ustalenia osób, które nabyły spadek po H. F. (2) (czynność związana z prowadzeniem postępowania
o stwierdzenie nabycia spadku zastrzeżona jest do wyłącznej właściwości sądów rejonowych) z uwagi na konieczny w tym postępowaniu wszystkich współwłaścicieli nieruchomości jako zainteresowanych w sprawie w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. rozważenia celowości dalszego udziału w postępowaniu zstępnych S. F. – zmarłej żony A. F. (1), ustalenia wartości majątku objętego działem spadku albo poprzez zgodne oświadczenia zainteresowanych albo w oparciu o opinię biegłego z zakresu szacunku nieruchomości, rozważenia sposobu podziału tej nieruchomości i umożliwienie zainteresowanym podjęcia
w tym zakresie stosownej inicjatywy dowodowej.

Z tych względów, Sąd Okręgowy na zasadzie art . 386 § 4 kpc uchylił zaskarżone orzeczenie i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania w celu przeprowadzenia czynności zgodnie ze wskazywani zaleceniami.

Na podstawie art. 108 § 2 kpc Sąd Okręgowy przekazał Sądowi Rejonowemu, ponownie orzekającemu w sprawie, rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego.